علت اصلی بلوغ زودرس معمولاً به بلوغ زودرس غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس مربوط می‌شود و اغلب بیشتر به ژنتیک یا یک بیماری زمینه‌ای مربوط می‌شود تا رژیم غذایی. با این حال، رژیم غذایی می‌تواند بر سطح هورمون‌ها و سرعت رشد کودکان تأثیر بگذارد. نگرانی‌هایی در مورد برخی غذاها و موادی که شیمیایی که با بدن در ارتباط هستند، وجود دارد که به طور بالقوه در بلوغ زودرس نقش دارند. اگر چه شواهد علمی در این خصوص متفاوت است و کاملاً قطعی نیست، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد این عوامل زیر در بلوغ اولیه نقش دارند. با پینو بیبی همراه باشید تا در خصوص تاثیرات مواد شیمیایی و مواد غذایی بر بلوغ زودرس نوجوانان اطلاعات بیشتری کسب کنید.
مصرف زیاد قند و تاثیر چاقی بر بلوغ زودرس نوجوانان
مصرف کربوهیدرات‌ها (قندها) و یا کالری دریافتی بیشتر منجر به افزایش BMI و چاقی می‌شود. مصرف بیشتر قند، چربی یا غذای فرآوری شده بر بسیاری از فرآیندهای بدن تأثیر می‌گذارد که تصور می‌شود باعث بلوغ زودرس می‌شوند. در زیر برخی از مکانیسم‌هایی که تصور می‌شود این امر را هدایت می‌کنند آورده شده است.
- لپتین هورمونی است که عمدتاً توسط سلول‌های چربی (لیپیدی) تولید می‌شود و با مهار گرسنگی در تنظیم تعادل انرژی (وزن بدن) نقش دارد. سطح لپتین متناسب با مقدار کل چربی در بدن است. از آن جایی که لپتین در آغاز فرآیند پیچیده بلوغ نقش دارد، سطوح بالاتر لپتین در کودکان چاق از نظر تئوری ممکن است هیپوتالاموس (بخشی از مغز که هورمون‌ها را تنظیم می‌کند) شروع به بلوغ کند.
- وزن اضافی یا خوردن رژیم غذایی سرشار از قند اغلب با مقاومت به انسولین همراه است. مقاومت به انسولین به زمانی اشاره دارد که سلول‌های ماهیچه‌ها، چربی و کبد به خوبی به انسولین (آنچه بدن برای هضم قند استفاده می‌کند) پاسخ نمی‌دهند و نمی‌توانند از قند خون برای انرژی استفاده کنند. برای جبران آن، پانکراس (لوزالمعده) انسولین بیشتری تولید می‌کند. این سطوح بالای انسولین می‌تواند تخمدان‌ها را برای تولید استروژن بیشتر تحریک کند، هورمونی که می‌تواند شروع بلوغ را آغاز کند.
- بدن انسان دارای انواع هورمون‌ها از جمله آندروژن و استروژن است. آندروژن‌ها اغلب هورمون‌های مردانه نامیده می‌شوند و استروژن‌ها به عنوان هورمون‌های زنانه شناخته می‌شوند، اما هر دو نوع هورمون در پسران و دختران وجود دارد. آنزیمی به نام آروماتاز که در بافت چربی وجود دارد، آندروژن‌ها را به استروژن تبدیل می‌کند. بنابراین، چربی بیشتر بدن می‌تواند منجر به ترشح سطوح بالاتر استروژن شود که به طور بالقوه باعث شروع بلوغ زودرس می‌شود. این فرآیند بسیار مهم است زیرا استروژن است که باعث رشد پستان‌ها در دختران می‌شود که یکی از اولین نشانه‌های بلوغ است. در پسران، استروژن بیش از حد می‌تواند منجر به ژنیکوماستی (توسعه بافت پستان) و ادغام اولیه صفحات رشد (صفحات استخوانی) شود.
- آدیپوکین‌ها گروهی از هورمون‌ها و مولکول‌های سیگنال دهنده دیگر هستند که توسط بافت چربی سنتز و تولید می‌شوند. آدیپوکین‌ها شامل هورمون‌هایی مانند آدیپونکتین و رزیستین است. آن‌ها عملکردهای مختلفی در بدن دارند، از جمله تنظیم التهاب، حساسیت به انسولین و متابولیسم انرژی. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که آدیپوکین‌ها ممکن است در زمان‌بندی بلوغ نیز نقش داشته باشند، زیرا چاقی به طور بالقوه پیام‌رسانی طبیعی آدیپوکین را مختل می‌کند و منجر به بلوغ زودرس می‌شود.
- میکروبیوم روده، جامعه وسیعی از باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌هایی که در روده انسان زندگی می‌کنند، به عنوان یک عامل مهم در سلامت انسان ظاهر می‌شود. هنگامی که ما غذاهای فرآوری شده می‌خوریم، میکروبیوم‌های بدن انسان را به روش‌های منفی تغییر می‌دهد. برخی شواهد نشان می‌دهند که میکروبیوتای روده ممکن است در تنظیم بلوغ، احتمالاً با تأثیرگذاری بر هورمون‌ها یا سیستم ایمنی، درگیر باشد، بنابراین ممکن است این تغییرات بر زمان بلوغ نیز تأثیر بگذارد.
اختلالات غدد درون ریز و تاثیر آن بر بلوغ زودرس کودکان
برخی از مواد شناخته شده که در برخی غذاها و بسته‌بندی مواد غذایی یافت می‌شود، می‌توانند در عملکرد هورمون‌ها اختلال ایجاد کنند که به عنوان اختلالات غدد درون ریز شناخته می‌شوند. در زیر چند نمونه وجود دارد که بیشتر به عنوان یک عامل کمک کننده شناخته شده‌اند.
- بیسفنول A (BPA): این یک ماده شیمیایی صنعتی است که در تولید پلاستیک‌های خاص و رزین‌های اپوکسی استفاده می‌شود. در حالی که مکانیسم‌های دقیقی که از طریق آن BPA بر بلوغ تأثیر می‌گذارد به طور کامل شناخته نشده است، چندین روش پیشنهادی وجود دارد که قرار گرفتن در معرض BPA ممکن است به بلوغ زودرس کمک کند:
- اختلالات هورمونی: بیسفنول آ (BPA) می‌تواند اثرات استروژن را تقلید کند، هورمونی که نقش مهمی در بلوغ بازی می‌کند. می‌تواند به گیرنده‌های استروژن در بدن متصل شود و آن‌ها را فعال کند و منجر به عدم تعادل هورمونی شود. این می‌تواند منجر به رشد اولیه ویژگی‌های جنسی ثانویه شود، مانند رشد پستان در دختران و رشد موهای ناحیه تناسلی در دختران و پسران.
- اختلال در محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – گناد (HPG): محور HPG شبکه پیچیده‌ای از فعل و انفعالات بین هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و غدد جنسی (بیضه‌ها در مردان، تخمدان‌ها در زنان) است. قرار گرفتن در معرض BPA ممکن است عملکرد طبیعی این محور را مختل کند و منجر به تغییر در تولید و سیگنال‌دهی هورمون شود. این اختلال می‌تواند شروع بلوغ را تسریع کند.
- افزایش تولید استروژن: قرار گرفتن در معرض بیس فنول BPA ممکن است تولید استروژن را در بدن تحریک کند. افزایش سطح استروژن می‌تواند باعث رشد اولیه ویژگی‌های جنسی ثانویه شود.
- تغییر بیان ژن: BPA می‌تواند بر بیان ژن تأثیر بگذارد و به طور بالقوه منجر به تغییر در زمان بلوغ شود. بیسفنول A می‌تواند بر ژن‌های درگیر در تنظیم و رشد هورمونی اثر بگذارد که می‌تواند فرآیندهای طبیعی بلوغ را مختل کند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که در حالی که مطالعات حیوانی ارتباط بین قرار گرفتن در معرض BPA و بلوغ اولیه را نشان داده است، شواهد در مورد انسان‌ها کمتر قطعی است. مطالعات انسانی ارتباط بین قرار گرفتن در معرض BPA و زمان بلوغ را پیشنهاد کرده‌اند، اما تحقیقات بیشتری برای ایجاد یک رابطه علی مستقیم مورد نیاز است.
کاهش قرار گرفتن در معرض BPA به عنوان یک اقدام پیشگیرانه توصیه می‌شود. این کار را می‌توان با اجتناب از ظروف پلاستیکی با کدهای بازیافت ۳ (حاوی PVC) و ۷ (حاوی BPA)، استفاده از محصولات بدون BPA در صورت امکان و انتخاب غذاهای تازه به جای غذاهای کنسرو شده انجام داد (زیرا BPA را می‌توان در پوشش برخی از قوطی‌های مواد غذایی یافت).
- فتالات‌ها: فتالات‌ها گروهی از مواد شیمیایی هستند که در طیف وسیعی از محصولات مصرفی مانند بسته بندی‌های پلاستیکی استفاده می‌شوند. آن‌ها اغلب به پلاستیک‌ها اضافه می‌شوند تا انعطاف‌پذیری، شفافیت، دوام و طول عمر آن‌ها را افزایش دهند. شواهد حاکی از آن است که برخی از فتالات‌ها ممکن است عملکرد طبیعی هورمونی را در بدن مختل کنند، که می‌تواند به بلوغ زودرس کمک کند.
- اختلال غدد درون ریز: فتالات‌ها به عنوان مختل کننده غدد درون ریز شناخته می‌شوند، به این معنی که می‌توانند با سیستم غدد درون ریز بدن از جمله رشد جنسی تداخل داشته باشند. فتالات‌ها می‌توانند هورمون‌های بدن را تقلید یا مسدود کنند که می‌توانند سطح ترشح و فعالیت طبیعی هورمون‌ها را مختل کنند. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است با استروژن، هورمونی که نقش مهمی در توسعه و تنظیم سیستم تولید مثل ایفا می‌کند، تداخل داشته باشند. این به طور بالقوه می‌تواند شروع بلوغ را به ویژه در دختران تسریع کند.
- تغییرات اپی ژنتیکی: برخی تحقیقات همچنین پیشنهاد کرده‌اند که فتالات‌ها می‌توانند باعث تغییرات اپی‌ژنتیکی شوند، که تغییراتی در نحوه ایجاد پروتئین‌ها و فرآیندهای جدید توسط ژن‌های بدون تغییر توالی DNA است. این به طور بالقوه می‌تواند با تأثیر بر ژن‌های دخیل در رشد و تکامل، بر زمان بلوغ تأثیر بگذارد.
اگر نگران قرار گرفتن در معرض فتالات هستید، چندین کار وجود دارد که می‌توانید انجام دهید. این تمهیدات ممکن است شامل انتخاب محصولات بدون فتالات در صورت امکان، کاهش استفاده از ظروف پلاستیکی مواد غذایی، اطمینان از تهویه خوب در خانه و حفظ یک روال تمیز کردن منظم برای به حداقل رساندن گرد و غباری باشد که ممکن است حاوی فتالات باشد.
- مواد شیمیایی پرفلورینه: مواد شیمیایی پرفلورینه (PFCs) گروهی از ترکیبات ساخته دست بشر هستند که به طور گسترده در کاربردهای مختلف صنعتی و محصولات مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از نمونه‌های استفاده از آن‌ها عبارت هستند: از ظروف نچسب و در بسته‌بندی مواد غذایی خاص. مواد شیمیایی پرفلورینه در برابر گرما، آب و روغن مقاوم هستند و می‌توانند در محیط‌های خاصی وارد غذای ما شوند. تحقیقات علمی ارتباط بالقوه‌ای را بین قرار گرفتن در معرض PFC و شروع زودهنگام بلوغ نشان داده است، اما مکانیسم‌های دقیق آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است و تحقیقات در حال انجام است. در اینجا چند مکانیسم فرضی که وجود دارند را بررسی می‌کنیم:
- اختلال غدد درون ریز: همانطور که قبلاً گفته شد، این مواد شیمیایی با سیگنال‌دهی طبیعی هورمون نیز تداخل دارند.
- اتصال به گیرنده‌های پرفلورینه: PPARها به گیرنده‌های فعال شده با تکثیر پراکسی زوم (PPARs) متصل و فعال می‌شوند که در فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف مانند متابولیسم لیپید (چربی)، التهاب و توسعه نقش دارند. فعال شدن PPAR ها به طور بالقوه می‌تواند این فرآیندها را به گونه‌ای تغییر دهد که می‌تواند بر شروع بلوغ تأثیر بگذارد، زیرا به نظر می‌رسد توده چربی بر بلوغ تأثیر می‌گذارد، همانطور که در بالا بحث شد.
یکی از دلایلی که PFC ها باعث نگرانی می‌شوند، ماندگاری آن‌ها در محیط است. گاهی اوقات از آن‌ها به عنوان «مواد شیمیایی برای همیشه» یاد می‌شود زیرا به راحتی تجزیه نمی‌شوند و می‌توانند در طول زمان در محیط جمع شوند. این بدان معناست که حتی اگر استفاده از آن‌ها به طور کامل متوقف شود، احتمالاً برای سال‌های زیادی در محیط حضور خواهند داشت. کاهش قرار گرفتن در معرض PFCها به دلیل استفاده گسترده و ماندگاری آن‌ها در محیط، می‌تواند چالش برانگیز باشد.
با این حال، برخی از استراتژی‌های بالقوه برای کاهش قرار گرفتن در معرض آن‌ها می‌تواند شامل اجتناب از محصولاتی باشد که احتمالاً حاوی این مواد شیمیایی هستند (مانند انواع خاصی از ظروف پخت و پز نچسب و محصولات مقاوم در برابر لکه)، کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و بسته‌بندی شده و اطمینان از دسترسی به منابع تمیز و ایمن آب آشامیدنی.
- آفت کش‌ها: بسیاری از آفت کش‌ها با اختلالات غدد درون ریز، چاقی و تغییرات اپی ژنتیکی مرتبط هستند، همانطور که در مورد سایر مواد شیمیایی در بالا توضیح داده شد. علاوه بر این، یک اثر رشد عصبی ممکن است باعث بلوغ زودرس شود، زیرا آفت‌کش‌های خاصی بر سیستم عصبی در حال رشد، از جمله مناطقی از مغز که در شروع بلوغ نقش دارند، تأثیر می‌گذارند. اختلالات در این مناطق به طور بالقوه می‌تواند منجر به بلوغ زودرس شود.
برخی از راه‌های رایج برای جلوگیری از آفت کش‌ها عبارت هستند از: خوردن غذاهای ارگانیک، شستن و پوست کندن محصولات قبل از غذا خوردن، تنوع بخشیدن به انواع غذاهای مصرفی (به گونه‌ای که فرد در معرض همان انواع آفت کش‌ها قرار نگیرد) و باغبانی در خانه.
ایجاد علیت بین قرار گرفتن در معرض یک ماده شیمیایی خاص و یک پیامد سلامتی خاص پیچیده است. این شامل در نظر گرفتن بسیاری از متغیرها، از جمله سطح گسترش، عوامل حساسیت فردی و عوامل تشدید کننده و نفوذ ماده و مدت زمان در معرض قرار گرفتن است. این امر به ویژه در مورد پیامدهایی مانند بلوغ زودرس که می‌تواند تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل ژنتیکی، تغذیه‌ای و محیطی قرار گیرد، صادق است.
سخن آخر
به یاد داشته باشید، اگر چه این عوامل ملاحظات بالقوه هستند، نقش رژیم غذایی، مواد شیمیایی در بلوغ زودرس به طور کامل شناخته نشده است و احتمالاً تنها بخشی از یک تصویر پیچیده است. ژنتیک، عوامل محیطی و سلامت کلی نیز نقش مهمی در زمان بلوغ دارند. تشویق یک رژیم غذایی متعادل و مغذی برای کودکان و مشورت با یک پزشک در مورد هر گونه نگرانی در مورد رشد و تکامل همیشه ایده خوبی است.