سونوگرافی در بارداری
سونوگرافی دوران بارداری از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از جنین بر روی صفحه نمایش استفاده می‌کند. پزشکان از آن برای بررسی سلامت جنین و تشخیص برخی از عوارض بارداری استفاده می‌کنند. اکثر افراد در دوران بارداری دو سونوگرافی انجام می‌دهند، اما اگر پزشک احساس کند که از نظر پزشکی نیاز به سونوگرافی بیشتری است، ممکن است سونو بیشتری را درخواست کند. با پینو بیبی همراه باشید تا از سونوگرافی دوران حاملگی بیشتر بدانید.
سونوگرافی در بارداری چیست؟
سونوگرافی قبل از تولد (یا سونوگرافی بارداری) آزمایشی در دوران بارداری است که سلامت و رشد جنین را بررسی می‌کند. یک متخصص زنان و زایمان، ماما و یا تکنسین سونوگرافی (سونوگرافیک) به دلایل زیادی سونوگرافی را در دوران بارداری انجام می‌دهد. گاهی اوقات سونوگرافی برای بررسی وضعیت جنین و اطمینان از رشد صحیح او انجام می‌شود. در مواقع دیگر، متخصص زایمان پس از تشخیص مشکل، دستور سونوگرافی را می‌دهد. در طول سونوگرافی، امواج صوتی توسط دستگاهی به نام مبدل از طریق شکم یا واژن ارسال می‌شود. امواج صوتی از ساختارهای داخل بدن، از جمله جنین و اندام‌های تناسلی، منعکس می‌شوند. سپس، امواج صوتی به تصاویری تبدیل می‌شوند که پزشک می‌تواند روی صفحه نمایش ببیند. سونوگرافی‌های دوران بارداری را می‌توان سونوگرافی جنین یا سونوگرافی بارداری و یا سونوگرافی قبل از تولد نامید. پزشک در مورد این که چه زمانی می‌توانید در دوران بارداری انتظار سونوگرافی را بر اساس سابقه سلامتی خود داشته باشید، با شما صحبت خواهد کرد.
سونوگرافی چیست؟
اولتراسوند اسکنی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای مطالعه ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌کند. امواج صوتی از یک کریستال ارتعاشی در یک اسکنر دستی ساطع می‌شوند. امواج صوتی منعکس شده یا «پژواک» سپس به یک تصویر پیکسلی، دو بعدی (یا گاهی اوقات سه بعدی) روی یک مانیتور تبدیل می‌شوند. سونوگرافی در دوران بارداری برای بررسی رشد کودک و کمک به تشخیص هر گونه ناهنجاری مانند سندرم داون استفاده می‌شود. از آن جایی که این روش نمی‌تواند تصاویر با کیفیت بالا تولید کند، هر گونه ناهنجاری مشکوک باید با آزمایش‌های دیگر تأیید شود. اسکن اولتراسوند ۱۰۰ درصد دقیق نیست، اما این آزمایش غیر تهاجمی، مزایایی برای مادر و نوزاد متولد نشده است دارد کع از جمله آن می‌توان به بدون درد و ایمن بودن آن اشاره کرد. در سونوگرافی از اشعه (مانند اشعه ایکس) برای دیدن جنین استفاده نمی‌شود.
چرا سونوگرافی جنین در بارداری مهم است؟
سونوگرافی یکی از معدود راه‌هایی است که متخصص زایمان می‌تواند جنین را ببیند و صدای مربو به بدن او را بشنود. سونوگرافی می‌تواند به متخصص کمک کند تا تعیین کند که شما در کدام ماه از دوران بارداری هستید؟ آیا کودک به درستی رشد می‌کند؟ آیا مشکلات احتمالی در بارداری وجود دارد؟ بسته به آن چه پزشک به دنبال آن است، سونوگرافی ممکن است در هر زمانی از بارداری انجام شود.
دلایل انجام سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی قبل از تولد برای بررسی دو موضوع کلی انجام می‌شود:
- سلامت کلی، رشد و تکامل جنین را ارزیابی می‌کند.
- برخی از عوارض و شرایط پزشکی مرتبط با بارداری را تشخیص می‌دهد.
در اکثر بارداری‌ها، سونوگرافی تجربیات مثبتی را نشان می‌دهد و پزشکان هیچ مشکلی در خصوص بارداری پیدا نمی‌کنند. با این حال، مواقعی وجود دارد که این طور نیست و پزشک اختلالات تولد یا سایر مشکلات بارداری را تشخیص می‌دهد. دلایلی که پزشک سونوگرافی بارداری را انجام می‌دهد عبارت هستند از:
پزشک از سونوگرافی برای انجام چندین کار استفاده می‌کند، از جمله:
- برای تایید (مطمئن شدن) بارداری
- تعیین سن بارداری و تاریخ زایمان (پزشک با تعیین سن و رشد جنین تاریخ زایمان را مشخص کند).
- برای بررسی ضربان قلب، تون عضلانی، حرکت و رشد کلی جنین
- برای بررسی این که آیا دوقلو، سه قلو یا بیشتر باردار هستید (بارداری چند قلویی)
- برای بررسی این که آیا کودک شما قبل از تولد در موقعیت اول سر (سفالیک) قرار دارد یا خیر.
- برای بررسی اندام‌های لگنی مانند رحم، تخمدان‌ها و دهانه رحم. تخمدان‌ها جایی هستند که تخمک‌ها در بدن ذخیره می‌شوند.
- میزان مایع آمنیوتیک (میزان مایع در کیسه آب) بررسی می‌شود.
- محل قرارگیری جفت در رحم مادر.
- مشکلات مربوط به اندام‌ها، ماهیچه‌ها یا استخوان‌های جنین تشخیص داده می‌شود.
- حاملگی خارج از رحم، حاملگی مولار، سقط جنین یا سایر عوارض اولیه بارداری را بررسی می‌شود.
- سونوگرافی غربالگری
سونوگرافی غربالگری یا تشخیصی چیست؟
سونوگرافی هم چنین ابزار مهمی برای کمک به پزشکان برای بررسی شرایط مادرزادی (شرایط تولد نوزاد) است. نقایص مادرزادی شرایطی هستند که نوزاد در بدو تولد دچار آن می‌شود. نقص مادرزادی شکل یا عملکرد یک یا چند قسمت از بدن را تغییر می‌دهد. آنها می‌توانند در سلامت کلی، نحوه رشد بدن یا نحوه عملکرد بدن مشکلاتی ایجاد کنند. غربالگری نوعی آزمایش است که تعیین می‌کند آیا احتمال ابتلای جنین به یک بیماری خاص بیشتر است یا خیر. برای مثال غربالگری نقایص مادرزادی نظیر اسپینا بیفیدا و نقایص قلبی. پس از سونوگرافی، ممکن است پزشک بخواهد آزمایش‌های بیشتری را انجام دهد، به نام تست‌های تشخیصی، تا مطمئن شود که آیا جنین نقص مادرزادی دارد یا خیر. پزشک هم چنین از اولتراسوند برای هدایت سوزن در برخی از روش‌های تشخیصی در بارداری مانند آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای کوریونیCVS استفاده می‌کند.
در دوران بارداری چند سونوگرافی انجام می‌دهید؟
اکثر افراد باردار در دوران بارداری یک یا دو سونوگرافی انجام می‌دهند. با این حال، تعداد و زمان بسته به متخصص زایمان و در صورت داشتن هر گونه بیماری متفاوت است. اگر حاملگی پرخطر است یا اگر پزشک مشکوک شود که شما یا کودکتان دارای یک وضعیت سلامتی هستید، ممکن است سونوگرافی‌های مکرر را پیشنهاد کند.
موارد استفاده از سونوگرافی در دوران بارداری
سونوگرافی می‌تواند بخش ویژه‌ای از بارداری باشد. در سونوگرافی اولین باری است که می‌توانید جنین خود را ببینید! بسته به زمان انجام این کار و موقعیت جنین در رحم، ممکن است بتوانید دست‌ها، پاها و سایر اعضای بدن او را ببینید. ممکن است بتوانید تشخیص دهید که نوزادتان دختر است یا پسر، بنابراین اگر نمی‌خواهید جنسیت او را بدانید، حتماً از قبل به پزشک یا تکنسین اطلاع دهید. اکثر زنان در سه ماهه دوم بارداری خود در هفته‌های ۱۸ تا ۲۰ بارداری سونوگرافی انجام می‌دهند. برخی نیز قبل از هفته ۱۴ بارداری سونوگرافی سه ماهه اول (که سونوگرافی اولیه نیز نامیده می‌شود) انجام می‌دهند. تعداد و زمان سونوگرافی ممکن است برای زنان مبتلا به بیماری‌های خاص مانند آسم و چاقی متفاوت باشد. سونوگرافی ممکن است در زمان‌های مختلف بارداری استفاده شود، از جمله:
- سونوگرافی سه ماهه اول بارداری – سونوگرافی که در ۳ ماه اول بارداری انجام می‌شود برای بررسی این که جنین در رحم رشد می‌کند (مثلاً به جای رشد جنین داخل لوله فالوپ)، تأیید تعداد جنین‌ها و محاسبه سن حاملگی و تعیین تاریخ تولد نوزاد استفاده می‌شود.
- سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری – سونوگرافی که بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۰ انجام می‌شود برای بررسی رشد ساختارهای جنین مانند ستون فقرات، اندام‌ها، مغز و اندام‌های داخلی استفاده می‌شود. اندازه و محل جفت نیز بررسی می‌شود. در صورت تمایل والدین می‌توان جنسیت نوزاد را تعیین کرد.
- سونوگرافی سه ماهه سوم بارداری – سونوگرافی که بعد از هفته ۳۰ بارداری انجام می‌شود برای بررسی این که آیا کودک با سرعت طبیعی به رشد خود ادامه می‌دهد استفاده می‌شود. محل جفت بررسی می‌شود تا مطمئن شوند که جفت، دهانه رحم را مسدود نمی‌کند.
اولین سونوگرافی بارداری چه زمانی انجام می‌شود؟
زمان اولین سونوگرافی بسته به نظر پزشک متفاوت است. برخی از افراد به سونوگرافی اولیه، سونوگرافی سه ماهه اول و یا سونوگرافی تعیین تاریخ زایمان می‌گویند. این سونو می‌تواند در اوایل هفت تا هشت هفته بارداری اتفاق بیفتد. پزشکان سونوگرافی اولیه را از طریق واژن انجام می‌دهند (سونوگرافی ترانس واژینال). سونوگرافی اولیه موارد زیر را انجام می‌دهد:
- تایید بارداری با تشخیص ضربان قلب جنین
- بررسی تعداد جنین
- اندازه جنین
- تایید سن بارداری و تاریخ زایمان
برخی از پزشکان اولین سونوگرافی را نزدیک به هفته ۱۲ بارداری انجام می‌دهند.
سونوگرافی شفافیت نوکال (NT)
شفافیت نوکال (NT) مجموعه‌ای از مایع زیر پوست پشت گردن جنین در سه ماهه اول بارداری است. اصطلاح شفافیت بدون توجه به این که جدا شده باشد یا نه و محدود به گردن باشد یا کل جنین را در بر بگیرد استفاده می‌شود. در جنین‌هایی که ناهنجاری‌های کروموزومی، نقص‌های قلبی و بسیاری از سندرم‌های ژنتیکی دارند، ضخامت NT افزایش می‌یابد. غربالگری با NT می‌تواند حدود ۸۰ درصد از جنین‌های مبتلا به تریزومی ۲۱ و سایر آنیوپلوئیدهای اصلی را با نرخ مثبت کاذب ۵ درصد تشخیص دهد. ترکیبی از NT و β-hCG بدون سرم مادر و PAPP-A تشخیص را تا ۹۰ درصد بهبود می‌بخشد. امروزه شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد با بررسی استخوان بینی، جریان مجرای وریدی و جریان تریکوسپید، میزان تشخیص می‌تواند تا حدود ۹۶ درصد افزایش یابد و میزان مثبت کاذب را می‌توان به ۳ درصد کاهش داد.
سونوگرافی ۲۰ هفته‌ای (اسکن آنومالی)
شما می‌توانید در حدود هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری انتظار سونوگرافی را داشته باشید. اسکن بارداری ۲۰ هفته‌ای مهمترین آزمایش غربالگری قبل از تولد است، زیرا می‌تواند ناهنجاری‌ها را غربال کند این به عنوان سونوگرافی آناتومی یا سونوگرافی ۲۰ هفته‌ای شناخته می‌شود. از آن جا که در این سونوگرافی آناتومی جنین نیز بررسی می‌شود به آن اسکن آناتومی هم می‌گویند. در این سونوگرافی، متخصص زایمان می‌تواند جنسیت جنین را ببیند. اختلالات تولد مانند شکاف کام را تشخیص دهد و یا شرایط جدی مربوط به مغز، قلب، استخوان‌ها یا کلیه‌های جنین را پیدا کند. اگر بارداری شما خوب و بدون عارضه پیش می‌رود، ممکن است سونوگرافی ۲۰ هفته‌ای آخرین سونوگرافی شما در دوران بارداری باشد. با این حال، اگر پزشک در طول سونوگرافی ۲۰ هفته‌ای شما مشکلی را تشخیص دهد، ممکن است سونوگرافی‌های اضافی را تجویز کند. سونو ۲۰ هفته‌ای برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- آناتومی نوزاد بررسی می‌شود.
- اندازه‌گیری رشد از جمله سر و مغز، بدن و اندام‌های جنین
- اندام‌های کودک را از نظر ناهنجاری بررسی می‌شود.
- جفت و مایع آمنیوتیک را بررسی و اندازه‌گیری می‌شود.
- تشخیص جنسیت نوزاد
چه زمان می‌توانید نوزاد متولد نشده را در سونوگرافی ببینید؟
پزشک بارداری می‌توانند رویان را در سونوگرافی در اوایل هفته ششم بارداری تشخیص دهند. رویان در حدود هفته هشتم بارداری به جنین تبدیل می‌شود. اگر آخرین قاعدگی شما دقیق نباشد، ممکن است برای تشخیص ضربان قلب جنین خیلی زود باشد.
کدام سونوگرافی در بارداری مهمتر است؟
همه سونوگرافی‌ها در دوران بارداری مهم هستند. متخصص زایمان از نتایج سونوگرافی برای ارائه اطلاعات مهم در مورد بارداری شما استفاده می‌کند.
دو نوع اصلی سونوگرافی بارداری چیست؟
دو نوع اصلی سونوگرافی بارداری، سونوگرافی ترانس واژینال و سونوگرافی شکمی است. هر دو از یک فناوری برای تولید تصاویر جنین استفاده می‌کنند.
انواع سونوگرافی بارداری
نوع سونوگرافی بستگی به این دارد که پزشک چه چیزی را بررسی می‌کند و سن بارداری شما چقدر است. همه سونوگرافی‌ها از ابزاری به نام مبدل (پروب) استفاده می‌کنند که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر کودک در رایانه استفاده می‌کند. این روش به نوع سونوگرافی مورد استفاده بستگی دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سونوگرافی ترانس شکم
هنگامی که در مورد سونوگرافی در دوران بارداری می‌شنوید، به احتمال زیاد این نوع سونوگرافی به ذهن شما می‌آید. امواج صوتی به خوبی از آب عبور می‌کنند. در سونوگرافی ترانش شکمی، مثانه باید پر باشد. مثانه در این حالت کشیده و باز است و تصویر دریافتی از رحم بهتر ثبت می‌شود. بنابراین حدود ۲ ساعت قبل از سونو چندین لیوان آب بنوشید تا در طول آزمایش مثانه پر شود. روی میز معاینه یا تخت دراز می‌کشید. متخصص سونوگرافی، شکم شما را با یک لایه نازک ژل می‌پوشاند. ژل به امواج صوتی کمک می‌کند تا راحت‌تر حرکت کنند تا تصویر بهتری داشته باشید (برای برقراری تماس بهتر بین پوست و اسکنر) و سونوگرافیست اسکنر (مبدل) را در موقعیت‌های مختلف روی شکم شما حرکت می‌دهد. تصاویر فوراً به مانیتور دستگاه سونوگرافی ارسال می‌شوند. سونوگرافیست ممکن است گاهی اوقات مجبور باشد برای دیدن ساختارهای عمیق‌تر، کمی محکم بر شکم فشار بیاورد. سونوگرافی بدون درد است، اما داشتن مثانه پر ممکن است ناراحت کننده باشد. سونوگرافی حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. پزشکان از سونوگرافی شکم بعد از حدود هفته ۱۲ بارداری استفاده می‌کنند.
- سونوگرافی ترانس واژینال
در برخی موارد، سونوگرافی از طریق شکم نمی‌تواند تصاویر واضح و کافی ایجاد کند. به عنوان مثال ممکن است هوای زیادی در روده شما وجود داشته باشد و هوا رسانای ضعیف امواج صوتی است. این نوع سونوگرافی از طریق واژن (کانال زایمان) انجام می‌شود. در این موارد، یک اسکنر باریک به واژن شما وارد می‌شود. برای انجام این نوع سونوگرافی، به پشت روی میز معاینه دراز کشیده و پاهایتان را در رکابی قرار می‌دهید. پزشک یک مبدل نازک به شکل گرز را به داخل واژن شما منتقل می‌کند (مشابه نحوه قرار دادن تامپون). ممکن است مقداری فشار از مبدل احساس کنید، اما نباید باعث درد شود. مثانه شما باید خالی یا تا کمی پر باشد. این نوع سونوگرافی نیز حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. در اوایل بارداری، این سونوگرافی به تشخیص ضربان قلب جنین یا تعیین سن حاملگی کمک می‌کند. تصاویر سونوگرافی ترانس واژینال در اوایل بارداری در مقایسه با سونوگرافی شکمی واضح‌تر است.
سایر انواع سونوگرافی‌ها
سونوگرافی‌های سنتی دو بعدی هستند. فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند اولتراسوند سه بعدی یا چهار بعدی و حتی پنج بعدی می‌توانند تصاویر بهتری ایجاد کنند. این زمانی مفید است که پزشک باید صورت یا اندام‌های کودک را با جزئیات بیشتری ببیند. همه پزشکان تجهیزات سونوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی یا آموزش تخصصی برای انجام این نوع سونوگرافی ندارند. پزشک ممکن است انواع دیگری از سونوگرافی را توصیه کند. نمونه‌هایی از سونوگرافی‌های اضافی عبارت هستند از:
سونوگرافی داپلر
این نوع سونوگرافی برای بررسی جریان خون کودک شما در صورتی که رشد طبیعی نداشته باشد استفاده می‌شود. پزشک از یک مبدل برای گوش دادن به ضربان قلب کودک و اندازه‌گیری جریان خون در بند ناف و برخی از رگ‌های خونی کودک استفاده می‌کند. همچنین در صورت ناسازگاری خونی سیستم ABO و فاکتور Rh ممکن است نیاز به انجام سونوگرافی داپلر باشد. ناسازگاری گروه خونی مادر و جنین یک بیماری خونی است که در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلات جدی برای کودک ایجاد کند. سونوگرافی داپلر معمولاً در سه ماهه آخر بارداری استفاده می‌شود، اما ممکن است زودتر نیز انجام شود.
سونوگرافی سه بعدی
یک سونوگرافی سه بعدی هزاران عکس را همزمان از جنین ثبت می‌کند و یک تصویر سه بعدی می‌سازد که تقریباً به وضوح یک عکس است. برخی از پزشکان از این نوع سونوگرافی استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند که اندام‌های جنین به طور طبیعی در حال رشد و تکامل هستند. هم چنین در این نوع سونوگرافی می‌توان ناهنجاری‌های صورت نوزاد را بررسی کرد. ممکن است از یک سونوگرافی سه بعدی برای بررسی مشکلات در رحم استفاده شود.
سونوگرافی چهار بعدی
سونو ۴ بعدی مانند یک سونوگرافی ۳ بعدی است، اما بُعد حرکت نیز به آن اضافه شده است در اصل تصاویر سونوگرافی سه بعدی به صورت یک فیلم پشت سر هم پخش می‌شود.
سونوگرافی ۵ بعدی شبیه یک سونوگرافی ۳ بعدی است اما به صورت تقریباً رنگی. این کنتراست رنگ تا حدودی تصویر واضحتری از چهره و اندام کودک ارائه می‌دهد. هیچ جنبه تشخیصی خاصی ندارد و بیشتر جنبه فانتزی دارد.
اکوکاردیوگرافی جنین
این نوع سونوگرافی اندازه، شکل، عملکرد و ساختار قلب جنین را بررسی می‌کند. اگر پزشک مشکوک به داشتن یک بیماری قلبی مادرزادی است، اگر فرزند دیگری داشتید که مشکلات قلبی داشته یا اگر شرایط سلامت خاصی دارید که نیاز به بررسی دقیق قلب دارد، ممکن است اکوکاردیوگرافی قلب جنین استفاده شود.
انواع دیگر تست‌ها و آزمایشات بارداری
انواع دیگر تست‌های بارداری که ممکن است پزشک به والدین آینده توصیه کند عبارت هستند از:
- آمنیوسنتز (تست آمینو): مقدار کمی مایع آمنیوتیک با استفاده از یک سوزن باریک که از طریق شکم وارد می‌شود گرفته می‌شود. سوزن با کمک اولتراسوند هدایت می‌شود. نمونه مایع حاوی سلول‌هایی است که سپس در آزمایشگاه از نظر ناهنجاری‌های کروموزومی بررسی می‌شوند. خطر سقط جنین به دنبال آمنیوسنتز حدود یک در هر ۲۵۰ مورد است.
- نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی CVS: یک سوزن باریک از طریق شکم یا دهانه رحم وارد می‌شود تا نمونه کوچکی از جفت گرفته شود. سوزن با کمک اولتراسوند هدایت می‌شود. سپس پرزهای کوریونی در آزمایشگاه از نظر ناهنجاری‌های کروموزومی مورد آزمایش قرار می‌گیرند. خطر سقط جنین به دنبال نمونه برداری از پرزهای کوریونیک یک در هر ۱۰۰ مورد است.
- سونوگرافی بیوفیزیکال یا اسکن پروفایل بیوفیزیکی (BPP) نیز بخشی از سونوگرافی بارداری است، آزمایشی که سونوگرافی را با یک تست بدون استرس ترکیب می‌کند تا ارزیابی کند که آیا جنین اکسیژن کافی دریافت می‌کند یا خیر.
- اندازه‌گیری ارتفاع شکمی، یک روش ساده و بی خطر است که با کمک یک نوار مندرج پزشک ارتفاع رحم یا فوندال را تعیین می‌کند تا ببیند رشد جنین و اندازه شکم متناسب بوده‌اند یا خیر.
چگونه برای سونوگرافی آماده شوم؟
هیچ آمادگی خاصی برای سونوگرافی وجود ندارد. برخی از پزشکان بارداری از شما می‌خواهند که مثانه پر داشته باشید و قبل از آزمایش از رفتن به توالت اجتناب کنید. پُر بودن مثانه به پزشک کمک می‌کند تا جنین را در سونوگرافی بهتر ببیند. شما می‌توانید یک همراه نیز با خود داشته باشید، اما آوردن بچه‌ها ممنوع است، زیرا این یک آزمایش مهم است که نیاز به تمرکز کامل متخصص دارد. ممکن است از شما خواسته شود که لباس بیمارستان (گان) را بپوشید، اما این معمولاً برای سونوگرافی شکم لازم نیست. اگر پزشک در سه ماهه اول بارداری شما یک سونوگرافی ترانس واژینال انجام می‌دهد، شما باید لباس بیمارستان بپوشید یا از کمر به پایین لباس نپوشید.
در طول سونوگرافی بارداری چه انتظاری باید داشت؟
در طول آزمایش روی یک میز معاینه دراز خواهید کشید. بیشتر سونوگرافی‌ها در اتاقی با نور کم انجام می‌شود که به تکنسین سونوگرافی (یا سونوگرافیست) کمک می‌کند صفحه را ببیند. سونوگرافی مقدار کمی ژل محلول در آب را روی پوست شکم شما می‌مالد. ژل به پوست شما آسیبی نمی‌رساند و لباس را لکه نمی‌کند، اما ممکن است احساس سردی داشته باشد. این ژل به انتقال موثر امواج صوتی کمک می‌کند.
در مرحله بعد، سونوگرافیست یک مبدل را روی پوست شکم قرار می‌دهد. مبدل امواج صوتی را به بدن می‌فرستد که ساختارهای داخلی از جمله جنین را منعکس می‌کند. امواج صوتی که به عقب منعکس می‌شوند، تصاویری را روی صفحه نمایش می‌سازند. سونوگرافیست از این تصاویر برای اندازه‌گیری‌های مهمی مانند دور سر و طول تاج تا کفل جنین، طول فمور استفاده می‌کند. ممکن است متوجه شوید که سونوگرافیست خطوطی را روی صفحه می‌سازند یا روی دکمه‌ای کلیک می‌کنند تا زوایای خاصی را ثابت کنند (در طول سونوگرافی شاخص‌های بیومتری اندازه‌گیری می‌شوند). عملاً هیچ ناراحتی در طول سونوگرافی قبل از تولد (سونو بارداری) وجود ندارد. اگر مجبور به ادرار کردن باشید ممکن است احساس ناراحتی خفیفی کنید. انجام آزمایش اولتراسوند حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. اگر سونوگرافی ترانس واژینال انجام می‌دهید، فرآیند فقط از این جهت متفاوت است که مبدل در داخل واژن قرار دارد و روی شکم نیست.
بعد از سونو بارداری چه انتظاری باید داشت؟
اگر سونوگرافی ترانس شکمی انجام داده‌اید، پس از اتمام سونوگرافی، به شما یک دستمال داده می‌شود تا ژل را پاک کنید و می‌توانید به توالت بروید. سونوگرافیست ممکن است تعدادی عکس اولتراسوند را چاپ کنند تا با خود به خانه ببرید و گزارش سونوگرافی را چاپ کند و در اختیار شما قرار دهد و یا برای پزشک شما ارسال کند. در بیشتر موارد، سونوگرافیست در مورد نتایج آزمایش با شما صحبت نمی‌کند. اگر متخصص زنان و زایمان سونوگرافی شما را انجام دهد، ممکن است در ادامه درباره آن چه که می‌بیند برای شما توضیحاتی ارائه کند. اگر یک سونوگرافیک سونوگرافی شما را انجام دهد، یک متخصص زنان و زایمان به تصاویر نگاه می‌کند و سپس در قرار بعدی یافته‌های خود را با شما در میان می‌گذارد.
مراقبت از خود در خانه بعد از سونوگرافی
اسکن اولتراسوند ایمن، بدون درد و غیر تهاجمی‌است، بنابراین نیازی به انجام اقدامات احتیاطی خاصی نیست. شما می‌توانید فعالیت روزانه خود را انجام دهید..
مسائل پزشکی که باید در خصوص سونوگرافی بارداری در نظر گرفته شود
سونوگرافی یک روش ایمن، بدون درد و غیر تهاجمی است. بسیاری از والدین سونوگرافی را فرصتی برای دیدن فرزند متولد نشده خود و شاید کشف جنسیت آن می‌دانند. با این حال، باید به خاطر داشته باشید که سونوگرافی یک روش تشخیصی است و در برخی موارد ممکن است نشان دهد که جنین دارای یک ناهنجاری است. معمولاً برای تأیید تشخیص به آزمایش‌های بیشتری نیاز است.
خطرات سونوگرافی بارداری چیست؟
مطالعات نشان داده‌اند که سونوگرافی در دوران بارداری بی‌خطر است. هیچ عارضه جانبی مضری برای مادر یا جنین درون رحم او وجود ندارد.
آیا انجام سونوگرافی در هر ماه بارداری بی‌خطر است؟
در حالی که سونوگرافی برای شما و جنین بی‌خطر است، اکثر انجمن‌های پزشکی بزرگ توصیه می‌کنند که پزشکان تنها زمانی سونوگرافی را انجام دهند که آزمایش‌ها از نظر پزشکی ضروری هستند. اگر سونوگرافی طبیعی است و بارداری شما بدون عارضه یا کم خطر است، تکرار سونوگرافی ضروری نیست. از آن جا که سونوگرافی ۵ بعدی یک روش غیرتهاجمی تشخیصی در بارداری محسوب می‌شود به طور کلی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. اما هنوز مطالعات و پژوهش‌های بیشتری در این زمینه مورد نیاز است، برخی از پژوهشگران احتمال می‌دهند که اثرات طولانی مدت سونوگرافی مکرر؛ ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم، چاقی در دوران کودکی و سایر تاخیرهای رشدی را افزایش دهد. گاه این امواج چون اولتراسوند هستند و مافوق قدرت شنوایی انسان باعث آسیب به بخش حلزونی گوش جنین می‌شود و بر شنوایی نوزاد متولد شده اثر می‌گذارد. بهتر است که تا پزشک درخواست نداده از انجام سونوگرافی اضافی به خصوص سونوگرافی ۵ بعدی اجتناب کنید.
از سونوگرافی بارداری چه نتایجی گرفته می‌شود؟
نتایج سونوگرافی به دو دسته طبیعی یا غیر طبیعی تقسیم می‌شوند. یک نتیجه طبیعی به این معنی است که متخصص زایمان هیچ مشکلی پیدا نکرده است و کودک به طور طبیعی در حال رشد و تکامل است. نتیجه غیر طبیعی به این معنی است که پزشک متوجه چیزی نامنظم و ناهنجار شده است. اگر مشکلی وجود داشته باشد و یا حتی پزشک به موردی مشکوک باشد، پزشک سونوگرافی‌های اضافی یا آزمایش‌های تشخیصی را برای تعیین این که آیا مشکلی وجود دارد یا خیر، درخواست می‌کند.
گاهی اوقات، اگر در دیدن تمام ساختارهای مورد نیاز برای آن اولتراسوند خاص مشکل وجود داشته باشد، سونوگرافی ناقص است. موقعیت یا حرکت کودک گاهی اوقات دیدن همه چیزهایی که پزشک باید ببیند را دشوار می‌کند. در این صورت، به یک سونوگرافی مجدد نیاز خواهید داشت و متخصص دوباره تلاش خواهد کرد تا آن چه ب دنبال آن بوده را مشاهده کند به عنوان مثال برای تعیین جنسیت نوازد گاهی جنین در وضعیتی است که ناحیه تناسلی او به خوبی قابل مشاهده نیست بنابراین برای تعیین دقیق جنسیت نیاز به انجام سونوگرافی مجدد است. برای سونوگرافی محدودیت‌هایی وجود دارد، بنابراین ممکن است پزشک شما تا پس از تولد ناهنجاری‌های خاصی را پیدا نکند.
دلایل نیاز بیشتر به سونوگرافی در دوران بارداری چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارد که متخصص زایمان ممکن است سونوگرافی‌های اضافی را در طول بارداری تجویز کند. برخی از این دلایل عبارت هستند از:
- مشکلات مربوط به تخمدان‌ها، رحم، دهانه رحم یا سایر اندام‌های لگنی.
- اندازه‌گیری جنین برای سن بارداری کوچک است یا پزشک به IUGR (محدودیت رشد داخل رحمی) مشکوک است.
- مشکلات جفت مانند جفت سرراهی یا جدا شدن جفت (دکولمان)، وازا سرراهی
- شما دوقلو، سه قلو یا بیشتر باردار هستید.
- جنین در وضعیت بریچ یا عرضی قرار گرفته است.
- مایع آمنیوتیک بیش از حد (پلی هیدرآمنیوس) دارید.
- مایع آمنیوتیک بسیار کمی (الیگوهیدرآمنیوس) دارید.
- شما شرایطی مانند دیابت بارداری یا پره اکلامپسی دارید.
- جنین یک اختلال مادرزادی دارد.
نتایج طبیعی در سونوگرافی بارداری می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی، یک نتیجه طبیعی به این معنی است که کودک سالم به نظر می‌رسد و پزشک هیچ مشکلی پیدا نکرده است.
چرا برخی از پزشکان بارداری سونوگرافی را متفاوت برنامه ریزی می‌کنند؟
تعداد سونوگرافی‌هایی که انجام می‌دهید و زمان انجام آنها می‌تواند بین پزشکان متفاوت باشد. هر بارداری متفاوت از سایر بارداری‌ها است و برخی از پزشکان سونوگرافی و سایر آزمایشات را بر اساس سابقه یا علائم سلامتی بانوی باردار متفاوت انجام می‌دهند.
چه زمانی سونوگرافی بارداری، جنسیت را تعیین می‌کند؟
جنسیت کودک تا حدود ۱۸ تا ۲۰ هفته در سونوگرافی قابل مشاهده نیست. قبل از انجام سونوگرافی حتماً به پزشک خود بگویید که آیا می‌خواهید جنسیت کودک خود را بدانید یا خیر.
چشم انداز بلند مدت بعد از نتایج سونوگرافی
اتفاق بعدی بستگی به نتایج سونوگرافی شما دارد. توجه داشته باشید که یک نتیجه طبیعی تضمین نمی‌کند که جنین شما طبیعی است، زیرا برخی از ناهنجاری‌ها را نمی‌توان با استفاده از سونو پیدا کرد. اگر ناهنجاری‌های جنینی تشخیص داده شد، ممکن است برای تایید تشخیص نیاز به آزمایشات بیشتری داشته باشید. این آزمایشات شامل آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرزهای کوریونی است و البته این دو آزمایش اختیاری هستند. در مورد مزایا، خطرات و عوارض این آزمایشات قبل از تصمیم گیری در مورد انجام یا عدم انجام آن از پزشک خود سوال کنید.
بعد از سونوگرافی چه اتفاقی می‌افتد؟
برای اکثر زنان، سونوگرافی نشان می‌دهد که کودک به طور طبیعی در حال رشد است. اگر سونوگرافی شما طبیعی است، حتماً به معاینات قبل از زایمان خود ادامه دهید. گاهی اوقات، سونوگرافی ممکن است نشان دهد که شما و کودکتان به مراقبت ویژه نیاز دارید. به عنوان مثال، اگر سونوگرافی نشان دهد که کودک شما اسپینا بیفیدا دارد، ممکن است قبل از تولد در رحم تحت درمان قرار گیرد. اگر سونوگرافی نشان داد که کودک شما بریچ است (پاها به جای سر پایین هستند) و یا عرضی قرار گرفته است، ممکن است پزشک سعی کند وضعیت کودک شما را به سمت پایین برگرداند، یا ممکن است نیاز به سزارین داشته باشید. سزارین جراحی است که در آن نوزاد شما از طریق برشی که پزشک در شکم و رحم ایجاد می‌کند، به دنیا می‌آید.
سخن آخر
سونوگرافی در دوران بارداری می‌تواند هم هیجان انگیز و هم ترسناک باشد. متخصص زایمان از سونوگرافی استفاده می‌کند تا ایده بهتری از نحوه رشد و تکامل جنین شما بدست آورد. انواع مختلفی از سونوگرافی وجود دارد و زمان دقیق انجام سونوگرافی ممکن است بسته به نظر پزشک متفاوت باشد. اکثر افراد باردار دو سونوگرافی انجام می‌دهند؛ یکی در سه ماهه اول و دیگری در سه ماهه دوم. با این حال، اگر یک عارضه بالقوه یا دلیل پزشکی برای سونوگرافی‌های بیشتر وجود داشته باشد، پزشک برای احتیاط بیشتر دستور انجام آن را خواهد داد. در مورد برنامه سونوگرافی در دوران بارداری و آن چه می‌توانید انتظار داشته باشید با پزشک خود صحبت کنید.