کم‌وزنی نوزادان و کودکان یکی از مشکلاتی است که عمدتاً والدین را نگران می‌کند. وزن‌گیری اندک کودک پس از تولد و در دوران شیرخوارگی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. عوامل زیادی در رشد کودک تاثیرگذار هستند. کم وزن بودن نوزاد ممکن است مربوط به دوران حاملگی، اختلالات بالینی، آسیب‌های مادرزادی، تغذیه ناکافی و مشکلات جسمی نوزاد باشد. بهر تقدیر پیدا کردن علت، درمان و بازبینی در برنامه غذایی نوزاد و کودک جزو اولین اقداماتی است که والدین باید انجام دهند. برای اطلاع از عوامل تاثیرگذار در کاهش وزن نوزاد و نحوه بهبود و درمان آن تیم پینو بیبی شما را به خواندن این مقاله مفید دعوت می‌کند.
علت کم وزنی نوزادان
سرعت رشد در دوره نوزادی و کودکی نسبت به سایر دوره‌های زندگی بیشتر است. توجه به میزان رشد و وزن گرفتن نوزاد شاخصی برای ارزیابی میزان سلامتی نوزاد است. برخی از نوزدان ممکن است به دلایل مختلف رشد کافی نداشته باشند و وزن‌شان از حد نرمال پایین‌تر باشد.
عدم وزن گرفتن نوزاد می‌تواند به دلیل تغییرات ژنتیکی، زایمان زودهنگام (تولد نوزاد نارس) یا سوء تغذیه باشد. اگر نوزاد با سرعت طبیعی وزن اضافه نکند لازم است تا برای تشخیص علت و درمان آن سریعاً اقدام شود چرا که نقصان رشد و وزن نگرفتن نوزاد می‌تواند عوارض جدی را برای نوزاد به همراه داشته باشد. کم وزنی نوزاد ممکن است نشانه سوء تغذیه یا یک مشکل زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد. سوءتغذیه که از آن به عنوان تزلزل وزن یا رشد متزلزل نیز یاد می‌شود می‌تواند باعث ضعف عملکرد سیستم دفاعی و ایمنی بدن شود بنابراین چنین نوزادانی بیشتر در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها هستند و بدن‌شان در مقابله با عوامل بیماری‌زا کارایی لازم را ندارد. این نوزادان رشد خطی کمتر از حد انتظار دارد و دیرتر از همسالان خود به نقاط عطف رشد می‌رسند بنابراین ممکن است قد کوتاه‌تری داشته باشد و سرعت یادگیری آن‌ها کمتر باشد. جالب است بدانید که تولد نوزدان کم‌وزن روز به روز در حال افزایش است.
وزن‌گیری ضعیف نوزاد یعنی چه؟
برای پیگیری و ارزیابی رشد کودک می‌توان از نمودارهای رشد استاندارد که توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) منتشر شده است استفاده کرد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای کودکان داد‌ه‌هایی را بر اساس قد و وزن آن‌ها در نظر گرفته است که بر اساس آن قد و وزن متناسب برای هر کودکی در یک بازه عددی مشخص می‌شود. والدین می‌توانند با اندازه‌گیری قد و وزن نوزاد و بردن این اعداد روی منحی، رشد وضعی کودک خود را ارزیابی نمایند. برخی از کودکان از بدو تولد به طور طبیعی وزن اضافه نمی‌کنند و یا برای مدتی به طور طبیعی وزن اضافه می‌کنند سپس افزایش وزن در آن‌ها کند یا متوقف می‌شود. وزن گرفتن معمولاً قبل از کاهش یا توقف رشد قد کودک کند می‌شود. مطابق نظر متخصصان و محققان، نوزادانی که با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم متولد می‌شوند، در زمره نوزادان کم وزن جای خواهند گرفت. نوزادانی که با وزن کم در هنگام تولد به دنیا می‌آیند، به نظر می‌رسد سر آن‌ها بزرگتر از بدن‌شان است و بین بزرگی سر و بدن تناسب کافی برقرار نیست. معمولاً چنین نوزادانی در مقایسه با نوزادان دیگر، حدود ۱۰۰۰ گرم وزن کمتری دارند. اگر نوزادی در حدود هفته بیست و هفتم دوران بارداری یا زودتر از آن متولد شود، وضع حمل مادر به عنوان زایمان زودرس و نوزادان وی هم جزو کودکان خیلی کم وزن شناخته می‌شود. وزن نوزاد بسیار کم وزن در هنگام تولد کمتر از ۱۵۰۰ گرم بوده و این نوزادان در بخش مراقبت‌های ویژه نوزدان (NICU) نگهداری می‌شوند. از آنجا که این نوزادان زودتر از موعد مقرر متولد شده ممکن است برخی ارگان‌های داخلی بدن آن‌ها هنوز تکامل نیافته باشد.
توجه داشته باشید که کاهش وزن نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در ۳ روز اول پس از تولد طبیعی است. حداکثر کاهش وزن ۷-۱۰ درصد در هفته اول طبیعی می‌باشد. نوزادانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه می‌کنند در روزهای نخست تولد با مصرف آغوز تمام نیازهای‌شان برطرف می‌شود اما حجم آغوز بسیار کم است. پس از آن حجم شیر مادر زیاد می‌شود و بعد از ۲ هفته پس از تولد نوزاد وزن خود را به دست می‌آورد.
روش تشخیص کم‌وزنی نوزاد چیست؟
به طور کلی تمامی نوزادان در یک هفته بعد از تولد ۱۰ درصد وزن کم می‌کنند و بعد از آن دوباره وزن می‌گیرد.
علت این کاهش وزن تلاش بدن برای تنظیم سوخت و ساز و متابولیسم است. همچنین بدن نوزاد پس از تولد آب اضافی ذخیره شده در بین سلول‌های خود را از نیز دست می‌دهد. این کاهش وزن معمولاً بین ۵ و حداکثر ۷ درصد است. این کاهش وزن طی ۱۰ الی ۱۴ روز پس از تولد نوزاد جبران می‌شود و بعد از تقریباً یک الی دو هفته، نوزاد به وزن هنگام تولد خود خواهد رسید. نوزادی که با زایمان طبیعی متولد شده باشد از نوزادی که از طریق سزارین متولد شده است وزن کمتری از دست خواهند و البته کاهش وزن آن‌ها نیز سریع‌تر جبران خواهد شد. اما
اگر وزن نوزاد کاهش داشته یا روند وزن گرفتن نوزاد متوقف شود نیاز است تا برای تشخیص و علت آن اقدام نمود. اولین گام مراجعه به پزشک است. پزشک ضمن معاینه فیزیکی نوزاد از مادر می‌خواهد تا شرح حال کاملی از شرایط نوزاد را ارائه کند. ممکن است پزشک علاوه بر معاینه فیزیکی آزمایش خون و تصویربرداری را نیز تجویز کند.
اگر کودک علاوه بر کم‌وزنی علائم زیر را نیز دارد لازم است تا حتماً‌ت حت نظر پزشک سلامت نوزاد مورد ارزیابی قرار بگیرد:
- استفراغ و اسهال
- تغییر شکل و قوام مدفوع نوازد
- در برابر خوردن غذا مقاومت می‌کند و از غذا خوردن متنفر است
- اجتناب از استعمال برخی مواد خوراکی که ممکن است نشانه مشکل در بلع یا بیزاری از غذا باشد
- مسئله وراثت و ژنتیک: ممکن است به صورت ژنتیکی الگوی افزایش وزن و رشد از حد نرمال کمتر باشد
- اجتناب از برخی از انواع یا گروه‌های غذایی (مانند شیر، گندم) که می‌تواند نشانه حساسیت یا عدم تحمل غذایی باشد.
- کودک مبتلا به بیماری‌های مزمن و عفونی است
- مایعات کم کالری مانند شیر کم‌چرب یا آب‌میوه زیادی در جیره غذایی نوزاد وجود دارد که او را مصرف سایر مواد خوراکی بازمی‌دارد.
- بیش از حد به شیر وابسته است و شیر زیادی می‌نوشد که می‌تواند منجر به کم‌خونی فقر آهن شود.
علائم و نشانه‌های کم‌وزنی کودک
- کاهش وزن و پایین بودن رشد قد و وزن روی نموادر منحنی رشد
- کم شدن چربی بدن یا کاهش شاخص توده بدنی BMI
- نوسانات خلقی، اضطراب، از دست دادن تمرکز و مشکلات یادگیری
- ساختار اسکلتی و استخوانی ضعیف
- دردهای استخوانی یا مفصلی
- ماهیچه‌ها و عضلات ضعیف و ناکارآمد
بررسی عوامل موثر بر کاهش وزن یا وزن‌گیری ضعیف نوزاد
باید توجه داشت که کم وزنی نوزاد و کودک به خودی خود بیماری محسوب نمی‌شود اما می‌تواند نشانه بروز یک بیماری باشد لذا لازم است که والدین آن را جدی بگیرند. علل وزن‌گیری ضعیف کودک را باید در موارد زیر بررسی کرد:
- کودک کالری کافی دریافت نمی‌کند (عدم مصرف مقدار کافی انرژی غذایی یا عدم مصرف ترکیب مناسب پروتئین، چربی و کربوهیدرات)
- جذب کالری در بدن نوزاد و کودک با اختلال همراه است (مقدار جذب مواد مغذی کافی نیست).
- به علت بیماری و یا مشکلات بالینی ممکن است بدن کودک بیشتر از حد نرمال کالری‌سوزی کند.
علل وزن‌گیری ضعیف کودکان از بدو تولد تا بیش از یکسالگی
به طور کلی وزن نگرفتن کودک می‌تواند در اثر یک بیماری، مشکل رشدی یا رفتاری، کمبود غذایی کافی، چالش‌های عاطفی در خانه یا ترکیبی از این مسائل و مشکلات باشد اما اگر بخواهیم به صورت تخصصی‌تر علل شایع وزن‌گیری ضعیف را برای هر گروه سنی بررسی کنیم می‌توانیم کودکان را به ۴ رده سنی تقسیم کنیم که این ارزیابی عبارتند از:
قبل از تولد: دلایل متعددی ممکن است باعث تولد نوزاد کم وزن شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- زایمان زودرس مادر و تولد نوزاد نارس
- رژیم غذایی نامناسب مادر طی دوران حاملگی
- محدودیت رشد داخل رحمی(IUGR) جنین در دوران بارداری
- ابتلای بانوی باردار به بیماری دیابت دوران بارداری
- بارداری های چندقلویی
- فشار خون بالا در دوران حاملگی
- عفونت‌هایی در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض داروها یا سمومی که رشد جنین در دوران بارداری را مختل و محدود می‌کنند (مانند داروهای ضد تشنج، الکل، دود تنباکو، کافئین و …)
- استعمال مواد مخدر توسط بانوی باردار
- جفت سرراهی
- اختلال‌های رحمی بانوی باردار
- آسیب‌های فیزیکی به جنین در دوران بارداری ن
- اهنجاری‌های دهانه رحم در بانوی باردار
- مایعاتی که به صورت داخل وریدی در طول فرآیند زایمان به مادر تزریق می‌شود (القای زایمان با اپیدورال). این ترکیبات شیمیایی می‌تواند از طریق جفت به جنین منتقل شود. تجمع این مایعات در بدن نوزاد باعث تولد نوزاد با مایعات اضافی می‌شود که بعد از تولد و هنگام تخلیه مثانه، نوزاد حجم زیادی از این مایع را از بدنش دفع می‌کند و مقداری از وزن کاذب خود را از دست می‌دهد.
از تولد تا شش ماهگی:
- کیفیت پایین مکیدن که می‌تواند مشکل از ناهنجاری‌های سینه مادر باشد و یا مشکل از نحوه شیردهی باشد. برای کسب اطلاعات کافی در این خصوص توصیه می‌کنیم تا مقاله «نشانه‌های کافی بودن شیر مادر» را مطالعه بفرمایید تا از میزان شیری که نوزاد دریافت می‌کند اطمینان حاصل کنید.
- مشکلات شیردهی مادران مانند ناهنجاری‌های پستان
- مشکلات دهان یا گلوی نوزاد که مکیدن یا قورت دادن را برای کودک دشوار می‌کند به عنوان مثال در نوزدانی که دارای شکاف کام و لب هستند.
- تعداد ناکافی تغذیه (شیردهی در دفعات کمتر از نیاز نوزاد چه تغذیه با شیر خشک باشد و چه شیر مادر)
- خطا در تهیه و انتخاب شیر خشک نوزاد
- فعل و انفعالات ضعیف در تغذیه (به عنوان مثال، تهوع یا استفراغ نوزاد در طول دوران شیرخوراگی)
- مشکلات گوارشی که بر جذب مواد مغذی تأثیر می‌گذارد مانند فیبروز کیستیک (یک بیماری ژنتیکی است که باعث ایجاد مخاط چسبناک و غلیظ در اندام‌ها از جمله ریه‌ها و پانکراس می‌شود.)، سلیاک (یک اختلال آلرژی و خودایمنی روده باریک با زمینه ژنتیکی)
- زردی شدید نوزاد
- مشکلات جسمی که باعث افزایش تقاضای بدن برای دریافت کالری می‌شود مانند بیماری‌های مادرزادی قلبی و یا ریفلاکس معده به مری
- عدم تحمل پروتئین شیر
۷ ماهگی تا ۱۲ ماهگی:
- بی‌میلی کودک به غذا خوردن که می‌تواند عوامل گسترده‌ای داشته باشد و در مقاله‌ای در مجله اینترنتی پینو بیبی به صورت مفصل به آن خواهیم پرداخت.
- مشکلات دهان و دندان کودک که سازگاری او با جویدن یا قورت دادن غذاهای سفت را دشوار می‌کند. اینجاست که لزوم توجه به بهداشت دهان و دندان و مراقبت از دندان‌های کودک حائز اهمیت می‌شود.
- تأخیر در شروع غذاهای جامد لذا لازم است غذای کمکی کودک در سن مناسب و به شیوه مطلوب انجام شود.
- ابتلای کودک به بیماری‌های انگلی به ویژه انگل‌های روده
- حساسیت غذایی که می‌تواند باعث شود یک دسته از مواد غذایی از جیره غذایی کودک حذف شود و لازم است تا با درایت والدین مواد غذایی دیگر جایگزین شود. فراموش نکنید که والدین بیش از هر کس دیگری می‌تواند به رشد کودک کمک کنند و مواد غذایی که برای رشد و سلامت کودک نیاز است را در برنامه غذایی کودک جای دهند.
بیش از یکسالگی:
- کج‌رفتاری و لجبازی کودک برای غذا خوردن که می‌تواند ناشی از استرس و یا عدم تمایل به خوردن غذاهایی است که والدین به خوردن آن‌ها اصرار دارند. فراموش نکنید که کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است به دلایل مختلف تمایل به خوردن برخی مواد خوراکی نداشته باشند و اصرار بیش از حد والدین ممکن است آن‌ها را از مصرف سایر مواد غذایی نیز بازدارد.
- ابتلا به انواع بیماری‌ها: یکی از عوارض شایع بیماری‌ها در کودکان کم‌اشتهایی است.
- عوامل اجتماعی و عاطفی: ترس والدین از چاقی و از دست دادن تناسب اندام کودک
- فقر اقتصادی خانواده و عدم توانایی خانواده در تامین مایحتاج کودک که منجر به نقصان رشد و سوء تغذیه خواهد شد.
- اختلالات رشدی به عنوان مثال در کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم
- اختلال در بلع که می‌تواند علل گسترده‌ای داشته باشد
- مصرف بیش از حد شیر یا آب میوه در طول روز که باعث پر شدن حجم معده می‌شود در نتیجه میزان غذای دریافتی کودک کم می‌شود.
- چنانچه غده تیروئید کودک بیش از حد فعال باشد کودک مبتلا به پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) می‌شود. یکی از عوارض این بیماری کاهش وزن و کندی رشد است. تحریک‌پذیری و بی‌قراری از علایم دیگر این بیماری است.
- منابع غذایی نامناسب، استعمال مواد خوراکی مضر و کم‌ارزش مانند چیپس و پفک و شکلات و … لازم است تا والدین نسبت به دریافت ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز کودک حساس باشند.
- بیماری سلیاک
- حساسیت و عدم تحمل غذایی
چطور می‌توان از تولد نوزادان با وزن کم در هنگام تولد جلوگیری کرد؟
خوشبختانه امروز با پشرفت فناوری‌های علوم پزشکی و گسترش شیوه‌های کارآمد مراقبت از نوزادان نارس و یا نوزدان کم وزن احتمال بقا و زنده ماندن این نوزادان روز به روز در حال افزایش است. اما پیشگیری بهتر از درمان است و با انجام برخی اقدامات و تمهیدات می‌توان تا حدود زیادی از تولد نوزاد کم وزن جلوگیری کرد:
- مراقبت‌های دوران بارداری را جدی بگیرید
لازم است معاینات روتین و چک‌آپ‌های منظم در دوران بارداری انجام شود. عوارض و بیماری‌های مربوط به دوران حاملگی جدی گرفته شود و در جهت معالجه و درمان آن‌ها سریعاً اقدام کرد. بیماری‌هایی مانند پره‌اکلامپسی، دیابت بارداری و بالا بودن فشار خون مادر بر رشد جنین تأثیر منفی خواهند داشت. طی ویزیت‌های بارداری متخصص افزایش وزن مادر، میزان فشار خون، سطح گلوکز خون و میزان رشد و ضربان قلب جنین را کنترل می‌کند.
- رژیم غذایی سالم در دوران بارداری
داشتن یک رژیم غذایی متنوع، سالم و مغذی می‌تواند به رشد مناسب جنین کمک کند. لازم است تا بانوی باردار نسبت به اصلاح رژیم غذایی خود اقدام کند و از مصرف مواد خوارکی ممنوعه را دوران بارداری اجتناب کند و به جای آن مواد غذایی سالم و مغذی مانند مواد خوارکی سرشار از اسید فولیک، غلات سبوس‌دار، میوه و سبزیجات را افزایش دهد.
- تغییر سبک زندگی
مصرف مشروبات الکلی و استعمال سیگار احتمال تولد نوزاد با وزن کم را افزایش می‌دهد. لازم است تا بانوی باردار برای حفظ سلامت و رشد مطلوب جنین از نوشیدن الکل، کشیدن سیگار و استفاده از مواد مخدر اجتناب کند. خواب کافی مادر نیز برای رشد جنین لازم است. در ضمن آرامش روحی مادر و دوری جستن از اضطراب و تشویش نیز می‌تواند تاثیر مثبتی بر روند رشد جنین داشته باشد. ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی مناسب نیز می‌تواند اثرات قابل ملاحظه‌ای بر کیفیت رشد جنین داشته باشد.
- بیماری‌های مادر در دوران حاملگی
همانطور که گفتیم فشار خون بالا و ابتلا دیابت در دوران بارداری منجر به تولد نوزاد کم وزن خواهد شد. علاوه بر این برخی بیماری‌های مادر نیز می‌تواند بر روند رشد جنین تاثیر منفی داشته باشد. لازم است تا اگر مادر از بیماری خاصی رنج می‌برد حتماً قبل از دوران حاملگی نسبت به معالجه و یا کنترل بیماری خود اقدام کند. برخی داروهایی که مادر مصرف می‌کند ممکن است باعث کندی رشد جنین شوند بنابراین باید در مورد مصرف داروها و شیوه‌های درمانی در دوران حاملگی حتماً با متخصص مربوطه مشورت شود.
چنانچه نوزاد از شیرمادر تغذیه می‌کند اما وزن نگرفت چه کاری باید انجام داد؟
در اولین قدم لازم است تا اطمینان حاصل کنید که شیر شما برای تغذیه کودک کافی است و نوزاد به اندازه کافی شیر می‌خورد. اگر به نوزاد شیر خودتان را می‌دهید اما نوزاد رشد وزنی مناسبی ندارد لازم است تا موارد زیر را چک کنید:
- ناهنجاری‌های پستان مانند فررفتگی نوک پستان
- مشکل نوزاد در مکیدن شیر
- عدم قرارگیری درست نوزاد روی سینه مادر
- کافی نبودن شیر مانند که می‌تواند علل گوناگونی داشته باشد مانند اختلالات هورمونی، چاقی و اضافه وزن مادر، کیست تخمدان، باقی ماند جفت در رحم و …
توصیه می‌کنیم تا حتماً مقاله «نشانه‌های کافی بودن شیر مادر» را مطالعه کنید در آن مقاله به طور مفصل به روش‌های تشخیصی و علل کم بودن شیر مادر پرداخته‌ایم.
اگر از شیر خشک برای تغذیه نوزاد استفاده می‌کنید حتماً در انتخاب شیرخشک دقت کنید. ممکن است نوزاد شما علاقه‌ای به خوردن برخی انواع شیرخشک نداشته باشد. اگر با انتخاب یک برند (در صورتی که نوزاد مشکل دیگری نداشته باشد) همچنان نوزاد شما وزن مطلوب نداشت لازم است تا برند دیگری را انتخاب کنید. فراموش نکنید که همواره نسبت به رشد قد و وزن مناسب کودک خود حساس باشید و دستیابی نوزاد به نقاط عطف رشد را به دقت ارزیابی کنید.
عوارض احتمالی کم وزنی در نوزادان
آنچه در خصوص نوزادان کم وزن نگران کننده است بیشتر مربوط به احتمال ابتلای این نوزدان به بیماری‌های تنفسی است که می‌توانند به صورت حاد یا مزمن زندگی نوزاد را متاثر سازند. در کنار مشکلات تنفسی، عوارضی مانند افت قند خون، افت کلسیم، کم خونی، زردی، نرسیدن اکسیژن به مغز، افت دمای بدن، شانس ابتلا عفونت‌ها و شانس زیاد خونریزی در این نوزادان نیز نگران کننده هستند. این عوارض بسته به علت بروز آن‌ها می‌توانند درجات متفاوتی داشته باشد.
راهکارهای درمان وزن‌گیری ضعیف و کم وزنی کودک
اولین نکته‌ای باید به خاطر داشته باشید این است که اولین گام در جهت درمان باید توجه به تغذیه کودک باشد و باید تلاش کرد تا کودک با تغذیه کافی به وزن طبیعی خود برسد. بنابراین لازم است تا ابتدا نموادر و منحنی رشد کودک مورد بررسی قرار بگیرد. برای اطلاع از میزان رشد مناسب کودک می‌توانید مقاله «قد و وزن مناسب برای کودک در سنین مختلف» را مطالعه کنید. در نظر داشته باشید که کودکان ممکن است در دستیابی به نقاط عطف رشد با هم متفاوت باشد و مراحل رشد کودکان ممکن است تا حدودی با هم تفاوت داشته باشد اما در هر صورت از یک استاندارد (میانگین) باید تبعیت کند. آنچه برای رشد کودک مهم است شامل:
- اطمینان از سالم و کافی بودن رژیم غذایی کودک
- اطمینان از خواب کافی و با کیفیت کودک
- نظارت بر وضعیت سلامت و انجام چک‌آپ‌های دوره‌ای
- تشویق کودک به داشتن تحرک و فعالیت جسمی
- توجه به حالات روحی کودک
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً مقاله «چگونه والدین می‌توانند به رشد کلی کودک کمک کنند» را مطالعه کنید.
تغذیه درمانی
همانطور که اشاره شد اولین قدم توجه به تغذیه کودک است. تغذیه درمانی اولین راهکار برای کمک به کودکانی است که وزن کمی دارند. هدف از تغذیه درمانی، افزایش وزن کودک با بهره‌گیری از یک رژیم غذایی متناسب و متنوع است. برای افزایش وزن از طریق منابع غذایی باید به سن و وضعیت جسمی و روحی کودک و وضعیت اقتصادی خانواده توجه داشت. نمی‌توان برای همه نوزادان و کودکان کم وزن یک نسخه پیچید و باید برای هر کدام از نوزدان و کودکان بر اساس شرایط فردی آن‌ها برنامه غذایی تهیه کرد. ممکن است در کنار تهیه یک برنامه غذایی، پزشک استفاده از مکمل‌های مولتی ویتامین را نیز توصیه کند.
در مورد نوزادان ممکن است با افزایش وعده‌های شیر مادر و افزودن مقدار معینی پودر شیر خشک یا کنسانتره مایع، میزان کالری شیر مادر را افزایش داد و مشکل کم وزنی نوزاد را تا حدود زیادی برطرف کرد. با افزودن آب کمتر به پودر یا کنسانتره مایع یا افزودن یک مکمل حاوی کالری مانند مالتودکسترین یا روغن ذرت، می‌توان مقدار کالری شیر خشک نوزاد را افزایش داد. برای ایجاد تغییر در تغذیه نوزاد باید حتماً با پزشک مشورت شود. استفاده از شیرخشک‌های مبتنی بر سویا، شیرهای گیاهی که از نظر منابع پروتئینی، کلسیم، ویتامین D و سایر مواد مغذی غنی نیستند، به عنوان وعده غذایی اصلی نوزاد، توصیه نمی‌شود. نوزادان در بدو تولد تا چهار ماهگی نیاز دارند تا ۸ تا ۱۲ بار در روز شیر مصرف کنند. شیرخواران بزرگتر معمولاً به چهار تا شش بار وعده غذایی روزانه نیاز دارند. پس از ۷ ماهگی می‌توان با افزودن غلات برنج یا پودر شیر خشک به غذاهای پوره شده انرژی غذاها را افزایش داد.
مواد غذایی مناسب برای درمان کمبود وزن در کودکان
بعضی از مواد غذایی کالری بیشتری دارند همچنین برخی خوراکی‌ها به دلیل ترکیباتی که دارند سریع‌تر به افزایش وزن کودک کمک می‌کنند. برخی از این مواد غذایی عباتند از:
تخم مرغ و تخم سایر پرندگان: تخم انواع ماکیان منبع خوبی از پروتئین هستند. همچنین تخم پرندگان به خصوص تخم بلدرچین حاوی ویتامین A و B12 می‌باشند که برای رشد کودک ضروری هستند.
شیر و خامه: شیر پرچرب و خامه یکی از منابع غنی کربوهیدرات و پروتئین هستند که برای جبران کمبود وزن کودک می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
سیب زمینی: سیب زمینی دارای کربوهیدرات و مواد مغذی مورد نیاز بدن است که به وزن گرفتن کودک کمک می‌کند.
گوشت قرمز و گوشت سفید: گوشت قرمز سرشار از آهن و چربی است که برای رشد کودک لازم و ضروری است. گوشت سفید (مرغ و ماهی) دارای پروتئینی است که برای ساخت عضله بسیار ضروری است و به استحکام ساختار اسکلتی بدن کمک می‌کند.
انواع میوه به ویژه موز و آووکادو: موز مملو از کالری می‌باشد این میوه دارای کربوهیدرات‌ها و چربی‌های سالم است که سبب افزایش وزن کودک می‌شود. آووکادو مملو از چربی و کالری می‌باشد و گزینه مناسبی برای درمان کمبود وزن کودک است.
کره بادام زمینی: کره غنی از چربی است و برای کودکانی که کمبود وزن دارند بسیار مناسب است.