تلفنهای همراه و سایر دستگاههای بیسیم دستی امواج رادیویی ساطع میکنند، در حالی که اثرات آن هنوز در حال بررسی است، مشاهدات علمی تا کنون در مورد استفاده معمولی از تلفن همراه در دوران بارداری نظر قطعی نداده است. شما از تلفن همراه برای مکالمه، ارسال پیامک، تعیین قرار ملاقات، تحقیق در مورد وسایل و محصولات کودک، حتی خواندن این مقاله استفاده میکنید. اما آیا این همه استفاده از تلفن بر رشد جنین شما تأثیر میگذارد؟ پژوهشگران به بررسی اثرات احتمالی امواج رادیویی از تلفنهای همراه و سایر وسایل دستی بر روی جنین ادامه میدهند و ابته تحقیقات آنها تا حد زیادی بینتیجه بوده است. در واقع، از آن جایی که هیچ محققی عمداً جنین انسان را در معرض آسیب احتمالی قرار نمیدهد، طراحی یک مطالعه که بتواند به طور قطعی قرار گرفتن در معرض تلفن همراه را با هر گونه مشکل سلامتی و یا رفتاری مرتبط کند، اگر نه غیرممکن اما دشوار است. تا به امروز، هیچ مطالعهای ارتباط بیچون و چرای بین استفاده از تلفن همراه و هر گونه پیامد نامطلوب برای رشد جنین در انسان را نشان نداده است و به این معنی است که نیازی به کنار گذاشتن موبایل نیست. برای کمک به دانستن اثرات تلفنهای همراه، از جمله تشعشعاتی که از آنها ساطع میشود و این که آیا وسایل با امواج رادیویی بیخطر هستند، در ادامه با پینو بیبی همراه شوید تا بیشتر در خصوص این موضوع آگاهی کسب کنید.
آیا باید نگران امواج وای فای و امواج ساطعشده از وسایل بیسیم باشید؟
بهتر است به این سوال پاسخ دهیم «آیا تلفنهای همراه تشعشعات ساطع میکنند؟». پاسخ کوتاه است بله، تلفنهای همراه، لپ تاپها و تبلتهای دارای اتصال اینترنت بیسیم با انتشار و دریافت انرژی به نام امواج رادیویی الکترومغناطیسی با یکدیگر و دنیای خارج ارتباط برقرار میکنند. در دنیای امروز، شما فقط به تلفنهای همراه تکیه نمیکنید تا با افراد نزدیک و عزیزان خود در ارتباط باشید و تقریباً تمام کارهای اداری، بخشی از اوقات فراغت، اطلاع رسانی و غیره خود را با تلفن همراه انجام میدهید. لپتاپها، تبلتها و سایر اتصالات اینترنت بیسیم، بدون توجه به زمان و مکان، فراگیر هستند. همه این وسایل الکترونیکی امواج رادیویی الکترومغناطیسی را برای برقراری ارتباط با یکدیگر و جهان خارج منتشر میکنند و دریافت میکنند. حداقل بخش کوچکی از این امواج به بدن ما ختم میشود.
دستگاههای بیسیم تنها منابعی هستند که با استفاده از آنها خود را در معرض امواج رادیویی قرار خواهید داد. باور کنید یا نه، خورشید، مایکروویو، اشعه ایکس، هواپیما، رادیو و حتی میزهای گرانیتی، همگی سطوح مختلفی از همان نوع امواج رادیویی را ساطع میکنند. به این معنی که شما باید در یک حباب زندگی کنید تا از تمام امواج الکترومغناطیسی دوری کنید. به همین دلیل است که توصیه میشود در دوران بارداری از اشعه ایکس غیر ضروری خودداری کنید. اما آیا ایستادن در نزدیکی میز گرانیتی نیز مضر است!؟ امواج ساطع در سطوح مختلف میشود بنابراین توصیه میشود از آنها دوری کنید و به همین دلیل است که ممکن است پزشک به شما توصیه کند از قرار گرفتن در معرض هر گونه امواج غیر ضروری در دوران بارداری خودداری کنید.
استفاده از این دستگاهها به این معنی است که مقدار کمی از تشعشعات دائماً به بدن میرسند و اگر قرار گرفتن در معرض آن به اندازهای زیاد باشد، امواج رادیویی میتوانند بافتهای بدن را گرم کنند، به DNA آسیب رسانده و باعث تغییر ساختار مولکولهای سلولهای زنده بدن شوند. پیامد این تغییرات گاهی باعث سرطان میشود. باقی ماندن یا نبودن پیامد آنها برای طولانی مدت به فرکانس و قدرت امواج بستگی دارد. خوشبختانه، تلفنهای همراه نوعی تشعشع غیریونیزان، درجه پایین انرژی امواج رادیویی را ساطع میکنند. هیچ مدرک علمی مبنی بر مضر بودن این سطح قرار گرفتن در معرض این امواج وجود ندارد. گفته میشود، دستگاههای بیسیم از تنها منابع قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی که در زندگی روزمره خود تجربه میکنید، فاصله زیادی دارند.
محققان در مورد تلفن همراه در دوران بارداری چه میگویند؟
از آن جایی که قدرت انرژی امواج تلفن همراه در جایی بین اشعه ایکس و میز گرانیتی قرار دارد، محققان در مورد این که آیا امواج میتوانند بر جنین تأثیر بگذارند یا خیر، تردید دارند. در یک نوزاد در حال رشد، سلولها به سرعت تکثیر میشوند و در برابر اختلالات بیرونی بسیار آسیب پذیر هستند. اما مطالعات تا کنون اندک بوده است و نتوانستهاند چیزی را پیدا کنند که باعث نگرانی در مورد استفاده از تلفن همراه شود. اما این نکته را همواره به یاد داشته باشید که جنین در حال رشد در برابر اختلالات بیرونی آسیب پذیر است. یافتههای برخی مطالعات در ادامه ارائه شده است.
مطالعه پژوهشی اول: تیمی از دانشمندان در دانشگاه ییل موشهای باردار را با فعال نگه داشتن تلفنهای همراه در معرض تماس قرار دادند. آنها تلفنهای خاموش را در تماسهای تلفنی فعال به مدت دو هفته در بالای قفس قرار دادند. گروه کنترل دیگری نیز با همین شرایط اما با گوشی غیرفعال شده، در قفس دیگری بودند. بعد از وضع حمل، بچه موشها از نظر رفتار و ظرفیت حافظه آنها مورد آزمایش قرار گرفتند. موشهای متولد شده از مادرانی که در معرض فعالیت تلفن همراه بودند، مشکلات رفتاری داشتند که مشخصه بیش فعالی یا ADHD در انسان است. با این حال، تحقیقات روی موشها ممکن است همیشه در مورد انسان صادق نباشد، ضمن این که احتمال کمی وجود دارد که یک انسان در طول بارداری تمام ۲۴ ساعت شبانه روز در ۷ روز هفته تحت تاثیر امواج تلفن همراه باشد.
مطالعه پژوهشی دوم: مطالعه دیگری توسط دانشمندان دانمارکی انجام شد. آنها مواجهه قبل و بعد از تولد با تلفن همراه و مشکلات رفتاری کودکان را بررسی کردند. به مادران کودکان هفت ساله پرسشنامهای در مورد سلامت و رفتار فرزندانشان و سابقه تماس قبلی با تلفن داده شد. پس از بررسی، آنها دریافتند که قرار گرفتن در معرض تلفن همراه در دوران قبل و بعد از زایمان، تا حدی کمتر، با بیش فعالی و سایر مشکلات رفتاری در کودکان مرتبط است. محققان تفسیر کردند که این ارتباطها ممکن است به دلیل مخدوشکننده و عوامل غیر قابل اندازهگیری باشد. هم چنین، در پاسخ، سرویس بهداشت ملی بریتانیا اعلام کرد: «این مطالعه نمیتواند ارتباط مناسبی بین قرار گرفتن مادر باردار در معرض تلفن همراه و مشکلات رفتاری را اثبات کند». بنابراین، توجه به این نکته مهم است که مطالعات تحقیقاتی از این دست نمیتواند ارتباط دقیقی بین استفاده از موبایل در دوران بارداری و اختلالات رشدی در کودکان اثبات کند.
استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری
امروزه، فناوری به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شده است و ما نه تنها برای ارتباط با عزیزانمان، بلکه برای اطلاع از آن چه در اطرافمان اتفاق میافتد، به تلفنهای همراه متکی هستیم. اما مهم است که اثرات منفی تلفنهای همراه و سایر دستگاههای بی سیم را بشناسید. این دستگاهها امواج رادیویی را منتشر میکنند که احتمالاً روی جنین در حال رشد تأثیر میگذارد.
به زنان باردار توصیه میشود که قرار گرفتن در معرض تشعشعات را در طول ۹ ماه حیاتی زندگی جنین محدود کنند تا خطر نقایص مادرزادی در نوزاد را کاهش دهند. در حالی که قرار گرفتن در معرض مقداری از اشعه قابل قبول است، مقادیر بیشتر میتواند به جنین در حال رشد در طول رشد اولیه، به ویژه بین هفتههای ۲ تا ۱۸ بارداری آسیب برساند. آسیب ایجاد شده به میزان تابش و سن حاملگی در زمان قرار گرفتن در معرض این امواج بستگی دارد، زیرا نوزادان متولد نشده در برخی از مراحل آبستنی حساسیت کمتری نسبت به سایرین دارند.
آیا استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری بیخطر است؟
استفاده از فناوری در همه جنبههای زندگی ما یک موهبت است، اما در صورتی که به درستی از آن استفاده نشود این پتانسیل را نیز دارد که به سرعت علیه ما کار کند. این امر به ویژه در مورد استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری صادق است. بیشتر مردم از مضرات استفاده از موبایل در دوران بارداری و تاثیر آن بر جنین غافل هستند. بارداری یک مرحله زیبا برای مادران باردار است و در عین حال که به عنوان یک موهبت است، نگرانیهای خاص خود را نیز به همراه دارد. علاوه بر محدودیتهای غذایی، زنان باردار باید از اقدامات ایمنی و دستورالعملهای استفاده از تلفن همراه برای اطمینان از بارداری سالم و موفق آگاه باشند.
مطالعات در سرتاسر جهان پیشنهاد کردهاند که استفاده گسترده از تلفن موبایل باعث قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تشعشعات تلفن همراه میشود که احتمالاً توالی ژنی در میتوکندری (اندامک درون سلول) را برای زنان باردار تغییر میدهد و ممکن است بیشتر به جنین برسد. در نهایت، این امواج میتوانند بر DNA آنها تأثیر بگذارند و منجر به ایجاد بیماری دژنراتیو در کودک شوند. مطالعات نشان داده است که استفاده بیش از حد از تلفن همراه در دوران بارداری با کوتاهتر شدن مدت بارداری و افزایش خطر زایمان زودرس مرتبط است. علاوه بر این، نتایج اخیر مطالعات نشان داده است که زنانی که در دوران بارداری در معرض تشعشعات تلفن همراه قرار میگیرند، نوزادانی به دنیا میآورند که در مراحل بعدی زندگی خود از مشکلات رفتاری رنج میبرند. این تشعشعات مضر هم چنین بر رشد مغز جنین تأثیر میگذارد و باعث بیش فعالی میشود.
سازمان بهداشت جهانی WHOچنین تشعشعات الکترومغناطیسی فرکانس رادیویی ساطع شده از دستگاههای بیسیم (مانند تلفنهای همراه) را احتمالاً سرطانزا تعریف میکند. علاوه بر این، مطالعات افزایش خطر سقط جنین مرتبط با قرار گرفتن در معرض میدان مغناطیسی را نشان دادهاند. علاوه بر این، افزایش قرار گرفتن در معرض تشعشعات در زنان باردار هم چنین میتواند بر فعالیت مغز مادر نیز تأثیر بگذارد و علاوه بر کاهش حافظه، باعث خستگی، اضطراب و اختلال خواب شود. هم چنین قرار گرفتن مداوم و افزایش یافته در معرض امواج رادیویی مضر در دوران بارداری میتواند با گیرندههای بدن انسان تداخل داشته باشد و ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان شود.
ارتباط احتمالی بین تشعشعات و بروز اختلالات عصبی وجود دارد. استفاده از تلفنهای همراه در دهه گذشته افزایش یافته است زیرا فراتر از تماسهای تلفنی از آنها استفاده میشود. تلفنهای امروزی کامپیوترهای کوچک، سیستمهای موسیقی و سیستمهای بازی هستند. بنابراین، استفاده عمومی و تابش ابزارهای قابل حمل افزایش یافته است. اگر چه محققان هنوز به طور کامل اثرات تشعشعات سطح پایین بر روی DNA و سلولها را درک نکردهاند اما بین تشعشعات و اختلالات فیزیولوژیکی و یا عصبی در کودک ارتباط وجود دارد.
یافتههای یک مطالعه تحقیقاتی در سال ۲۰۲۲ میلادی نشان داد که قرار گرفتن در معرض تابش امواج الکترومغناطیس با تغییرات هورمونی، حرارتی و قلبی عروقی در بزرگسالان مرتبط است. با این حال، مطالعات بررسی شده تأثیرات قرار گرفتن در معرض تابش EMF بر پیامدهای بارداری را به طور خاص در نظر نگرفتند، که نتیجهگیری از این گونه مطالعات را دشوار میکند. تنها چهار مورد از مطالعات بررسی شده در میان زنان باردار انجام شد. این مطالعات گزارش کردند که قرار گرفتن در معرض تابش EMF در دوران بارداری با سقط جنین و نوسانات در دمای جنین و تغییرات ضربان قلب و هم چنین اندازهگیریهای آنتروپومتریک نوزاد (مانند قد، وزن، دور سر …) مرتبط است. بنابراین، شما باید بیشتر در مورد تأثیر این پرتوها بر رشد جنین تحقیق کنید و در طول مراقبتهای دوران بارداری با متخصص زنان خود مشورت کنید و مدت زمان ایمن استفاده از تلفن همراه را تعیین کنید.
اقدامات احتیاطی در استفاده از موبایل در بارداری
استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری ممکن است مزایایی مانند دسترسی آسان به اطلاعات آموزشی دوران بارداری، که شامل موضوعاتی مانند شیردهی، تمرینات ورزشی ایمن، ایمنی داروها، آمادگی برای زایمان و بهبودی پس از زایمان است، ارائه دهد. اما باید احتیاط کرد، زیرا یافتههای تحقیقات علمی در مورد ایمنی استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری هنوز به نتایج روشنی دست نیافتهاند. سازمان بهداشت جهانی WHO هم چنین میگوید که «زنان باردار هیچ نگرانی بهداشتی در مورد استفاده از تلفن همراه مطرح نکردهاند». برای کاهش نگرانی باید اقدامات احتیاطی بیشتری انجام دهید. در اینجا چند نکته وجود دارد که شما و کودکتان را ایمن نگه میدارد:
- اگر از تلفن همراه خود استفاده نمیکنید، آن را چند متر دورتر نگه دارید.
- از هدست برای صحبت با موبایل استفاده کنید. میتوانید از موقع مکالمه با تلفن همراه از هندزفری، حالت بلندگو یا هدست استفاده کنید.
- به جای صحبت کردن، پیامک را انتخاب کنید و در حین ارسال متن، قبل از فشار دادن دکمه ارسال، گوشی را تا حد امکان دور نگه دارید.
- در صورتی که تماس فوری است، آن را تا حد امکان کوتاه نگه دارید.
- در صورت امکان، از تلفن با سیم استفاده کنید.
- در مناطقی با شبکههای با پوشش بالا تماس بگیرید و از تماس در مناطقی که آنتن موبایل ضعیف است اجتناب کنید، جایی که تلفنها تشعشعات بیشتری از خود ساطع میکنند زیرا برای اتصال مطلوبتر تلاش بیشتری میکنند.
- موبایل را در جیب خود حمل نکنید زیرا ممکن است به شکم شما نزدیک باشد.
- هنگام خواب، موبایل را زیر بالش خود قرار ندهید.
- اگر رفلاکس یا کمردرد شما را در شب بیدار نگه میدارد از استفاده از تلفن برای حواسپرتی و گذران زمان خودداری کنید، به جای آن به مطالعه یا مدیتیشن فکر کنید.
آیا استفاده از تلفن همراه میتواند تأثیری بر رشد کودک داشته باشد؟
در تجزیه و تحلیل اخیر مطالعات متعدد، محققان استفاده از تلفن همراه زنان باردار را با رشد جنین در رحم، وزن هنگام تولد و طول مدت بارداری مقایسه کردند. در پایان، ارتباطی بین تماسهای سلولی مادر و مدت کوتاهتر بارداری و افزایش خطر زایمان زودرس یافت شد، اما هیچ ارتباط قوی با رشد جنین یا وزن هنگام تولد مشاهده نشد. تحقیقات دیگر استفاده از تلفن همراه توسط مادران در بارداری و بروز مشکلات رفتاری فرزندانشان مانند بیش فعالی یا ADHD را مورد مطالعه قرار داده است. در یک مطالعه اسپانیایی در سال ۲۰۱۷ میلادی، دادههای روی بیش از ۸۰,۰۰۰ مادر و کودک نشان داد که وقتی مادران در دوران بارداری زمان بیشتری را صرف صحبت با تلفن همراه خود میکنند، احتمال بروز مشکلات رفتاری و عاطفی به ویژه بیشفعالی در فرزندانشان بیشتر میشود.
با این حال، باید در نظر داشت که زنانی که در دوران بارداری بیشتر از تلفن همراه خود استفاده میکنند، ممکن است خود به ADHD مبتلا باشند و آن را به فرزندان خود نیز منتقل کنند. سایر مطالعات نیز هیچ ارتباطی بین استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری و اختلالات رشدی در کودکان پیدا نکردهاند. در واقع، یک مطالعه بزرگ در سال ۲۰۱۷ میلادی نشان داد که کودکان ۳ سالهای که مادرانشان در بارداری زمان بیشتری از تلفن همراه خود استفاده میکردند، در مقایسه با کودکانی که مادرانشان اصلاً از تلفن همراه استفاده نمیکردند، مهارتهای زبانی و حرکتی بهتری داشتند. یکی از دلایل بالقوه میتواند مربوط به شخصیت یک زن باشد زیرا مادران پرحرف بیشتر هم با تلفن و هم با فرزندانشان صحبت میکنند، که میتواند به مهارتهای زبانی او کمک کند.
اثرات احتمالی استفاده زیاد از تلفن همراه عبارت هستند از:
- زایمان زودرس
- اختلال خواب
- اضطراب
- کاهش حافظه و فراموشی
- کاهش تراکم استخوان
- نوسانات دمای بدن جنین
- تغییرات ضربان قلب جنین
- سرطان
- بیش فعالی و ADHD
سوالات متداول استفاده از موبایل در حاملگی
آیا فاصله توصیه شدهای بین زنان باردار و تلفن همراه آنها وجود دارد؟
استفاده از تلفن همراه در فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتری از بدن (پیامهای متنی، دسترسی به اینترنت یا استفاده از دستگاه با هندزفری) نسبت به نگهداشتن گوشی روی سر، قرار گرفتن در معرض میدانهای فرکانس رادیویی بسیار کمتری دارد. بنابراین، ممکن است این فاصله ایمن برای زنان باردار به منظور کاهش قرار گرفتن در معرض میدانهای فرکانس رادیویی و ارتقای رفاه مادر باشد.
آیا استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری بیخطر است؟
از آن جایی که انرژی ساطع شده از تلفنهای همراه بین دو حالت افراطی اشعه ایکس و گرانیت قرار دارد، برخی از محققان این سوال را مطرح کردهاند که آیا این انرژی میتواند بر جنین در حال رشد در رحم تأثیر بگذارد، زیرا سلولهای تکثیر سریع آن به ویژه در برابر اختلالات بیرونی آسیبپذیر هستند. اما تا کنون، مطالعات معدودی که در این زمینه انجام شده است، چیزی که باید شما را در مورد استفاده از تلفن شما نگران کند، پیدا نکرده است. اما بهتر است تا تکمیل شدن مطالعات از تلفن همراه کمتر استفاده کنید.
آیا تلفن همراه میتواند در بارداری مشکلاتی ایجاد کند؟
بارداری مرحله مهمی برای هر زنی است و برای اطمینان از داشتن نوزادی سالم باید احتیاط کرد. استفاده بیش از حد از تلفن همراه در مدت طولانی میتواند باعث بیخوابی شما شود که منجر به کاهش تراکم استخوان و فعالیت مغز میشود. این احتمالاً برای رشد مغز جنین نیز مضر است و منجر به مشکلات رفتاری مانند بیش فعالی میشود.
قرار گرفتن در معرض تشعشعات تلفن همراه برای زنان باردار چه میزان ایمن است؟
یک مطالعه پیامدهای نامطلوب بارداری را در زنانی که در معرض بیش از ۲،۵ میلیگرم تشعشع بودند نشان داد. در معرض قرار گرفتن زیر این مقدار تشعشع ممکن است ایمن در نظر گرفته شود.
آیا استفاده از شارژر بیسیم برای زنان باردار بیخطر است؟
هیچ مدرک علمی فعلاً برای ارزیابی ایمنی شارژرهای بی سیم برای زنان باردار وجود ندارد. با این حال، بهتر است از قرار گرفتن در معرض میدان الکترومغناطیسی ناشی از شارژرهای بیسیم تا حد ممکن اجتناب کرد.
آیا استفاده از هدست بلوتوث برای زنان باردار بیخطر است؟
هندزفری نسبت به نگه داشتن گوشی نزدیک بدن، نوردهی (تشعشع) کمتری دارند. هدستهای بلوتوث که دستگاههای هندزفری هستند، ممکن است در همین دسته قرار گیرند. با این حال، هیچ مدرک علمی در مورد ایمنی آنها، به ویژه در رابطه با سلامت مادر و جنین، وجود ندارد.
سخن آخر
گوشیهای هوشمند به بخشی جداییناپذیر و ضروری از زندگی تبدیل شدهاند. امروزه مردم نمیتوانند بدون گوشیهای هوشمند خود زندگی کنند و ساعتها را صرف آن میکنند. با این حال، استفاده بیش از حد از گوشیهای هوشمند میتواند عوارض مختلفی ایجاد کند. استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری نیز میتواند خطر ابتلا به اختلالات فیزیولوژیکی و عصبی را در نوزاد افزایش دهد. از این رو، توصیه میشود برای جلوگیری از استرس و ارتقای سلامت روانی خود و جنینتان، استفاده از تلفن خود را کاهش دهید. در عوض، میتوانید خود را با مطالعه کتاب و یا انجام فعالیتهایی مانند باغبانی، یوگا یا نوشتن خاطرات مشغول سازید. وقتی صحبت از بارداری به میان میآید، این نگرانی وجود دارد که استفاده از تلفنهای همراه ممکن است بر مادر باردار و جنین در حال رشد تأثیر منفی بگذارد. استفاده بیش از حد از دستگاههای تلفن همراه در دوران بارداری میتواند منجر به کوتاه شدن دوره بارداری و افزایش خطر زایمان زودرس شود.
طبق یک مطالعه پژوهشی، زنان باردار در معرض سطوح بالای تشعشعات تلفن همراه، فرزندانی با مشکلات رفتاری به دنیا آوردند. پرتوهای دستگاههای تلفن همراه ممکن است به رشد مغز جنین آسیب برساند و باعث بیش فعالی شود. WHO تشعشعات الکترومغناطیسی فرکانس رادیویی تولید شده توسط دستگاههای بی سیم از جمله تلفنهای همراه را به عنوان خطر بالقوه سرطانزا طبقهبندی میکند. بارداری بخش مهمیاز زندگی یک زن است، به همین دلیل مراقبت مناسب برای اطمینان از سلامت نوزادان مهم است بنابراین به مادران باردار توصیه میشود استفاده از فناوری موبایل را در دوران بارداری خود کنترل و محدود کنند.