محاسبه سن بارداری برای مادر، که می‌خواهد بداند تا چه زمانی باید مننتطر تولد نوزادش باشد، و همچنین برای تست‌های سلامت و دوره‌های غربالگری جنین، بسیار مهم است. حال می‌خواهیم همه چیز را درباره‌ی محاسبه سن بارداری و روش‌های آن با شما در میان بگذاریم. با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
روش‌های مختلف برای تشخیص سن حاملگی
بر اساس روش‌های مختلف بارداری مثل بارداری طبیعی، تخمک‌گذاری آزمایشگاهی و دیگر روش‌ها، باید گفت که سه راه اصلی برای تخمین سن بارداری وجود دارد. روش‌های موجود به ترتیب عبارتند از: تاریخ اولین روز از آخرین قاعدگی، معاینه پزشکی متخصص زنان و زایمان و بررسی از طریق سونوگرافی. تاریخ قاعدگی و معاینه متخصص در معرض خطای بالایی هستند و معمولاً باید در زمانی که امکانات معاینه از طریق سونوگرافی قابل دسترس نباشد مورد استفاده قرار گیرد.
- اولین روز تاریخ آخرین قاعدگی
اولین پیشنهاد به شما، اگر مایلید با دقت زیاد بدانید چند هفته از سن حاملگی خود را سپری کرده‌اید، اولین روز از آخرین قاعدگی هر ماه خودتان را در جایی یادداشت کنید. (می‌توانید از سامانه‌های مراقبت دوران قاعدگی در گوشی همراه استفاده کنید). گذشتن ۷ روز از زمان تعیین شده‌ی LMP به عنوان یک هفته در محاسبه سن بارداری شما محسوب می‌شود. به عنوان مثال، اگر اولین روز آخرین قاعدگی شما ۱۰ مهر بوده و تست بارداری شما هم مثبت بوده باشد، اولین روز بارداری شما ۱۰ مهر است و نه زمانی که رابطه جنسی یا لقاح داشته‌اید.
بیشتر بارداری‌ها حدود ۴۰ هفته، یا ۲۸۰ روز (و یا ۳۸ هفته از زمان لقاح) زمان می‌برند، پس به طور معمول بهترین راه برای محاسبه زمان زایمان، شمارش این ۴۰ هفته یا ۲۸۰ روز از اولین روز آخرین قاعدگی(last menstrual period) است. همچنین از راه دیگر می‌توانید از اولین روز از تاریخ آخرین قاعدگی خود سه ماه کم کنید و هفت روز اضافه کنید تا سن حاملگی شما مشخص شود.
اولین روز از تاریخ آخرین دوره قاعدگی شما در واقع نحوه تخمین اکثر پزشکان زنان و زایمان و ماماها برای زمان به دنیا آوردن نوزاد شماست. اما این نکته را به خاطر داشته باشید این روش محاسبه سن بارداری فقط یک موعد تخمینی است، نه زمانی دقیق و مشخص برای تولد نوزاد شما، چراکه طبق آمار و ارقام فقط ۴ درصد از نوزادان در موعد مقرر بر اساس این روش متولد می‌شوند.
- تاریخ لقاح برای تخمین سن بارداری
اگر علائم یا فرصت‌های تخمک‌گذاری خود را دنبال کرده‌اید و یا از نوارهای تست تخمک‌گذاری استفاده کرده‌اید، این امکان فراهم است تا بتوانید از تاریخ بارداری خود برای حدس تاریخ زایمان خود استفاده کنید. فقط کافی است ۲۶۶ روز به تاریخ تست خود اضافه کنید تا زمان فارغ شدن تخمینی خودتان را متوجه شوید و برای آن روز خاص شما و نوزادتان برنامه‌ریزی کنید.
- تاریخ انتقال IVF
اگر بارداری شما از طریق لقاح آزمایشگاهی یا همان تخمک‌گذاری مصنوعی (IVF) اتفاق افتاده‌است، به راحتی می‌توانید تاریخ زایمان خود را با استفاده از تاریخ انتقال IVF محاسبه کنید. بیشتر انتقال جنین سه روز یا پنج روز پس از بازیابی و لقاح تخمک صورت می‌پذیرد. اگر انتقال روز سه داشتید، ۲۶۳ روز از تاریخ انتقال را برای محاسبه تاریخ زایمان و اگر انتقال روز پنج داشتید، ۲۶۱ روز حساب کنید.
- اسکن با امواج فراصوت (سونوگرافی)
حتی اگر نمی‌توانید زمان بارداری خود را مشخص کنید، مثلاً اگر از جمله کسانی هستید که قاعدگی‌های نامنظم داشته‌است و یا روز آخرین قاعدگی خود را فراموش کنید یا به طور مثال مطمئن نیستید که تخمک‌گذاری چه زمانی رخ داده‌است، راهکارهای دیگری را می‌توانید امتحان کنید تا بتواند به شما و پزشک شخصی‌تان کمک کنند تا سن بارداری‌تان و تاریخ زایمان خود را در اولین قرار قبل از زایمان تعیین کنید، از جمله: سونوگرافی.
یک سونوگرافی اولیه که می‌تواند سن بارداری شما را با دقت بیشتری مشخص کند. فقط توجه داشته باشید که ممکن است همه زنان سونوگرافی زودهنگام دریافت نکنند چرا که بستگی به تشخیص پزشک شخص دارد. بعضی از پزشکان سونوگرافی را به‌طور معمول پیشنهاد می‌دهند، اما برخی دیگر تنها زمانی آن را توصیه می‌کنند که قاعدگی‌های شما نامنظم باشد، ۳۵ سال یا بیشتر سن داشته باشید، سابقه سقط جنین یا عوارض بارداری داشتهباشید، و یا تاریخ زایمان بر اساس معاینه فیزیکی و LMP تعیین نشود.
اما تمام متخصصین و ماماها برای تست‌های سلامت و غربالگری، تاکید بر انجام هر سه تست غربالگری جنین در دوران بارداری را دارند.
آیا علامت‌های دیگر برای تشخیص سن بارداری وجود دارد؟
در بعضی از دوران بارداری همانند اولین باری که ضربان قلب کودک شنیده می‌شود (حدود هفته ۹ یا ۱۰، بعضاً ممکن است متفاوت باشد) و زمانی که برای اولین بار حرکت جنین را روی شکم خود احساس می‌کنید (به طور متوسط بین ۱۸ تا ۲۲ هفته، اما می‌تواند زودتر یا دیرتر باشد)، می‌تواند به شما کمک کند تا در زمان مواجه با این نشانه‌ها بدانید که محاسبه سن بارداری و تاریخ زایمان شما درست است یا خیر.
راه دیگر برای اطمینان از سن حاملگی، قد فوندال شماست که اندازه‌گیری از استخوان شرمگاهی تا بالای رحم شما را شامل می‌شود، و توسط پزشک مخصوص خود در هر ویزیت قبل از زایمان بررسی می‌شود و به تائید تخمین تاریخ زایمان شما نیز کمک می‌کند. راه دیگر برای تشخیص سن بارداری، از طریق آزمایش خون بتا HCG قابل تشخیص است.
نکته : اندازه رحم شما که در هنگام انجام معاینه اولیه‌ی بارداری داخلی مشخص می‌شود نیز می‌تواند عاملی در تعیین دقیق سن بارداری و تاریخ زایمان باشد.
آیا می‌توانم سن بارداری و زمان زایمان خود را برنامه‌ریزی کنم؟
اگر شما می‌خواهید در اواسط تابستان باردار نشوید یا معلمی هستید که می‌خواهد با فرزند کوچکتان استراحت کند، می‌توانید برای «برنامه‌ریزی» بارداری و تاریخ زایمان خود، زمان بارداری را تعیین کنید. اما این نکته را فراموش نکنید که حتی اگر شما یکی از خوش شانس‌هایی باشید که می‌توانید زمانی که واقعاً می‌خواهد باردار شوید (در تاریخ تخمک‌گذاری‌تان لقاح با موفقیت انجام شود) به سختی موفق به این کار می‌شوید.
با این حال فراموش نکنید که باز هم نمی‌توانید دقیقاً روز یا حتی هفته مورد نظر برای تاریخ زایمان را تعیین کنید و یا حتی ماه!
یک راهکار جالب برای شما این است که، می‌توانید ماشین حساب‌های تخمک‌گذاری را امتحان کنید، که از تاریخ آخرین قاعدگی و طول چرخه معمولی شما برای نشان دادن روزهایی که احتمال باروری شما وجود دارد استفاده می‌کند و شانس بارداری شما را زیاد می‌کند.
آیا سن بارداری من می‌تواند تغییر کند؟
بله، نکته جالب اینجاست که ممکن است سن حاملگی و تاریخ فارغ شدنتان تغییر کند. این در حالی است که قطعاً جایی برای نگرانی در این تغییرات نیست . در واقع ممکن است با هر بار مراجعه به پزشک و معاینه بالینی و یا بعد از هر سونوگرافی جدید و مشاهده و بررسی تغییرات سن بارداری و تاریخ زایمان تغییر کند. امکان دارد پریودهای نامنظم داشتهباشید و تاریخ سونوگرافی اولیه شما قطع شده باشد یا اولین سونوگرافی شما در سه ماهه دوم بارداری بوده‌است.
همچنین شاید به این دلیل باشد که قد پایه شما غیرطبیعی است یا سطح آلفا فتوپروتئین (AFP)، پروتئینی که توسط جفت کودک ساخته‌می‌شود، خارج از محدوده معمول است. نتیجه می‌گیریم که این امکان وجود دارد، اولین محاسبه سن بارداری لزوماً تاریخ دقیق به دنیا آمدن نوزاد را تعیین نمی‌کند، چرا که بررسی‌های هفته‌های پایانی بارداری همه چیز را برای روز تولد مشخص‌تر می‌کند.
محاسبه سن بارداری (به تفکیک هفته و ماه)
یکی از دغدغه‌های اکثر خانم‌های باردار دانستن این موضوع است که در هفته چندم بارداری خود هستند. یا به‌عنوان مثال می‌خواهید متوجه شوید هفته دوازدهم ماه چندم حاملگی است؟ حال می‌خواهیم توجه شما را در این قسمت به تقویم بارداری که تدوین کرده‌ایم جلب کنیم تا سن بارداری خود را سریع‌تر محاسبه کنید.
نتیجه گیری
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم در مورد محاسبه سن بارداری مطالبی را بیان کنیم. در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم که چرا باید سن بارداری را بدانیم و لزوم آن را دانستیم.
در ادامه به روش‌های مختلفی که می‌توان سن بارداری را محاسبه کرد اشاره کردیم و به طور مختصر توضیحاتی درباره‌ی آن‌ها اشاره شد. بعد از آن علائمی که ممکن است بتوان سن بارداری را تشخیص داد ذکر شد. مطالب را با این موضوع ادامه دادیم که آیا راهکاری برای برنامه‌ریزی سن بارداری و تاریخ زایمان وجود دارد یا خیر؟ و در انتها به این نکته اشاره شد که با پیشرفت دوران بارداری ممکن است سن بارداری و همچنین تاریخ زایمان اصلاح و مجدد تعیین شود.
حسن ختام این مطلب که امیدواریم مفید واقع شده باشد، یک جدول برای محاسبه سریع سن بارداری درهفته‌ها و ماه‌های مختلف برای شما عزیزان تنظیم شده‌است.