انتخاب بین شیر مادر یا تغذیه نوزاد با شیر خشک یکی از بزرگ‌ترین تصمیماتی است که مادران و پدران جدید لازم است برای آینده فرزند خود بگیرند. کارشناسان بهداشت معتقدند شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزادان است. اما ممکن است شیردهی برای همه زنان امکان پذیر نباشد. برای بسیاری، تصمیم برای تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک بر اساس میزان راحتی، سبک زندگی، و موقعیت‌های پزشکی خاص گرفته می‌شود. اما ابتدا لازم است تفاوت شیر خشک با شیر مادر را بدانیم.
برای مادرانی که نمی‌توانند به کودک خود شیر بدهند، شیر خشک جایگزین سالمی به شمار می‌رود. شیر خشک مواد مغذی مورد نیاز نوزادان را برای رشد و تکامل فراهم می‌کند. برخی از مادران نگران این هستند که اگر به نوزاد خود شیر ندهند، قادر به برقراری ارتباط با کودک خود نخواهند بود. اما واقعیت این است که مادران همیشه پیوند خاصی با فرزندان خود ایجاد می‌کنند و تغذیه فارغ از این که از چه روشی انجام می‌شود، فرصت خوبی برای تقویت این پیوند است. تصمیم برای تغذیه نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک یک تصمیم شخصی است. بنابراین مقایسه مزایا و معایب هر روش می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که چه چیزی برای شما و بهترین است.
شیر مادر و شیر خشک هر دو منبع اصلی تغذیه برای نوزادان به شمار می‌روند که هر کدام ویژگی ها و فواید خاص خود را دارند. در این مقاله، تفاوت شیر خشک با شیر مادر را بررسی می‌کنیم و در مورد فواید تغذیه، سلامت، راحتی و سایر عوامل ضروری هر کدام صحبت می‌کنیم.
همه چیز در مورد شیر مادر
مراقبت از نوزاد می‌تواند یک تجربه فوق العاده برای مادر و نوزاد باشد. شیر مادر تغذیه ایده آل و تجربه پیوند خاصی را بین مادر و کودک فراهم می کند که بسیاری از مادران به آن اهمیت می‌دهند.
بسیاری از سازمان های بهداشتی از جمله آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، انجمن پزشکی آمریکا (AMA) و سازمان بهداشت جهانی (WHO)، شیر مادر را به عنوان بهترین انتخاب برای نوزادان توصیه می‌کنند. شیر مادر به دفاع در برابر عفونت ها، جلوگیری از آلرژی و محافظت در برابر بسیاری از بیماری‌های مزمن کمک می‌کند. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که نوزادان در ۶ ماه اول فقط با شیر مادر تغذیه شوند. پس از ۶ ماهگی نوزاد، در صورتی که هم مادر و هم نوزاد مایل باشند، شیر دادن با شیر مادر تا ۱۲ ماهگی یا بیشتر نیز تشویق می‌شود. در ادامه با هدف بررسی تفاوت شیر خشک یا شیر مادر به برخی از فواید شیردهی اشاره می‌کنیم:
مبارزه با عفونت ها و سایر شرایط
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند در مقایسه با نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، کمتر عفونت و بستری شدن در بیمارستان را تجربه می‌کنند. در دوران شیردهی، آنتی بادی‌ها و سایر فاکتورهای مبارزه با بیماری از مادر به نوزاد منتقل می‌شوند و سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت می‌کنند. این به کاهش احتمال ابتلای نوزاد به بسیاری از عفونت ها کمک می‌کند، از جمله:
- عفونت‌های گوش
- اسهال
- عفونت‌های تنفسی
- مننژیت
همچنین تغذیه با شیر مادر می‌تواند از نوزادان در برابر موارد زیر محافظت کند:
- آلرژی
- آسم
- دیابت
- چاقی
- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)
تغذیه با شیر مادر به ویژه برای نوزادان نارس مفید است.
هضم آسان است
اجزای تشکیل دهنده شیر مادر شامل لاکتوز، پروتئین (آب پنیر و کازئین) و چربی که اغلب “غذای کاملی” برای سیستم گوارش کودک انسان نامیده می‌شود، به راحتی توسط نوزاد قابل هضم است.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند نسبت به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، در هضم مشکلات کم‌تری دارند. شیر مادر راحت‌تر هضم می‌شود تا نوزاد کمتر دچار اسهال یا یبوست شود.
شیر مادر به طور طبیعی حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز یک نوزاد است. البته ویتامین D یک استثنا به شمار می‌رود و در شیر مادر وجود ندارد. به همین دلیل توصیه می‌شود که تمام نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، دریافت مکمل‌های ویتامین D را در ۲ ماه اول پس از تولد شروع کنند و مصرف آن نیز تا پس از ۱ سالگی ادامه یابد.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) شرکت‌های تولیدکننده شیر خشک را تحت نظارت قرار می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که تمام مواد مغذی لازم (از جمله ویتامین D) را در فرمول‌های خود فراهم می‌کنند. با این حال، شیرخشک های تجاری نمی توانند به طور کامل با ترکیب دقیق شیر مادر مطابقت داشته باشند. چرا؟ از آنجا که شیر مادر ماده‌ای است که توسط هر مادر برای نوزاد خود ساخته می شود. فرآیندی که نمی توان آن را در یک کارخانه تکرار کرد.
رایگان است
شیر مادر هیچ قیمتی ندارد. در حالی که هزینه شیر خشک به سرعت افزایش می‌یابد. و مگر اینکه شیر مادر را پمپاژ کرده و به کودک خود بدهید، نیازی به شیشه شیر، و سایر لوازمی که ممکن است هزینه داشته باشند، وجود ندارد. از آنجایی که احتمال بیماری در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر است، آن‌ها احتمالاً کمتر به مراجعه به پزشک نیاز دارند. بنابراین هزینه‌های کم‌تری نیز برای نسخه‌ها و داروهای کودک پرداخت می‌شود.
طعم‌های متفاوت دارد
مادران شیرده معمولاً به ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری اضافی در روز نیاز دارند که این میزان کالری لازم است از طیف گسترده‌ای از غذاهای مختلف تأمین شود. این موضوع موجب می‌شود که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بسته به آنچه مادرشان خورده است، طعم‌های متفاوتی را از طریق شیر مادرشان حس کنند. شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، به دلیل چشیدن طعم‌های مختلف راحت‌تر غذاهای جامد را می‌پذیرند.
در دسترس است
شیر مادر همیشه تازه و در دسترس است؛ چه در خانه باشید و چه بیرون از خانه. بنابراین نیازی به رفتن به فروشگاه برای خرید شیر خشک بیشتر وجود ندارد. همچنین با مصرف شیر مادر دیگر نیازی به شستن شیشه شیر و یا گرم کردن شیر در نیمه شب نیست.
نوزادان باهوش‌تر
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند در مقایسه با کودکانی که از شیر خشک تغذیه می شوند، کمی باهوش‌ترند.
تماس فیزیکی
بسیاری از مادران از تجربه پیوند نزدیک با نوزادان خود لذت می‌برند و تماس فیزیکی می‌تواند ارتباط عاطفی بین مادر و نوزاد را تقویت کند.
فواید برای مادر
تغذیه کامل نوزاد می‌تواند به مادر کمک کند تا به توانایی خود در مراقبت از کودک خود اطمینان پیدا کند. شیر مادر باعث سوزاندن کالری نیز می‌شود و به کوچک شدن رحم مادر کمک می‌کند. بنابراین مادر می‌تواند سریع‌تر به شکل و وزن پیش از بارداری بازگردد. همچنین، مطالعات نشان می‌دهند که شیردهی به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، فشار خون بالا، دیابت و بیماری های قلبی عروقی کمک می‌کند و هیمنطور ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم و تخمدان کمک کند.
مشکلات شیر مادر
ممکن است شیردهی برای بعضی از مادران از همان ابتدا آسان باشد، اما برای برخی دیگر مدتی طول می‌کشد تا به آن عادت کنند. مادران و نوزادان به صبر و حوصله زیادی نیاز دارند تا به پروسه شیردهی عادت کنند. معمول‌ترین نگرانی های مادران، به ویژه در چند هفته و چندین ماه اول، ممکن است شامل موارد زیر باشد که جزو تفاوت شیر خشک با شیر مادر باید در نظر گرفته شوند:
- احساس ناراحتی: در ابتدا، شیر دادن به نوزاد برای بسیاری از مادران ناراحت کننده است. اما با آموزش، حمایت و تمرین مناسب، اکثر مادران می‌توانند بر این مشکل غلبه کنند.
- درد شیردهی: درد برای هفته اول زندگی نوزاد تا ۱۰ روز طبیعی است و باید با هر بار تغذیه نوزاد، کمتر از یک دقیقه طول بکشد. اما اگر مادر در طول شیردهی درد دارد، یا نوک سینه‌ها یا خود سینه‌های او درد دارد، بهتر است از پزشک خود کمک بگیرد. زیرا در بسیاری از مواقع، فقط استفاده از تکنیک مناسب درد را کاهش می‌دهد، اما گاهی اوقات درد می‌تواند به این معنا باشد که اتفاق دیگری مانند عفونت رخ داده است.
- زمان و دفعات تغذیه شیردهی: شیردهی به نوزاد نیازمند به تعهد زمانی سختی از سوی مادر است. به خصوص در ابتدای زندگی نوزاد که نوزادان زیاد شیر می‌خورند. حفظ روتین شیردهی یا نیاز به پمپاژ شیر مادر در طول روز کار، انجام امور شخصی یا مسافرت را برای مادران سخت‌تر می‌کند و زمان او را به میزان قابل توجهی می‌گیرد.
لازم به ذکر است که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بیشتر از نوزادانی که شیر خشک مصرف می‌کنند نیاز دارند غذا بخورند. زیرا شیر مادر سریع‌تر از شیر خشک هضم می‌شود. این به این معنی است که مادر ممکن است هر ۲ یا ۳ ساعت (کمی کمتر یا بیشتر) در چند هفته اول زندگی کودک درگیر شیردهی به کودک باشد.
- رژیم غذایی: زنانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند لازم است به آنچه که می‌خورند و می‌نوشند دقت کنند. زیرا مواد غذایی دریافت شده توسط مادر از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شوند. بنابراین زنان شیرده درست مانند دوران بارداری، لازم است غذاهای مصرفی خود را کنترل کنند و از مصرف غذاهایی که برای کودک مضر است اجتناب بورزند.برای مثال، مصرف کافئین مادر نباید بیش از ۳۰۰ میلی گرم در روز باشد. زیرا می‌تواند باعث مشکلاتی مانند بی قراری و تحریک پذیری در برخی از نوزادان شود.
- شرایط پزشکی مادر، داروها و جراحی سینه: شرایط پزشکی مادر مانند اچ‌آی‌وی یا ایدز یا بیماری‌هایی که نیاز به شیمی‌درمانی یا درمان با داروهای خاص دارند، می‌تواند شیردهی را ناامن کند. در صورتی که مادر به دلیل شرایط پزشکی خود مطمئن نیست که باید با وجود یک بیماری خاص به نوزاد خود شیر دهد یا خیر، بهتر است با پزشک مشورت کند. زنان باید همیشه در مورد ایمنی مصرف داروها در دوران شیردهی از جمله داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی با پزشک مشورت کنند.
همچنین در صورتی که مجاری شیر در مادرانی که عمل جراحی سینه انجام داده‌اند قطع شده باشد، ممکن است در تامین شیر برای نوزاد خود با مشکل مواجه شوند. در این شرایط، لازم است مادر با پزشک در مورد نگرانی‌های خود صحبت کند و با او همکاری کند.
همه چیز درباره تغذیه با شیر خشک
شیرخشک‌های تجاری برای نوزادان جایگزین مغذی شیر مادر هستند. شیر خشک حاوی ویتامین ها و مواد مغذی می‌باشند که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند از آن بهره‌مند می‌شوند. فرمول‌های تجاری که در شرایط استریل تولید می‌شوند، تلاش می‌کنند شیر مادر را با استفاده از ترکیب پیچیده‌ای از پروتئین‌ها، قندها، چربی‌ها و ویتامین‌هایی که در خانه تولید نمی‌شوند، تکثیر کنند. بنابراین اگر به کودک خود شیر مادر نمی دهید، مهم است که از شیر خشک تجاری استفاده کنید و سعی نکنید در خانه شیر خشک خود را بسازید.
علاوه بر نگرانی های پزشکی که ممکن است باعث منع شیردهی به نوزاد شوند، برای برخی از مادران، شیردهی ممکن است بسیار سخت یا استرس زا باشد. در ادامه با هدف بررسی تفاوت شیر خشک با شیر مادر ، دلایل دیگری که زنان ممکن است شیر خشک را انتخاب کنند را نام می‌بریم:
راحت است
هر یک از والدین (یا افراد دیگر که از نوزاد مراقبت می‌کنند) می توانند در هر زمانی به کودک شیر بدهند (اگرچه این موضوع در مورد زنانی که شیر مادر خود را پمپاژ می کنند نیز صادق است). این به مادر این امکان را می‌دهد که وظیفه تغذیه را بین اعضای خانواده خود تقسیم کند و به تنهایی به عهده نگیرد. همچنین به پدر کمک می کند تا احساس کند در فرآیند تغذیه نوزاد بیشتر مشارکت دارد و در نتیجه از پیوندی که اغلب با نوزاد به وجود می‌آید، بهره مند می‌گردد.
انعطاف پذیری
با استفاده از شیشه شیر، مادری که نوزاد او از شیر خشک تغذیه می‌کند، می‌تواند کودک خود را نزد پدر یا سایر افراد مراقب کودک بگذارد و بداند که تغذیه کودک او قطعاً انجام می‌شود. این روش از این جنبه برای مادر بهتر است که دیگر نیازی به پمپاژ کردن، لحاظ کردن تغذیه کودک در کار یا سایر تعهدات و فعالیت های او وجود ندارد. همچنین مادرانی که نوزاد آن‌ها شیر خشک می‌خورند نیازی به پیدا کردن یک مکان خصوصی برای شیر دادن به نوزاد خود در مکان‌های عمومی ندارند.
زمان و دفعات تغذیه
از آنجایی که شیر خشک از نظر هضم نسبت به شیر مادر قابل سخت‌تر است، نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند معمولاً کمتر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، به شیر خوردن نیاز دارند.
رژیم غذایی مادر
مادرانی که شیر خشک را برای تغذیه کودک خود انتخاب می‌کنند، نیازی به نگرانی در مورد چیزهایی که می‌خورند یا می‌نوشند ندارند. زیرا رژیم غذایی مادر نمی‌تواند روی نوزاد آن‌ها تأثیر بگذارد.
مشکلات تغذیه با شیر خشک
شیر خشک نیز مانند شیر مادر دارای مشکلاتی است که باید در هنگام بررسی تفاوت شیر خشک با شیر مادر و تصمیم گیری برای تغذیه با شیر خشک در نظر بگیرید. این مشکلات عبارتند از:
- کمبود آنتی بادی: هیچ یک از آنتی بادی‌های موجود در شیر مادر در شیر خشک وجود ندارند. بنابراین شیر خشک نمی‌تواند ایمنی اضافی را در برابر عفونت و بیماری که شیر مادر به کودک می‌دهد، برای او فراهم کند.
- نمی‌تواند با پیچیدگی شیر مادر مطابقت داشته باشد: شیر خشک‌های تولید شده هنوز موفق به شبیه سازی پیچیدگی شیر مادر نشده‌اند که بسه به تغییر نیازهای کودک تغییر می‌کند.
- دسترسی و آماده سازی: برخلاف شیر مادر که همیشه در دسترس، نامحدود و با دمای مناسب سرو می شود، تغذیه نوزاد با شیر خشک نیاز به دسترسی به آن و ساماندهی دارد تا مطمئن شوید که در زمان نیاز شیر خشک مورد نظر را دارید. پدر و مادر لازم است شیر خشک را بخرند و مطمئن شوند که همیشه به مقدار کافی شیر دارند تا از رفتن به فروشگاه در اواخر شب پرهیز کنند. همچنین مهم است که همیشه لوازم مورد نیاز (مانند بطری شیر شیر) را تمیز، در دسترس و آماده داشته باشید. در غیر این صورت، نوزادی بسیار گرسنه و بسیار بداخلاق خواهید داشت که باید او را آرام کنید. با ۸ تا ۱۰ مرتبه تغذیه نوزاد در طول دوره ۲۴ ساعته، اگر پدر و مادر منظم و آماده نباشند، ممکن است به مشکل بخورند.
- هزینه: شیر خشک می‌تواند پر هزینه باشد. شیر خشک پودری کم هزینه‌ترین و شیر خشک غلیظ شده و شیر خشک آماده گران‌ترین انواع شیر خشک هستند. همچنین فرمول‌های خاص (مانند فرمول سویا و ضد حساسیت) نسبت به فرمول‌های اصلی هزینه بیشتری دارند، گاهی بسیار بیشتر.
- امکان تولید گاز و یبوست: روده نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، ممکن است گاز بیشتری داشته باشد و مدفوع سفت‌تری نسبت به نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، پیدا کنند.
تفاوت شیر خشک با شیر مادر چیست؟
تصمیم گیری در مورد نحوه تغذیه کودک می‌تواند تصمیم دشواری باشد. واقعیت آن است که تنها زمانی که نوزاد شما به دنیا بیاید، انتخاب مناسب برای خانواده خود را خواهید دانست و پیش از آن نمی‌توانید تصمیم گیری کنید. زیاد پیش می‌آید که بسیاری از مادران پیش از تولد نوزاد خود یک روش تغذیه را انتخاب کنند و بعد از تولد نوزاد، نظر خود را تغییر بدهند. بسیاری از مادران تصمیم به تغذیه نوزاد خود با شیر مادر می‌گیرند و از شیر خشک به عنوان مکمل استفاده می‌کنند. زیرا به نظرشان این مناسب ترین انتخاب برای کودکشان، خانواده و سبک زندگی آن‌ها است.
در حالی که مزایا و معایب تغذیه نوزاد با شیر خشک و شیر مادر و تفاوت شیر خشک با شیر مادر را می‌سنجید، توصیه می‌کنیم با پزشک خود نیز صحبت کنید. پزشکان و مشاوران کودک می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد گزینه‌های پیش رو به شما بدهند و به شما کمک کنند تا بهترین تصمیم را برای خانواده و فرزند دلبند خود بگیرید.