در صورتی که شما در دوران بارداری خود به سر می‌برید، ممکن است درباره جمع آوری آغوز یا دوشیدن شیر مادر در بارداری و پیش از و تولد نوزاد خود چیزهایی شنیده باشید. اگر سابقه کم بودن شیر دارید یا در صورتی که شما یا نوزاد شما بیماری و مشکل پزشکی خاصی دارید که ممکن است شیردهی را دشوارتر کند، این ایده می‌تواند برای شما جذاب باشد. شاید شما فقط بخواهید اطمینان حاصل کنید که در روزهای اول پس از زایمان، شیر اضافی در دسترس داشته باشید.
دلیل آن هرچه باشد، شما از خود می‌پرسید که آیا دوشیدن آغوز برای شما مناسب است یا خیر، چه فوایدی ممکن است داشته باشد و چگونه باید آن را انجام دهید. در این مقاله بر اساس اطلاعات به دست آمده از متخصصان، به شما توضیح می‌دهیم که چگونه باید دوشیدن شیر در بارداری را انجام دهید و جزئیات جمع آوری آغوز پیش از زایمان را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
آغوز چیست؟
در صورتی که در نهایت تصمیم بگیرید که در دوران بارداری، پیش از زایمان و تولد نوزاد، شیر خود را بدوشید، در واقع آغوز را می‌دوشید. آغوز به شیری گفته می‌شود که بدن شما در دوران بارداری و چند روز اول پس از زایمان تولید می‌کند. تولید آغوز در حدود ۱۲ تا ۱۶ هفته از بارداری در بدن مادر شروع می‌شود، اما بسیاری از زنان باردار آن را تا نیمه بارداری یا بعد از آن مشاهده نمی‌کنند. آغوز اولین شیری است که نوزاد شما دو یا سه روز اول پس از تولد، پیش از ترشح شیر اصلی شما دریافت می‌کند.
آغوز رنگ زرد مایل به نارنجی دارد و گاهی اوقات به عنوان طلای مایع نیز شناخته می‌شود. اگرچه حجم این شیر کم است، اما از نظر ایمنی بسیار غنی است و در بدو تولد، غذایی قوی و سالم برای نوزاد شما فراهم می‌کند. برخلاف شیر اصلی مادر، آغوز پروتئین بیش‌تری نسبت به کربوهیدرات یا چربی دارد. آغوز همچنین دارای مقادیر بالایی از ایمونوگلوبولین آ (IgA) است که می‌تواند از نوزاد شما در برابر بیماری محافظت کند. آغوز دارای خواصی است که از روده کودک شما محافظت می‌کند و به ایجاد یک میکروبیوم (زیست‌بوم میکروبی، قارچی بدن انسان) متعادل کمک می‌کند.
دوشیدن آغوز با دست در بارداری چیست؟
این تکنیک شامل دوشیدن شیر در چند هفته آخر بارداری است. همچنین می‌توان از آن به عنوان “دوشیدن آغوز” یاد کرد و توسط استانداردهای سرویس سلامت ملی (NHS) تایید می‌شود.
به طور معمول به مادران توصیه می‌شود که قبل از دوشیدن شیر در دوران بارداری تا حدود هفته ۳۶ بارداری صبر کنند. مادرانی که چند قلو زایمان می‌کنند، ممکن است گاهی زودتر شروع به انجام این کار کنند؛ زیرا احتمال زایمان زودتر برای این مادران بیش‌تر است.
دلیل دوشیدن شیر مادر در دوران بارداری چیست؟
ابتدا باید توجه داشته باشیم که دوشیدن شیر در دوران بارداری الزامی نیست. بر اساس گفته متخصصان زنان و زایمان، الزامی نیست که پیش از زایمان حتما شروع به دوشیدن آغوز کنید.
به گفته پزشکان، دو دلیل اصلی برای این وجود دارد که چرا مادر باردار ممکن است تصمیم بگیرد که این کار را انجام دهد. پزشکان توضیح می‌دهند که فردی تصمیم می‌گیرد پیش از زایمان شیر خود را بدوشد که بخواهد با دوشیدن شیر مادر آشنا شود یا بخواهد پیش از زایمان آغوز خود را جمع آوری و ذخیره کند.
از رایج‌ترین دلایل برای دوشیدن شیر مادر در دوران بارداری می‌توان به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) اشاره کرد. هر دوی این بیماری‌ها ممکن است باعث شوند که شما در تولید شیر تاخیر داشته باشید یا شیر شما کافی نباشد. همچنین این عمل در میان مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند و نگران این هستند که نوزاد آن‌ها به دلیل قند خون پایین پس از تولد، به احتمال زیاد به مکمل‌های شیر خشک نیاز داشته باشد مشاهده می‌شود.
برخی دیگر از مادران فقط می‌خواهند در صورتی که با مشکلی روبرو شدند، از مصرف زودهنگام شیر خشک به نوزاد خود پیشگیری کنند. در آخر، برخی از مادران نیز در دوران بارداری شیر خود را می‌دوشند تا برای شیردهی تمرین کنند و آماده شوند. یک مادر باردار ممکن است تصمیم بگیرد که در دوشیدن شیر با دست راحت باشد و مهارت پیدا کند و یا ممکن است فقط بخواهد در دوران بارداری شیر خود را بدوشد تا با دوشیدن شیر خود راحت باشد.
همانطور که توسط سرویس بهداشت ملی (NHS) در بریتانیا بیان شده است، دلایل دیگری که ممکن است مادر باردار بخواهد شیر مادر را بدوشد، عبارتند از: مشکلات پزشکی و بیماری‌هایی که ممکن است بر تولید شیر اثر بگذارند، از جمله هیپوپلازی سینه (که در آن بافت پستان به طور کامل رشد نکرده است) و یا سابقه جراحی‌های سینه.
به گفته سرویس بهداشت ملی (NHS) بریتانیا، اختلالات پزشکی در نوزادان که ممکن است شیردهی را چالش‌برانگیزتر کنند، از جمله شکاف کام، سندرم داون، بیماری‌های قلبی و بیش از حد کوچک بودن نوزاد نسبت به سن حاملگی نیز از جمله دلایلی هستند که مادر باردار ممکن است تصمیم به دوشیدن شیر خود در دوران بارداری بگیرد.
البته همه مادران با یکدیگر متفاوت هستند و دلایل خاص خود را برای دوشیدن شیر در دوران بارداری و پیش از تولد نوزاد دارند. شما می‌توانید سوالات مربوط به این که آیا این عمل برای شما مناسب است یا خیر را با پزشک متخصص زنان و زایمان، ماما و یا پزشک خود مطرح کنید.
چه زمانی می‌توان شروع به دوشیدن شیر مادر در بارداری کرد؟
بهترین کار این است که در بیش از حد زود و در اوایل بارداری، شروع به دوشیدن شیر خود نکنید؛ زیرا تحریک سینه می‌تواند باعث بروز انقباضات رحمی شود. بر اساس گفته پزشکان، در صورتی که فردی تصمیم به دوشیدن شیر مادر در دوران بارداری دارد، توصیه نمی‌شود که قبل از هفته ۳۷ بارداری آن را شروع کند. چرا که این نگرانی وجود دارد که دوشیدن شیر مادر در بارداری ممکن است در بدن مادر اکسی توسین ترشح کند که در صورت ترشح زودهنگام باعث زایمان زودرس می‌شود.
زمان و ایمنی دوشیدن شیر مادر در دوران بارداری موضوعی است که بهتر است با پزشک خود در مورد آن صحبت کنید. زیرا اگرچه دوشیدن شیر با دست در هفته‌های آخر بارداری ممکن است برای مادری که بارداری کم خطر دارد مناسب باشد، اما برای افرادی که بارداری پرخطر دارند، از جمله جفت سرراهی، جنین بریچ و یا افتادگی بند ناف، هر رفتاری که احتمال القای زایمان را داشته باشد ممکن است مشکل ساز باشد.
نحوه دوشیدن شیر مادر در دوران بارداری
زمانی که صحبت از دوشیدن آغوز در دوران بارداری و پیش از تولد نوزاد به میان می‌آید، بیش‌تر متخصصان توصیه می‌کنند که برای دوشیدن شیر مادر، به جای پمپ سینه برقی از دست استفاده کنید. بر اساس گفته پزشکان، از آنجایی که آغوز غلیظ و چسبنده است، هنگام استفاده از پمپ الکتریکی اغلب به سختی می‌توان مقدار زیادی آغوز به دست آورد و دوشید. علاوه بر آن، استفاده از پمپ الکتریکی در دوران بارداری به احتمال زیاد باعث درد گرفتن نوک پستان می‌شود. پزشکان می‌گویند که اگر دوشیدن شیر مادر با دست به درستی انجام شود، نباید دردناک باشد.
برخی از زنان باردار از این ایده که شیر خود را با دست بدوشند، می‌ترسند و یا احساس خوبی در رابطه با آن ندارند. اما این کار در عمل بسیار ساده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) نکات ساده‌ای را برای این که دوشیدن شیر مادر با دست برای شما موثر باشد، ارائه می‌دهد.
آماده شدن
ابتدا دست‌های خود را کاملا بشویید. سپس اطمینان حاصل کنید که یک ظرف مانند یک بطری خالی شیر را برای جمع آوری شیری که می‌دوشید، در دسترس داشته باشید. ماساژ سینه‌ها قبل از شروع به دوشیدن شیر، روش مناسبی برای آماده کردن سینه‌ها برای این عمل به شمار می‌رود.
چگونه بدوشیم؟
انگشتان خود را به شکل “C” در اطراف هاله دور پستان خود قرار دهید. سپس انگشتان خود را به آرامی به سوی قفسه سینه فشار دهید. در نهایت دو انگشت خود را به هم فشار دهید. این دو عمل، یعنی فشار دادن و فشرده کردن را تا پایان کار ادامه دهید.
سپس چه کار کنیم؟
آیا مطمئن نیستید که آیا دوشیدن شیر مادر را درست انجام می‌دهید؟ اگر مشاهده می‌کنید که قطرات شیر بر روی آن ظاهر می‌شوند، در مسیر درست قرار دارید! هر بدنی با دیگری متفاوت است و گاهی اوقات نیاز است موقعیت انگشتانتان خود را کمی تغییر دهید و آنقدر امتحان کنید تا زمانی که نقطه درستی را پیدا کنید که باعث جاری شدن شیر می‌شود. اگر همچنان در دوشیدن شیر مادر با دست مشکل دارید، توصیه می‌کنیم که با یک مشاور شیردهی تماس بگیرید و در این رابطه با او مشورت کنید.
نحوه نگهداری آغوز
پزشکان توصیه می‌کنند که آغوز را در ظروف کوچک نگهداری کنید. آغوز را می‌توان در سرنگ‌های خوراکی کوچک (معمولاً مقدار آن کم است) ذخیره کرد. توصیه می‌کنیم به سرنگ‌ها برچسب بزنید، آن‌ها را تاریخ گذاری کنید و سپس در فریزر قرار دهید.
پزشکان توافق دارند که استفاده از سرنگ‌های کوچک برای نگهداری آغوز بهترین روش برای نگهداری آغوز هستند و سرنگ‌های ۳ تا ۱۰ میلی لیتری دارای درپوش را برای این کار توصیه می‌کنند. آن‌ها می‌گویند که می‌توانید آغوز را تا چهار روز در یخچال نگهداری کنید و همچنین می‌توانید سرنگ‌ها را منجمد کنید. توصیه می‌شود که آغوز را در فریزر نگهداری کنید و طبق دستورالعمل مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) از آن در مدت زمان ۶ تا ۱۲ ماه استفاده کنید.
با آغوز دوشیده شده خود چه کنیم؟
در صورتی که آغوز خود را برداشت کرده‌اید، می‌توانید آن را با خود به بیمارستان یا مرکز زایمان بیاورید. اگر سرنگ‌ها را در یک خنک کننده با کیسه‌های یخ حمل کنید، احتمالاً هنگام رسیدن شما به بیمارستان همچنان منجمد خواهند ماند. توصیه می‌شود که از کارکنان بیمارستان درخواست کنید که در صورت امکان، آغوز شما را در فریزر نگهداری کنند. اگر این کار امکان پذیر نیست و می‌دانید که یخ آغوز ذوب می‌شود، اطمینان حاصل کنید که حتما آن را ظرف ۲۴ ساعت آینده مصرف کنید.
در صورتی که نوزاد شما شیر مادر می‌خورد، ممکن است نیازی به استفاده از آغوز نباشد. پس از زایمان معمولاً شیردهی باید بدون محدودیت باشد. در حالت ایده‌آل، نوزاد باید با موفقیت از سینه تغذیه کند و آغوز که در دوران بارداری دوشیده می‌شود بدون استفاده باقی بماند. اما اگر به هر دلیلی نیاز به مکمل برای نوزاد دارید، ممکن است بتوانید به جای شیر خشک، آغوز را به نوزاد خود بدهید. همچنین ممکن است بخواهید از آغوز دوشیده شده برای نوزادی که به هر دلیلی تمایلی به غذا خوردن ندارد استفاده کنید.
شما می‌توانید از این آغوز برای تشویق نوزاد خود به شیر خوردن از سینه شما استفاده کنید و کمی از آن را بر روی نوک سینه خود بچکانید. همچنین می‌توان آن را مستقیماً از سرنگ به نوزاد خود بدهید.
آیا این روش بی خطر است؟
هورمون اکسی توسین که هنگام دوشیدن شیر ترشح می‌شود، رحم را تحریک می‌کند. نظرات در مورد این که آیا دوشیدن شیر مادر در دوران بارداری احتمال دارد که باعث ایجاد زایمان شود، با یکدیگر متفاوت است. افرادی که از این روش حمایت می‌کنند، معتقد نیستند که دوشیدن شیر تحریک کافی را برای شروع زایمان ایجاد کند. رابطه جنسی در دوران بارداری و شیردهی در دوران بارداری هر دو هورمون اکسی توسین را آزاد می‌کنند و به طور کلی هر دو در دوران بارداری بی خطر هستند. با این حال، در صورتی که هر گونه گرفتگی را در رحم خود تجربه کرده‌اید، بهتر است خود شما در این رابطه تصمیم نگیرید و انتخاب خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
سخن آخر
دوشیدن شیر مادر و آغوز در دوران بارداری برای همه مادران مناسب نیست و برای بسیاری از زنان ضروری نیست. با این حال، برای هر مادری که ترجیح بدهد کمی اطمینان داشته باشد که در صورت بروز مشکل، شیر بلافاصله پس از تولد نوزاد در دسترس او خواهد بود، دوشیدن آغوز پیش از زایمان می‌تواند بسیار اطمینان بخش باشد. این تکنیک همچنین ممکن است ایده خوبی برای هر فردی باشد که مبتلا به بیماری خاصی است که ممکن است در ابتدا شیردهی را چالش برانگیز تر از حالت عادی خود کند. مثل همیشه، قویا توصیه می‌کنیم که پیش از انجام این عمل با پزشک خود در رابطه با آن صحبت کنید و مشورت بگیرید.