مشکلات بارداری : بارداری فصل جدیدی در زندگی بانوان است که مملو از تغییرات مختلف فیزیولوژیک و آناتومیک است. این تغییرات عوارض و مشکلاتی را برای بانوان باردار به وجود می‌آورند. در این مقاله قصد داریم تا به معرفی مشکلات رایج بارداری بپردازیم. تا انتهای این مقاله با تیم پینو بیبی همراه باشید تا با عوارض شایع حاملگی بیشتر آشنا شوید.
مشکلات شایع بارداری
بارداری آغاز یک مسیر عجیب است مسیری که برای گذر از آن مادر از هستی و وجود خودش مایه می‌گذارد. دورانی که پر از درد و عوارض ناخوشایند است اما اگر از هر مادری در مورد این دوران سوال کنید بی‌شک از آن به عنوان یکی از شیرین‌ترین ادوار زندگی خود یاد خواهند کرد.
طی دوران بارداری تقریباً همه زندگی مادر تحت تاثیر قرار می‌گیرد از زیبایی چهره تا درد شدید و تحمل انقباضات گاه و بی‌گاه که می‌تواند خواب را از چشمان مادر بزداید. این عوارض گاهی آنقدر آزار دهنده هستند که حتی تحمل بو یا مزه یک ماده ساده از تحمل مادر خارج است. با همه این‌ها مادر با عشق وصف ناشدنی نسبت به جنین همه این عوارض را تحمل می‌کند و بی‌صبرانه برای در آغوش کشیدن نوزادش ثانیه‌شماری می‌کند. در این مقاله قصد داریم تا از این دردها و رنج‌ها بگوییم و مشکلات رایج دوران بارداری را با هم مرور کنیم. خواندن این مقاله را به سه دسته از افراد توصیه می‌کنیم:
- بانوان باردار: آگهی از بروز این عوارض می‌تواند استرس شما را کاهش دهد و ذهن و جسم شما را برای مواجه با آن‌ها آماده‌تر کند.
- پدران: دانستن عوارض بارداری باعث می‌شود تا شما به عنوان یک همسر و شوهر در دوران بارداری بیشتر ا ز همسر خود محافظت و مراقبت کنید.
- به همه فرزندان: اطلاع از رنجی که مادر شما برای تولدتان متحمل شده است باعث خواهد شد حس قدرشناسی و احترام شما نسبت به این انسان خارق‌العاده بیشتر شود.
با این مقدمه کوتاه و احساسی بحث در مورد مشکلات شایع دوران بارداری را آغاز می‌کنیم.
به طور کلی تغییراتی که در بدن بانوان باردار ایجاد می‌شود منشا بروز عوارض متعددی است که برخی از آن‌ها ممکن است بسیار آزاردهنده باشند. تغییرات بدن ناشی از افزایش سطح ترشح هورمون‌ها، تغییر در عملکرد برخی از اعضای بدن، تغییر فرم و شکل ظاهری بدن، تغییرات خلقی و روحی و … است.
عوارض دوران بارداری زیاد هستند و برخی ممکن است فقط در تعداد معدودی از بانوان رخ دهند ما در این مقاله قصد داریم تا به بررسی عوارض شایع و رایج این دوران بپردازیم. همچنین شدت بروز این عوارض نیز می‌تواند خفیف، متوسط و یا شدید باشد. علی ایحال ما در این مقاله ضمن معرفی مشکلات و عوارض شایع، چند راهکار ساده برای کاهش اثر عوارض و یا پیگشیری از بروز آن‌ها ارائه خواهیم کرد. همراهی خود را از تیم پینو بیبی دریغ نکنید.
خستگی و بی‌حالی در دوران بارداری
ضعف عمومی بدن و خستگی از عوارض شایع دوران بارداری است که بیشتر در سه ماهه اول بادرای رخ می‌دهد، در سه ماهه دوم کم می‌شود و مجدداً در سه ماهه آخر بارداری بروز پیدا می‌کند. خستگی در اوایل دوران حاملگی به خاطر افزایش چشمگیر هورمون پروژسترون است. در ماه‌های اول بارداری هنوز بدن با شرایط جدید هماهنگ و سازگار نشده است و انرژی بیشتری برای مدیریت تغییرات نیاز دارد اما در اواخر بارداری، خستگی ممکن است به دلیل اختلالات خواب و افزایش ناگهانی وزن جنین باشد.
بسیاری از عوامل مانند تغییرات فیزیکی، احساسی و هورمونی متعدد می‌توانند سطح انرژی شما را کاهش داده و باعث بروز خستگی در بارداری شوند. به طور کلی برای بروز خستگی و ضعف در دوران بارداری به عوامل زیر می‌توان اشاره نمود:
- بروز درد در نواحی مختلف بدن به ویژه درد در ناحیه لگن و کمر
- بروز مشکلات گوارشی
- افزایش سطح استروژن و پروژسترون
- بی‌خوابی
- کاهش فشار خون و قند خون
- حالت تهوع صبحگاهی
- استرس و اضطراب مزمن
راهکارهای کم کردن احساس خستگی طی دوران بارداری
- تکنیک‌های خواب را بیاموزید و سعی کنید خواب باکیفیت و کافی داشته باشید.
- از ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی غافل نشوید.
- استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید و برای مقابله با ترس‌های دوران بارداری اقدام موثر انجام دهید.
- روزانه مقدار زیادی مایعات و آب بنوشید
- رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و مصرف مواد خوراکی مضر را متوقف کنید.
- دخانیات مصرف نکنید
- اگر از کمبود آهن و یا سایر مواد معدنی و ویتامین رنج می‌برید، تحت نظر پزشک از قرص‌های مکمل استفاده کنید.
بزرگ شدن پستان در دوران بارداری
تغییرات در فرم و سایز سینه‌ها در دوران بارداری یکی از عوارض شایع این دوران است. بدن به تدریج با افزایش ترشح هورمون‌های مختلف به ویژه ترشح هورمون پرولاکتین، بدن مادر را برای فرایند شیردهی آماده می‌کند. مشکلات شایع پستان در دوران حاملگی عبارتند از:
- حساسیت در کل سینه، به ویژه نوک سینه و یا دردناک شدن آن: برای محافظت از نوک پستان می‌توانید از پدهای مخصوص محافظتی استفاده کنید. ممکن است به دلیل بزرگ شدن و افزایش حجم سینه و آویزان شدن آن‌ها، سینه‌ها دردناک شوند که برای جلوگیری از آن می‌توانید از سوتین و سینه‌بند مناسب استفاده کنید.
- افزایش سایز سینه (بزرگ و سفت شدن)
- تغییر در رنگ و اندازه نوک سینه و آرئول (هاله سینه): طی چند هفته آخر بارداری به دلیل بزرگتر شدن سلول‌های تولید کننده شیر، نوک سینه‌ها بزرگتر می‌شوند.
- ایجاد غدد مونتگومری بزرگ (غدد هاله پستان)
- از حدود هفته شانزدهم بارداری، سینه‌ها شروع به تولید شیر می‌کنند. نشت مقداری ترشح زرد کم رنگ (آغوز) کاملاً طبیعی است. برای جلوگیری از نشت ترشحات و لکه‌دار شدن لباس می‌توانید از پدهای مخصوص استفاده کنید.
سردرد و سرگیجه در دوران بارداری
سردرد در دوران بارداری از عوارض و مشکلاتی است که به طور معمول در هر سه ماهه دوران حاملگی رخ می‌دهد و علت بروز آن در هر دوره ممکن است متفاوت باشد. عوامل زیر در بروز سردردهای دوران بارداری موثر هستند:
- تغییر در سطح ترشح هورمون‌های بدن
- تغییر حجم خون
- وضعیت نامناسب بدن به دلیل افزایش وزن
سردرد در دوران بارداری می‌تواند نشانه بروز مشکلات در بانوان باردار باشد و هر نوع سردردی را نباید عارضه رایج حاملگی در نظر گرفت بلکه باید علت بروز آن مشخص شود و برای درمان آن اقدام کرد. اغلب سردردهای دوران بارداری از نوع سردردهای اولیه هستند. منظور از سردردهای اولیه، سردردهایی هستند که علائم سردرد خود به خود اتفاق می‌افتد و نشانه اختلال یا عارضه دیگری در بارداری نیستند. سردردهای اولیه عبارتند از:
- سردرد تنشی
- حملات میگرن
- سردردهای خوشه‌ای
راهکارهای برطرف کردن سردرد طی دوران بارداری
- استفاده از کمپرس یخ روی پیشانی یا پشت گردن
- استراحت در اتاق کم نور و دور ماندن از نور به ویژه نورهای مصنوعی
- بستن چشم‌ها
- شل کردن عضلات و ماهیچه‌های کمر، گردن و شانه‌ها
- مصرف قرص استامینوفن
- اگر سردرد پایدار، شدید و همراه با حالت تهوع باشد و یا سردردی که باعث ایجاد اختلال بینایی شده باشد، لازم است تا بانوی باردار به پزشک مراجعه کند.
تکرر ادرار در دوران بارداری
تغییرات فرم بدن به خصوص اتساع رحم باعث می‌شود تا فضای کمتری در محوطه شکمی برای مثانه باقی بماند و همین امر سبب می‌شود تا بانوی باردار بیشتر نیاز به تخلیه ادرار داشته باشد. در ضمن تغییرات هورمونی بدن در دوران بارداری موجب افزایش جریان خون به کلیه‌ها می‌شود و همین امر موجب پر شدن سریع‌تر مثانه می‌شود. همچنین طی دوران حاملگی حجم خون افزایش می‌یابد و باعث افزایش حجم مایعاتی می‌شود که از کلیه‌های شما عبور می‌کند و وارد مثانه می‌شود. با رعایت چند نکته ساده، تا حدود زیادی می‌توان این مشکل را رفع کرد:
راهکارهای کاهش تکرر ادرار طی دوران بارداری
- از پوشیدن لباس‌های زیر، شلوار و جوراب شلواری تنگ و جذب اجتناب کنید.
- حتماً به محض احساس تخلیه ادرار، به توالت بروید و از نگه داشتن ادرار خودداری کنید.
- برای مقابله با تکرر ادرار از خوردن و نوشیدن مواد مدر مانند چای پرهیز کنید اما هرگز برای مقابله با تکرر ادرار مصرف آب روزانه را متوقف نکنید. توصیه می‌کنیم یک ساعت قبل از خواب از نوشیدن مایعات خودداری کنید.
- احساس خارش و سوزش در هنگام ادرار می‌تواند نشان دهنده عفونت ادراری باشد، هرگز نسبت به آن بی‌تفاوت نباشید.
هموروئید در دوران بارداری
هموروئیدها وریدهای متورمی هستند که به صورت توده‌های دردناک در اطراف و دهانه مقعد دیده می‌شوند. علت بروز همورئید در دوران حاملگی به دلیل افزایش گردش خون و فشار جنین بر رکتوم و واژن است.
راهکارهای درمان هموروئید طی دوران بارداری
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت اجتناب کنید و سعی کنید برای مدت طولانی در یک موقعیت نمایند و پوزیشن بدنتان را مرتباً عوض کنید.
- با مصرف مواد مسهل و نوشیدن آب از بروز یبوست جلوگیری کنید چرا که یبوست یکی از علل ایجاد هموروئید جدید و تشدید هموروئیدهای قدیمی است.
- در هنگام دفع مدفوع از زور زدن و فشار آوردن بپرهیزید.
- از پوشیدن لباس‌های زیر، شلوار و یا جوراب شلواری تنگ خودداری نمایید.
- از کمپرس سرد و یا کمپرس گرم برای درمان کمک بگیرید و روزانه چند بار این کار را تکرار کنید.
گرفتگی عضلات پا (کرامپ ساق پا) در دوران بارداری
از دیگر مشکلات شایع دوران بارداری گرفتگی عضلات پا یا گرفتگی (کرامپ یا اسپاسم) عضلات پا می‌توان نام برد. گرفتگی ماهیچه‌های ساق پا به احتمال زیاد ناشی از اضافه وزن در دوران حاملگی است. اسپاسم عضلانی بیشتر شب‌ها رخ می‌دهد. برخی از متخصصان معتقدند مصرف کم کلسیم و پتاسیم می‌تواند سبب گرفتگی ماهیچه‌های پا شود، در این حال برخی دیگر معتقدند مصرف بیش از حد فسفر (که در گوشت، تنقلات و نوشابه‌های گازدار یافت می‌شود) به دلیل این که مانع جذب کلسیم می‌شوند می‌توانند باعث بروز اسپاسم عضلانی شوند.
راهکارهای درمان گرفتگی ساق پا طی دوران بارداری
- مواد غذایی و مایعات سرشار از کلسیم نظیر شیر، کلم بروکلی و پنیر را در جیره غذایی خود بگنجانید.
- از پوشیدن شلوار یا جوراب شلواری تنگ اجتناب کنید.
- از آنجا که اسپاسم عضانی معمولاً شب‌ها به سراغ شما خواهند آمد، قبل از رفتن به تختخواب، چند حرکات کششی انجام دهید.
- بعد از مدتی نشستن پشت صندلی، روی زمین دراز بکشید پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید و از خم کردن طولانی مدت پاهای خود اجتناب کنید.
- روزانه نیم ساعت ورزش کنید.
- کفش‌های راحتی و بدون پاشنه بپوشید.
- از دراز کشیدن به پشت بپرهیزید. در این حالت وزن بدن و فشار ناشی از رحم بزرگ شده، می‌تواند باعث کندی گردش خون در ساق پا و در نتیجه ایجاد اسپاسم شود.
واریس در دوران بارداری
بارداری باعث ایجاد رگ‌های واریسی در بانوان باردار می‌شود. این رگ‌ها به ویژه در ساق پاها مشهود هستند. رگ‌های واریسی در واقع سیاهرگ‌های سطحی پوست هستند که در اثر نارسایی بخشی از ورید به نام دریچه‌های لانه کبوتری موجب تورم و حالت گره مانند روی پوست می‌شوند و در قوزک، ساق پا، پشت زانو، ران‌ها و حتی ناحیه تناسلی مشاهده می‌شوند.
راهکارهای درمان واریس طی دوران بارداری
- از جوراب واریس (جوراب شلواری‌های تقویت کننده) استفاده نمایید
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. بعد از هر نیم ساعت نشستن یا ایستادن کمی در محیط قدم بزنید و ثابت نمانید.
- پاهای خود را به سمت بالا ماساژ دهید.
- حتی‌المقدور هنگام خواب پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید تا جریان خون باقی مانده در ساق پای شما به سمت بالا و خلاف جاذبه حرکت کند.
- از ماندن در هر پوزیشنی که ممکن است باعث کاهش گردش خون شود، بپرهیزید. (نظیر خم کردن پاها در هنگام نشستن)
- پاهایتان را در هنگام نشستن بالا بیاورید.
- از ورزش روزانه غفلت نکنید.
یبوست در دوران بارداری
یبوست یکی از مشکلات بارداری است که عمل دفع مدفوع را برای بانوی باردار مشکل‌ساز می‌کند. معمولاً بانوانی که در رژیم غذایی‌شان از فیبر و مایعات کمتری استفاده می‌کنند، بیشتر دچار این عارضه می‌شوند. البته یبوست می‌تواند عوارض ناشی از مصرف برخی مکمل‌های ویتامین و یا داروها نیز باشد. دلایل بروز یبوست در دوران بارداری عمدتاً موارد زیر هستند:
- تغییر در سطح ترشح هورمون‌ها
- اتساع رحم و در نتیجه فشار رحم به روده
- مصرف برخی داروهای دوران بارداری
- مصرف مکمل‌های مولتی‌ویتامین
راهکارهای درمان یبوست طی دوران بارداری
- از ورزش کردن و داشتن فعالیت جسمی غفلت نکنید.
- روزانه حداقل ۶ لیوان آب مصرف کنید و مصرف مایعات به ویژه آبمیوه‌های طبیعی را در رژیم غذایی خود جای دهید.
- صبح‌ها مایعات گرم بنوشید.
- در رژیم غذایی خود فیبر بیشتری مصرف کنید. غلات سبوس‌دار، میوه‌های تازه و سبزیجات سرشار از فیبر هستند.
- هنگام دفع مدفوع از زور زدن و فشار زیاد اجتناب کنید.
- مصرف برخی مواد خوراکی مسهل مانند آلو، روغن زیتون و روغن کرچک را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
تهوع و استفراغ در دوران بارداری
یکی از عوارض بسیار شایع دوران بارداری تهوع و استفراغ است. این عارضه بیشتر صبح‌ها بانوی باردار را آزار می‌دهد و معمولاً در ساعات دیگر روز کمتر اتفاق می‌افتد. در بسیاری از بانوان ویار حاملگی و تهوع با هم به وقوع می‌پیوندند. معمولاً حالت تهوع و استفراغ از اواخر هفته چهارم شروع می‌شود و تا اواخر سه ماهه اول بارداری ادامه می‌یابد و به تدریج در هفته‌های بعدی از شدت و تعداد دفعات بروز آن کاسته می‌شود.
استفراغ و حالت تهوع در دوران بارداری ممکن است به علت:
- بارداری دو قلویی یا چند قلویی
- سابقه داشتن عارضه جانبی تهوع بعد از مصرف قرص ضدبارداری
- عوامل ژنتیکی و وراثتی (سابقه تهوع و استفراغ شدید در بارداری بین خویشاوندان نزدیک بانوی باردار)
- سابقه سردردهای میگرنی
- نجویدن کامل غذا و سریع غذا خوردن
- پرخوری و مصرف مواد بسیار چرب
راهکارهای کاهش احساس تهوع و استفراغ طی دوران بارداری
- نوشیدن آب
- استفاده از لیمو، نعنا و زنجبیل (می‌توانید آن‌ها را به صورت دمنوش و یا همراه با غذا میل نمایید)
- پرهیز از مصرف غذاهای حجیم
- استفاده از غذاهایی که با معده شما سازگارترند
- قرار گرفتن در معرض جریان هوای تازه
- افزایش میزان مصرف مواد خوارکی حاوی ویتامین B6مانند بوقلمون، سالمون، جگر، آجیل و میوه‌های خشک
- ورزش کردن و داشتن تحرک بدنی
- دوری از اضطراب و استرس
گرفتگی بینی و تنگی نفس در دوران بارداری
تنگی نفس و گرفتگی بینی جزو مشکلات رایج بارداری است که عموماً موجب نگرانی خانم حامله می‌شود و همیشه در مراجعه به پزشک درباره آن سوالاتی را از متخصص می‌پرسند. اما این عارضه نیز مانند بسیاری از مشکلات بارداری طبیعی است و خطری برای جنین ندارد. تنگی نفس ممکن است از همان ماه‌های ابتدایی بارداری آغاز شود و با رشد جنین تنگی نفس طی ماه‌های بعدی بیشتر شود.
راهکارهای بهبود تنگی نفس طی دوران بارداری
- روزانه حداقل ۶ لیوان آب بنوشید. مصرف زیاد آب باعث می‌شود تا ترشحات بینی رقیق شوند و راحت‌تر از مجرای بینی خارج شوند.
- با استفاده از کمپرس آب گرم احتقان گونه‌ها، چشم‌ها و بینی را کاهش دهید.
- سعی کنید در هنگام خواب سرتان کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهید تا از مسدود شدن حلق توسط خلط جلوگیری شود.
- از دستگاه‌های تصفیه هوا و یا رطوبت‌ساز برای مرطوب کردن و تهویه مطلوب هوا استفاده کنید.
- هر زمان احساس کردید دچار گرفتگی بینی شدید دوش آب گرم بگیرید.
- روزانه نیم ساعت در فضای باز پیاده‌روی کنید.
ورم دست و پا در دوران بارداری
در سه ماهه دوم بارداری، بیشتر خانم‌ها دچار تورم پا و درد در ناحیه ساق پا می‌شوند. این درد و تورم به تدریج با افزایش وزن بانوی باردار و افزایش رشد جنین بیشتر می‌شود و اگر به خوبی مدیریت و درمان نشوند ممکن است به زانوها و کمر نیز سرایت کنند. گاهی ورم نه تنها در پاها بلکه در دست‌ها و حتی صورت خانم باردار نیز مشهود است.
راهکارهای کاهش تورم دست و پا طی دوران بارداری
- از ایستادن طولانی مدت بپرهیزید و سعی کنید به طور متناوب موقعیت خود را تغییر دهید و یکجا ثابت نمانید.
- روزانه مقادیر زیادی مایعات به ویژه آب بنوشید.
- مصرف نمک را به حداقل برسانید.
- ماساژ و کمپرس سرد در کمک کردن تورم به ویژه تورم صورت موثر است.
- از مصرف غذاهای کنسروی و انواع سوسیس و کالباس خودداری کنید.
- در هنگام نشستن پاهایتان را بالا ببرید و از خم کردن طولانی مدت آن‌ها خودداری کنید.
- لباس‌های راحت و گشاد بپوشید. فراموش نکنید پوشیدن لباس‌های تنگ باعث اختلال در گردش خون و افزایش احتباس مایعات خواهند شد.
- سعی کنید از کفش‌های طبی استفاده کنید. اگر به دلیل تورم کفش‌های شما برای‌تان تنگ شده است یک کفش مناسب با کفی طبی برای دوران بارداری تهیه کنید.
کمر درد در دوران بارداری
بارزترین و مشهودترین علائم بارداری تغییرات فیزیکی بدن است. این تغییرات باعث بروز مشکلاتی برای سیستم اسکلتی و عضلانی می‌شود و دردهای عضلانی را به همراه دارد. درد در ناحیه کمر و لگن از جمله رایج‌ترین این دردها هستند. کمردرد معمولاً بین ماه پنجم تا هفتم بارداری شروع می‌شود.
راهکارهای کاهش درد کمر طی دوران بارداری
- کفش‌های پاشنه کوتاه و مناسب بپوشید. از پوشیدن کفش‌های تخت و یا پاشنه بلند اجتناب کنید.
- از انجام فعالیت‌های بدنی و یا ورزش‌های سنگین پرهیز کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید.
- اگر مجبور به بلند کردن جسم یا شی سنگینی از روی زمین شدید، از تکنیک بلند کردن اصولی اجسام استفاده کنید. ابتدا روی پاهای خود به حالت نیمه نشسته قرار بگیرید، شی مورد نظر را در دستان خود نگه دارید و حالا با کمک زانوها از جای خود به آرامی بلند شوید.
- از ایستادن طولانی مدت اجتناب کنید. در یک موقعیت ثابت باقی نمانید.
- اگر مجبور هستید برای مدت طولانی جایی بنشیند پاهای خود را روی یک سکو یا صندلی همتراز بدنتان قرار دهید.
- یک بالش گوه‌ای یا کوسن در گودی کمرتان قرار دهید و سعی کنید از صندلی با پشتی مناسب استفاده کنید.
- روی تشک سفت نخوابید و سعی کنید محل خواب‌تان نرم باشد.
- به پهلو بخوابید و بین پاهایتان یک بالش باریک و کوچک قرار دهید.
- یک حوله گرم یا کیسه آبگرم را روی بخش تحتانی کمرتان قرار دهید.
- دوش آب گرم بگیرید و یا در وان برای چند دقیقه بخوابید توجه داشته باشید که آب بیش از حد نباید گرم باشد.
- از همسر و یا نزدیک‌تان درخواست کنید تا کمرتان را به آرامی ماساژ بدهند.
- ورزش کنید و سعی کنید ورزش‌های مخصوص تقویت عضلات پشت را در برنامه ورزشی خود بگنجانید.
- قوز نکنید و سعی کنید راست بایستید. ایستادن به صورت مستقیم و در پوزیشن مناسب کشش ناحیه کمر را کاهش خواهد داد.
- از شکم بند بارداری جهت تحمل وزن شکم استفاده کنید.
داغ شدن دست و پا و گرگرفتگی در دوران بارداری
افزایش ترشح برخی هورمون‌ها و تغییرات متابولیکی بدن سبب می‌شود تا خانم باردار طی دوران بارداری عوارضی را متحمل شود. یکی از این عوارض داغی دست و پا در دوران حاملگی است. داغ شدن دست و پا در دوران بارداری یک عارضه شایع و بسیار رایج بین بانوان باردار است.
راهکارهای مقابله با گرگرفتگی طی دوران بارداری
- دمای خانه را کمی پایین‌تر از دمای معمول نگه دارید.
- از لباس‌های گشاد، نخی و دارای الیاف طبیعی استفاده کنید.
- پیاده‌روی کنید.
- مواد غذایی سالم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- مصرف نمک را به حداقل برسانید.
- مصرف آب و مایعات مفید مانند آبمیوه‌های طبیعی را افزایش دهید.
- از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای داغ پرهیز کنید.
- مصرف سیگار و دخانیات را به طور کامل قطع کنید.
- نوشیدن مشروبات الکلی را ترک کنید.
درد و ناراحتی شکم در دوران بارداری
درد در قسمت سمت چپ شکم در بارداری را بسیاری از بانوان باردار تجربه می‌کنند. بزرگ شدن جنین، تغییرات هورمونی و تغییرات آناتومیک بدن باعث بروز درد در محوطه شکمی می‌شود. درد در ناحیه چپ شکم عموماً طبیعی است اما بهتر است هر نوع درد در این ناحیه جدی گرفته شود و در خصوص آن با پزشک مشورت شود.
راهکارهای کاهش درد شکم طی دوران بارداری
- از انجام حرکات سریع و ناگهانی خودداری کنید.
- اگر در ناحیه‌ای از شکم درد و گرفتگی احساس کردید، کمی به جلو و به سمت ناحیه دردناک خم شوید، تا کشش و گرفتگی ناحیه مورد نظر کم شود. این کار به شل شدن ماهیچه‌های قسمت مربوطه کمک خواهد کرد.
- شب‌ها روی کمر خود یک کیسه آب گرم قرار دهید گاهی درد شکم ناشی از گرفتگی عضلانی ناحیه کمر است.
- دوش آب گرم بگیرید و یا از وان حمام استفاده کنید. هرگز در وان آب داغ قرار نگیرید.
- شکم خود را در جهت عقربه‌های ساعت با روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون به آرامی ماساژ دهید.
- از شکم بندهای طبی استفاده کنید. اگر شکم‌بند طبی ندارد یک چادر یا ملافه را از زیر شکم به سمت کتف‌ها ببندید تا وزن شکم را بتوانید تحمل کنید.
- گاهی درد شکم به خاطر یبوست و یا نفخ شدید است از خوردن مواد خوراکی نفاخ بپرهیزید و راهکارهای درمان یبوست را در همین مقاله مطالعه کنید.
- مایعات و آب کافی بنوشید تا مانع از اسپاسم عضلانی شود.
- اگر درد با روش‌های بالا تسکین نیافت یک استامینوفن ساده مصرف کنید.
نوسانات خلقی در دوران بارداری
هیجانات دوران بارداری ممکن است به صورت‌های مختلفی بروز پیدا کند. در دوران بارداری، بانوان به دلایل مختلفی ممکن است دچار استرس شوند. معمولاً نوسانات خلقی در سه ماهه اول بارداری زیاد است و در سه ماهه دوم قابل کنترل‌تر می‌شود.
راهکارهای کنترل و مدیرت نوسانات خلقی طی دوران بارداری
- غذای سالم بخورید.
- ورزش کنید.
- خواب کافی داشته باشید.
- با همسرتان درباره احساسات‌تان صحبت کنید.
- از خانواده و دوستان کمک بگیرید.
- فعالیت‌های شاد و مفرح انجام دهید.
- برای غلبه بر ترس‌های خود به دنبال راه‌حل باشید.
بی‌خوابی در دوران بارداری
بی‌خوابی و کم‌خوابی یکی از مشکلات رایج بانوان در دوران بارداری است. بی‌خوابی در ماه‌های اول که بدن در شوک تغییرات شدید و ناگهانی بارداری است و در ماه‌های آخر که تغییرات فیزیولوژیک و آناتومیک بدن به نهایت رسیده است بیشتر بروز پیدا می‌کند. بی‌خوابی موجب می‌شود که برخی عوارض دیگر مانند سردرد، نوسانات خلقی، تنگی نفس، دردهای عضلانی و … بیشتر شوند. علاوه بر تغییر شکل و فرم بدن مادر، گاهی عوارض دیگر مانند احتقان و تنگی نفس، سوزش سر دل، کرامپ‌های عضلانی، استرس، درد شکم و …. مانع از خواب راحت بانوی باردار می‌شوند.
راهکارهای درمان بی‌خوابی طی دوران بارداری
- ورزش کنید.
- از بالش بارداری استفاده کنید.
- از خوردن نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری نمایید.
- از چشم‌بند استفاده کنید.
- محیط را برای خواب آماده کنید.
- وسایل الکترونیکی را از پریز برق جدا کنید.
- رژیم غذایی خود را اصلاح کنید.
- لباس خواب مناسب بپوشید.
- از خوردن مایعات یک ساعت قبل از خواب اجتناب کنید.
- از همسرتان بخواهید که شما را به آرامی ماساژ دهد. خودتان نیز می‌توانید به آرامی سر و پشت گوش خود را ماساژ دهید، این کار به شما آرامش می‌دهد.
- استرس و اضطراب را از خود دور کنید.
درد لگن در دوران بارداری
یکی از عوارض شایع دوران بارداری درد در ناحیه لگن است. درد در این ناحیه به علت اختلال در عملکرد مفاصل ناحیه لگن و حرکت غیریکنواخت مفاصل این ناحیه رخ می‌دهد. یکی دیگر از علل درد در ناحیه لگن شل شدن مفاصل لگن و رباط‌های آن است که معمولاً به دلیل بزرگ شدن و وزن گرفتن جنین رخ می‌دهد.
راهکارهای درمان درد لگن طی دوران بارداری
- فعالیت‌های جسمی‌تان را کاهش دهید.
- از انجام فعالیت‌های جسمی و ورزشی سخت اجتناب کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید.
- از بالا و پایین رفتن زیاد از پله اجتناب کنید.
- کفش‌های پاشنه‌دار نپوشید.
- ایستادن‌های طولانی مدت را بسیار محدود کنید.
- از توالت فرنگی استفاده کنید.
- تمرینات ورزشی کگل را انجام دهید.
خونریزی و تورم لثه‌ها در دوران بارداری
افزایش گردش خون در بدن مادر و تغییرات شدید در ترشح هورمون‌ها می‌تواند روی بافت دهان و بینی اثر بگذارد و منجر به خونریزی از لثه‌ها و بینی شود. گاهی نیز لثه‌ها متورم و دردناک می‌شوند.
راهکارهای درمان خونریزی و تورم لثه‌ها طی دوران بارداری
- در همان ابتدای بارداری به منظور بررسی سلامت دهان و دندان‌تان به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
- دندان‌هایتان را مسواک بزنید.
- به صورت منظم روزانه از نخ دندان استفاده کنید.
- روزانه یکبار از دهان‌شویه و یا محلول آب نمک برای شست‌وشوی دهان‌تان استفاده کنید.
- لثه‌های خود را به آرامی ماساژ دهید.
- از مصرف مواد غذایی حاوی قند مصنوعی پرهیز کنید.
- از سبزیجات و میوه‌های تازه در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
- آب کافی بنوشید.
- اگر در دوران بارداری دندان درد داشته‌اید یا خونریزی لثه‌های‌تان شدید بود حتماً به دندان پزشک مراجعه کنید.
- در مراجعه به دندان‌پزشک در هر هفته از بارداری که به سر می‌برید پزشک را از موضوع بارداری خود مطلع کنید.
ترشحات واژن در دوران بارداری
به طور طبیعی واژن بانوان در هر دوره‌ای از زندگی یک زن ترشحاتی دارد اما در دوران بارداری این ترشحات بیشتر می‌شود و حتی گاهی ترشحات واژن نشانه بروز یک بیماری در بانوان باردار است. در دوران بارداری ماده‌ای خاص و مخاط مانندی از دهانه رحم ترشح می‌شود که می‌تواند برای بانوی باردار دردسرساز شود.
راهکارهای کاهش ترشحات واژن طی دوران بارداری
- از لباس‌های زیر با الیاف طبیعی نخ و کتان استفاده کنید.
- از پدهای بهداشتی استفاده کنید.
- از پوشیدن شلوارهای تنگ و چسبان خودداری کنید.
- بهداشت دستگاه تناسلی را رعایت کنید و ناحیه واژن را با آب و صابون بشویید.
- از دوش واژینال استفاده نکنید.
- پس از شستشوی ناحیه تناسلی، محل را از جلو به عقب خشک کنید.
- اگر رنگ و بوی ترشحات واژن تغییر کرد با پزشک مشورت کنید.
سوزش سردل یا اختلال بلع در دوران بارداری
در دوران بارداری ممکن است اسید معده به نواحی بالاتر یعنی مری و حتی حلق راه پیدا کند و باعث احساس سوزش در خانم باردار شود. سوزش سردل در دوران حاملگی به علت بروز تغییرات هورمونی است. تغییرات هورمونی باعث کندی عملکرد دستگاه گوارش و ضعف کارکرد اسفنکتر معده (دریچه معده) می‌شود. از طرفی رحم نیز در حال رشد و اتساع است و به معده فشار می‌آورد این کار باعث رانده شدن اسید معده به سمت بالا می‌شود. گاهی نیز بانوان در بلع غذا دچار مشکلاتی می‌شوند.
راهکارهای درمان سوزش سردل طی دوران بارداری
- آرام و با طمانینه غذا میل کنید.
- وعده‌های غذایی را کوچک و کم حجم کنید.
- از خوردن غذاهای حجیم و پرچرب اجتناب کنید.
- مایعات گرم مصرف کنید.
- از مصرف غذاهای پرادویه و تند خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای سرخ شده و یا مواد غذایی حاوی نگهدارنده پرهیز کنید.
- بلافاصله پس از مصرف غذا دراز نکشید. بهتر است چند قدم راه بروید.
- بالا گذاشتن سر باعث می‌شود اسید معده به سمت مری و حلق برگشت نکند. زیر سرتان را کمی بلندتر کنید و یک بالش زیر شانه‌های‌تان قرار دهید.
- بین غذا آب و مایعات مصرف نکنید.
- اگر سوش معده شما زیاد است برای مصرف قرص‌های ضداسید با یک پزشک مشورت کنید.
- رژیم غذایی سالم، متنوع و کاملی داشته باشید.
ریزش مو در دوران بارداری
ریزش مو در دوران حاملگی یک پدیده کاملاً طبیعی است. تغییرات ترشح هورمون‌ها یکی از عمده‌ترین دلایل ضعیف شدن ریشه مو و ریزش مو در دوران بارداری است. بیماری کم کاری تیروئید نیز تأثیر زیادی بر رشد مو در دروان بارداری دارد.
راهکارهای درمان ریزش مو طی دوران بارداری
- در وعده‌های غذایی روزانه باید انواع سبزیجات، میوه‌های تازه، گوشت قرمز و سفید، کربوهیدرات و حبوبات را بگنجانید.
- از هر گونه استرس و اضطراب دوری کند.
- روغن‌تراپی و ماساژ موها با روغن‌های گیاهی از روش‌های درمانی موثر است.
- هرگز موهای خود را وقتی که خیس هستند شانه نکنید.
- از ماسک موهای تقویتی خانگی استفاده کنید.
کشیدگی پوست در دروان بارداری
با افزایش رشد جنین، بدن مادر نیز مجبور است تا با تغییرات به وجود آمده خود را وفق دهد، در نتیجه برای اتساع و جا دادن جنین، امعا و اندام‌های داخلی بدن مادر به سطح خارجی یا همان پوست فشار می‌آورند و پوست دچار کشیدگی می‌شود. اگر انعطاف‌پذیری پوست برای برای کشیده شدن در هنگام بارداری کافی نباشد، مشکلاتی را برای بانوی باردار به وجود می‌آورد که به صورت اسکار معمولاً در نواحی سینه‌ها، ران‌ها و باسن مشهود هستند. گاهی این کشیدگی با دهیدراته شدن بدن مرتبط است. هر چه آب بدن کمتر باشد، اسکارهای ایجاد شده عمیق‌تر و شدیدتر خواهند بود.
راهکارهای درمان کشیدگی پوست طی دوران بارداری
- در جیره غذایی خود مواد خوراکی حاوی ویتامین C و E را بگنجانید.
- مایعات و آب زیادی بنوشید.
- با استفاده از روغن‌های گیاهی پوست خود را چرب کنید.
- ورزش روزانه را فراموش کنید.
- در معرض مستقیم نور خورشید قرار نگیرید.
بالا رفتن فشار خون در دوران بارداری
یکی از عوارض شایع بارداری بالا رفتن فشار خون است اما گاهی افزایش فشار خون با عوارض متعدد دیگری همراه است که از جمله می‌توان به تورم، وجود پروتئین در ادرار و آسیب به کلیه و کبد اشاره کرد.
راهکارهای درمان افزایش فشار خون طی دوران بارداری
- بیشتر استراحت کند.
- به صورت روتین و منظم، یک بار فشار خون خود را اندازه‌گیری کنید
- مراقب اضافه وزن‌تان باشید.
- ویتامین C، D و ویتامین E را به میزان نیاز روزانه تعیین شده توسط پزشک مصرف نمایید.
- مکمل آهن، منیزیم و روی استفاده کنید.
- از روغن‌های غیر اشباع استفاده کنید.
- از روغن ماهی یا اسید چرب امگا ۳ استفاده کنید.
- میزان مصرف نمک را محدود کنید.
- از مصرف مواد خوراکی حاوی کافئین مانند: قهوه و چای اجتناب کنید.
- حداقل دوبار در هفته تخم‌مرغ مصرف کنید.
- از استعمال دخانیات و مشروبات الکلی خودداری کنید.
انقباضات براکستون هیکس در دروان بارداری
انقباضات غیرمنظم و غیرمکرر رحم در دوران بارداری را انقباض براکستون- هیکس یا درد زایمانی کاذب می‌گویند که معمولآً در سه ماه دوم بارداری شروع می‌شوند. این انقباضات کاملا ًطبیعی هستند اما گاهی دردناک و آزار دهنده می‌شوند.
راهکارهای درمان انقباضات براکسون هیکس طی دوران بارداری
- آرامش خود را حفظ کنید.
- استرس و اضطراب نداشته باشید.
- پوزیشن بدنتان را تغییر دهید.
- روی شکم را به آرامی ماساژ دهید.
- ورزش‌های کگل را هر روز انجام دهید.
- در صورت برطرف نشدن این انقباضات با پزشک خود تماس بگیرید.