هیگرومای کیستیک چیست و چگونه درمان می‌شود؟
هیگرومای کیستیک، تومورهای خوش خیمی هستند که به صورت کیسه‌ای پر از مایع ظاهر می‌شوند و اغلب روی گردن نوزاد ایجاد می‌شوند. کیست به دلیل انسداد سیستم لنفاوی ایجاد می‌شود که باعث تجمع مایع در زیر پوست می‌شود. این کیست‌ها می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند و می‌توانند منجر به سقط جنین یا مرده‌زایی شوند. درمان اندازه کیست را کاهش می‌دهد یا آن را از بین می‌برد. با پینو بیبی همراه باشید.
هیگرومای کیستیک چیست؟
کیستیک هیگروما یک کیسه پر از مایع (کیست) است که بیشتر اوقات به دلیل ناهنجاری یا انسداد سیستم لنفاوی روی گردن کودک ایجاد می‌شود. سیستم لنفاوی گروهی از بافت‌ها و اندام‌ها است که مایع لنفاوی (مایع آبکی پر از گلبول‌های سفید) را از طریق جریان خون و سیستم گردش خون برای حذف مواد زائد و سموم حرکت می‌دهد. این رشد (کیست) که به نام‌های لنفانژیوم کیستیک و ناهنجاری لنفاوی ماکروسیستیک نیز شناخته می‌شود، اغلب یک ضایعه مادرزادی لنفاوی بسیاری از حفره‌های کوچک (چند تکه‌ای) است که می‌تواند در هر جایی ایجاد شود، اما به طور کلاسیک در مثلث خلفی چپ گردن و زیر بغل دیده می‌شود. هیگرومای کیستیک می‌تواند در دوران بارداری در سونوگرافی یا پس از تولد نوزاد به صورت برآمدگی زیر پوست ظاهر شود. به دلیل انسدادی که در سیستم لنفاوی در ناحیه گردن نوزدان ایجاد می‌شود، یک برآمدگی زیر پوستی ایجاد می‌شود که به آن کیستیک هیگروما می‌گویند. اگر هیگروما در دوران بارداری ظاهر شود، خطر سقط جنین یا مرده‌زایی وجود دارد.
انواع کیستیک هیگروما
در حال حاضر پزشکان ترجیح می‌دهد از اصطلاح ناهنجاری لنفاوی برای این عارضه استفاده کنند، زیرا اصطلاح کیستیک هیگروما به معنای تومور آب است. ناهنجاری لنفاوی در حال حاضر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا مجموعه‌ای اسفنج مانند از رشد غیرطبیعی است که حاوی مایع لنفاوی شفاف است. مایع در داخل کیست‌ها یا کانال‌ها، معمولاً در بافت نرم، جمع می‌شود. کیست هیگروما زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های لنفاوی تشکیل دهنده سیستم لنفاوی به درستی تشکیل نشده باشند. دو نوع ناهنجاری لنفاوی وجود دارد که عبارت هستند از:
- ناهنجاری‌های لنفاوی ماکروسیستیک (کیست‌های بزرگ)
- میکروکیستیک (کیست‌های کوچک)
یک فرد ممکن است فقط یک نوع از ناهنجاری را داشته باشد یا ممکن است مخلوطی از هر دو ماکروکیست و میکروکیست داشته باشد.
کیستیک هیگروما چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
هیگرومای کیستیک می‌تواند هر نوزادی را تحت تاثیر قرار دهد زیرا ممکن است نتیجه یک تغییر ژنتیکی باشد که بر نحوه شکل‌گیری سیستم لنفاوی در طول رشد جنین تاثیر می‌گذارد. هیگروم کیستیک می‌تواند با لنفانژیوم نوکال یا هیدروپس جنینی همراه باشد. هیگرومای کیستیک می‌تواند خود به خود یا در میان کودکانی که به بیماری ژنتیکی مانند سندرم داون، سندرم ترنر یا سندرم نونان مبتلا هستند، رخ دهد. اگر هیگرومای کیستیک در سه ماهه سوم بارداری تشخیص داده شود، احتمال ارتباط با سندرم داون افزایش می‌یابد، اما اگر در سه ماهه دوم تشخیص داده شود، با سندرم ترنر همراه است.
یک نسخه کشنده از این بیماری وجود دارد که به عنوان سندرم Cowchock-Wapner-Kurtz شناخته می‌شود، که علاوه بر هیگرومای کیستیک، شامل شکاف کام و لنف اِدم، یک وضعیت اِدم (خیز) موضعی و تورم بافت ناشی از سیستم لنفاوی آسیب دیده است. هیگرومای کیستیک همچنین می‌تواند در بزرگسالان پس از ضربه فیزیکی یا عفونت تنفسی ایجاد شود.
هیگرومای کیستیک چقدر شایع است؟
هیگرومای کیستیک یک وضعیت نادر است و تنها ۶ درصد از تومورهای غیرسرطانی (خوش خیم) را در اوایل دوران کودکی تشکیل می‌دهد. هیگرومای کیستیک بزرگسالان بسیار نادر است.
علائم هیگرومای کیستیک چیست؟
علائم هیگرومای کیستیک بر اساس اندازه و محل کیسه پر از مایع (کیست) متفاوت است. علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- برآمدگی زیر پوست
- پوست روی کیست دارای رنگ آبی است.
- کیست نرم است.
- کیست اغلب روی گردن ظاهر می‌شود، اما می‌تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود.
- اندازه کیست از دانه انگور تا گریپ فروت متغیر است و می‌تواند با رشد کودک اندازه آن افزایش یابد.
علائم شدید هیگرومای کیستیک عبارت هستند از:
- از نظر فیزیکی بخشی از بدن را تغییر شکل می‌دهد.
- آسیب استخوان یا اندام
- مشکلات تغذیه
- دشواری تنفس (انسداد راه هوایی)
- خونریزی
- عفونت
اگر هیگرومای کیستیک در دوران بارداری وجود داشته باشد، به دلیل عوارض ناشی از کیست که بر نحوه رشد و رشد جنین تأثیر می‌گذارد، خطر سقط جنین یا مرده‌زایی وجود دارد. کیست می‌تواند مقدار زیادی مایع در بدن جنین ایجاد کند (هیدروپس) که می‌تواند باعث مرگ زودرس شود.
چه چیزی باعث هیگرومای کیستیک می‌شود؟
علت دقیق کیستیک هیگروم ناشناخته است. کیست در نتیجه آسیب به سیستم لنفاوی در طول رشد جنین، یا در نتیجه ضربه فیزیکی یا عفونت تنفسی در مواردی که بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ایجاد می‌شود. آسیب به سیستم لنفاوی باعث می‌شود که مایع لنفاوی به جای جریان یافتن در جریان خون در زیر پوست جمع شود و باعث برآمدگی یا رشد کیسه مانند مایع شود.
مطالعات نشان می‌دهد که هیگرومای کیستیک می‌تواند نتیجه عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل در دوران بارداری باشد. مطالعات دیگر نشان می‌دهد که تغییرات ژنتیکی یا جهش‌هایی که بر رشد سیستم لنفاوی تأثیر می‌گذارد باعث کیستیک هیگروما می‌شود. اغلب، هیگرومای کیستیک به خودی خود ایجاد می‌شود، اما برخی در ترکیب با شرایط ژنتیکی مانند سندرم داون، سندرم ترنر یا سندرم نونان شکل می‌گیرند.
کیستیک هیگروما چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص کیستیک هیگروما قبل از رسیدن کودک به دو سالگی رخ می‌دهد. در دوران بارداری، تشخیص هیگروم کیستیک با سونوگرافی معمول قبل از تولد امکان‌پذیر است. آزمایش خون برای تشخیص آلفا فتوپروتئین بین هفته ۱۵ تا هفته ۲۰ آبستنی به تایید تشخیص کمک می‌کند. اگر آزمایشات قبل از تولد نشان دهد که جنین دارای تعداد غیرطبیعی کروموزوم (تعداد کرموزوم هر انسان سالم ۴۶ عدد است)، ممکن است نوزاد مستعد ابتلا به هیگرومای کیستیک باشد. پزشک به دقت رشد جنین را بررسی می‌کند تا از سالم بودن جنین مطمئن شود. پس از تولد نوزاد، معاینه فیزیکی کیست، همراه با اشعه ایکس از قفسه سینه، سونوگرافی، MRI و یا CT اسکن به پزشک اطفال کمک می‌کند تا تشخیص را تایید کند و یک برنامه درمانی منحصر به فرد برای وضعیت کودک ارائه دهد.
علائم تشخیصی کیست هیگروم در سونوگرافی
هیگروما کیستیک به طور فزاینده‌ای توسط سونوگرافی قبل از تولد تشخیص داده می‌شود. یک علامت رایج رشد گردن است. هیگروما کیستیک ممکن است در بدو تولد یافت شود، یا بعداً در نوزاد پس از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی کشف شود. هیگرومای کیستیک می‌تواند بسیار بزرگ شود و بر تنفس و بلع تأثیر بگذارد. برخی علائم ممکن است شامل کیست یا توده در دهان، گردن، گونه یا زبان باشد. توده، شبیه یک کیسه بزرگ و پر از مایع است. علاوه بر این، هیگرومای کیستیک را می‌توان در سایر قسمت‌های بدن نوزاد مانند بازوها، سینه، پاها، کشاله ران و باسن یافت. هیگرومای کیستیک نیز اغلب در سندرم ترنر دیده می‌شود، اگر چه کودکی که این سندرم را ندارد، می‌تواند با این وضعیت مراجعه کند.
کیستیک هیگروما چگونه درمان می‌شود؟
درمان برای هر کودکی که هیگروم کیستیک تشخیص داده می‌شود منحصر به فرد است. هدف پزشک برای درمان کیست این است که در صورت امکان آن را حذف کند. گزینه‌های درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عمل جراحی جهت برداشتن کیست
- تخلیه مایع از کیست (درناژ از راه پوست)
- تغییر مسیر مایع کیست در بدن با تزریق داروهای اسکلروز کننده (اسکلروتراپی)
- حذف کردن کیست با لیزر یا پرتو درمانی (لیزر درمانی)
- کوچک کردن اندازه کیست (ابلیشن با فرکانس رادیویی)
- مصرف داروهایی استروئیدی
در برخی موارد، هیچ درمانی لازم نیست، زیرا کیست ممکن است خود به خود از بین برود. در موارد دیگر، در صورت آسیب به سیستم لنفاوی، کیست ممکن است پس از درمان بازگردد. موفقیت درمان متفاوت است و اغلب مثبت است اگر جراح بتواند تمام بافت اضافی و غیر طبیعی را از کیست خارج کند.
نحوه زایمان در جنین با کیست هیگروم
نوزادی با هیگروما کیستیک تشخیص داده شده قبل از تولد باید در یک مرکز پزشکی بزرگ مجهز برای مقابله با عوارض نوزادی مانند بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان به دنیا بیاید. معمولاً یک متخصص زنان و زایمان روش زایمان را تعیین می‌کند. اگر هیگرومای کیستیک بزرگ باشد، ممکن است سزارین انجام شود. پس از تولد، نوزادان مبتلا به هیگروم کیستیک مداوم باید از نظر انسداد راه هوایی تحت نظر باشند. ممکن است از یک سوزن نازک برای کاهش حجم کیست استفاده شود تا از تغییر شکل صورت نوزاد و انسداد راه هوایی جلوگیری شود. مشاهده دقیق نوزاد توسط متخصص نوزادان پس از تولد توصیه می‌شود. اگر رفع هیگروم کیستیک قبل از تولد اتفاق نیفتد، باید با جراح اطفال مشورت شود.
هیگرومای کیستیک که در سه ماهه سوم بارداری، بعد از ۳۰ هفته بارداری یا در دوره پس از زایمان ایجاد می‌شود، معمولاً با ناهنجاری‌های کروموزومی همراه نیست. احتمال عود پس از برداشتن کیست هیگروم با جراحی وجود دارد. این شانس به وسعت هیگروما کیستیک و این که آیا دیواره آن به طور کامل برداشته شده است بستگی دارد. درمان برای برداشتن هیگرومای کیستیک، جراحی یا عوامل اسکلروز کننده است که عبارت هستند از:
- بلئومایسین
- داکسی سایکلین
- اتانول (خالص)
- OK-432 یاPicibanil
- سدیم تترادسیل سولفات
آیا درمان کیستیک هیگروم عوارض دارد؟
احتمال ایجاد اسکار بعد از درمان جراحی وجود دارد که بستگی به اندازه و محل کیست دارد. گزینه‌های درمانی وجود دارند که نسبت به جراحی سنتی کمتر تهاجمی هستند و مانند لیزر درمانی کهجای زخم کمتری ایجاد می‌کنند. باید با کیست هیگروم کودک مانند یک زخم رفتار شود، به خصوص اگر کودک پس از جراحی در حال بهبود است. خطر عفونت با هر درمانی وجود دارد، بنابراین والدین باید هیگرومای کیستیک را کنترل کنند و مطمئن شوند که محل اسکار چرک شفاف یا زرد ندارد، تغییر رنگ یا اندازه نداشته، گرم یا حساس به لمس نیست. اگر والدین مشکوک شدند فرزندشان عفونت دارد باید با پزشک کودک تماس بگیرند.
چگونه می‌توان از هیگروما کیستیک جلوگیری کرد؟
جلوگیری از هیگرومای کیستیک دشوار است زیرا علت آن ناشناخته است. بهتر است اقدامات زیر را والدین انجام دهند تا مطمئن شوند که جنین در حال رشد سالم است:
- انجام آزمایش ژنتیک با مشورت پزشک قبل از باردار شدن برای درک خطر داشتن فرزندی با یک بیماری ژنتیکی.
- عدم استعمال سیگار و نوشیدن الکل در دوران بارداری
- انجام معاینات منظم در دوران بارداری برای نظارت بر سلامت جنین در حال رشد
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم ماندن.
اگر کودک هیگروم کیستیک داشته باشد انتظاری چه چیزی را باید داشت؟
پیش آگهی بستگی به زمانی دارد که پزشک کیستیک هیگروما را تشخیص دهد، این که آیا کیست نتیجه یک بیماری زمینه‌ای است یا خیر، همچنین محل و اندازه کیست مهم است. اگر جراح بتواند بافت اضافی داخل کیست را با خیال راحت خارج کند؛ جراحی برای برداشتن کیست منجر به پیش آگهی خوبی می‌شود. اگر جراح نتواند به طور ایمن بافت اضافی اطراف کیست را بردارد، احتمال بازگشت کیست ۱۵ درصد است.
تشخیص و درمان زودهنگام منجر به بهترین نتیجه می‌شود و خطر ابتلای کودک شما به عوارض ناشی از کیست، مانند آسیب اندام‌ها و ناهنجاری‌های زیبایی و ظاهری را کاهش می‌دهد. خطر سقط جنین و مرده‌زایی در موارد کیست هیگروم که همراه با ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون ایجاد می‌شوند، افزایش می‌یابد. پزشک پیشرفت جنین در حال رشد را بررسی می‌کند تا مطمئن شود در طول بارداری، جنین سالم است و مادر بارداری سالمی را دارد.
چه زمانی باید به پزشک برای هیگروم کیستی خود مراجعه کرد؟
اگر والدین متوجه کیست کودک شدند به پزشک مراجعه کنند:
- اندازه افزایش یابد.
- رنگ کیست تغییر کند.
- مایعی زرد یا شفاف نشت کند.
- در لمس قرمز، حساس یا گرم باشد.
- باعث درد و ناراحتی شود.
- مانع غذا خوردن کودک شود.
- اگر کودک مشکل تنفسی دارد، با ۱۱۵ تماس گرفته شود و یا باید فوراً کودک را به اورژانس رساند.
چه سوالاتی باید از پزشک در مورد هیگروم کیستیک پرسید؟
- آیا کودک برای برداشتن کیست نیاز به جراحی دارد؟
- آیا کیست هیگروم باعث آسیب اندام، استخوان یا عصب شده است؟
- درمان پیشنهادی برای کیست هیگروم چه عوارضی برای نوزاد دارد؟
سخن آخر
ممکن است دیدن نوزاد تازه متولد شده با رشد توده بزرگ روی گردنش نگران کننده باشد. پزشک بهترین درمان را برای کودک ارائه می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که کیست از نظر اندازه کاهش می‌یابد یا می‌تواند به طور ایمن از بین برود. از آن جایی که هیگرومای کیستیک می‌تواند با سایر بیماری‌های ژنتیکی مرتبط باشد، اگر قصد بارداری دارید و می‌خواهید خطر داشتن فرزندی با یک بیماری ژنتیکی را درک کنید، با پزشک خود در مورد آزمایش ژنتیک صحبت کنید. اگر در معرض خطر سقط جنین هستید یا قبلاً سابقه مرده‌زایی داشته‌اید، با متخصص زنان و زایمان و یا مامای خود مشورت کنید، متخصصین می‌توانند منابع یا راهنمایی‌هایی را برای کمک جهت مقابله با این عوارض ارائه دهند.