رحم دیدلفیسUD یک بیماری یا بهتر بگوییم یک ناهنجاری مادرزادی نادر است که در آن فرد با یک رحم دو بخشی متولد می‌شود. معمولاً به آن رحم دوتایی می‌گویند. رحم دوتایی می‌تواند باعث عوارض بارداری و قاعدگی دردناک شود. برخی از افراد برای درمان رحم دیدلفیس جراحی می‌کنند، اما بیشتر موارد نیازی به درمان ندارند. با پینو بیبی همراه باشید تا بیشتر از رحم دیدلفیس بدانید.
رحم دیدلفیس چیست؟
رحم دیدلفیس Uterus Didelphys یک ناهنجاری نادر رحم است که در آن به ظاهر فرد دارای دو رحم است؛ به این عارضه رحم دوتایی نیز می‌گویند. رحم دوتایی یک ناهنجاری ماد۲رزادی است که فرد با آن متولد شده است. این رحم دارای دو حفره رحمی است که این حفره‌ها باریک‌تر از حفره یک رحم معمولی می‌باشند. در این نوع رحم، هر رحم یک لوله فالوپ و یک تخمدان مخصوص به خود را دارد.
روند تکاملی رحم به این صورت است که یک رحم به صورت دو مجرای مجزا (مجرای مولر) شروع می‌شود. با رشد جنین، این مجاری به هم می‌پیوندند و رحم را ایجاد می‌کنند. رحم یک اندام توخالی است و شبیه گلابی وارونه است. اگر فرد رحم دیدلفیس دارد، این دو مجرا به هم نمی‌پیوندند. در عوض، هر مجرای رحم مخصوص به خود را ایجاد می‌کند، به این معنی که فرد دارای دو رحم (دو نیمه رحم) است. برخی از افراد دارای رحم دوتایی ممکن است دارای دو دهانه رحم و دو کانال واژن نیز باشند. به جای داشتن رحم گلابی شکل، شکل رحم دیدلفی، شبیه موز به نظر می‌رسد.
انواع رحم دوتایی (دیدلفیس)
دو نوع اصلی UD وجود دارد: UD unicollis و UD bicollis.
- Unicollis شایع‌تر است و افراد مبتلا را توصیف می‌کند که در آن دهانه هر دو رحم تنها با یک واژن ختم می‌شود.
- Bicollis فردی را توصیف می‌کند که دارای دو حفره رحم است که هر کدام دارای دهانه رحم و واژن خاص خود هستند و هیچ ارتباطی بین آنها وجود ندارد.
رحم دیدلفیس UD معمولاً با آژنزیس کلیوی یا سایر ناهنجاری‌هایی مانند آن مرتبط است
رحم دیدلفیس (رحم دوتایی) چقدر شایع است؟
رحم دیدلفیس نادر است و تنها حدود ۰،۳ درصد از جمعیت را مبتلا می‌کند اما این یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های رحمی است، به یاد داشته باشید که بروز خود ناهنجاری‌های ساختاری رحم بسیار نادر است.
تفاوت بین رحم دوشاخ و رحم دوتایی چیست؟
رحم دو شاخ، رحمی به شکل قلب است. در این حالت فرد هنوز یک رحم دارد، اما حفره رحم به جای این که گلابی شکل باشد، به شکل قلب است. اگر رحم فرد از نوع دیدلفیس باشد، این رحم دارای دو حفره مجزا از هم است و به ظاهر فرد دو رحم مجزا دارد. شیوع و بروز عارضه رحم دو شاخ بیشتر از رحم دیدلفیس (دوتایی) است. رحم دوتایی مانند رحم دو شاخ مادرزادی است، به این معنی که فرد با آن متولد شده است. هر دو بیماری می‌توانند در دوران بارداری عوارض ایجاد کنند.
تفاوت بین رحم سپتوم‌دار و رحم دوتایی چیست؟
یک رحم سپتاته (رحم تیغه‌دار) دارای شکل فندال رحم (راس رحم) طبیعی است اما با یک تیغه (سپتوم) طولی پایدار مشخص می‌شود که تا حدی حفره رحم را تقسیم می‌کند. در رحم دو تایی عدم همجوشی مجاری مولر است که منجر به تقسیم رحم به دو حفره شده است و بخش فندال رحم اصلاً وجود ندارد و یک فرورفتگی عمیق رحم را به صورت دو بخش مجزا نشان می‌دهد.
آیا رحم دیدلفیس بر بارداری تأثیر می‌گذارد؟
پاسخ مثبت است. بله، رحم دیدلفی می‌تواند بر بارداری فرد تأثیر بگذارد. افرادی که دارای دو رحم هستند در معرض خطر سقط جنین و زایمان زودرس هستند اما می‌توانند حاملگی سالمی‌داشته باشند.
علائم رحم دیدلفیس چیست؟
اکثر افراد نمی‌دانند که دارای رحم دیدلفیس UDهستند زیرا هیچ علامت و نشانه مشخصی ایجاد نمی‌کند. در طول معاینه معمول لگن یا در حین بررسی سقط‌های مکرر یا درد شدید قاعدگی کشف می‌شود. علائم ناشی از رحم دیدلفیس ممکن است، به صورت زیر باشد:
- درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونی)
- گرفتگی دردناک قبل و در طول قاعدگی (دیسمنوره)
- خونریزی شدید در طول قاعدگی (منوراژی)
- نشت خون هنگام استفاده از تامپون (تامپون فقط در یک رحم است و رحم دیگر نیست).
- سقط‌های مکرر
- زایمان زودرس
- رحم دیدلفیس معمولاً با آژنزی کلیوی یا سایر ناهنجاری‌ها مانند کلیه لگنی همراه است. سپتوم واژن در ۷۵ درصد در دوران بلوغ این علائم رخ می‌دهد و علائم غیر اختصاصی و متغیر را نشان می‌دهد، همراه با درد لگن در مدت کوتاهی پس از شروع قاعدگی.
- سندرم Herlyn-Werner-Wunderlich، زمانی که فرد ناهنجاری‌های نادر مجرای مولرین Mullerian را دارد. ممکن است باعث درد لگن شود و باعث مسدود شدن یک طرف واژن دوتایی شود. آژنزی کلیه همان طرفOHVIRA شناخته می‌شود.
- آژنزی دهانه رحم، جایی که شما بدون دهانه رحم متولد می‌شوید.
- کلیه‌های کوچک
- فیستول وزیکوواژینال مادرزادی، یک ناتوانی جدی که در آن سوراخی بین واژن و مثانه وجود دارد که باعث نشت ادرار می‌شود.
- اکستروفی مثانه، جایی که مثانه در خارج از جایگاه خود و در رحم رشد می‌کند.
- آژنزیس واژن، فرد بدون واژن متولد می‌شود.
علت ایجاد رحم دیدلفیس چیست؟
رحم دیدلفیس زمانی اتفاق می‌افتد که دو مجرا (مجرای مولر) در طول رشد به درستی با هم ترکیب نمی‌شوند. این مجاری معمولاً به هم می‌پیوندند تا یک رحم ایجاد کنند. اگر رحم دوتایی وجود دارد، مجاری مولر به هم نپیوستند و هر مجرا به یک رحم مجزا تبدیل شده است. برخی از افراد دو واژن و دو دهانه رحم نیز خواهند داشت. متخصصین کاملاً مطمئن نیستند که چرا مجاری مولرین در برخی افراد جوش نمی‌خورد. رحم دیدلفیس با برخی از شرایط دیگر مانند آندومتریوز نیز مرتبط است. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که بافتی شبیه به بافت پوششی رحم به نام آندومتر در خارج از رحم رشد می‌کند اما هم‌چنان به هورمون‌ها پاسخ می‌دهد. این بافت در حالت عادی شکسته و خونریزی می‌کند اما راه گریزی ندارد که باعث درد زیادی می‌شود.
رحم دیدلفیس چگونه بر دوره قاعدگی فرد تاثیر می‌گذارد؟
پریود فرد می‌تواند به یکی از راه‌های زیر تحت تاثیر رحم دیدلفیس قرار گیرد:
- خونریزی بسیار شدید (منوراژی) یا غیر طبیعی در دوران قاعدگی
- دوره‌های دردناک
- گرفتگی و فشار لگن
- مشکل در استفاده از تامپون
رحم دیدلفیس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
متخصص زنان و زایمان و یا ماما ممکن است پس از احساس دو دهانه رحم یا دو واژن، در طی یک معاینه معمول لگن، رحم دوتایی را تشخیص دهد. آنها احتمالاً آزمایش‌های تصویربرداری اضافی را برای تأیید رحم دیدلفیس تجویز خواهند کرد. رحم دیدلفیس UD می‌تواند شبیه سایر ناهنجاری‌های مادرزادی در معاینه فیزیکی باشد، به ویژه شبیه یک رحم سپتوم‌دار و یا یک رحم دو شاخ. چند تفاوت کلیدی وجود دارد که می‌تواند به تمایز رحم دیدلفیس با دو حالت اخیر کمک کند. رحم سپتاته دارای کانتور فندال طبیعی (راس رحم) است اما دارای سپتوم طولی است که می‌تواند به طور جزئی (جزئی) یا کامل (کامل) حفره رحم را تقسیم کند. رحم دو شاخ به شکست جزئی در همجوشی مجاری گفته می‌شود که پس از آن یک رحم به دو شاخ تقسیم می‌شود. رحم دوتایی مشابه با رحم سپتوم‌دار و رحم دو شاخ نیز می‌تواند به صورت کامل یا جزئی به دو بخش تقسیم شود و علاوه بر این می‌تواند به دو دسته بیکولیس و یونیکولی تقسیم شود و در هر صورت دو حفره رحم و دو دهانه رحم وجود دارد.
برای تشخیص رحم دیدلفی چه آزمایشاتی انجام می‌شود؟
از تست‌های تصویربرداری برای بررسی بیشتر اندازه و شکل رحم دوتایی و تایید تشخیص استفاده می‌شود. برخی از آزمایشاتی که پزشک توصیه می‌کند عبارت هستند از:
- سونوگرافی: تکنسین سونو تصاویری از رحم را با سونوگرافی شکمی و یا سونوگرافی ترانس واژینال دریافت می‌کند. سونوگرافی ترانس واژینال زمانی است که پروب در واژن قرار می‌گیرد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI: اسکنرهای MRI با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی تصاویر با کیفیتی از رحم تولید می‌کنند.
- سونوهیستروگرام: متخصص سونوگرافی یک کاتتر نازک را در هر رحم قرار می‌دهد و محلول سالین را به داخل حفره رحم تزریق می‌کند. سپس، آنها یک سونوگرافی ترانس واژینال انجام می‌دهند تا تصاویری از حفره را در حالی که مایع از دهانه رحم عبور می‌کند و وارد رحم می‌شود، دریافت کنند.
- هیستروسالپنگوگرافی (HSG): یک رنگ مخصوص به هر رحم وارد می‌شود. سپس، متخصص از اشعه ایکس برای گرفتن تصاویر در حین حرکت رنگ در دهانه رحم (سرویکس) و داخل رحم استفاده می‌کند.
مراقبت‌های بارداری بعد از تشخیص رحم دیدلفیس
در بارداری، بیمار مبتلا به ناهنجاری رحمی باید توسط متخصص طب جنین و مادر ارجاع و پیگیری شود. بیمار باید در مورد زایمان زودرس، جفت غیر طبیعی، وضعیت عرضی جنین یا بریچ بودن، محدودیت رشد جنین، پیشرفت غیرطبیعی زایمان و سزارین احتمالی مشاوره شود. سونوگرافی‌های سریالی باید به صورت ماهانه انجام شود تا سلامت و رشد جنین ارزیابی شود و طول دهانه رحم مادر ارزیابی شود. تست‌های بدون استرس هفتگی در سه ماهه سوم توصیه می‌شود. از طریق تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب، یک مادر دارای رحم دیدلفی UD شانس خود را برای داشتن یک بارداری کامل بهینه می‌کند.
آیا رحم دیدلفیس قابل رفع است؟
بله، رحم دیدلفی قابل رفع است. اکثر پزشکان رحم دوتایی را درمان نمی‌کنندو توصیه می‌کنند که یک رحم دوگانه را درمان نشود، مگر این که فرد علائمی مانند از دست دادن مجدد بارداری در اواخر آبستنی را تجربه کند. جراحی برای ادغام دو رحم می‌تواند رحم باقیمانده (رحم بعد از جراحی) را ضعیف کند. در صورت داشتن مقاربت دردناک به خاطر سپتوم طولی واژن (که منجر به ایجاد دو واژن می‌شود) را می‌توان با جراحی برداشت تا یک واژن برای دو رحم باشد و مقاربت دردناک را کم کرد.
چگونه می‌توان از رحم دیدلفیس جلوگیری کرد؟
هیچ کس نمی‌تواند مانع از رحم دیدلفیس شود زیرا یک ناهنجاری مادرزادی است، به این معنی که در طول رشد و نمو فرد در دوران جنینی در رحم تشکیل شده است. پزشکان نمی‌دانند چرا ناهنجاری‌های رحمی اتفاق می‌افتد و یا این که آیا این عارضه‌ها ارثی هستند یا خیر؟!.
آیا رحم دیدلفیس می‌تواند باعث ناباروری شود؟
رحم دیدلفیس (دوتایی) می‌تواند در برخی افراد باعث ناباروری شود. در بیشتر موارد، شکل رحم فرد را از باردار شدن و یا باردار بودن منع نمی‌کند. با این حال، خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد.
آیا در صورت داشتن رحم دیدلفیس، سقط جنین رخ می‌دهد؟
افراد صرفاً به خاطر داشتن رحم دوتایی (UD) سقط جنین نخواهند داشت. با این حال، احتمال سقط جنین در کسانی که رحم دوتایی دارند کمی بیشتر از سایرین است. این به این دلیل است که حفره رحم این افراد کوچک‌تر است بنابراین رشد جنین را محدود می‌کند. شکل غیر معمول هم چنین می‌تواند جفت و جریان خون در رحم را تحت تاثیر قرار دهد. اگر فرد در اواخر سه ماهه دوم بارداری‌هایش سقط مکرر دارد، ممکن است پزشک جراحی را برای اصلاح رحم دوتایی پیشنهاد دهد. درمان جراحی ممکن است شانس فرد را برای بارداری کامل افزایش دهد.
آیا خانمی با دو رحم می‌تواند باردار شود؟
خوشبختانه پاسخ مثبت است. بله، در صورت داشتن رحم دیدلفیس فرد می‌تواند باردار شود. متخصص زنان و زایمان بارداری او را به دقت زیر نظر خواهد گرفت تا از سلامت کامل بانوی باردار و جنین درون یکی از رحم‌هایش اطمینان حاصل کند. سونوگرافی‌های سریالی در طول بارداری برای ارزیابی رشد و سلامت جنین و هم چنین طول دهانه رحم انجام می‌شود. بر خلاف بسیاری از ناهنجاری‌های رحمی، دیدلفیس رحمی بر باروری تأثیر نمی‌گذارد اما می‌تواند بر زایمان، رشد جنین، جفت و زنده ماندن جنین تأثیر بگذارد.
عوارض بارداری با رحم دیدلفیس چیست؟
بانوان در صورت داشتن رحم دوتایی در معرض خطر بیشتری برای عوارض بارداری قرار دارند. عوارض بارداری مرتبط با رحم دوتایی (رحم دلفی) عبارت هستند از:
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- موقعیت بریچ جنین درون رحم
- زایمان سزارین
- وزن کم هنگام تولد
- محدودیت رشد داخل رحمی
- پارگی سپتوم واژن در زمان زایمان واژینال
بسیاری از افرادی که دارای رحم دوتایی هستند، نوزادان سالمی را تا پایان‌ترم به دنیا می‌آورند. اگر رحم دوتایی دارید در مورد هر گونه نگرانی که در مورد بارداری خود دارید با ماما یا متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که مراقبت‌های مورد نیاز خود را دریافت می‌کنید.
آیا خطرات سلامتی مرتبط با رحم دیدلفیس برای فرد وجود دارد؟
اکثر افرادی که دارای رحم دوتایی هستند زندگی سالمی دارند و هیچ گونه عارضه سلامتی قابل توجهی ندارند. اما برخی خطرات زیر با یک رحم دوگانه مرتبط است:
- عوارض دوران بارداری از جمله سقط جنین و زایمان زودرس
- افزایش خطر سزارین به دلیل این که کودک در موقعیت مناسبی برای تولد قرار ندارد.
- خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی)
- کلیه نامناسب یا از دست رفته (آژنزی کلیوی)
در مورد رحم دیدلفیس چه سوالاتی باید از پزشک پرسید؟
اگر تشخیص داده شد که دارای رحم دوتایی است، برخی از سوالاتی که ممکن است از پزشک معالج پرسیده شود عبارت هستند از:
- علت این که رحم دو تایی شده است، چیست؟
- چه درمانی برای رحم دیدلفیس توصیه می‌شود؟
- آیا هنوز می‌توان با وجود رحم دوتایی یک بارداری سالم داشت؟
- برای افزایش شانس بارداری موفق در زمانی که رحم دیدلفیس است، چه باید کرد؟
- آیا قبل از بارداری باید رحم دوتایی را جراحی کرد؟
- آیا نگرانی دیگری برای سلامتی در مورد رحم دوتایی وجود دارد که باید از آن آگاه شد؟
سخن آخر
رحم دیدلفیس وضعیتی است که قبل از تولد اتفاق می‌افتد و به دلیل اشتباهی که فرد انجام داده است، ایجاد نمی‌شود. اگر باردار هستید یا می‌خواهید باردار شوید، با پزشک خود در مورد وضعیت خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که می‌توانید بارداری ایمن داشته باشید. پزشک متخصص ممکن است درمان رحم دوگانه را توصیه کند. بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه، حاملگی سالمی دارند و نوزاد سالمی را به دنیا می‌آورند.
من دخترم ۱۴سالشه خودمم ۳۹سال دارم تازه امسال ۱۴۰۲متوجه شدم که دو تا رحم دارم و شکر خدا اصلا هم سقط نداشتم
سلام ببخشید شما قبل بارداری سنوگرافی کرده بودین؟ منم مشکل دارم