برای نشان دادن اهمیت خوردن انواع میوهها و سبزیجات، متخصصان سلامت اغلب به شما توصیه میکنند که رژیم غذایی رنگین کمانی داشته باشید. احتمالاً میدانید که باید میوهها و سبزیجات رنگارنگ بخورید، اما ممکن است تعجب کنید که چرا این مسئله اینقدر مهم است و آیا این کار واقعاً برای سلامتی شما مفید است یا خیر. تقریباً تمام مطالعات فواید مصرف منظم میوهها و سبزیجات رنگارنگ را بدون هیچ جنبه منفی نشان میدهند. با دریافت رنگهای متنوع در رژیم غذایی خود، مجموعهای از ویتامینها، مواد معدنی و فیتوکمیکالها را به بدن خود میدهید تا برای سلامتی شما مفید باشند. در این مقاله مروری، فواید سلامتی مصرف غذاها با رنگهای مختلف را بررسی میکنیم پس با پینو بیبی همراه باشید.
رژیم رنگین کمانی چیست؟
رژیم رنگین کمانی یعنی خوردن همه انواع میوه و سبزیجات با رنگهای مختلف. البته این رژیم ایده جدیدی نیست، اما به تازگی محبوب شده است. ایده پشت آن این است که سبزیجات و میوههای رنگارنگ حاوی ریزمغذیهای خاصی هستند که از سلامت شما حمایت میکنند و با آنتی اکسیدانها و مولکولهای ضد التهابی با استرس بیولوژیکی مبارزه میکنند. این نوع استرس بیولوژیکی بر بدن شما در سطح سلولی تأثیر میگذارد که آن را به عنوان «استرس اکسیداتیو» میشناسید که توسط رادیکالهای آزاد ایجاد میشود. خوشبختانه، آنتی اکسیدانهای موجود در غذاهای رژیمی رنگین کمان به بدن کمک میکند تا رادیکالهای آزاد را خنثی کند و از آسیب رساندن به سلولهای شما جلوگیری کند. رادیکالهای آزاد توسط متابولیسم بدن شما (مجموع واکنشهای شیمیایی حیاتبخش درون سلولها) و محیط پیرامون شما تولید میشوند. در اینجا برخی از منابع رایج رادیکالهای آزاد در زندگی روزمره با آن رو به رو میشوید، آورده شده است:
- عملکرد میتوکندری
- التهاب
- ورزش شدید
- دود سیگار و آلایندههای هوا
- آفت کشها، تشعشعات، حلالهای صنعتی
مواد مغذی رژیم رنگین کمان مستقیماً روی رادیکالهای آزاد اثر نمیگذارد. در عوض، آنها مکانیسمهای آنتیاکسیدانی طبیعی بدن شما را تحریک میکنند، که توانایی طبیعی شما را برای کاهش استرس اکسیداتیو افزایش میدهد. هم چنین چند مزیت عالی دیگر نیز دارد. غذاهای گیاهی مملو از فیبر هستند که باعث میشود سیستم گوارش به خوبی کار کند. به علاوه، فیبر و سایر مواد مغذی گیاهی پری بیوتیک هستند (مولکولهای غذایی حاوی باکتریهای مفید برای روده که به حفظ سلامت نیز کمک میکنند).
فواید خوردن به سبک رژیم رنگین کمانی
به زبان ساده، خوردن رنگین کمانی شامل خوردن میوهها و سبزیجات با رنگهای مختلف در هر روز است. گیاهان حاوی رنگدانههای مختلف و یا مواد مغذی گیاهی هستند که به آنها رنگ میدهد. گیاهان با رنگهای مختلف با سطوح بالاتری از مواد مغذی خاص و فواید سلامتی مرتبط هستند. در حالی که خوردن سبزیجات و میوههای بیشتر همیشه ایده خوبی است، تمرکز بر خوردن رنگهای متنوع، مصرف مواد مغذی مختلف را افزایش میدهد تا برای بخشهای مختلف سلامتی شما مفید باشد.
طبق بررسیهای CDC، کمتر از ۱۰ درصد از بزرگسالان آمریکایی میوه و سبزیجات کافی میخورند. با تغییرات جزئی بر اساس جنسیت و سن، توصیه کلی ۱½ تا ۲ فنجان میوه و ۲ تا ۳ فنجان سبزیجات در روز است. مطالعات نشان میدهد که پنج عدد جادویی برای وعدههای روزانه وجود دارد: دو وعده میوه و سه وعده سبزیجات.
رژیمهای غذایی «۵ در روز» (رژیمهایی با ۵ وعده میوه و سبزیجات) خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی را کاهش میدهد، از برخی سرطانها پیشگیری میکند، فشار خون را کاهش میدهد، سلامت گوارش را تقویت میکند و به حفظ قند خون سالم کمک میکند. در واقع، خوردن «۵ عدد در روز» میتواند طول عمر شما را افزایش دهد. یک مطالعه اخیر در دانشگاه هاروارد نشان داد افرادی که به طور مداوم پنج وعده در روز میوه و سبزیجات میخورند نسبت به افرادی که فقط دو وعده در روز مصرف میکنند، عمر بیشتری دارند (جالب است که این تحقیق نشان داد که خوردن بیش از پنج وعده سبزی و میوه در روز فواید بیشتری را ارائه نمیدهد).
این بدان معنا نیست که فقط هویج و تکههای سیب را بخورید. اگر میوهها و سبزیجات متنوعی بخورید، ریزمغذیهای ارزشمندتری (مانند ویتامینها، مواد معدنی و ترکیبات ضروری گیاهی) دریافت خواهید کرد. به زبان ساده، خوردن رنگین کمانی به معنای خوردن میوهها و سبزیجات مختلف با رنگهای مختلف در هر روز برای افزایش دریافت مواد مغذی مختلف است.
بیشتر میوهها و سبزیجات رنگارنگ دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی هستند، اما هر رنگی جنبههای مفیدی برای سلامتی شما دارد. به عنوان مثال، غذاهای آبی و بنفش ممکن است به بهبود عملکرد مغز کمک کنند و غذاهای قرمز ممکن است به کاهش خطر بیماری قلبی و برخی سرطانها کمک کنند.
رنگهای میوهها و سبزیجات
هر رنگ نشان دهنده فیتوشیمیایی متفاوت و مجموعهای از مواد مغذی است که ممکن است برای سلامتی شما مفید باشد. بخشهای زیر به جزئیات بیشتری در مورد نمونههای غذایی، مواد مغذی گیاهی، ویتامینها و مواد معدنی اصلی آنها و هم چنین مزایای هر دسته رنگ میپردازد. توجه داشته باشید که وقتی صحبت از ویتامینها، ریزمغذیها و مواد معدنی میشود، سطوح این مواد برای هر سبزی و یا میوه میتواند متفاوت باشد.
غذاهای قرمز رنگ
غذاهای قرمز رنگین کمان سرشار از آنتی اکسیدانها و مولکولهای ضد التهابی هستند که از التهاب و استرس اکسیداتیو جلوگیری میکنند.
- سبزیجات قرمز
این سبزیجات قرمز واقعاً به راحتی به دست میآیند. میتوانید یک صبحانه رژیمی رنگین کمانی حاوی املت با فلفل قرمز، گوجه فرنگی و پیاز قرمز یا یک ناهار رژیمی رنگین کمانی از ساندویچ چاودار با ماهی آزاد دودی و چغندر را امتحان کنید.
- میوههای قرمز
میوههای قرمز به لطف طعم ترش آن مواد مغذی گیاهی مفید برای مزه کردن و لذت بردن هستند. انواع توتهای قرمز را به برنامه غذایی رژیم رنگین کمان خود اضافه کنید یا برای تقویت بیشتر فرنی صبحگاهی خود را با دانههای انار پر کنید.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای قرمز | سبزیجات قرمز |
ضد التهاب و آنتی اکسیدانی که برای سلامت قلب مفید هستند. ممکن است آسیبهای پوستی ناشی از نور خورشید را کاهش دهد. ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطانها و فشار خون بالا را کاهش دهد. | لیکوپن، بتالینها، فولات، پتاسیم، فیبر، منیزیم، منگنز، فولات، ویتامین B6 ویتامین A ویتامین سی ویتامین K1 | سیب تو سرخ، آلبالو، گیلاس، پرتقال خونی، انار، زغال اخته تمشک، توت قرمز، هندوانه، آلو قرمز، توت فرنگی، گریپ فروت، گلابی قرمز، شلیل، گواوا صورتی، کرن بری، لینگونبری | کلم قرمز، پیاز قرمز، چغندر، کاسنی قرمز، فلفل قرمز، فلفل دلمهای قرمز، گوجه فرنگی، سیب زمینی قرمز، ترب قرمز، رب گوجه فرنگی، سس گوجه فرنگی |
غذاهای نارنجی رنگ
- سبزیجات نارنجی
در جدول غذایی رژیم غذایی رنگین کمان سبزیجات نارنجی رنگ جایگاه ویژهای دارند. احتمالاً در طول هفته برخی از سبزیجات نارنجی رنگ را خوردهاید. میتوانید وعده غذایی هفتگی خود را با سوپهای کدو تنبل خوشمزه، سیبزمینی شیرین برشته و ادویههایی مانند زردچوبه پر کنید.
- میوههای نارنجی
در لیست غذاهای رژیمی رنگین کمان برای رنگ نارنجی اولین میوه که به دهن همه میرسد پرتقال است. در تابستان طالبی و زردآلو تازه و در زمستان مرکبات و خرمالو را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا مکانیسمهای آنتی اکسیدانی طبیعی بدن خود را تقویت کنید.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای نارنجی | سبزیجات نارنجی |
ضد التهاب و آنتی اکسیدان ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد. از سلامت چشم پشتیبانی میکند. ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. | کاروتنوئیدها (بتا کاروتن، آلفا کاروتن، بتا کریپتوکسانتین)، که متعلق به خانواده ویتامین A، فیبر، فولات، پتاسیم ویتامین سی | زردآلو، طالبی، پرتقال، نارنگی، زالزالک، خرمالو انبه، ماندارین کامکوات پاپایا، هلو، میوه شور (پشن فروت)، فیسالیس، داغداغان، دست بودا | هویج، فلفل دلمهای کدو تنبل، زردچوبه، سیب زمینی شیرین یام، کدو حلوایی، زعفران |
غذاهای زرد رنگ
غذاهای زرد به ویژه برای دستگاه گوارش شما مفید هستند. آنها حاوی پری بیوتیکهایی هستند که باکتریهای روده شما را تشویق میکنند تا اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید کنند؛ مولکولهای خاصی که وظیفه تغذیه سلولهای روده را بر عهده دارند.
- سبزیجات زرد
با این سبزیجات زرد رنگ شاد و رنگین کمانی گویی مقداری از نور خورشید را در شکم خود قرار میدهید. کمی کدو حلوایی به جای پاستا، یا حتی یک سیب زمینی پخته که روی آن را با برخی دیگر از غذاهای رنگین کمانی دوست داشتنی تزیین کردهاید را در وعدههای غذایی هفتگی خود بگنجانید.
- میوههای زرد
میوههای زرد رژیم رنگین کمان مانند سیب و گلابی آسیایی گزینههای عالی برای میان وعده هستند. هم چنین میتوانید کام خود را با دستور العملهای رژیم غذایی رنگینکمان برای غذاهای زرد رنگ، مانند «بستنی» آناناسی با ترکیبی از یک موز منجمد شیرین و متنوع کنید.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای زرد | سبزیجات زرد |
آنتی اکسیدان برای سلامت قلب و استخوان مفید باشد. کاهش کلسترول و فشار خون. بهبود زخم و التهاب بافت و پوست. از سلامت سیستم گوارش پشتیبانی میکند. ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. | فلاونوئیدها، گزانتوفیل، لیکوپن، فیبر، منیزیوم، پتاسیم، فولات ویتامین C | موز، آناناس، گلابی، به، سیب زرد، لیمو شیرین، استار فروت، خربزه، هلو، پاپایا، انجیر زرد، دست بودا | زردک، زنجبیل، ذرت سیب زمینی (یوکان)، فلفل دلمهای زرد، پیاز (زرد)، لیمو سنگی، زردچوبه |
غذاهای سبز رنگ
غذاهای سبز رژیم رنگین کماین حاوی مواد مغذی هستند که به ویژه در محافظت از سیستم قلبی عروقی شما در برابر استرس اکسیداتیو مفید هستند. به طور خاص، استرس اکسیداتیو با فشار خون بالا، آترواسکلروز (تنگ شدن شریانها) و بیماری قلبی مرتبط است.
- سبزیجات سبز
سبزیجات رنگین کمانی سبز بسیار زیادی وجود دارد که شما به معنای واقعی کلمه برای انتخاب آزاد هستید. با انبوهی از سبزیجات برگدار قطعاً برای هر سلیقهای چیزی وجود دارد. دنیا ما با گیاهان سبز رنگ زنده و شاداب است.
- میوههای سبز
اگر یک فنجان چای سبز بنوشید و کیوی بخورید، قطعاً در راه رسیدن به اهداف غذایی رنگین کمان خود هستید. گلابی، لیموترش و زیتون نیز جزو غذاهای رنگین کمان سبز محسوب میشوند که جوانههای چشایی شما را خوشبو میکنند.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای سبز | سبزیجات سبز |
ضد التهاب و آنتی اکسیدان به ویژه سبزیجات چلیپایی ممکن است خطر ابتلا به سرطان و بیماری قلبی را کاهش دهد. | سبزیجات برگدار: کلروفیل و کاروتنوئیدها سبزیجات چلیپایی (کلم بروکلی ،کلم): ایندولها، یزوتیوسیاناتها، گلوکوزینولاتها فیبر، فولات، منیزیم، پتاسیم، ویتامین A (بتا کاروتن)، ویتامین K1 | سیب سبز، گوجه سبز، چغاله بادام کیوی، سیب ترش، خیار، انگور سبز، گلابی سبز، کیوکاملون (خیار هندوانهای) | چای سبز، زیتون، اسفناج، بامیه، لوبیا سبز، نخود سبز، تره فرنگی، ماش، فلفل دلمهای سبز، لوبیا سبز، نخود فرنگی، آووکادو، مارچوبه، کلم پیچ، کلم بروکلی، کلم سبز، کدو، کرفس، خردل، شاهی، ریحون سبز، ترخون، گشنیز، جعفری، رزماری، نعناء |
غذاهای آبی و بنفش
غذاهای ارغوانی و آبی رژیم رنگین کمانی انواع مشابهی از مواد مغذی گیاهی را شامل میشوند که به آنها رنگ منحصر به فرد را میدهد. ممکن است تعجب کنید که کجای این کره خاکی سبزیجات و میوههای آبی و بنفش پیدا میکنید، اما وقتی لیست ما را ببینید، نظر خود را تغییر خواهید داد.
- سبزیجات بنفش یا آبی
شام خود را با مقداری هوموس و بابا غانوش دم کرده و یا چغندر (لبو) شروع کنید تا غذای رنگین کمانی پربیوتیک را از لیست غذاهای سنتی مدیترانهای و خاورمیانهای گزینش کرده باشید. مقداری شلغم، سیب زمینی بنفش را برشته کنید و با گل کلم بنفش در کنار گوشت کبابی خود سرو و میل کنید.
- میوههای بنفش و آبی
نمودار غذایی رنگین کمان میوه بنفش کوتاه و شیرین است. برای تهیه این انواع توتها و انگورهای زیبا هیچ مشکلی ندارید. این میوهها بسیار خوشمزه هستند و آنها را به یک مکمل دوست داشتنی و آسان برای رژیم غذایی رنگین کمانی شما تبدیل میکند.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای بنفش و آبی | سبزیجات بنفش و آبی |
ضد التهابی، آنتی اکسیدان ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد. ممکن است خطر ابتلا به اختلالات عصبی را کاهش دهد. ممکن است عملکرد مغز را بهبود بخشد. ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطانها را کاهش دهد. | آنتوسیانینها، فیبر، منگنز، پتاسیم، ویتامین B6، ویتامین C ویتامین K1 | شاه توت، بلوبری، انجیر آلو، تمشکها، انگور بنفش، انگور کنکورد، انگور برزیلی | بادمجان، فلفل دلمهای بنفش، کلم بنفش، هویج بنفش، کلم بنفش، شلغم، سیب زمینی بنفش |
میوه و سبزیجات قهوهای
شاید تا به حال دقت نکردید که برخی از سبزیجات و میوههای اطراف شما قهوهای رنگ هستند.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای قهوهای | سبزیجات قهوهای |
ضد التهاب و آنتی اکسیدان است. خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سایر سرطانها را کاهش میدهد. ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد. | آنتوگزانتینها (فلاونولها، فلاونها)، فیبر، آهن، فیبر، منگنز پتاسیم، ویتامین B6 ویتامین C ویتامین E ویتامین K1 | گردو، تمبر هندی، ازگیل، خرما، خرمدین، چیکو، فندوق، بلوط، ساپوت سیاه، نارگیل،بادام | لیمو امانی، برتج قهوهای، عدس، قهوه، دانه کاج، بذر کتان، دارچین، میخک، قارچ شیتاکه، قارچ مورچلا، زنجبیل |
میوه و سبزیجات سفید
شاید به نظر بیایید وقتی میگوییم رژیم غذایی رنگین کمانی پس شامل میوه و سبزیجات سفید رنگ نمیشود. اما اشتباه نکنید. این گروه نیز حاوی ترکیبات موثر است که بخشی از سلامتی شما را تضمین میکند.
فواید سلامتی | مواد مغذی اصلی | میوههای قهوهای | سبزیجات قهوهای |
ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد قارچی فواید ضد التهابی و محافظت در برابر سرطان، خواص آنتی اکسیدان باعث کاهش فشار خون و کلسترول میشود. خطر ابتلا به سرطان پروستات و پستان را کاهش میدهد. افزایش سلامت استخوان و مغز و سیستم ایمنی بدن. | فلاونوئید (کوئرستین)، آلیسین، آنتواگزانتین منیزیوم، آهن ویتامین C ویتامین E | توت، توت فرنگی سفید، نارگیل، بادام هندی، میوه اژدها (دارگون فروت)، | گل کلم، سیر، تره فرنگی، پیازها، قارچ صدفی، ترب سیاه |
راه آسان برای داشتن رژیم رنگین کمان
برای این که بتوانید یک رژیم رنگین کمانی داشته باشید، مجبور نیستید کل رژیم غذایی خود را تغییر دهید، در اینجا چند نکته برای شروع وجود دارد:
- یک سبزی و یا میوه به میان وعدههای معمولی روزانه خود اضافه کنید.
- اسفناج و یا سبزیجات برگدار دیگر را در یک سس مخلوط کنید و یا به سالاد خود بیافزاید.
- در کنار شام خود به جای یکبار، دو بار سبزیجات میل کنید (قبل و بعد از شام).
- دسرها را با مقداری توت مخلوط و میل کنید.
- سبزیجات و یا میوههای جدید را به غذاهای خود بیافزاید و آن را هیجان انگیز کنید.
میوهها و سبزیجات با رنگهای مختلف فواید سلامتی مختلفی دارند. با اطمینان از خوردن چند میوه یا سبزی رنگی در هر وعده غذایی، خود را برای سلامتی آماده میکنید.
چگونه به یک رژیم رنگین کمانی برسیم؟
نکته مهم در مورد خوردن رنگین کمان این است که اجرای آن آسان است. برای خوردن رنگین کمان، سعی کنید از دو تا سه میوه یا سبزی با رنگهای مختلف در هر وعده غذایی و حداقل یک عدد در هر میان وعده استفاده کنید. در حالی که مجبور نیستید هر روز تک تک رنگها را بخورید، سعی کنید آنها را چند بار در هفته وارد رژیم غذایی خود کنید. در اینجا چند ایده وجود دارد:
- صبحانه رنگین کمانی
- یک املت با اسفناج، قارچ و فلفل دلمهای نارنجی
- نان، پنیر، سبزی خوردن و گردو
- اسموتی با انبه، موز، آناناس و دراگون فروت
- یک کاسه ماست یونانی با زغال اخته، کیوی و توت فرنگی
- یک ساندویچ تخم مرغ صبحانه با گوجه فرنگی، سبزیجات برگ دار و آووکادو
- ناهار یا شام رنگین کمانی
- سالاد مخلوط با کلم سبز، کاهو، سیب، هویج رنده شده، فلفل قرمز، خیار و گوجه فرنگی همراه با یک منبع پروتئینی (مانند لوبیا، نخود، عدس، مرغ کبابی، ماهی قزل آلا)
- مرغ با سیب زمینی، هویج، کلم بروکسل و سیر
- سوپ خانگی با کنسرو گوجه فرنگی، پیاز، سیر، هویج خرد شده، سیب زمینی سفید یا ازگیل و کلم پیچ
- سالاد پنیر بز با ترشی چغندر، آروگولا و آووکادو
- سالاد کاهو، کلم، خیار، گوجه فرنگی، فلفل دلمهای، هویج و ترب قرمز
- اسپاگتی با سس گوجه فرنگی، فلفل دلمهای نارنجی، قارچ و کدو سبز
- ماکارانی با فلفل دلمهای قرمز یا زرد، قارچ، نخود سبز و ریحان
- تنقلات، میان وعده
- یک سیب با کره بادام زمینی
- برشهای فلفل قرمز با هوموس
- انگور و پنیر
- یک اسموتی سبز یا آبمیوه
- یک موز
- زغال اخته و ماست
- کلم بروکلی، هویج و دیپ
- برشهای انبه خشک
- مربایی پوست پرتقال
- کرفس و پنیر آب شده
- لبو و باقالی پخته
- دتاکس واتر با انواع میوه
- آب انار یا آب زرشک
فهرست گنجاندن میوهها و سبزیجات در رژیم غذایی بیپایان است. اگر در منطقهای زندگی میکنید که محصولات تازه در تمام طول سال وجود ندارد، سعی کنید برای برخی وعدههای غذایی میوهها و سبزیجات منجمد بخرید. آنها به همان اندازه مغذی، در دسترس و مقرون به صرفه هستند.
سخن آخر
به یاد داشته باشید که هر روز مواد رنگین کمانی بخورید، داشتن یک رژیم غذایی رنگین کمانی یک راه عالی و ساده برای اطمینان از دریافت انواع مواد مغذی در رژیم غذایی است. میوهها و سبزیجات با رنگهای مختلف فواید سلامتی مختلفی دارند. با اطمینان از خوردن چند میوه یا سبزی رنگی در هر وعده غذایی، سلامتی خود را تضمین میکنید. برای تنظیم یک رژیم غذایی رنگین کمانی، حداقل دو یا سه میوه یا سبزی رنگی به هر وعده غذایی و حداقل یک یا دو میوه به هر میان وعده اضافه کنید. هر رنگ نشان دهنده فیتوشیمیایی متفاوت و مجموعهای از مواد مغذی است که ممکن است برای سلامتی شما مفید باشد. به یاد داشته باشید رنگها تاثیر زیادی در اشتهای افراد به ویژه کودکان دارند، رنگین کردن بشقاب غذا راهی مطمئن، سالم و خوشمزه برای تشویق کودکان به غذا خوردن است.
good, tanx