همانطور که تقریباً هر پدر و مادر به شما می‌گوید، هیچ چیز ترسناک تر از اولین تب نوزاد نیست. با این حال، در کمال تعجب این موضوع به حدی رایج است که از هر ۱۰۰۰ نوزاد سالم حدود ۱۴ نوزاد بین ۸ تا ۶۰ روزه تب می‌کنند. به همین دلیل دانستن متوسط دمای طبیعی بدن نوزاد و این که چه دمایی تب محسوب می‌شود، می‌تواند مفید باشد.
بر اساس گفته متخصصان اطفال، با وجود این که نیازی نیست دمای بدن نوزاد خود را اندازه گیری کنید مگر این که احساس کنید لازم است، اما مهم است که بدانید دمای بدن نوزاد شما در طول روز در نوسان خواهد بود. بنابراین حتی اگر دمای بدن او کمی از متوسط دمای طبیعی بدن کودک فاصله داشته باشد، این به این معنا نیست که نوزاد شما بیمار است؛ مگر این که دمای بدن او به ۳۸ درجه سانتی گراد برسد.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که متوسط دمای بدن نوزاد شما چقدر است، مطمئن‌ترین راه برای اندازه‌گیری دمای بدن کودک شما چیست و چه زمانی لازم است با دیدن عدد روی دماسنج، با پزشک اطفال یا پزشک عمومی تماس بگیرید.
چگونه دمای بدن نوزاد خود را اندازه گیری کنیم
وقتی نوبت به اندازه گیری دمای بدن نوزاد می‌رسد، گزینه‌های زیادی در دسترس است. بر اساس گفته متخصصان اطفال این گزینه‌ها شامل دماسنج مقعدی، تب سنج پیشانی، دماسنج گوش و دماسنج زیر بغل هستند.
به طور کلی، دماسنج مقعدی به ویژه برای نوزادان دقیق ترین گزینه است. البته، می‌تواند ناراحت‌کننده‌ترین هم باشد. دماسنج‌های گوش گزینه‌ای عالی برای اندازه گیری سریع دمای بدن نوزاد بزرگ‌تر به شمار می‌روند. اگرچه اگر مقدار زیادی کثیفی در گوش وجود داشته باشد یا مجرای گوش نوزاد منحنی باشد، ممکن است دقت آن کم شود.
از آنجایی که دماسنج‌های مقعدی دقیق ترین گزینه برای اندازه گیری دمای بدن نوزاد هستند، پزشک اطفال به احتمال زیاد توصیه می‌کند که به خصوص در نوزادان تازه متولد شده، از آن استفاده کنید. پیشنهاد می‌شود برای اندازه‌گیری دمای کودک از طریق دماسنج مقعدی، باید او را روی شکمش بگذارید و نوک فلزی دماسنج مقعدی را آغشته به روغن کنید. سپس، فقط نوک دماسنج را با احتیاط در مقعد نوزاد خود قرار دهید. دمای مقعدی قابل اطمینان‌ترین است؛ زیرا دمای مرکز بدن نوزاد شما به شمار می‌رود. اگر دمای بدن نوزاد خود را به روش دیگری اندازه گیری می‌کنید، حتماً به پزشک اطفال خود بگویید که از کدام روش استفاده کرده‌اید. همچنین، بهتر است که اگر دمای بدن او را از طریق مقعدی اندازه گیری نکردید، یک درجه به دمای نمایش داده شده اضافه کنید.
بر اساس گفته متخصصان اطفال، اگر اندازه گیری دمای بدن نوزاد با استفاده از دماسنج مقعدی باعث ناراحتی شما می‌شود، می‌توانید از تب سنج پیشانی در هر سنی یا دماسنج گوش از ۶ ماهگی به بعد استفاده کنید. اما اگر درجه حرارت بدن نوزاد بالا باشد، توصیه می‌شود که مجدد دمای بدن نوزاد را با استفاده از دماسنج مقعدی اندازه گیری کنید؛ به خصوص اگر نوزاد شما کم‌تر از ۱۲ ماه سن دارد.
میانگین دمای بدن نوزاد چیست؟
مهم است که متوسط دمای بدن نوزاد خود را بدانید تا او را ایمن و سلامت نگه دارید. نوزاد شما نه تنها نمی‌تواند احساس خود را با شما به اشتراک بگذارد، بلکه سیستم ایمنی بدن او در سنین پایین خیلی قوی نیست؛ بنابراین اندازه گیری دمای بدن او یکی از راه های شناسایی یک مشکل احتمالی است.
به طور کلی، میانگین دمای مقعدی نوزاد، ۳۷ درجه سانتی گراد است. با این حال، حداقل دمای طبیعی برای نوزاد شما ممکن است ۳۶ درجه سانتی گراد در صبح باشد. سپس این دما ممکن است در اواخر روز تا ۳۷.۹۴ درجه سانتی گراد تغییر کند. اما این نوع نوسانات کاملا طبیعی است.
در واقع، دمای بدن نوزاد شما در نیمه شب و در اوایل صبح به کم‌ترین میزان است. در حالی که در اواخر بعد از ظهر و اوایل شب بیش‌تر می‌شود. علاوه بر این، نوزادان معمولاً دمای بدن بالاتری نسبت به کودکان بزرگ‌تر دارند. تا زمانی که دمای کودک شما به ۳۸ درجه سانتی گراد نرسیده است، لازم نیست نگران باشید. مگر این که نوزاد شما علائم دیگری از بیماری مانند خوب غذا نخوردن، زیاد خوابیدن، بی قراری یا بی‌حالی را خود نشان دهد.
دمای بدن نوزادان همچنین ممکن است در جهت مخالف حرکت کند و در هنگام بیماری دمای بسیار پایینی داشته باشند. اما خوشبختانه این مورد نادرتر است.
بر اساس گفته متخصصان، دمای بدن نوزاد شما همینطور ممکن است در طول روز به دلیل عوامل محیطی در نوسان باشد. لباس پوشیدن یا پوشاندن نوزاد، دمای محیط، فعالیت بدنی، و بیماری‌های خفیف ویروسی همگی می توانند باعث بالا و پایین رفتن دمای بدن کودک شوند.
چه عواملی می‌توانند بر دمای بدن انسان تاثیر بگذارند؟
پزشک آلمانی، کارل وندرلیخ، میانگین دمای بدن انسان را در قرن ۱۹، به میزان ۳۷ درجه سانتی گراد شناسایی کرد. با این حال، بسیاری از مطالعات از آن زمان مشخص کرده اند که همیشه اینطور نیست.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که میانگین دمای بدن ۳۶.۵۹ درجه سانتی گراد است. این مقدار کمی کم‌تر از آن چیزی است که سال‌ها پیش در ابتدا تصور می‌شد. با این حال، بهتر است این اطلاعات را با مقداری تغییر و اشتباه در نظر بگیرید، زیرا هیچ عددی میانگین دمای بدن شما را مشخص نمی کند. در عوض، بهتر است به محدوده دمایی دقت کنید که ممکن است بالاتر یا کم‌تر از میانگین باشد. در ادامه برخی از عوامل موثر بر دمای بدن آورده شده است:
- بدن ما تمایل دارد در طول روز گرم شود.
- افراد مسن دمای بدن پایین تری دارند. زیرا توانایی ما برای تنظیم دمای بدن با افزایش سن کاهش می‌یابد.
- افراد جوان دمای بدن بالاتری دارند.
- سطح فعالیت بدنی بر دمای بدن تاثیر می‌گذارد؛ زیرا هر چه بیش‌تر بدن خود را حرکت دهید، بخش مرکزی بدن گرم‌تر می‌شود.
- آب و هوای سردتر و گرم‌تر می‌تواند دمای بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین دمای بدن شما در محیط گرم افزایش می‌یابد و در سرما کاهش می‌یابد.
- دمای بدن اندازه گیری شده از زیر بغل کم‌تر از دماسنج دهانی است.
- دمای بدن اندازه گیری شده از دماسنج دهانی کم‌تر از زمانی است که دما از گوش یا مقعد گرفته شود.
- سطح هورمون می‌تواند بر دمای بدن تاثیر بگذارد.
- اضافه وزن همچنین می‌تواند با دمای پایین بدن مرتبط باشد.
اگر دمای بدن نوزاد من کمی بالا یا پایین باشد چه کار کنم؟
همانطور که قبلا ذکر شد، دمای بدن نوزاد شما می‌تواند در طول روز در نوسان باشد. گاهی اوقات این تغییرات بی خطر است و گاهی اوقات می‌تواند ناشی از عوامل محیطی باشد. طبق گفته پزشکان، تغییر جزئی دمای بدن نوزاد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری یا عفونت، واکسیناسیون، لباس پوشیدن یا کم لباس پوشیدن بیش از حد، دمای اتاق و آب و هوا باشد. اگر تغییر دما با علائم دیگری همراه است یا اگر تغییر ادامه یابد، مهم است که با یک متخصص اطفال مشورت کنید.
اگر دمای بدن نوزاد شما در محدوده طبیعی ۳۶ درجه سانتی گراد تا ۳۷.۹۴ درجه سانتی گراد است، می‌توانید تغییراتی را در خانه انجام دهید تا علائم کمبود دما را در نوزاد خود کاهش دهید. در ادامه چند نکته در مورد نحوه کنترل دمای کمی بالا یا کمی پایین آورده شده است.
زمانی که دمای بدن نوزاد کمی بالا باشد چه کار کنیم؟
اگر دمای بدن نوزاد شما کمی بالا است، به این معنی که او گرمش است اما تب ندارد. در این صورت می‌توانید سعی کنید به آرامی لباس کودک خود را بپوشانید و مطمئن شوید که دمای اتاق او راحت است.
همچنین می‌توانید مایعات زیادی به نوزاد خود بدهید. اما باید از دادن هرگونه داروی تب بر بدون نسخه بدون توصیه پزشک به نوزاد خود خودداری کنید. این داروها معمولاً بر اساس وزن تجویز می‌شوند و برخی ممکن است برای نوزادان واقعاً کوچک مناسب نباشند.
برای مشاوره بیش‌تر با پزشک اطفال مشورت کنید، به خصوص اگر کودک شما علائم دیگری مانند بی حالی، ناراحتی یا تغییر در الگوی تغذیه را از خود نشان می‌دهد.
زمانی که دمای بدن نوزاد کمی پایین باشد چه کار کنیم؟
اگر دمای بدن نوزاد شما کمی پایین است، اما کم‌تر از ۳۶ درجه سانتی گراد نیست، می‌توانید چندین کار را برای کمک به گرم کردن او امتحان کنید. به عنوان مثال، پزشکان توصیه می‌کنند که می‌توانید نوزاد را با یک لایه بیش‌تر از لباسی که شما به طور معمول می‌پوشید، بپوشانید. به عبارت دیگر، اگر شما داخل خانه یک پیراهن آستین بلند می‌پوشید، ممکن است نوزاد شما به یک سرهمی و یک پیراهن آستین بلند نیاز داشته باشد. اما مراقب باشید که نوزاد خود را بیش از حد نپوشانید، زیرا ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد او شود.
اگر دمای بدن نوزاد پایین است اما در محدوده طبیعی قرار دارد، مطمئن شوید که پوست او خشک است. سپس نوزاد را در پتو بپوشانید، تماس پوست با پوست برقرار کنید، و سعی کنید به او شیر بدهید. همچنین مهم است که دمای بدن نوزاد خود را مرتب کنترل کنید و در صورت تداوم دمای پایین با یک پزشک تماس بگیرید. همچنین، ابتدا دمای پایین بدن نوزاد را با دماسنج مقعدی تأیید کنید. زیرا روش‌های دیگر اغلب می‌توانند دمای پایین کاذب را نشان دهند.
چه زمانی با پزشک خود تماس بگیریم؟
در حالی که ممکن است به طور غریزی بخواهید با مشاهده اولین نشانه نوسان دما کودک خود را به مطب پزشک اطفال ببرید، اما اگر دمای بدن نوزاد شما در محدوده طبیعی باشد و در غیر این صورت خوب به نظر می‌رسد، احتمالا این کار لازم نباشد. تب واقعی نوزاد که ۳۸ درجه یا بیش‌تر تعریف می‌شود، معمولاً به دلیل انواع عفونت‌ها ایجاد می‌شود؛ تغییرات دما همچنین می‌تواند با پوشیدن بیش از حد لباس یا قرار گرفتن در محیط‌های گرم‌تر رخ دهد. اما اگر کودک شما ۲ ماهه یا کم‌تر است و دمای مقعدی او ۳۸ درجه سانتی گراد به بالا است، باید فوراً با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.
در نوزادان کوچک، در مورد عفونت‌های باکتریایی جدی مانند سپسیس نگرانی وجود دارد. بهترین کار در این حالت تماس با پزشک اطفال یا پزشک عمومی کودک است. اما اگر بعد از ساعت کاری است و نمی‌توانید با پزشک در تماس باشید، باید نوزاد خود را برای معاینه به نزدیک‌ترین اورژانس ببرید.
بسته به علت تب، ممکن است نوزاد نیاز به دادن نمونه خون یا آزمایش داشته باشد. در برخی موارد، حتی ممکن است نوزاد برای نظارت در بیمارستان بستری شود یا آنتی بیوتیک های IV دریافت کند تا زمانی که نتایج آزمایش مشخص شود. نوزادان نمی‌توانند به ما بگویند مشکل چیست؛ بنابراین آزمایش انجام می‌شود تا مطمئن شویم که بیماری جدی نیست. همچنین ممکن است پزشکان به همان شکلی رفتار کنند که نوزاد عفونت باکتریایی داشته باشد و آنتی بیوتیک را شروع کنند تا زمانی که نتایج آزمایش دریافت شود.
اگر کودک شما واکنش نشان نمی‌دهد یا در تنفس مشکل دارد، با اورژانس تماس بگیرید. اگر نوزاد شما مانند همیشه رفتار نمی‌کند یا اگر نگران هستید، بهتر است که برای گرفتن راهنمایی در مورد مراحل بعدی با متخصص اطفال خود تماس بگیرید. همچنین، مهم است که به یاد داشته باشید که نوزادان کم‌تر از ۶ ماه فقط باید تیلنول استفاده کنند و هرگز ایبوپروفن مصرف نکنند. برای دریافت دوز صحیح برای کودک خود، با پزشک اطفال نوزاد خود تماس بگیرید.
سخن آخر
اولین باری که متوجه افزایش درجه حرارت در نوزاد خود می‌شوید، ممکن است کمی احساس سردرگمی کنید و برای شما سوال پیش بیاید که در مرحله بعد چه کاری باید انجام دهید. خبر خوب این است که دستورالعمل‌های بسیار روشنی در مورد این که دمای طبیعی بدن نوزاد چیست و این که چه زمانی باید با یک پزشک تماس بگیرید، وجود دارد.
تا زمانی که دمای کودک شما بین ۳۶ درجه سانتی گراد تا ۳۷.۹۴ درجه سانتی گراد باقی بماند، احتمالاً جایی برای نگرانی نیست. با این حال، اگر نوزاد شما زیر ۲ ماه سن دارد و به دمای ۳۸ درجه سانتی گراد یا به زیر ۳۶ درجه رسد، مهم است که فوراً با یک پزشک تماس بگیرید یا اگر بعد از ساعت کاری بود، نوزاد خود را به اورژانس ببرید.
اگر کودک شما بزرگ‌تر است، دمای ۳۸ درجه ممکن است نیاز به تماس با متخصص اطفال کودک شما داشته باشد، اما به احتمال زیاد او مراقبت‌های خانگی را برای تب توصیه می‌کند؛ مگر این که علائم نگران کننده دیگری مانند غذا نخوردن، خوابیدن بیش از حد طبیعی، بی حال بودن و بی قراری بیش از حد را تجربه کند. در این مواقع، باید فوراً کودک توسط پزشک معاینه شود.