غربالگری های سلامت و پایش رشد برای نوزاد (از بدو تولد تا ۱۸ ماهگی)

بررسی سلامت نوزادان از همان بدو تولد تا رسیدن به سن یک سالگی بسیار اهمیت دارد زیرا می‌توان در صورت وجود عارضه یا مشکلی سریع‌تر اقدام به درمان آن نمود تا در روند رشد جسمی و ذهنی کودک اختلالی ایجاد نشود، از طرفی این پایش سلامتی سبب می‌شود والدین نیز بهتر بتوانند با عضو جدید برخورد کنند. در این مقاله پینو بیبی توصیه‌هایی در مورد پایش سلامت و غربالگری های بهداشتی برای نوزاد از بدو تولد تا ۱۸ ماهگی را ارائه می‌دهد. این مقاله به صورت نکات کلیدی تهیه شده است.

نکات لازم متمرکز در دوران پس از تولد نوزاد

غربالگری و پایش سلامت پس از تولد نوزاد

• همه نوزادان واکسن BCG را در بدو تولد دریافت می‌کنند و ممکن است واکنشی (قرمزی و توده سفت در محل واکسن) وجود داشته باشد که رفع آن تا ۱۲ هفته طول می‌کشد.
• توجه به کافی بودن تغذیه با بررسی الگوهای خوب مکیدن و بلع، تغذیه منظم و دفعات طبیعی ادرار و مدفوع کردن، تعیین می‌شود.
• در حین نظارت به دفعات، رنگ و قوام مدفوع و ادرار نوزاد توجه کنید. اگر کودک شما استفراغ زیاد و اسهال دارد و یا ادرار بسیار کمی تولید می‌کند به پزشک مراجعه کنید.
• زردی نوزاد شایع است اما نیاز به پیگیری مناسب در هفته‌های اول زندگی دارد زیرا زردی درمان نشده با شدت بالا می‌تواند باعث آسیب مغزی شود.
• جای بند ناف بریده شده باید خشک نگه داشته شود و در عرض ۳ هفته باید بندناف خود به خود می‌افتد.
• قولنج (کولیک) نوزاد در حدود ۶ هفتگی به صورت بی‌قراری ظاهر می‌شود، این امر شایع است و می‌توان با قنداق کردن ملایم، قطره‌های قولنج، سرشیشه‌های آنتی کولیک و آروغ زدن به اندازه کافی، کولیک نوزاد را برطرف کرد (مقاله کولیک نوزاد و درمان آن را مطالعه بفرمایید).
• برخی از دلایل رایج گریه کودک شما عبارت هستند از: گرسنگی، باد و نفخ شکم، پوشک کثیف، تنهایی، بیماری و تحریک بیش از حد (مقاله رمزگشایی از گریه نوزاد را مطالعه فرمایید).
• ایجاد یک محیط امن برای نوزادان در اتاق خواب، حمام، اتاق نشیمن و ماشین بسیار مهم است. توصیه می‌کنیم مقالات آماده‌سازی اتاق کودک، نکات خرید صندلی ماشین برای کودک، نکات ایمنی وسایل حمام کودک و ایمن‌سازی اتاق برای کودکان را مطالعه فرمایید.
• در طول ۱۸ ماه اول، کودک شما به نقاط عطف حیاتی خاصی در حرکت، گفتار، شنوایی و مهارت‌های اجتماعی دست خواهد یافت بنابراین پیگیری آن‌ها مهم است.

بررسی اندازه بدن نوزاد

• همه نوزادان پس از تولد اندکی از وزن خود را از دست می‌دهند و تا ۲ تا ۳ هفته پس از تولد دوباره وزن پیدا می‌کنند.
• میانگین افزایش وزن تقریباً ۵ تا ۶ کیلوگرم در سال اول زندگی و ۲،۵ کیلوگرم در سال دوم زندگی است. میانگین رشد قد تقریباً ۲۵ سانتی‌متر در سال اول زندگی و ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر در سال دوم زندگی است.
• نظارت بر رشد نوزاد با تطبیق طول با قد و وزن مورد نظر بسیار مهم است.
• در همین راستا مقاله قد و وزن استاندارد کودک در سنین مختلف را مطالعه بفرمایید.

مکمل‌های دوران نوزادی

• نوزادان از بدو تولد تا ۲ سالگی برای رشد استخوان‌های سالم به ویتامین D نیاز دارند.
• قطره ویتامین D از طریق دهان به همه نوزادان صفر تا ۶ ماهه داده می‌شود.
• مکمل‌های ویتامین D قطعاً برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند لازم است، در حالی که کودکانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند اگر مصرف شیر خشک کمتر از یک لیتر در روز باشد به ۴۰۰ واحد بین المللی ویتامین D نیاز دارند.

واکسیناسیون را شروع کنید

• کودک شما طبق برنامه ملی واکسیناسیون که از بدو تولد شروع می‌شود و در ۱۰ تا ۱۱ سالگی برای پسران و ۱۳ تا ۱۴ سالگی برای دختران به پایان می‌رسد، باید واکسن‌های مختلفی را دریافت کند:

نوع واکسن و توضیحات	سن
ب ث ژ، فلج اطفال، هپاتیت ب	از بدو تولد
زیر یکسال مقدار واکسن ب ث ژ نصف دوز بالغین است.	۱،۵ ماهگی
سه گانه (DPT)، فلج اطفال، هپاتیت ب DPT: دیفتری ، سیاه سرفه ، کزاز	۲ ماهگی
سه گانه DPT و فلج اطفال	۴ ماهگی
سه گانه، فلج اطفال، هپاتیت ب	۶ ماهگی
سرخک و سرخجه و اوریون (MMR)	۱۲ ماهگی
سه گانه و فلج اطفال	۱۸ ماهگی
سه گانه، MMR، فلج اطفال، سرخک، سرخجه و اوریون	۴- ۶ سالگی
دوگانه ویژه بزرگسالان	۱۴ -۱۶ سالگی

• از شیر گرفتن حدود ۴ تا ۶ ماه شروع می‌شود که شامل معرفی غذاهای جامد، دستیابی به یک رژیم غذایی متعادل و کنترل سهم و میزان هر نوع ماده غذایی موجود در هرم غذایی است.
• عادات غذایی در طول ۲ سال اول زندگی شکل می‌گیرد و اثرات پایین دسترسی به همه منابع غذایی لازم بر سلامت فرزند شما اثر دارد، بنابراین مهم است که با یک رژیم غذایی سالم و متعادل با برنامه اقدام به ایجاد عادات غذایی سالم در کودک کنید.
• همان طور که کودک شما رشد می‌کند، فعالیت بدنی و نیازهای خواب او تکامل می‌یابد. فعالیت بدنی را از طریق بازی تشویق کنید و یک روال آرامش بخش قبل از خواب ایجاد کنید. مقاله راهکارهای برای بهبود خواب کودک را مطالعه نمایید.

غربالگری و تست‌های معمول نوزادان (بدو تولد)

همه نوزادان هنگام تولد تحت انجام انواع غربالگری‌ها و آزمایش‌های معمولی انجام می‌گیرند مانند:

• انجام تست آپگار برای نوزاد در بدو تولد که پنج شاخص ظاهر یا رنگ رخسار نوزاد، ضربان قلب نوزاد، رفلکس و تحریک‌پذیری، میزان فعالیت یا توان عضلانی و تنفس نوزاد را اندازه‌گیری و ارزیابی می‌کند. تست آپگار ۲ مرتبه انجام می‌شود یکی بلافاصله در بدو تولد و سپس پنج دقیقه بعد از تولد.

• معاینه فیزیکی کامل مانند بررسی ناهنجاری‌های مادرزادی انجام می‌شود. تشخیص این موراد ممکن است در طول اسکن قبل از زایمان دشوار باشد، به عنوان مثال، آب مروارید و شکاف کام. در برخی مراکز و کلینیک‌ها صافی کله (پلاژیوسفالی)، کجی گردن (تورتیکولی)، دررفتگی مادرزادی لگن (دیسپلازی هیپ) نیز بررسی می‌شود.
• حتماً نوزاد باید مکونیوم (مامیزه) اولین مدفوع خود را در مدت ۲۴ ساعت بعد از تولد دفع کند این مدفوع به رنگ سبز تیره و بسیار غلیظ و چسبناک است. چنان چه نوزاد مکونیوم را دفع نکند احتمال بروز سندرم پلاگین مکونیوم و یا مکونیوم ایلئوس زیاد است.

آزمایشات خون بند ناف

در آزمایش خون بند ناف به بررسی موارد زیر می‌پردازند.

• وجود گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز G6PD، آنزیم پروتئینی در خون که به عملکرد طبیعی گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند.
• غربالگری برای عملکرد غیر طبیعی تیروئید
• تعیین گروه خونی کودک (A, B, AB , O).

اختلالات متابولیسم مادرزادی

بررسی اختلالات متابولیک با آزمایش خون و گرفتن خون از پاشنه پای کودک انجام می‌شود.

غربالگری و سنجش شنوایی نوزاد

این غربالگری شامل ارزیابی پاسخ شنوایی خودکار ساقه مغز است که به آن به طور مخفف تست AABR می‌گویند و برای تشخیص زودهنگام کم شنوایی انجام می‌شود (مطالعه مقاله مشکلات شنوایی و کم شنوایی در کودکان را توصیه می‌کنیم).

پالس اکسیمتری

تعیین سطح اکسیژن خون را شامل می‌شود و این کار در ۲۲ تا ۳۶ ساعت اول زندگی نوزاد انجام می‌شود، از طریق اتصال یک پروب پلاستیکی نرم روی دست و پای راست نوزاد اندازه‌گیری می‌شود.

بهداشت دهان و دندان

لثه‌ها و زبان فرزندتان را حداقل دو بار در روز با یک پارچه تمیز و مرطوب که دور انگشت اشاره خود پیچیده‌اید تمیز کنید.

غربالگری و پایش سلامت نوزاد در هفته اول تا دوم بعد از تولد نوزاد

نظارت بر تغذیه کافی نوزاد

نوزاد شما به اندازه کافی شیر مادر دریافت می‌کند اگر:

• الگوی مکیدن و بلع خوب
• تغذیه مکرر حداقل ۸ تا ۱۲ بار در روز
• تکرر طبیعی ادرار و مدفوع

نظارت بر وزن نوزاد

همه نوزادان پس از تولد وزن کم می‌کنند.

• نوزادان ترم تا ۲ هفته بعد از تولد وزن خود را به دست می‌آورند.
• نوزادان نارس تا ۳ هفته  بعد از تولد وزن خود را به دست می‌آورند.
• کاهش وزن قابل قبول: <۷ درصد وزن هنگام تولد در طی روز ۳ است.

دفعات ادرار و مدفوع

نظارت بر ادرار و مدفوع باید به صورت جدول زیر باشد.

زمان	ادرار	مدفوع
۲۴ ساعت اول	۱ تا ۲ بار در روز	۱ تا ۲ بار در روز
۲۴ تا ۴۸ ساعت	۲ تا ۴ بار در روز	۲ تا ۴ بار در روز
۴۸ تا ۷۲ ساعت	۳ تا ۴ بار در روز	۲ تا ۴ بار در روز
بیش از ۷۲ ساعت	۶ تا ۸ بار در روز	زود به زود

در صورتی که کودک شما این علائم را دارد به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغ ۳ بار و یا بیشتر در روز
• دفع بیشتر و مدفوع بدبو (بیش از۱۰)
• دفع مدفوع مخلوط با خون و یا مخاط
• دفع بسیار کم ادرار در مقایسه با مقدار معمول خود

زردی نوزادان چیست؟

زردی یا یرقان، رنگ زردی است که در پوست و یا چشم بسیاری از نوزادان دیده می‌شود. یرقان به این دلیل اتفاق می‌افتد که ماده شیمیایی به نام بیلی روبین در خون نوزاد تجمع می‌یابد. زردی معمولاً از روز دوم زندگی نوزاد رخ می‌دهد و سطح بیلی روبین بین روز ۳ تا ۵ به اوج خود می‌رسد و قبل از این که نوزاد ۷ تا ۱۰ روزه شود، فروکش می‌کند.

• عوامل خطر افزایش زردی عبارت هستند از: نارس بودن نوزاد، شیردهی ضعیف، کبودی یا خونریزی زیر پوست سر نوزاد (بعد از زایمان و حین زایمان)، سابقه خانوادگی ابتلا به زردی و کمبود G6PD
• اکثر نوزادان زردی خفیف دارند. با این حال، پیگیری زردی در هفته‌های اول زندگی بسیار مهم است زیرا زردی زیاد درمان نشده می‌تواند منجر به آسیب مغزی شود.
• تشخیص زردی: زردی یا یرقان نوزادان را با استفاده از دستگاه اسکن روی پوست و یا از طریق آزمایش خون تعیین بیلی روبین اندازه‌گیری می‌کنند.
• زردی چگونه درمان می‌شود؟ برای درمان زردی اگر زردی خفیف باشد، فتوتراپی (درمان نور) مورد نیاز است. برای زردی شدید، ممکن است به روشی به نام تعویض خون نیاز باشد.
• سعی نکنید کودک خود را زیر نور خورشید قرار دهید. این امر زردی را کاهش نمی‌دهد و ممکن است بدن نوزاد بیش از حد گرم شود.
• چه زمانی باید نگران زردی باشم؟ زردی طولانی مدت ۲ تا ۳ ماهه در نوزادانی که فقط با شیر مادر تغذیه می‌شوند بی‌ضرر است و نیازی به درمان ندارد. زردی بیش از ۲ هفته در نوزاد ترم و بیش از ۳ هفته در نوزاد نارس نیاز به بررسی‌های بیشتر برای رد شرایط پزشکی جدی‌تر دارد.

مراقبت از بند ناف

بندناف کنده شده باید تا ۳ هفته بعد از آن خشک شود و از بین برود. دیدن قطرات خون خشک شده روی پوشک نوزاد پس از افتادن بند ناف طبیعی است.

• محل بند ناف بریده شده را همیشه خشک نگه دارید.
• به محل بند ناف، الکل و یا پماد نزنید، زیرا خشک شدن بند ناف را به تاخیر می‌اندازد.

به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید اگر:

• کودک تحریک پذیر است، خسته است، خوب تغذیه نمی‌کند، در هنگام لمس بند ناف دچار تورم معده است و یا گریه می‌کند.
• بند ناف و یا پوست اطراف بند ناف قرمز است، خونریزی دارد و یا بدبو است یا در هفته سوم نمی‌ریزد (نمی‌افتد).

مراقبت از محل تزریق واکسن ب ث ژ

واکسن ب ث ژ BCG واکسنی است که برای پیشگیری از سلTB  که یک بیماری تهدید کننده زندگی به ویژه در کودکان است، تجویز می‌شود. واکسن ب ث ژ خطر ابتلا به انواع سل را تا ۵۰ درصد و انواع کشنده سل را تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهد.

پس از واکسیناسیون BCG چه انتظاری باید داشت:

• بلافاصله پس از واکسن: یک توده (برآمده، علامت قرمز) ظاهر می‌شود و در عرض نیم ساعت ناپدید می‌شود.
• بعد از ۲ تا ۳ هفته: یک توده کوچک قرمز سفت ظاهر می‌شود و اندازه آن افزایش می‌یابد. سپس، قبل از ترکیدن و تشکیل یک زخم کم عمق، با مواد چرک مانند پر می‌شود. برای اکثر کودکان، این زخم به خودی خود بهبود می‌یابد. نیازی به استفاده از الاستوپلاست، پماد یا پودر روی آن نیست. در صورت وجود چرک زیاد می‌توان از گاز استریل سبک استفاده کرد.
• تا هفته ۱۲ پس تولد: بهبودی کامل رخ می‌دهد و یک اسکار کوچک دائمی باقی می‌ماند.

با پزشک اطفال مشورت کنید اگر:

• تورم مداوم، قرمز و دردناک بیش از ۱۲ هفته وجود دارد.
• بزرگ شدن غدد لنفاوی (مانند توده‌های گوشتی) را در زیر بغل و یا کشاله ران احساس می‌کنید که ممکن است چرک ترشح کند.

خواب ایمن برای نوزادان

نوزادان در معرض خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزادSIDS  یا مرگ تخت نوزاد هستند. این یک وضعیت پزشکی خاموش است که می‌تواند حتی بر نوزادان سالم نیز تأثیر بگذارد. بهینه سازی محیط خواب نوزاد برای کاهش خطر SIDS بسیار مهم است. موارد زیر را رعایت کنید:

• همیشه کودک خود را به پشت بخوابانید.
• اطمینان حاصل کنید که تخت خواب فاقد ملافه‌های نرم مانند پتو، بالش، تکیه گاه، پد و اسباب بازی‌های نرم است.
• از گهواره باندوج برای کودک خود استفاده نکنید.
• از یک تشک سفت در تخت خواب مورد تایید استفاده کنید.
• برای جلوگیری از خفگی نوزاد، اجازه ندهید کودک روی همان تختی که شما استراحت می‌کنید، بخوابد.
• از قنداق ضخیم که باعث گرم شدن بیش از حد کودک در هنگام خواب می‌شود، خودداری کنید.
• وسایل متحرک و موزیکال را روی تخت کودک آویزان نکنید. وقتی کودک شما در تخت تنها می‌ماند، همیشه کناره‌های تخت را بالا بکشید.
• هرگز کودک خود را روی تخت تنها نگذارید.
• نزدیک کودکتان سیگار نکشید.

مقاله سندرم مرگ ناگهانی نوزاد همراه با عوامل خطر و راهکارهای کاهش خطر را مطالعه فرمائید.

نکات ایمنی حمام کردن

• هنگام آماده کردن آب برای حمام کودک، ابتدا آب سرد را داخل وان و سپس آب داغ بریزید تا از سوختگی جلوگیری شود.
• هرگز کودک خود را بدون مراقبت در وان رها نکنید.

توصیه می‌کنیم مقاله پینو بیبی در مورد نکات ایمنی هنگام استفاده از وسایل حمام برای کودک را مطالعه نمائید.

نکات ایمنی هنگام حمل و نقل نوزاد با خودرو

• هنگام مسافرت با ماشین، مطمئن شوید که کودک شما به طور ایمن در صندلی ماشین (مدل رو به عقب) مناسب سنش که در صندلی عقب قرار دارد نشسته است.
• هرگز کودک خود را در ماشین تنها نگذارید.

برای انتخاب نوع صندلی خودرو برای کودک و علت وجود صندلی مناسب برای کودک مقاله پینو بیبی را مطالعه کنید.

غربالگری و پایش سلامت نوزاد (۶ هفته تا ۶ ماهگی)

قولنج (کولیک) نوزادی

کودک شما ممکن است در حدود ۶ هفتگی علائم گیجی را نشان دهد. هیاهو و گریه برای نوزادان طبیعی است. علائم کولیک نوزادی عبارت هستند از:

• گریه‌های طولانی مدت طبق قانون ۳ تا سه که اشاره دارد به حداقل ۳ ساعت در روز، ۳ روز

در هفته، بیش از ۳ هفته در یک نوزاد سالم باقی می‌ماند.

• گریه بی وقفه که از اواخر بعد از ظهر یا عصر شروع می‌شود.
• گریه شدید که آرام کردن آن دشوار است.
• نشانه‌های که با زبان بدن نوزاد می‌توانید انها را درک کنید مانند فشار دادن بدن، مشت کردن انگشتان دست و خم شدن هر دو پا به سمت شکم.
• گاهی اوقات گریه با دفع گاز و یا اجابت مزاج تسکین می‌یابد.
• سر و صدا که بعد از گریه متوقف می‌شود.

قولنج اغلب با رشد کودک به خودی خود بهتر می‌شود. با این حال در مقاله کولیک نوزادی در مجله پینو بیبی راهکارها و علل ایجاد قولنج آورده شده است.

راهکارهای آرام کردن کولیک نوزادی

• فشار ملایم روی شکم: نوزاد را قنداق کنید و در آغوش بگیرید.
• کودک خود را به آرامی تکان دهید و آواز بخوانید.
• کودک خود را برای پیاده روی بیرون ببرید.
• استفاده قطره قولنج که ممکن است به آروغ زدن و یا ترشح گازی کمک کند. زیرا به نظر می‌رسد که استفاده قطره آنتی کولیک برای کاهش گازهای معده مفید باشد؛ تجمع گاز یا باد باعث ایجاد قولنج نوزاد می‌شوند.
• به آروغ زدن کودکتان کمک کنید.
  • راهکار اول: به این ترتیب که کودک خود را به حالت عمودی در حالی که شکم او روی شکم شما قرار دارد، نگه دارید.
  • راهکار دوم: ماساژ دادن از بالای سینه و یا شانه او به این ترتیب که کودک را به پشت بخوابانید از پشت کودک به سمت پاهای او ماساژ بدهید.
• به آرامی کودک را تکان دهید.

اگر متوجه علائم زیر در کودک شدید با پزشک خود مشورت کنید:

• تغذیه ضعیف
• تغییر در تغذیه و حرکات روده، به عنوان مثال. استفراغ، مدفوع خونی، بدون حرکت عبوری
• تب، بی‌حالی و ظاهر رنگ پریده
• حرکات غیر طبیعی یا دوره‌های خیره شدن چشم‌ها (تشنج غیبت)

چرا نوزادان گریه می‌کنند؟

گریه نوعی وسیله ارتباطی نوزاد با جهان پیرامونش است. در زیر چند دلیل که ممکن است کودک به خاطر آنه‌ها گریه کند، آورده شده است. اگر همه این دلایل را بررسی کرده‌اید اما نتیجه‌ای نگرفته‌اید، ممکن است فقط باید منتظر بمانید تا کودک آرام شود.

علت	نشانه‌ها	چه باید کرد
گرسنگی	مکیدن مشت، چرخیدن سر به سمت سینه و بلند کردن خود هنگام برداشتن او از زمین	به او غذا بدهید همیشه به علائم اولیه گرسنگی پاسخ دهید.
باد معده	مشت‌ها گره شده، شکم سفت، زانوها بالا کشیده شده، کودک مستمر گریه می‎‌کند.	به او کمک آروغ بزند، به خصوص اگر با شیشه شیر تغذیه شود یا از سر شیشه آنتی کولیک استفاده کنید. برخی از پزشکان ممکن است داروی قولنج تجویز کنند.
پوشک کثیف	پوشک سنگین و بدبو است.	پوشک را عوض کنید.
تحریک بیش از حد	کودک خسته است اما نمی‌تواند بخوابد، بنابراین احساس ناآرامی و بی‌قراری می‌کند.	او را با حمام گرم آرام کنید، ماساژ دهید یا او را در اطراف بچرخانید.
تنهایی	او دوست دارد با شما باشد و وقتی او را پایین می‌گذارید، گریه می‌کند.	او را نزدیک خود ببرید و تا آنجا که ممکن است در دید او باشید.
بیماری	او ممکن است آبریزش بینی و سرفه داشته باشد و در لمس احساس گرما کند.	دمای بدن او را بررسی کنید. اگر بالای ۳۷،۵ درجه سانتی‌گراد است، او را نزد پزشک ببرید.

اندازه‌گیری دور سر نوزاد

اندازه گیری دور سر نوزاد از آن جهت اهمیت دارد که شاخصی از میزان رشد مغز نوزاد است. این اندازه‌گیری در ۶ ماهه اول تولد نوزاد انجام می‌شود. در این اندازه‌گیری به صورت میانگین جمعیت نوزادان همسن و سال و هم جنس و گاه هم نژاد سنجیده می‌شود. گاه اندازه سر نوزادان از این مقدار بسیار بزرگتر است که احتمال این که نوزاد دچار هیدروسفالی و یا ماکروسفالی باشد وجود دارد و گاهی از میانگین جمعیت این اندازه بیسار کوچک‌تر است که به آن میکروسفالی می‌گویند.

نکات ایمنی خانه برای نوزاد ۶ هفته‌ای

• همیشه کودک خود را به پشت بخوابانید.
• هرگز کودک خود را بدون کشیده شدن کناره‌ها روی تخت یا در تختخواب تنها نگذارید.
• برای جلوگیری از خفگی ناخواسته، اطمینان حاصل کنید که تکیه‌گاه‌ها، بالش‌ها، پتوها و کیسه‌های پلاستیکی دور از کودک شما قرار دارند.
• اطمینان حاصل کنید که کودک شما در تختی که استانداردهای ایمنی را دارد، بخوابد.
• از گهواره پارچه‌ای یا باندوج استفاده نکنید.
• هرگز کودک خود را بدون مراقبت در وان و تشت رها نکنید.
• شامپو و صابون باید دور از دسترس کودک باشد.

نکات ایمنی حمل و نقل نوزاد ۶ هفته‌ای

• هنگام مسافرت با ماشین، مطمئن شوید که کودک شما به طور ایمن در صندلی ماشین (مدل رو به عقب) مناسب سنش که در صندلی عقب قرار دارد نشسته است.
• هرگز کودک خود را در ماشین تنها نگذارید.

راش پوشک

پوست نوزاد حساس است و هنگامی که پوشک خیس به طور مرتب تعویض نشود، به راحتی دچار جوش و قرمزی می‌شود.

• تعویض پوشک پس از خیس شدن و استفاده از کرم حاوی اکسید روی (زینک اکساید) می‌تواند به جلوگیری از راش پوشک کمک کند.
• از استعمال دستمال مرطوب کودک و محصولات معطر و حاوی الکل خودداری کنید، زیرا می‌توانند پوست کودک را تحریک کنند.

توسعه (رشد و نمو) نوزاد ۶ هفته‌ای

موارد زیر را ارزیابی کنید و اگر کودک شما به این نقاط عطف رشد دست نیافته است با پزشک متخصص مشورت کنید.

۲ ماهگی نوزاد

آیا کودک شما لبخند می‌زند؟

۴ ماهگی نوزاد

آیا کودک شما می‌تواند سر خود را در حالت نشسته عمودی نگه دارد؟

آیا کودک شما در صورت گریه و یا لبخند زدن می‌تواند با ساکت شدن به صدای شما پاسخ دهد؟

آیا کودک شما می‌تواند به صورت بصری حرکات شما را دنبال کند، از جمله چرخاندن سرش از این طرف به طرف دیگر؟

۶ ماهگی نوزاد

• آیا کودک شما می‌تواند غلت بزند؟
• آیا کودک شما می‌تواند به سمت صدا بچرخد؟
• آیا کودک شما می‌تواند به چیزهایی دست پیدا کند؟

غربالگری و پایش سلامت نوزاد در ۷ تا ۱۲ ماهه

بهداشت دهان و دندان

اولین دندان شیری ممکن است در ۶ ماهگی رویش پیدا کند.

• دندان‌های کودک را دو بار در روز مسواک بزنید. در طول صبح و قبل از خواب، از مسواک کودکان با پرزهای نرم استفاده کنید. نیازی به خمیر دندان نیست.
• اگر کودک شما با شیشه شیر تغذیه می‌شود، شیشه شیر را فقط با شیر و آب پر کنید و از نوشیدنی‌های شیرین دیگر استفاده نکنید.
• چکاپ دندان‌، اگر نوزاد اولین دندان‌های شیری را داشته باشد باید تا یک سالگی چکاپ دندان انجام شود.

الگوی رویش دندان‌های نوزاد

• فک بالا

ثنایای مرکزی ۸ تا ۱۲ ماهگی

ثنایای جانبی ۹ تا ۱۳ ماهگی

دندان نیش ۱۶ تا ۲۲ ماهگی

آسیای کوچک (مولر اول) ۱۳ تا ۱۹ ماهگی

آسیای بزرگ (مولر دوم) ۲۵ تا ۳۳ ماهگی

• فک پایین

ثنایای مرکزی ۶ تا ۱۰ ماهگی

ثنایای جانبی ۱۰ تا ۱۶ ماهگی

نیش ۱۷ تا ۲۳ ماهگی

آسیای کوچک (مولر اول) ۱۴ تا ۱۸ ماهگی

آسیای بزرگ (مولر دوم) ۲۵ تا ۳۱ ماهگی

نکات ایمنی خانه برای نوزاد ۷ تا ۱۲ ماهه

• اطمینان حاصل کنید که پنجره‌های خانه همیشه قفل هستند.
• هرگز کودک خود را روی تخت یا در تختخواب بدون کشیدن پهلوها ومحافظ تخت یا روی صندلی بلند تنها نگذارید.
• نوشیدنی‌ها و غذاهای گرم را دور از دسترس کودک خود قرار دهید.
• وان یا تشت پر آب را در سرویس بهداشتی و یا هر جای دیگر که کودک دسترسی دارد قرار ندهید.
• بهتر است میز بدون رومیزی باشد و یا رومیزی چسبان و سنگین به اندازه میز باشد و گوشه‌های آن از میز آویزان نباشد.
• هرگز اجازه ندهید کودکتان از روورئک و واکر چرخدار کودک استفاده کند.
• اطمینان حاصل کنید که قطعات کوچک اسباب بازی و سایر خطرات خفگی (مانند سکه‌ها، سنجاق‌ها و دکمه‌ها) دور از دسترس کودک شما قرار دارند.
• گلدان‌ها دور از دسترس کودک باشند تا کودک خاک آنها را نخورد و یا نتواند گلدان را روی خود بیندازد.
• برای پریزهای برق درپوش‌های بگذارید.
• لبه‌های تیز میز و صندلی‌ها را کاور کنید.
• درب کابینت‌ها را با قفل درب کابینت ببندید.

مقاله ایمن سازی خانه برای کودک نوپا را در مجله تخصصی پینو بیبی مطالعه بفرمایید.

نکات ایمنی حمل و نقل نوزاد ۷ تا ۱۲ ماهه

• اطمینان حاصل کنید که کودک شما به طور ایمن در صندلی ماشین (مدل صندلی رو به عقب) مناسب سنش که در صندلی عقب قرار دارد، هنگام سفر با ماشین قرار گرفته است.
• هرگز کودک خود را در ماشین تنها نگذارید.

توسعه (رشد و نمو) نوزاد ۱۲ ماهه

موارد زیر را ارزیابی کنید و اگر کودک شما به این نقاط عطف رشد دست نیافته است با پزشک متخصص مشورت کنید.

جنبش نوزاد ۱۲ ماهه

• آیا کودک شما می‌تواند ۲ ثانیه یا بیشتر بدون حمایت تنها بماند؟
• آیا کودک شما می‌تواند چند قدم راه برود؟
• آیا کودک شما می‌تواند چنگ بزند و اشیا را بگیرد؟

ارتباط برقرار کردن نوزاد ۱۲ ماهه

• آیا کودک شما می‌تواند بگوید مامان یا بابا؟
• آیا کودک شما غرغر می‌کند، اشاره می‌کند یا از حرکات چهره استفاده می‌کند؟

مهارت‌های اجتماعی نوزاد ۱۲ ماهه

• آیا کودک شما به راحتی به محبت پاسخ می‌دهد؟
• آیا کودک شما می‌تواند برای خداحافظی دست تکان دهد یا دست بزند؟

علامت‌های هشدار دهنده در ۱۲ ماهگی نوزاد

مراقب این نشانه‌ها و علائم در نوزاد خود باشید.

• تا ۱۲ ماهگی هیچ حرفی نمی‌زند، اشاره نمی‌کند و یا از اشاره استفاده نمی‌کند.
• مهارت‌های زبانی خود را از دست داده است.
• تماس چشمی ضعیفی دارد.
• به راحتی به محبت پاسخ نمی‌دهد.

غربالگری و پایش سلامت نوزاد در ۱۳ تا ۱۸ ماهه

بهداشت دهان و دندان (۱۳ ماهگی)

• حداقل دو بار در روز دندان‌های کودک را نخ دندان بکشید و مسواک بزنید.
• با بلند کردن لب، پوسیدگی دندان را بررسی کنید. پوسیدگی می‌تواند به صورت لکه‌های سفید و یا قهوه‌ای روی دندان ظاهر شود.
• شروع به گرفتن بطری شیر کنید و کودک را به استفاده از فنجان و استکان عادت دهید استفاده از لیوان آموزشی پینو بیبی گزینه مناسبی است.
• مقدار و دفعات مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
• اگر علائم پوسیدگی دندان وجود دارد، با دندانپزشک وقت ملاقات بگذارید.

تغذیه کودک در شب (۱۳ ماهگی)

• اجازه ندهید کودکتان با شیشه شیر حاوی شیر خشک و یا نوشیدنی‌های شیرین به خواب برود، زیرا باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
• وقتی کودک شب‌ها برای خوردن شیر از خواب بیدار می‌شود، به او آب بدهید یا شیر را در بطری رقیق کنید. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نوشیدنی‌های شیرین باعث پوسیدگی دندان می‌شود.

نکات ایمنی خانه برای نوزاد ۱۳ تا ۱۸ ماهه

• اطمینان حاصل کنید که درب و پنجره‌های خانه همیشه قفل هستند.
• هرگز کودک خود را روی تخت یا در تختخواب بدون کشیدن پهلوها (نرده‌های حفاظ) و یا روی صندلی بلند تنها نگذارید.
• نوشیدنی‌ها و غذاهای گرم را دور از دسترس کودک خود قرار دهید.
• سطل یا وان و یا تشت پر از آب را در حمام نگهداری نکنید.
• به جای رومیزی بلند از رومیزی حصیری و کوتاه به اندازه سطح میز استفاده کنید.
• هرگز اجازه ندهید کودکتان از روروک کودک استفاده کند.
• قطعات کوچک اسباب بازی و سایر خطرات خفگی (مانند سکه‌ها، سنجاق‌ها و دکمه‌ها، تراش و پاک کن) دور از دسترس کودک قرار دهید.

نکات ایمنی برای غذا و نوشیدنی نوزاد ۱۳ تا ۱۸ ماهه

• نوشیدنی‌‌ها و غذاهای گرم را دور از دسترس کودک خود قرار دهید.
• اجازه ندهید کودک وارد آشپزخانه شود.
• غذاهایی مانند گلوله‌های ماهی، گوشت، انگور کامل و غیره که ممکن است باعث خفگی شود را به کودک خود ندهید.

نکات ایمنی در مورد وان و استخر

• همیشه کودک خود را از نزدیک در کنار آب‌های از جمله وان، استخرهای شنا و حوض‍‌های آب‌ها پارک‌ها و رودخانه‌ها تحت نظر داشته باشید.
• سطل یا وان پر آب را در حمام یا سرویس نگه ندارید.

توسعه (رشد و نمو) نوزاد ۱۳ تا ۱۸ ماهه

موارد زیر را ارزیابی کنید و اگر کودک شما به این نقاط عطف رشد دست نیافته است با پزشک متخصص مشورت کنید.

جنبش نوزاد ۱۳ تا ۱۸ ماهه

آیا کودک شما می‌تواند برای برداشتن یک اسباب بازی از روی زمین دولا و یا خم شود و بدون این که بنشیند و یا با دستانش زمین را لمس کند و سپس به حالت ایستاده برگردد؟

ارتباط برقرار کردن نوزاد ۱۳ تا ۱۸ ماهه

آیا کودک شما می‌تواند حداقل ۳ کلمه غیر از بابا و مامان را بیان کند که در هر بار استفاده از آنها به معنای همان کلمات باشد که استفاده می‌کند؟

علامت‌های هشدار دهنده

مراقب این نشانه‌ها و علائم در نوزاد خود باشید.

• تا ۱۳ ماهگی هیچ حرفی نمی‌زند، اشاره نمی‌کند یا از اشاره استفاده نمی‌کند.
• مهارت‌های زبانی خود را از دست داده است.
• کودک ۱۸ ماه است که حتی یک کلمه هم صحبت نکرده است.
• به آسانی به محبت و توجه دیگران پاسخ نمی‌دهد.