هر پدر و مادری می‌خواهد هر کاری انجام دهد تا مراقب فرزند خود باشد. شیردهی کافی یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای کودک خود انجام دهید. تقریبا همه والدین به ویژه پدر و مادرهای تازه وارد، نگران این هستند که “آیا نوزادشان به درستی تغذیه می‌کند؟”. بسیاری از مادران این سوال را مطرح کرده‌اند که “از کجا بفهمیم نوزاد و کودک به اندازه کافی شیر می‌خورد؟”. از آنجایی که مادران شیرده نمی‌توانند میزان شیر مصرفی نوزادشان را اندازه بگیرند، آن‌ها همیشه نگران دریافت شیر کافی توسط نوزادشان هستند.
مطمئنا راه‌های دیگری نیز وجود دارد تا بفهمید که آیا نوزاد آنچه را که نیاز دارد به طور کامل دریافت می‌کند یا خیر. در این مقاله علائم و روش‌هایی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید . این علائم به شما نشان می‌دهد که نوزاد و کودک شما به اندازه کافی شیر مادر دریافت می‌کند.
نشانه‌های گرسنگی نوزاد
نوزاد شما هنگامی که گرسنه می‌شود به شما از طریق علائمی اطلاع می‌دهد. علائم اولیه که احتمال گرسنگی نوزاد شما را نشان می‌دهد عبارتند از:
- حرکت سر از طرفی به طرف دیگر، گویی به دنبال سینه شما برای تغذیه هستند.
- مکیدن مشت، انگشتان و شست خود از دیگر علائم گرسنگی در نوزادان می‌باشد.
- تکان خوردن نوزاد در خواب، باز کردن دهان یا چرخاندن سر به سمت سینه مادر در هنگام نوازش از علائمی است که نشان دهنده گرسنه بودن نوزاد می‌باشد.
- از نشانه‌های دیر شیر خوردن نوزاد و گرسنگی او گریه طولانی مدت است. او در هنگام گریه دست و پاهای خود را به اطراف تکان می‌دهد و سرخ می‌شوند. در چنین شرایطی در ابتدا سعی کنید کودکتان را آرام کنید سپس به او شیر دهید.
اولین و بهترین علامت؛ افزایش وزن نوزاد
اگر نوزاد شما تنها با استفاده از شیر مادر به خوبی افزایش وزن پیدا می‌کند، پس او به اندازه کافی شیر دریافت کرده است. کاهش وزن ۵ تا ۱۰ درصدی در چند روز اول (معمولا ۳ تا ۴ روز اول) پس از تولد امری طبیعی است.
نوزاد باید پس از چند روز اول، شروع به افزایش وزن (معمولا در ۱۰ الی ۱۴ روزگی) کند که این موضوع را می‌توان به عنوان تایید دریافت تغذیه کافی دانست. اگر نوزاد شما به درستی افزایش وزن نداشت به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
توجه داشته باشید که در طی برنامه شیردهی باید به نوزاد خود هر ۲ الی ۳ ساعت یا ۸ الی ۱۲ بار در روز شیر دهید.
رنگ و تعداد دفعات مدفوع نوزاد
علامت بعدی و مهمی که نشان دهنده دریافت شیر کافی توسط نوزاد می‌باشد، تعداد پوشک‌های خیس و کثیف او است. تعداد پوشک‌ها را در ۲۴ ساعت مورد بررسی قرار دهید.
اولین مدفوع نوزاد شما به رنگ سیاه یا سبز تیره، ضخیم و چسبناک است. به این نوع مدفوع مکنیوم گفته می‌شود. نوزادان در دو روز اول حداقل یک الی دو مورد از این مدفوع را دارد. هنگامی که مکنیوم از بدن نوزاد دفع می‌شود، حرکات روده او شل‌تر و برنگ زرد خردلی تبدیل می‌شود.
در چند هفته اول کودک شما باید ۲ تا چند بار در روز اجابت مزاج (مدفوع) داشته باشد، اما پس از چند هفته اول الگو مدفوع می‌تواند تغییر کند.
نوزادان با یک دیگر متفاوت است. پس از حدود یک ماه، طبیعی است که نوزاد با هر تعویض پوشک، مدفوع یا ادرار کرده باشد. تعداد ۳ الی ۴ پوشک کثیف و بیش از ۶ پوشک مرطوب در روز طبیعی است. اما ممکن است نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند هر روز پوشک کثیف نداشته باشند و این موضوع هم امری طبیعی است.
به رفتار نوزادتان توجه کنید؛ آیا آن‌ها آرام و خوشحال هستند؟
نوزادانی که به اندازه کافی تغذیه دریافت می‌کنند در چند هفته اول مدت زمان زیادی را می‌خوابند. ممکن است بعد از خوردن شیر احساس خواب آلودگی و آرامش کنند، که این مورد می‌تواند نشانه‌ای از راضی بودن آن‌ها باشد.
برای اطمینان از دریافت شیر کافی می‌توانید به دست نوزادتان توجه کنید. قبل از تغذیه دستان آن‌ها در حالت مشت قرار دارد و پس تغذیه اغلب دستانشان را باز می‌کنند.
در زمان جهش رشدی، نوزاد به شیر بیشتری احتیاج دارد
اگر به طور ناگهانی نوزاد شما نیاز به تغذیه بیشتری دارد و پس از خوردن شیر، احساس رضایت نمی‌کند، ممکن است مشکلی در شیر شما نباشد و کودک شما در یک جهش رشدی باشد.
نوزادان با یک دیگر فرق دارند و هر کدام منحصر به فرد هستند. جهش رشدی در زمان‌های مختلفی اتفاق می‌افتد از زمان‌های رایج جهش رشد می‌توان به زمان‌های زیر اشاره کرد:
- ۱۰ روزگی
- ۳ هفتگی
- ۶ هفتگی
- ۳ ماهگی
- ۶ ماهگی
در زمان مناسب شیشه شیر و پستانک را به نوزاد خود معرفی کنید
شیشه شیر و پستانک می‌تواند در تغذیه نوزاد و القا حس آرامش و رضایت کمک کند. عده‌ای توصیه می‌کنند که در ۲ الی ۴ هفتگی نوزاد خود، به او شیشه شیر و پستانک بدهید زیرا باعث پس زدن سینه مادر می‌شود. در حالی که شیشه شیر و پستانک استاندارد (پستانک ارتودنسی) که مشابه سینه مادر عمل می‌کند مانع پس زدن توسط نوزاد می‌شود، علاوه بر آن معرفی دیرهنگام این دو محصول از دلایل امتناع نوزادان از شیشه شیر و پستانک است.
به پزشک در فواصل زمانی مشخص مراجعه کنید
شما در عرض چند روز پس از خروج از بیمارستان باید به پزشک اطفال یا دکتر متخصص مراجعه نمایید تا وزن و نمودار رشد نوزادتان را بررسی کند تا در خصوص دریافت شیر کافی اطمینان حاصل کند. بسیار مهم است که در فواصل منظم و مشخص شده به پزشک کودک خود مراجعه نمایید.
چه زمانی با پزشک متخصص کودک خود تماس بگیرید
چندین نشانه وجود دارد که نشان می‌دهد کودک شما شیر کافی دریافت نمی‌کند در این زمان به پزشک خود مراجعه نمایید.
- نوزاد شما بسیار خواب آلود است یا به عبارت دیگر تنبل است و اکثر زمان شیردهی بیدار نمی‌شود.
- کودک شما گریه می‌کند و پس از شیردهی مکرر علائم گرسنگی او رفع نمی‌شود.
- نوزاد شما دارای ادرار غلیظ صورتی، قرمز و بسیار تیره است و پنج روزگی کمتر از ۶ پوشک را مرطوب می‌کند.
- تغذیه خیلی طولانی یا کوتاه از علائم دیگر عدم دریافت تغذیه کافی است. شیردهی معمولا بین ۱۰ الی ۳۰ دقیقه زول می‌کشد. اگر نوزاد و کودک شما بیش از یک ساعت تلاش به خوردن شیر می‌کند یا پس از چند دقیقه به سرعت شیردهی را رها می‌کند از نشانه‌های عدم دریافت شیر کافی می‌باشد.