برخی از افراد عقیده دارند که روغن کرچک باعث القای زایمان می‌شود. با این حال، مصرف روغن کرچک در دوران بارداری خطرات و عوارض متعددی را ایجاد می‌کند و به طور کلی مهم است که در رابطه با القای زایمان با پزشک متخصص مشورت نمایید.
در گذشته، روش‌های مختلفی برای القای زایمان به صورت طبیعی امتحان شده است که از بین آن‌ها می‌توان خوردن غذای تند و بالا و پایین پریدن نشسته بر روی توپ پیلاتس و یوگا را نام برد. برخی از زنان باردار نیز ممکن است وسوسه شوند که در دوران بارداری روغن کرچک مصرف کنند تا زایمان خود را جلو بیندازند.
اما لازم است زنانی که قصد دارند روغن کرچک مصرف کنند تا زایمان را جلو بیندازند، پیش از مصرف روغن کرچک از تاثیر آن، به خصوص عوارض و خطرات مصرف روغن کرچک بدین منظور آگاه باشند. دلیل این موضوع این است که این روش خطرات قابل توجهی دارد.
در این مقاله اطلاعات بیش‌تری در مورد خطرات و عوارض جانبی مصرف روغن کرچک برای القای زایمان صحبت خواهیم کرد، توضیح خواهیم داد که آیا القای زایمان ایده خوبی است یا نه و روش‌های دیگری را برای القای زایمان به شما پیشنهاد خواهیم کرد.
روغن کرچک چیست؟
روغن کرچک از دانه‌های گیاه کرچک تهیه می‌شود که بومی هند است. ترکیب شیمیایی روغن کرچک غیر معمول است؛ زیرا این روغن از یک نوع اسید چرب به نام ریسینولئیک اسید تشکیل شده است.
مقدار زیاد این اسید در روغن کرچک باعث شده است که این روغن چندین خاصیت پزشکی داشته باشد و سال‌هاست که این روغن در سراسر جهان برای موارد مختلفی در پزشکی به کار رفته است. موارد استفاده این روغن عبارتند از:
- درمان مشکلات گوارشی از جمله یبوست
- درمان بسیاری از عفونت‌ها و بیماری‌های پوستی
- درمان درد و التهاب
- تحریک سیستم ایمنی بدن
موارد مصرف روغن کرچک
با این که شواهد علمی کمی خواص این روغن را اثبات می‌کنند، اما از نظر تجربی اثرات آن مشاهده شده است.
امروزه، روغن کرچک در بسیاری از موارد غیر دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- روغن کرچک برای پیشگیری از کپک، به عنوان یک افزودنی به غذا و طعم دهنده به کار می‌رود.
- این روغن به بسیاری از محصولات مراقبت از پوست و لوازم آرایش از جمله شامپو، صابون و رژ لب اضافه می‌شود.
- روغن کرچک در تولید موادی مانند پلاستیک، فیبر، رنگ و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- این روغن غلیظ به طعم بد خود معروف است. عوارض جانبی آن می‌توانند ناخوشایند و حتی خطرناک باشند. این روغن میتواند عوارضی از اسهال و استفراغ گرفته تا کم آبی شدید را ایجاد کند.
القای زایمان چیست و به چه دلیل انجام می‌شود؟
فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی اغلب زایمان طبیعی را به شکلی نشان می‌دهند که کیسه آب مادر باردار ناگهان پاره می‌شود. اما واقعیت این است که معمولا ابتدا انقباضات آرام و با فاصله باعث می‌شوند که کیسه پر از مایع آمنیوتیک که از جنین در حال رشد محافظت می‌کند، پاره شود. گاهی اوقات نیز زایمان خودش شروع نمیشود و ممکن است پزشک القای زایمان را توصیه کند.
القای زایمان روشی است که باعث می‌شود رحم منقبض شود و دهانه رحم را نرم، نازک و گشاد می‌کند.
با این که برخی از آزمایشات انجام شده نشان می‌دهند که القای زایمان در هفته ۳۹ بارداری کمی احتمال نیاز به زایمان سزارین را کم می‌کند، اما اغلب مادران باردار و پزشکان ترجیح می‌دهند که صبر کنند تا زایمان خودش اتفاق بیفتد. چرا که هر نوع دخالت در فرآیند زایمان خطرات خاص خود را دارد.
با این حال پزشکان عقیده دارند که القای زایمان در مواقع خاص روش موثری به شمار می‌رود. برای مثال، القای زایمان در موارد زیر کاربرد دارد:
- مشکلات پزشکی مادر باردار، از جمله دیابت بارداری یا فشار خون در بارداری
- سابقه مرده زایی
- زمانی که بارداری بیش از ۴۰ هفته و ۶ روز طول بکشد.
- زمانی که آزمایشات بارداری از جمله تست بیوفیزیکال پروفایل (BPP) و یا تست بدون استرس جنین (NST) مشکلاتی مانند ضربان غیر طبیعی قلب، حرکت یا تونوس عضلانی در جنین در حال رشد مشاهده شود.
روش‌های القای زایمان
روش‌های مختلفی برای القای زایمان وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- جدا کردن غشا یا جدا کردن کیسه آمنیوتیک از دیواره رحم برای آماده شدن دهانه رحم برای زایمان و شروع انقباضات زایمان
- معمولا در صورتی که جدا کردن غشا در روش بالا باعث شروع زایمان نشود، پاره کردن غشا و ایجاد سوراخ در کیسه آمنیوتیک روشی است که توسط پزشک انجام می‌شود.
- استفاده از ژل پروستاگلاندین برای آماده کردن دهانه رحم برای زایمان
- استفاده از قطره پیتوسین که در آن شکل مصنوعی اکسی توسین برای القای زایمان به کار می‌رود. اکسی توسین هورمونی است که باعث تحریک انقباضات زایمان می‌شود.
آیا مصرف روغن کرچک در دوران بارداری خطرناک است؟
مصرف خوراکی روغن کرچک پیش از هفته ۴۰ بارداری خطرناک است؛ زیرا احتمال دارد که این روغن باعث شروع انقباضات زایمان و زایمان زودرس شود.
بنابراین نباید به منظور درمان یبوست این روغن را در دوران بارداری مصرف کنید.
همچنین در صورتی که از هفته ۴۰ بارداری رد شده‌اید و قصد دارید از روغن کرچک برای القای زایمان استفاده کنید، لازم است ابتدا در این رابطه با پزشک خود مشورت نمایید.
تاثیر روغن کرچک در آمادگی دهانه رحم و القای زایمان
یکی از مهم‌ترین خواص روغن کرچک، خاصیت ملین بودن آن است. تصور می‌شود که بین این خاصیت و تاثیر روغن کرچک بر زایمان ارتباطی وجود دارد.
مصرف مقدار کمی از روغن کرچک باعث اسپاسم روده می‌شود که روده و عصب واگ را تحریک می‌کند. این اسپاسم و تحریک متوالی، رحم را تحریک می‌کند و باعث ایجاد انقباضات می‌شود.
همچنین تصور می‌شود که روغن کرچک باعث کم شدن جذب مایع و مواد الکترولیت در روده کوچک می‌شود که منجر به اسهال می‌گردد. روغن کرچک همچنین میتواند تولید پروستاگلاندین را کاهش دهد که باعث گشاد شدن دهانه رحم می‌شود.
آیا روغن کرچک واقعا باعث القای زایمان می‌شود؟
از نظر علمی، نتایج تاثیر مصرف روغن کرچک در دوران بارداری بر القای زایمان متناقض است. برخی از آزمایشات قدیمی‌تر بر روی افراد محدود، نشان می‌دهند که نیمی از زنان بارداری که روغن کرچک مصرف کرده بودند در طول ۲۴ ساعت پس از مصرف آن زایمان کردند. اما تنها ۴ درصد از زنانی که روغن کرچک مصرف نکرده بودند، بدون نیاز به اقدام پزشکی در این زمان زایمان داشتند.
اما ۱۰ سال بعد از این آزمایشات، مجددا تاثیر مصرف روغن کرچک در القای زایمان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات جدیدتر نشان می‌دهند که با این که مصرف روغن کرچک تاثیر مخربی بر مادر باردار و جنین نداشت، اما در القای زایمان نیز فاقد تاثیر به خصوصی بود.
در مواردی که مصرف روغن کرچک در شروع زایمان موثر بود، باعث بروز انقباضات دردناک و غیر معمولی شد که برای مادر و جنین ناراحت کننده بودند و باعث خستگی و ناتوانی مادر شدند.
همچنین روغن کرچک باعث می‌شود که جنین پیش از زایمان و در حالی که هنوز در شکم مادر است، مکونیوم یا اولین مدفوع خود را دفع کند که میتواند بعد از زایمان مشکل ایجاد کند.
دلیل تاثیر روغن کرچک بر زایمان چیست؟
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، روغن کرچک بیش‌تر به خاصیت ملین بودن خود معروف است تا این که باعث القای زایمان شود. اما به نظر می‌رسد که این روغن در رحم هم همان تاثیری را دارد که بر روده می‌گذارد و این میتواند باعث جلو افتادن فرآیند زایمان شود.
در تحقیقی که برای شما توضیح دادیم، بیش از نیمی از زنان بارداری که مقداری روغن کرچک مصرف کرده بودند در طول ۲۴ پس از مصرف آن زایمان کردند؛ در حالی که تنها ۴ درصد از زنانی که روغن کرچک مصرف نکرده بودند، زایمان داشتند.
اما این بدین معنی نیست که مصرف روغن کرچک در دوران بارداری قطعا باعث القای زایمان می‌شود. چرا که تقریبا نیمی از زنان باردار که روغن کرچک مصرف کرده بودند، بلافاصله زایمان نداشتند.
چه مقدار روغن کرچک برای زایمان مصرف کنیم؟
مقدار مشخصی برای مصرف روغن کرچک جهت القای زایمان مشخص نشده است. در واقع، متخصصان باور دارند که مصرف روغن کرچک برای القای زایمان خطرناک است.
تحقیقاتی که تاثیر روغن کرچک بر القای زایمان را بررسی کرده بودند، یک دوز ۶۰ میلی لیتری (تقریبا حدود ۴ قاشق غذاخوری) را در هفته ۴۰ یا ۴۱ بارداری به کار برده بودند. روغن کرچک اغلب با مایع دیگری مانند آب میوه ترکیب می‌شود که طعم بد آن را مخفی کند و معمولا توصیه می‌شود که روغن کرچک را با شکم خالی مصرف کنید.
عوارض جانبی مصرف روغن کرچک برای زایمان
در تحقیقاتی که در گذشته انجام شده است، محققان عوارض جانبی خاصی را بر جنین مشاهده نکردند.
با این حال، مادر ممکن است عوارضی را در اثر مصرف روغن کرچک تجربه کند. برخی از عوارض جانبی مصرف این روغن شامل موارد زیر می‌باشند:
- کم آبی
- اسهال
- درد و گرفتگی در ناحیه شکم
- انقباضات در ناحیه رحم که با انقباضات زایمان یکی نیستند.
- سرگیجه
زنانی که معده حساسی دارند یا سایر مشکلات دستگاه گوارش را تجربه می‌کنند، لازم است از مصرف روغن کرچک خودداری کنند. زنانی که سابقه زایمان سزارین را در گذشته داشته‌اند، هرگز نباید روغن کرچک را در دوران بارداری مصرف کنند.
خطرات مصرف روغن کرچک برای القای زایمان
متاسفانه امکان این وجود ندارد که بدون تحت تاثیر قرار گرفتن روده، از روغن کرچک استفاده کنید تا القای زایمان انجام شود. این بدین معنی است که مصرف این روغن ممکن است باعث به هم ریختن شکم شود: اسهال، دل درد، حالت تهوع و گرفتگی شکم.
چقدر طول می‌کشد تا روغن کرچک بر زایمان اثر کند؟
مدرک علمی کافی وجود ندارد که نشان دهد چقدر طول می‌کشد تا روغن کرچک برای القای زایمان اثر کند. با این حال، بر اساس تحقیقات انجام شده، زنان بارداری که این روغن را مصرف می‌کنند به احتمال زیاد در طول ۲۴ ساعت بعد از مصرف آن زایمان خواهند کرد.
آیا می‌توانیم برای درمان یبوست در دوران بارداری روغن کرچک مصرف کنیم؟
در صورتی که شما در دوران بارداری یبوست بارداری را تجربه می‌کنید و امید دارید که این روغن باعث رفع آن شود، توصیه می‌کنیم که پیش از تاریخ زایمان و بدون تایید پزشک خود از مصرف روغن کرچک و هرگونه ملین دیگر خودداری نمایید. به احتمال زیاد پزشک شما توصیه می‌کند که آب و فیبر بیش‌تری مصرف کنید و ممکن است موادی را به شما توصیه کند که مدفوع را نرم می‌کنند.
بهتر است از کارهایی که به طور اتفاقی باعث القای زایمان شود خودداری کنید. بهترین کار این است که نوزاد خود را پس از طی شدن کل زمان بارداری و به صورت ترم به دنیا آورید.
آیا باید القای زایمان انجام دهیم؟
بر اساس اطلاعات منابع پزشکی موجود، زایمان بین هفته ۳۹ و ۶ روز بعد از هفته ۴۰ بارداری ترم کامل محسوب می‌شود. زایمان بین هفته ۴۱ و ۶ روز پس از آن دیرتر از موعد به شمار می‌رود. بعد از هفته ۴۲ بارداری، زایمان پست ترم و خارج از موعد می‌باشد.
در بیش‌تر موارد، القای زایمان یک تصمیم پزشکی است که برای امنیت و سلامت شما و جنین شما توسط پزشک متخصص گرفته می‌شود. القای زایمان به احتمال زیاد در شرایط زیر انجام خواهد شد:
- تقریبا دو هفته از تاریخ زایمان شما گذشته است و هنوز زایمان شروع نشده است.
- کیسه آب شما پاره شده است، ولی انقباضات زایمان را تجربه نمی‌کنید.
- در رحم شما عفونت ایجاد شده است.
- جنین شما طبق آمار مورد انتظار رشد نمی‌کند.
- مایع آمنیوتیک کافی جنین شما را احاطه نکرده است.
- جفت شما در حال جدا شدن است.
- شما دارای فشار خون بالا، دیابت یا مشکل دیگری هستید که ممکن است شما یا جنین شما را در خطر قرار دهد.
در صورتی که موارد بالا شامل حال شما نمی‌شوند، معمولا هیچ کار خاصی جز صبر کردن از دست شما بر نمی‌آید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
معمولا پس از مصرف روغن کرچک، این ماده به سرعت از بدن شما خارج می‌شود. اما اگر بیش از ۲۴ ساعت است که عوارض جانبی مصرف آن را تجربه می‌کنید و قادر نیستید غذا یا آب بخورید و آن را بالا نیاورید، لازم است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید.
در صورتی که مصرف روغن کرچک باعث القای زایمان شود، به انقباضات خود دقت داشته باشید. اگر انقباضات شما شدیدتر و فاصله بین آن‌ها کم‌تر از پنج دقیقه شده است، لازم است با پزشک خود تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید.
با این که به نظر می‌رسد روغن کرچک باعث القای زایمان می‌شود، معمولا خطر و عوارض آن از جمله به هم ریختن سیستم گوارش، کم آبی و سندرم آسپیراسیون مکونیوم (MAS)، نسبت به خاصیتش بیش‌تر است. اثبات نشده است که مصرف روغن کرچک در دوران بارداری بی خطر است، بنابراین بهتر است از مصرف آن خودداری کنید.
مگر این که پزشک شما مصرف آن را تایید کرده باشد و شما را راهنمایی کند که چگونه آن را به صورت ایمن استفاده کنید.
جایگزین‌های روغن کرچک برای القای زایمان
روش اثبات شده و قطعی‌ای برای القای زایمان در خانه وجود ندارد. معمولا پزشک در بیمارستان یا محیط دارای تجهیزات پزشکی اقدام به القای زایمان می‌نماید.
با این وجود، برخی از روش‌ها وجود دارند که می‌توانند به القای زایمان کمک کنند. این روش‌ها عبارتند از:
- تحریک نوک سینه
- رابطه جنسی
- خوردن غذای تند
- طب سوزنی
- طب فشاری
- پیاده روی و ورزش
با این حال، لازم است بدانید که هیچ کدام از این روش‌ها از نظر علمی اثبات نشده‌اند.
همچنین باید توجه داشته باشید که پیش از انجام هر یک از این روش‌ها لازم است با پزشک خود در این رابطه مشورت نمایید.
سوالات متداول
مصرف روغن کرچک پیش از هفته ۴۰ بارداری میتواند باعث زایمان زودرس شود. بعد از این تاریخ هم مصرف آن به دلیل عوارض جانبی متعددی که دارد، توصیه نمیشود.
خیر، مصرف روغن کرچک پیش از هفته ۴۰ بارداری برای جنین شما خطرناک است و نباید آن را مصرف کنید.
مصرف روغن کرچک پیش از هفته ۴۰ بارداری خطرناک است. پس از این زمان، برای جنین خطرناک نیست، ولی برای مادر عوارض دارد.
نتایج در این زمینه متناقض است. برخی از زنان به دلیل خاصیت ملین این روغن زودتر زایمان می‌کنند.
سخن آخر
شما باید در دوران بارداری از مصرف روغن کرچک برای القای زایمان خودداری کنید؛ چرا که مدرک علمی برای اثبات موثر بودن آن وجود ندارد. بسیار بی خطر تر است که اگر زمان القای زایمان رسیده است، با پزشک خود همکاری کنید تا این کار انجام شود. القای زایمان پیش از هفته ۴۰ بارداری برای جنین خطرناک است.
بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف روغن کرچک خطر خاصی برای جنین ندارد، اما میتواند باعث شود که مادر عوارضی مانند اسهال، انقباضات غیر واقعی شبیه به زایمان، کم آبی و سایر عوارض جانبی مربوط به شکم و گوارش می‌شود. بنابراین بهترین کار این است برای القای زایمان با پزشک خود مشورت کنید.