رشد نوزاد در پنج ماهگی

صدا در آوردن کودکانه، لبخند زدن، و غلت زدن اکنون تبدیل به بخشی از برنامه روزانه شما شده است. در پنج ماهگی نوزاد، او هر روز فعال‌تر می‌شود و شخصیت قابل تشخیصی از خود نشان می‌دهد. در پنج ماهگی نوزاد، فرزند شما در گریه کردن، غذا خوردن، مدفوع کردن، و خواب به بهتر شده است. او احتمالاً در سراسر اتاق نشیمن می‌چرخد و لبخند بامزه خود را می‌زند. مهم‌تر از همه، در این ماه شما الگوی بیش‌تری در رفتار فرزند خود مشاهده می‌کنید.

بنا به گفته پزشکان، نوزاد شما باید به روال‌ها و الگوهای رفتاری که قابل‌تشخیص‌تر هستند، عادت کند. نوزادان پنج ماهه دوست دارند بسیاری از فعالیت‌های جدید را برای اولین بار امتحان کنند و مراقبان می‌توانند به آن‌ها کمک کنند کارهای مورد نظر خود را تا حد امکان تکرار کنند.

کودک پنج ماهه شما در حال رشد از نظر مهارت‌های شناختی و گفتاری است، علاقه زیادی به خوردن دارد (حتی غذاهای جامد)، یاد می‌گیرد که چگونه برای مدت طولانی‌تر بخوابد و از مهارت‌های غلت زدن خود استفاده می‌کند تا شما همیشه مجبور باشید حواستان به او باشد.

رشد نوزاد در پنج ماهگی

• رشد: کودک شما در پنج ماهگی سر و صدای خود را بیش‌تر می‌کند (حرف زدن، گریه کردن)، لبخند می‌زند، سعی می‌کند اشیا را بردارد، سر خود را بالا نگه می‌دارد و غلت می‌زند.
• خواب: کودک ۵ ماهه شما باید حدود ۱۰ ساعت در شب بخوابد و دو تا سه چرت در روز داشته باشد.
• غذا: کودک شما هنوز در حال نوشیدن شیر خشک یا شیر مادر است (حدود ۱۷۰ تا ۲۲۶ گرم، چهار تا پنج بار در روز)، و ممکن است به غذاهای جامد نیز علاقه مند باشد.

در ۵ ماهگی نوزاد، کودک شما کم کم کنترل بیش‌تری روی بدن کوچک خود به دست می‌آورد. او بالاخره از مرحله نوزادی خارج می‌شود و مشتاق است که شخصیت شکوفا شده خود را به نمایش بگذارد. در حال حاضر، وزن نوزاد شما باید بیش از دو برابر شده باشد. رشد همه نوزادان متفاوت است؛ اما به طور متوسط، احتمالاً در این ماه ۴۵۳ تا ۵۶۷ گرم و حدود ۱.۲۷ تا ۲.۵ سانتی متر قد اضافه خواهد کرد.

در ماه‌های اولیه تولد نوزاد، کودک شما مفهوم صحبت شما را از طریق لحن صدای شما درک می‌کرد. اکنون، شنوایی او به قدری رشد یافته است که می‌تواند صداهای مختلف را درک کند. او شروع به توجه به نحوه تشکیل جملات و کلمات می‌کند. به زودی، او قادر خواهد بود که نام خود را تشخیص دهد و به کلمات ساده‌ای مانند “نه” پاسخ دهد.

در پنج ماهگی، نوزادان می‌توانند چندین وجب دورتر از چند ماه پیش را با چشمان خود ببینند. آن‌ها معمولاً می‌توانند بدون لوچ شدن بر روی یک نقطه تمرکز کنند و اکنون می‌توانند تفاوت بین رنگ‌ها را تشخیص دهند. در پنج ماهگی نوزاد، او باید وسایل متحرک را با چشمان خود دنبال کند، با دقت به چهره افراد نگاه کند و افراد و اشیاء آشنا را از دور تشخیص دهد.

در این سن، نوزادان از ماندگاری اشیاء آگاه می‌شوند؛ به این معنی که می‌دانند یک شی هنوز وجود دارد، حتی اگر پنهان باشد. می‌توانید با انجام بازی‌هایی مانند پنهان کردن توپ زیر پتو و جستجوی این اشیاء مخفی شده، به فرزند خود کمک کنید تا در این مهارت بهتر شود. کودک ۵ ماهه شما همچنین شروع به یادگیری علت و معلول می‌کند. برای مثال او می‌داند که اگر غذا را از روی صندلی غذای خود بیاندازد، به زمین می‌افتد.

چه زمانی با متخصص اطفال صحبت کنیم؟

با این که هر نوزاد با سرعت مخصوص به خود او رشد می‌کند، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می‌کند در صورتی که متوجه شدید کودک شما در پنج ماهگی سعی نمی‌کند اشیاء را بردارد، از خود محبت نشان نمی‌دهد، دست‌های خود را به سمت دهان نمی‌آورد، به هیچ جهتی غلت نمی‌زند یا صداهای مصوتی مانند “آه”، “هه” و “اوه” از خود در نمی‌آورد، به پزشک اطفال خود اطلاع دهید. همچنین توصیه می‌شود در صورتی که چشم‌های نوزاد شما چپ است، کم‌تر از ۵۰ درصد وزن هنگام تولد خود وزن گرفته یا نمی‌تواند سر خود را بالا نگه دارد، با پزشک اطفال خود در این رابطه صحبت کنید. اگر کودک شما به هیچ وجه نمی‌تواند با کمک فرد یا اشیاء بنشیند یا نمی‌تواند دست‌های خود و وسایل دیگر را به دهان خود ببرد، لازم است با پزشک او تماس بگیرید.

علاوه بر علائم بالا، اگر به نظر می‌رسد کودک شما در پنج ماهگی به حالات صورت شما واکنش نشان نمی‌دهد، لبخند نمی‌زند یا به وسایل یا افراد در حال حرکت نگاه نمی‌کند، با پزشک او تماس بگیرید. زیرا این علائم می‌تواند نشانه تاخیر در رشد نوزاد یا یک مشکل پزشکی باشد. همچنین در صورتی که به نظر می‌رسد نقطه نرم سر نوزاد شما برآمده است، به خصوص اگر خواب آلود است یا تب دارد، باید به پزشک اطفال خود اطلاع دهید.

کودک شما در ۶ ماهگی ویزیت پزشکی خواهد داشت؛ اما اگر نگرانی یا سوالی در مورد رشد او در پنج ماهگی دارید، از گرفتن وقت قبلی با پزشک اطفال خود غافل نشوید.

مراحل رشدی نوزاد پنج ماهه

در پنج ماهگی نوزاد، برخی از نوزادان ممکن است تازه شروع به رسیدن به مراحل رشدی زیر کرده باشند و برخی ممکن است قبلاً آن‌ها را پشت سر گذاشته باشند.

بین پنج تا ۶ ماهگی نوزاد، نوزادان به طور قابل توجهی شروع به بهتر کردن مهارت‌های ارتباطی خود می‌کنند. آن‌ها ممکن است کلمات واقعی را بیان نکنند؛ اما مطمئناً گوش دادن به حرف زدن آن‌ها سرگرم کننده است. نوزادان صداهایی مانند «گو»، «ما-ما-ما» یا «به-به-به» از خود در می‌آورند. آن‌ها در پنج ماهگی می‌توانند گریه‌های خود را برای بیان نیازهای مختلف تغییر دهند؛ مانند زمانی که گرسنه یا خسته هستند. این یکی از اولین قدم‌ها به سوی یکی از هیجان انگیزترین نقاط عطف است: اولین کلمه آن‌ها!

علاوه بر این، کودک پنج ماهه معمولاً به دو روش مختلف می چرخد: از شکم به پشت و از پشت به شکم. شما ممکن است متوجه شوید که نوزاد فقط روی شانه راست خود یا روی شانه چپ خود می‌چرخند. هنگامی که نوزاد در هر دوی این حرکات به طور هم‌زمان تسلط پیدا کرد، باید بسیار مراقب او باشید. زیرا محدوده‌ای که نوزاد می‌تواند با غلت زدن پوشش دهد، بسیار چشم‌گیر است.

کودک ۵ ماهه شروع به به دست آوردن توانایی بالا نگه داشتن سر بدون کمک، تحمل وزن روی پاهای خود در هنگام ایستادن، هل دادن خود با استفاده از بازوها و حرکت به صورت سینه خیز می‌کند و حتی ممکن است هنگامی که به مرز شش ماهگی نزدیک‌تر می‌شود، با هل دادن خود با دست‌ها، بنشیند. اگر بیش‌تر روز را صرف جلوگیری از تلاش کودک پنج ماهه خود برای خوردن اشیاء می‌کنید، تنها نیستید. در حال حاضر، نوزاد بر توانایی با دست برداشتن و نگه داشتن اشیا مسلط شده است؛ بنابراین تمرکز جدید او استفاده از هر دو دست است تا اسباب بازی‌ها را مستقیماً در دهان خود بگذارد. متخصصان اطفال می‌گویند که این رفتار نوزادان ممکن است صرفاً سرگرم کننده و یک کنجکاوی ساده باشد یا ممکن است نیازی را برآورده کند؛ زیرا برخی از نوزادان ممکن است در پنج ماهگی اولین دندان خود را در بیاورند. آن‌ها همچنین ممکن است شروع به جابجا کردن اشیاء از یک دست به دست دیگر کنند.

رفتارهای کودک در پنج ماهگی

• دوست دارد با دیگران (به خصوص مراقبان خود) بازی کند.
• به چیزهای نزدیک نگاه می‌کند.
• به غذاهای جامد علاقه نشان می‌دهد.
• ممکن است دست‌هایش را برای برداشتن اشیاء دراز کند.
• از دیدن کتاب‌هایی با تصاویر رنگی روشن لذت می‌برد.
• با اصوات کودکانه خود به صداها پاسخ می‌دهد.

تغذیه پنج ماهگی نوزاد

در پنج ماهگی نوزاد، تمرکز هنوز بر تغذیه نوزاد با شیر مادر و شیر خشک است. شما باید حدود ۷۰۹ تا ۹۹۲ گرم در روز را هدف بگیرید، که اغلب به ۱۷۰ تا ۲۲۷ گرم، در چهار تا پنج وعده در روز تقسیم می‌شود.این طبیعی است که نوزادان روزهایی را داشته باشند که بیش‌تر یا اندکی کم‌تر از حد تعیین شده غذا بخورند. اما اگر به نظر می‌رسد که حجم غذای نوزاد همیشه و به طور مداوم فرق دارد، باید با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.

شروع غذاهای جامد

در پنج ماهگی نوزاد، ممکن است به فکر شروع غذای جامد کودک خود باشید یا ممکن است همچنان منتظر بمانید تا کودک شما علائم آماده بودن را از خود نشان دهد. واقعیت این است که کودک شما در شش ماه اول زندگی به هیچ تغذیه‌ای به غیر از شیر مادر یا شیر خشک نیاز ندارد.

با این حال، پنج ماهگی نوزاد، زمان بسیار خوبی برای امتحان غذای جامد توسط نوزاد است؛ اما اگر کودک شما فوراً آن را نپذیرفت، ناامید نشوید. هنگامی که گزینه‌هایی فراتر از شیر مادر و شیر خشک را به نوزاد خود معرفی می‌کنید، اگر برای اولین یا حتی پنجمین بار صورت خود را از آن برگرداند، ناامید نشوید؛ فقط چند روز بعد آن را دوباره بیاورید تا نوزاد امتحان کند. به طور مشابه، نگران این هم نباشید که با امتحان کردن غذاهای جامد توسط نوزاد، غذاهای جدید جذابیت اولیه خود را برای او از دست دهند. هنوز برای غذای دلخواه داشتن زود است. نوزادان هنوز باید یاد بگیرند که چگونه از ماهیچه‌های زبان و دهان خود برای کمک به قورت دادن غذا استفاده کنند. از رنگ و بو گرفته تا بافت و طعم، نوزادان ممکن است به زمان نیاز داشته باشند تا خود را با این تغییرات حسی سازگار کنند.
به هر صورت رشد هر کودک متفاوت است و ممکن است کودک شما آماده باشد تا در پنج ماهگی غذای جامد را امتحان کند. توصیه می‌شود به دنبال نشانه‌های آمادگی زیر در کودک خود بگردید:

• می تواند سر خود را بالا نگه دارد.
• غذا را از قاشق به دهان خود منتقل می‌کند.
• وقتی غذا نزدیک است دهانش را باز می‌کند.
• حداقل ۶ کیلوگرم وزن دارد یا وزن او از وزن بدو تولد دو برابر شده است.

هنگام امتحان غذاهای جامد، متخصصان اطفال توصیه می‌کنند که هر بار یک ماده غذایی جدید را به نوزاد معرفی کنید. این کار را انجام می‌دهیم تا اگر نوزاد به یک غذا واکنش آلرژیک نشان داد، دقیقاً بدانیم که کدام ماده غذایی را خورده است.

در مورد ترتیبی که شما مواد جامد مختلف را معرفی می کنید، توصیه می‌شود که قبل از شروع سبزیجات نارنجی و قرمز، سبزیجات سبز را امتحان کنید. زیرا سبزیجات با رنگ‌های سبز خیلی هم شیرین نیستند و ممکن است نوزاد بعد از خوردن سبزیجات دیگر، به سبزیجات سبز علاقه نداشته باشد. شما همچنین می‌توانید در پنج ماهگی نوزاد، شروع به تهیه غذای کودک خود کنید. غذای کودک خانگی ممکن است هزینه کم‌تری داشته باشد و گزینه ای تازه و مغذی به کودک شما می‌دهد. با این حال، گزینه‌های بسیار خوبی برای خرید غذای کودک نیز وجود دارند؛ بنابراین اگر زمان یا منابع لازم برای تهیه غذای کودک خود را ندارید، خرید آن نیز خوب است.

اگر تصمیم دارید غذای کودک خانگی خود را درست کنید، از دادن بیش از حد مواد غذایی حاوی چغندر، هویج، لوبیا سبز، اسفناج و شلغم به کودک خودداری کنید. این سبزیجات گاهی اوقات ممکن است دارای سطوح بالایی از نیترات باشند؛ یک ماده شیمیایی که می‌تواند باعث کم خونی در نوزادان زیر ۶ ماه شود.

خواب کودک پنج ماهه

در پنج ماهگی نوزاد، نوزادان هنوز بیش‌تر از این که بیدار باشند، می‌خوابند. نوزادان در این سن به حدود ۱۰ ساعت (دو ساعت کم‌تر یا بیش‌تر) در شب نیاز دارند و چهار ساعت دیگر از طریق چرت زدن در طول روز به دو تا سه بار چرت تقسیم می‌شود. همچنان به پدران و مادران توصیه می‌شود که نوزاد را همچنان بر روی پشت خود قرار دهند تا بخوابد و هیچ چیز دیگری از جمله پتو، اسباب بازی یا بطری در گهواره همراه آنها نباشد.

برخی از نوزادان راحت‌تر از خواب بیدار می‌شوند و برخی دیگر به خواب طولانی‌تری نیاز دارند. در ۵ تا ۶ ماهگی، بسیاری از نوزادان شروع به خوابیدن در طول شب می‌کنند؛ به این معنی که آن‌ها به مدت هشت تا نه ساعت در خواب می‌مانند. در آن شب‌هایی که نوزاد در طول شب می‌خوابد، در واقع پر از بیداری‌های متناوب است که کاملاً طبیعی است. اگر نوزاد گرسنه نباشد یا نیاز به تعویض پوشک نداشته باشند، یک نوزاد با خواب خوب در ۵ ماهگی می‌تواند بدون دخالت والدین دوباره بخوابد.

برنامه روزانه پنج ماهگی نوزاد

بسته به این که کودک شما چه زمانی به خواب می‌رود و این که چقدر خوب می‌خوابد، احتمالا روز خود را صبح زود شروع می‌کنید. پس از صرف صبحانه و بازی کردن، کودک شما برای چرت اول و سپس به دنبال آن ناهار، زمان بازی بیش‌تر و چرت دوم آماده می‌شود. در این سن، ممکن است نوزاد هنوز سه چرت بزند که سومین چرت کوتاه‌ترین آن در طول روز است.

در طول زمان بازی، کودک شما هنوز در حال تمرین سینه خیز حرکت کردن است، بنابراین مطمئن شوید که اسباب‌بازی‌های سرگرم‌کننده و تعاملی برای این زمان پیدا کنید. برای کودک پنج ماهه، فعالیت‌های زمان بازی زیر نیز توصیه می‌شود:

• کتاب‌ها و اقلام با بافت‌های مختلف
• اسباب بازی‌هایی که روشن می‌شوند و موسیقی پخش می‌کنند.
• اسباب بازی‌ها و جغجغه‌های آویزان
• این که با نوزاد روی زمین دراز بکشید تا بازی کنید.

همچنین توصیه می‌شود که به نوزاد کمک کنید تا در حالت نشسته بنشیند و بازی کند. نقطه عطف برای نشستن به پنج ماهگی نوزاد نزدیک است و اکنون زمان خوبی برای تمرین با کمک شما است.