هیچ رایحه‌ای به دلنشینی بوی نوزادی که به تازگی حمام کرده است، نمی‌باشد. برای بسیاری از والدین حمام کردن نوزاد، یکی از لذت‌های مراقبت از فرزندشان است. اگرچه حمام کردن نوزادی که لغزنده است، می‌چرخد و گاهی جیغ می‌زند ممکن است کمی استرس‌زا باشد، اما به مرور زمان آسان‌تر می‌شود.
هنگامی که صحبت از زمان حمام کردن نوزاد می‌شود، معمولا سوالات زیادی پیش می‌آید. داشتن اطلاعات کافی و مورد نیاز می‌تواند به شما کمک کند تا در این هنگام احساس آرامش و اعتماد به نفس داشته باشید.
حمام نوزاد تازه متولد شده
اولین حمام نوزادتان را باید تا چند روز به تعویق بیندازید و تا افتادن بند ناف و بهبود ناف وی، او را در آب غوطه‌ور نکنید. بسیاری از متخصصین اطفال تا زمانی که کنده بند ناف نیافتاده است حمام اسفنجی را توصیه می‌کنند که این مدت زمان ممکن است بین یک هفته تا ۲۱ روز باشد. از دلایل دیگر به تعویق انداختن اولین حمام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افت دمای بدن و قند خون: نوزادانی که فورا حمام می‌شوند ممکن است بیشتر در معرض سرماخوردگی و هیپوترمی باشند؛ همچنین استرس جزئی حمام زودهنگام می‌تواند باعث افت قند خون نوزاد شود.
پیوند و شیردهی: دورکردن زودهنگام نوزاد برای حمام کردن می‌تواند مراقبت پوست به پوست و شیردهی را مختل کند.
خشکی پوست: ورنیکس، یک ماده سفید مومی است که قبل از تولد نوزاد، پوست او را می‌پوشاند. این ماده به عنوان یک مرطوب‌کننده عمل می‌کند که می‌تواند از خشک شدن پوست ظریف آن‌ها جلوگیری کند و همچنین ممکن است داری خاصیت ضد باکتریال باشد. بسیاری از متخصصین وجود این ماده را بر روی پوست نوزادان نارس مهم می‌دانند، زیرا پوست آن‌ها به شدت مستعد آسیب است.
آیا حمام اسفنجی به اندازه کافی خوب است؟
متخصصین، حمام اسفنجی را تا زمانی که بند ناف نوزاد نیافتاده است توصیه می‌کنند. برای حمام کردن نوزاد با اسفنج باید به موارد زیر توجه نمود.
قبل از شروع وسایل را آماده کنید.
قبل از شروع حمام کردن نوزادتان، وسایل مورد نیاز را آماده کنید. یک لگن آب گرم، دستمال مرطوب شسته شده با آب، صابون، یک حوله خشک و هر آنچه در هنگام حمام مورد نیازتان است را کنار خود قرار دهید.
مکانی گرم با سطح صاف را که برای هر دوی شما راحت است، انتخاب کنید.
پیشخوان حمام، تخت سفت یا میز کارساز خواهد بود. حتی یک پتو یا حوله روی زمین مشکلی ندارد. دقت نمایید که سطوح سفت و سخت را با پتو یا حوله بپوشانید. اگر نوزاد شما روی سطحی بالاتر از زمین قرار دارد، با یک دست او را نگه دارید تا نوزادتان راحت و ایمن باشند و از سقوط او جلوگیری شود.
ابتدا شستن صورت را شروع کنید.
از پارچه مرطوب شده برای شستن صورت نوزاد استفاده کنید و مراقب باشید که آب به چشم و دهان او نرسد. برای شستن بدن نوزاد و ناحیه پوشک با دستمال مرطوب شده این روند را ادامه دهید یا می‌توان نوزاد را از پشت به صورتی که آب به بند ناف او نرسد در لگن آب گرم قرار دهید. استفاده از دستمال یا حوله مرطوب آغشته به صابون مشکلی ایجاد نمی‌کند، به شرطی که صابون استفاده شده متناسب با پوست حساس نوزاد، ملایم و مرطوب کننده باشد. به چین‌های زیر بازو، پشت گوش، دور گردن و ناحیه پوشک توجه ویژه‌ای داشته باشید. همچنین بین انگشتان دست و پای کودک خود را به طور کامل بشویید.
اولین حمام نوزاد
بعد از افتادن بند ناف نوزادتان می‌توانید او را در سینک یا وان کودک، حمام کنید. نوزادان به محیط گرم و پر آب عادت دارند و اغلب هنگام حمام کردن آرام می‌شوند. نیازی نیست که نوزادتان را هر روز حمام کنید. حمام کردن نوزاد سه بار در هفته تا زمانی که تحرک و جنب و جوش کودکتان زیاد نشده است، کافی می‌باشد. حمام روزانه و بیش از حد باعث می‌شود پوست حساس نوزاد و کودک خشک شود.
بهترین زمان حمام نوزاد؛ صبح یا شب
شما می‌توانید نوزاد خود را در هر زمانی در طول روز حمام ببرید. انتخاب بهترین زمان برای حمام کردن نوزاد به شما بستگی دارد، پس زمانی را انتخاب کنید که براش شستن نوزادتان عجله‌ای نداشته باشید. برخی از والدین حمام صبحگاهی را انتخاب می‌کنند تا فرزندشان کاملا هوشیار باشد و برخی دیگر ترجیح می‌دهند که برای کمک به خواب نوزاد خود، او را به حمام ببرند. از حمام بردن نوزاد خود هنگام که او گرسنه است یا بلافاصله بعد از شیر خوردن خودداری نمایید.
چگونه نوزاد خود را حمام کنید
قبل از شروع حمام کردن نوزاد و کودک خود، همه وسایل مورد نیاز را آماده نمایید و زمانی را از قبل اختصاص دهید تا بتوانید او را با خیال راحت حمام کنید. برخی از نکات مهم حمام نوزادان عبارتند از:
- هنگام شستن نوزاد، گوشی خود را خاموش کنید تا حواستان کمتر پرت شود.
- مطمئن شوید که همه وسایل مورد نیاز را در دسترس داشته باشد به عنوان مثال؛ حوله، لیف، شامپو، صابون، لباس و پوشک تمیز
- قبل از درآوردن لباس نوزاد از گرم بودن حمام مطمئن شوید.
- هرگز نوزاد یا کودک خود را بدون مراقبت رها نکنید.
- استفاده از حوله در کف حمام یا تشک‌های ضد لغزش، به احساس امنیت کودک شما کمک می‌کند.
- دمای آب را روی ۳۷-۳۸ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید. اگر به دماسنج دسترسی ندارید لازم است دمای آب برای پوست مچ دست یا آرنج شما گرم باشد.
- ساعت و جواهرات خود را بردارید و دست خود را کامل بشویید.
- زمانی که کودک در حمام است آب اضافه نکنید.
- با دست غیر غالب خود سر نوزاد را نگه دارید و با دست دیگر خود پاهای او را به داخل آب هدایت کنید.
- از شامپو و صابون مخصوص نوزاد و کودک استفاده کنید تا از آسیب به پوست و موی حساس آن‌ها جلوگیری شود.
- در طول حمام با یک فنجان روی او آب بریزید تا احساس سردی نکند.
- پس از شستن نوزادتان او را در حوله بپیچید و خشک کنید، سپس پوشک و لباس نوزاد را بپوشانید.
نوع وان و مقدار آب مورد نیاز برای حمام نوزاد
برای حمام نوزاد از وان پلاستیکی یا سینک استفاده کنید. وان یا سینک را می‌توان با یک حوله تمیز پوشاند. لوازم مورد نیاز را کنار خود قرار دهید تا نوزاد یا کودک خود را حتی برای یک ثانیه هم تنها نذارید. مقدار آب توصیه شده و مورد نیاز برای شستشو، حدود ۵ سانتی‌متر است. همیشه مراقب کودک خود باشید، زیرا آن‌ها حتی در آب با عمق ۲ سانتی‌متر هم ممکن است دچار خفگی شوند.
برای شست و شوی نوزاد و کودک خود ابتدا می‌توانید سر و صورت او را بشوید تا از شست و شو مجدد جلوگیری شود.