علت برگشت و تغییر شکل لبه واژن چیست؟
واژن بخش مهمی از دستگاه تناسلی بانوان است و نقش مهمی در فعالیت‌های جنسی و تولیدمثلی زنان دارد. بخش خارجی واژن از لبه‌ها یا لابیاهایی تشکیل شده است که نقش محافظتی از سایر بخش‌های واژن را بر عهده دارند. گاهی به دلایل مختلف ممکن است این لبه‌ها تغییر شکل و فرم بدهند. در این مقاله قصد داریم تا علل تغییر شکل لبه واژن را با هم بررسی کنیم. اگر سوال یا ابهام خاصی در این خصوص در ذهن دارید تا انتهای این مقاله با تیم پینو بیبی همراه باشید تا اطلاعات کافی را در این باره بدست آورید.
علت تغییر شکل لبه واژن
شناخت از دستگام تناسلی به درک عملکرد و رفتار این عضو کمک می‌کند و چنانچه مشکلی هم پیش بیاید با شناخت عملکرد هر بخش از این دستگاه تناسلی می‌توان راهکار درمان را بهتر تشخیص داد و انتخاب نمود. واژن بخشی از دستگاه تناسلی و تولیدمثلی بانوان است که ممکن است دچار مشکلاتی مانند: گشادی، بوی بد، خشکی، عفونت و تغییر شکل شود. در ادامه علاوه بر آشنایی با مشخصات و ساختمان دستگاه تناسلی بانوان به مسئله تغییر شکل لبه واژن خواهیم پرداخت.
دستگاه تناسلی زنان
این دستگاه شامل دو بخش کلی تخت عنوان بخش خارجی و بخش داخلی است. در اینجا به فراخور بحث تنها به بررسی بخش خارجی می‌پردازیم.
بخش خارجی آلت تناسلی زنان
بخش خارجی آلت تناسلی زنان شامل مونس پابلیس و فرج است؛ فرج از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. در ادامه یا ساختار هر کدام از این بخش‌های دستگاه تولید مثلی بانوان آشنا خواهیم شد.
مونس پابلیس
مونس پابلیس (برجستگی تناسلی) یک بافت چربی می‌باشد که بالای فرج است و روی بخش جلویی استخوان شرمگاهی قرار گرفته است. این بافت چربی در زنان برجسته می‌باشد و بعد از دوران بلوغ با موی شرمگاهی پوشانده می‌شود. مونس پابلیس باعث حفاظت از استخوان شرمگاهی در طی رابطه جنسی می‌شود. عمکلرد دیگر مونس پابلیس به علت وجود غده‌های چربی برای القای جاذبه جنسی، فرمون‌هایی (شبیه هورمون هستند و در خارج از بدن فعال هستند و بر فرد مقابل اثر می‌گذارد) را ترشح می‌کنند.
فرج یا وولوا
فرج بخشی از آلت تناسلی زنانه است که در خارج از بدن زن قرار دارد. فرج یک اصطلاح عمومی برای توصیف همه‌ی بخش‌هایی است که اندام جنسی خارجی زن را تشکیل می‌دهند. فرج شامل لب‌های داخلی و خارجی، کلیتوریس، مدخل واژن و میزراه (مجرای دفع ادرار) می‌باشد. فرج توسظ بخش مونس پابلیس احاطه شده است.
فرج دارای دو لبه هست که به این لبه‌ها لابیا می‌گویند.
لابیا خارجی چین‌خوردگی پوستی است. این لبه خارجی که بزرگتر می‌باشد لابیا ماژور نام دارد. بخش جلویی لب‌های بزرگ دقیقاً در زیر مونس پابلیس بهم می‌پیوندند. این بخش ناحیه‌ای است که موی شرمگاهی بر روی آن رشد می‌کند. طی رابطه جنسی جریان خون در این بخش زیاد می‌شود و این ناحیه از خون پر می‌شود که باعث حالت تورم در این بخش می‌شود.
لبه داخلی کوچک‌تر است و به آن لابیا مینور می‌گویند. این بخش نیز در واقع چین‌خوردگی پوستی است. این بخش نیز از کلیتوریس شروع شده و به سمت پایین امتداد دارد. بخش بالایی لابیا مینور دور کلیتوریس را احاطه می‌کند و کلاهک کلیتوریسی را به وجود می‌آورد.
اصولاً وظیفه و کار اصلی لابیاها حفاظت از واژن، رحم و کلیتوریس می‌باشد.
کلیتوریس
کلیتوریس به عنوان اصلی‌ترین و مهمترین عضو بخش خارجی آلت دستگاه تناسلی زنانه است. نوک کلیتوریس در بالای آلت زنانه قرار دارد، درست در جایی که لابیا‌های داخلی به هم می‌رسند. اندازه‌ی کلیتوریس در زنان نسبت به یکدیگر متغیر بوده و ممکن است به کوچکی یک عدس یا به بزرگی یک انگشت شست باشد. کلاهک کلیتوریسی، نوک کلیتوریس را می‌پوشاند. کلاهک کلیتوریسی هم به مانند لابیاها حاصل یک تاخوردگی پوستی است. عملکرد کلاهک کلیتوریسی حفاظت از کلیتوریس در برابر سایش است. کلیتوریس تعداد زیادی پایانه عصبی دارد و به همین دلیل بسیار حساس است.
آنچه از کلیتوریس قابل مشاهده است همان بخش نوک کلیتوریس است. کلیتوریس در داخل بدن زن، در پشت و زیر واژن است و در هر دو طرف آن ادامه دارد. به این بخش‌ها ریشه و پا می‌گویند. کلیتوریس از بافتی اسنفجی ساخته شده است که به علت این که تراکم عصب‌های موجود در کلیتوریس بسیار بالا است، در زمان برانگیختگی جنسی متورم و برآمده می‌شود و تنها هدف آن، لذت بردن زن از رابطه جنسی است.
چندین باور در مورد لابیاها وجود دارد
تغییرات در اندازه و شکل لابیاها را به طور کلی هیپرتروفی (بزرگ شدن لابیا) اطلاق می‌کنند.
- باور اول: باور عموم این است که فرم خاصی از لابیا مناسب است که این باور غلط است وظیفه لابیاها فقط حفاظت از واژن است و از نظر شکل ظاهری ممکن است لابیاها کوتاه یا بلند، چروکیده یا صاف باشند. در اکثر افراد یک لبه از لب دیگر بلندتر است. از نظر رنگ هم تنوع است، رنگ این ناحیه از صورتی تا قهوه‌ای تیره متغیر است. با افزایش سن ممکن است رنگ لب‌‌ها تغییر می‌کند. به طور عموم در بیشتر افراد لب خارجی بزرگ می‌باشد و در موارد نادر لابیا داخلی بزرگتر است. در هر حال هر دو لابیا حساس هستند و با تحریک جنسی حالتی متورم به خود می‌گیرند.
- باور دوم: با مشاهده رگ‌هایی آبی در لابیاها، گاهاً افراد فکر می‌کنند که مشکلی وجود دارد. در حالی‌که در اکثر خانم‌های باردار به علت آبستنی این حالت پدید می‌آید زیرا در این دوران جریان خون به سمت ناحیه لگن افزایش می‌یابد و رگ‌های واریسی در ناحیه لابیاها دیده می‌شود.
- باور سوم: گاه لابیا مینور از لابیا ماژور بزرگتر می‌باشد لذا بیشتر زنان این مورد را یک مشکل می‌دانند و در جهت رفع این مشکل هستند. باید دانست به خودی خودی بزرگتر بودن لابیا مینور اگر مانع خروج ترشحات واژن نشود، یا اگر در طی عادت ماهانه زنانه مانع خروج خون نشود و یا در هنگام فعالیت‌های بدنی مثل ورزش باعث ایجاد درد و ناراحتی نشود، هیچ گونه جای نگرانی ندارد.
مشکلات وجود لابیا بزرگ
باز هم ذکر می‌کنیم لابیا بزرگ به خودی خودی مشکلی نسیت مگر این‌که یکی از این مشکلات زیر را برای فرد ایجاد کند.
- وجود لابیا بزرگ باعث چین‌خوردگی بیشتر دهانه رحم می‌شود لذا رعایت بهداشت این قسمت باید با دقت بیشتری صورت گیرد این موضوع به خصوص در طی دوران عادت ماهانه بیشتر حائز اهمیت است زیرا وجود رطوبت در این ناحیه محیط را برای رشد و تجمع باکتری‌های بیماری‌زا افزایش می‌دهد. همچنین لازم است تا چنینی بانوانی نسبت به بهداست این ناحیه تناسلی بیشتر دقت کنند. موقع تماس با واژن حتماً دست‌های خود را بشوید. قبل و بعد از برقراری رابطه جنسی نیز لابیاها و دهانه واژن را کامل بشویید تا هیج‌گونه آلودگی در لابیاها و چین‌های آن گیر نکند. ضمناً بعد از شست‌وشو حتماً ناحیه مذکور را به درستی خشک کنید.
- گاه لابیا بزرگ در حین فالیت‌های بدنی مثل دوچرخه سواری و اسب سواری که قسمت واژن با زین یا نشیمن‌گاه دوچرخه در تماس است دچار درد و سوزش می‌شود که این به دلیل ایجاد سایش زیاد و اصطحکاک در ناحیه مذکور است.
- ایجاد درد و سوزش در حین رابطه جنسی
- پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان نیز می‌توانند باعث ایجاد ناراحتی در شخص شوند. این کار در طولانی مدت باعث ایجاد پوستی زمخت و سفت در این ناحیه شده که این پوست حساس بوده و با کوچکترین تماس‌های دچار آزردگی می‌شود.
علت تغییرات لابیاها
شکل لابیاها به طور کلی در دوران بلوغ تغییر می‌کند و به اصطلاح فرم اصلی خود را پیدا می‌کند و همانطور که ذکر شد شکل لابیاها در هر فردی با فرد دیگر متفاوت است. برخی دختران بالغ از این تغییر شکل لابیا در سن بلوغ ناراحت می‌شوند؛ این بانوان باید توجه کنند که این یک فرایند طبیعی است و جای نگرانی نیست. اما با افزایش سن، بارداری، ابتلا به بیماری‌های خاص ممکن است تغییرات در لابیاها برای برخی از بانوان مشکل‌ساز شود. لازم است برخی از علل این تغییر شکل لابیاها را بررسی کنیم.
- تعداد بارداری و آبستنی یکی از علل شایع در تغییر شکل لابیاها است که باعث افزایش سایز لابیاها می‌شود؛ زیرا این بافت‌ها از تجمع چربی شکل گرفته‌اند و بافت چربی به خودی خود شکل خاص، استحکام و قوام ندارد و در طی بارداری می‌تواند تغییر شکل پیدا کرده و به همان صورت باقی بماند.
- مهمترین عاملی که باعث تغییر سایز در لابیا می‌شود، مشکلات هورمونی است. البته به طور طبیعی در اثر ترشح هورمون استروژن لابیاها شروع به رشد می‌کنند. ولی این مشکل در دوران حاملگی بیشتر نمود پیدا می‌کند زیرا تغییرات هورمونی در دوران بارداری بیشتر است. بنابراین باز به مورد اول می‌رسیم بارداری عامل مهم تغییر شکل لابیاها است.
- سن افراد نیز در تغییر شکل لابیاها اثر دارد. همانطور که با بلوغ یک دختر لابیاها بزرگ می‌شوند و شکل یا فرم خود را به دست می‌آ‌‌ورند، با افزایش سن لابیاها هم مثل هر بافتی در بدن دچار تغییرات می‌شوند. هر چه یک زن به دوران یائسگی نزدیک می‌شود لابیاها شل و افتاده شده و دیگر ایستای و قوام سابق را ندارند. البته مهمترین علت کاهش سایز لابیاها ترشح کم هورمون‌های جنسی در دوران یائسگی است.
- عوامل ژنتیکی هم از علل تغییر شکل و سایز لابیاها است. در اینجا مسئله به ارث رسیدن یک صفت است و دیگر مسئله محیط و اکتسابی بودند را نمی‌توان مطرح کرد.
تشخیص هیپرتروفی لابیا
آزمایش یا متد خاصی برای شناخت بزرگ بودن لابیاها وجود ندارد، بلکه پزشک معالج بر اساس مشاهدات و معاینه فیزیکی و شرح حال بیمار از وضعیت خودش به این شناخت و تشخیص می‌رسد.
نکاتی برای کنترل وضعیت لابیا بزرگ و تغییر شکل یافته
یکی از روش‌ها انجام عمل جراحی است. برای دختران و زنانی که تمایل به انجام عمل جراحی ندارند، رعایت نکات ذیل می‌توان کمک کننده باشد.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ جدداً خودداری کنید و تا حد ممکن از شورت‌های نخی و پنبه‌ای که قابلیت تنفس بالاتری دارند استفاده کنید. لباس‌های زیر خود را مرتب تعویض کنید. لباس مرطوب، خود تحریک کننده هستند بنابراین ناحیه تناسلی خود را هموراه خشک نگه دارید و برای خشک کردن ناحیه تناسلی از دستمال کاغذی استفاده نکنید.
- پوشیدن شلوارهای تنگ و ساق نیز خود تحریک کننده است. بهتر گاهی شلوارها گشاد، دامن و یا پیراهن بپوشید.
- در هنگام استحمام از صابون‌های طبیعی استفاده کنید زیرا صابون‌های معطر و مواد شیمیایی موجود در صابون‌ها می‌توانند باعث حساسیت پوست در ناحیه واژن به خصوص لابیاها شوند. لابیاها اولین ناحیه در تماس مستقیم با محیط خارج بدن یک زن یا دختر هستند بنابراین لازم است تا این ناحیه کاملاً با آب شسته شود تا هیچ نوع ماده شیمیایی روی آن باقی نماند.
- توصیه می‌شود از پدهای بهداشتی استفاده کنید که فاقد مواد شیمیایی هستند.
- در هنگام ورزش‌های خاص مثل سوارکاری، دوچرخه‌سواری و شنا که تماس با لابیاها بیشتر است بهتر است لبه‌های واژن را در حالت مناسب تنظیم کرده و سپس اقدام به پوشیدن لباس کنید.
- جهت کاهش سوزش احتمالی لابیاها می‌توانید با مشورت با پزشک از پمادهای موضعی استفاده کنید.
لابیاپلاستی
لابیاپلاستی به دو روش جراحی و سرپایی انجام می‌شود. روش سرپایی در مطب انجام می‌گیرد و در روش جراحی نیاز به اتاق عمل است. با پیشرفت تکنولوژی امروزه با لیز نیز لابیاپلاستی انجام می‌گیرد. مزیت این روش دوران نقاهت کوتاه‌تر است حتی گاهی بعد از این عمل بیمار می‌تواند کارهای روزمره خود را انجام دهد.
گاهی به تشخیص پزشک برای کوچک کردن لابیاها نیاز به عمل جراحی است و البته گاهی برخی افراد برای زیبایی و ایجاد یک شکل مناسب‌تری در ناحیه لابیا اقدام به عمل جراحی می‌کنند. در عمل لابیاپلاستی، پزشک بافت‌های اضافه را بر‌می‌دارد و شکل لابیاها و اندازه آن‌ها تغییر خواهد داد. برخی افراد به عمل جراحی اعتماد دارند و یا موارد خاصی از منع استفاده از لیزر را دارند مثلاً در افرادی که به لوپوس مبتلا هستند، لیزتراپی گزینه مناسبی نیست لذا در این افراد عمل جراحی برای لابیاپلاستی گزینه مناسب‌تری است. در اکثر مواقع برای این جراحی نیاز به بیهوشی عمومی است بنابراین افراد که فقط برای زیبایی اقدام می‌کنند باید به خطرات احتمالی آن واقف شوند.
علاوه بر بیهوشی و عوارض احتمالی آن، گاه عفونت ناشی از جراحی، خونریزی و جای زخم ناشی از عمل لابیاپلاستی نیز ممکن است باقی بماند.
مراقبت‌های بعد از عمل لابیاپلاستی
بعد از عمل جراحی پزشک توصیه‌های را برای ورزش کردن و مقاربت توصیه می‌کند این توصیه‌های پزشکی معمولاً یک تا دو ماه باید رعایت شوند و توجه به این موارد مشکلات بیمار بعد از لابیاپلاستی را کاهش می‌دهد.
- استراحت بیمار برای مدت زمان سه روز بعد از جراحی توصیه می‌گردد.
- بعد از گذشت ۲۴ ساعت یک استحمام کوتاه مدت توصیه می‌شود ولی ناحیه مورد عمل را لمس نکنید و آن را تحت فشار آب نیز قرار ندهید.
- برای بهداشت ناحیه تناسلی از ژل‌های مخصوص واژن استفاده کنید.
- در دوران نقاهت طی این مدت ناحیه لابیاها متورم، کبود و حساس است. کمپرس یخ برای کاهش تورم و التهاب در این ناحیه توصیه می‌گردد. در دوران نقاهت لباس‌های زیر گشاد و یا دامن استفاده شود تا از سایش و ایجاد حساسیت بیشتر در عضو عمل شده جلوگیری شود. این ناحیه را خشک و تمیز نگه دارید.
- از رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه‌ها و غذاهایی کم چرب و زود هضم استفاده کنید. از خوردن غذاهایی نفاخ اجتناب کنید.
- برای مدت زمان سی تا چهل روز از برقراری رابطه جنسی بپرهیزید.
- از انجام ورزش‌های سنگین مانند بدن‌سازی، اسب‌سواری، کوهنوردی و … خودداری کنید.
- بهتر است از ورزش‌های آبی که ناحیه مورد عمل را در تماس با آب استخر قرار می‌دهد برای مدتی خودداری کنید تا محل جراحت به طور کامل بهبود پیدا کند.
به طور کلی عمل لابیاپلاستی نتایج مثبت دارد اما گاه جای زخم بعد از جراحی باقی می‌ماند و در برخی ممکن است باعث بروز درد هنگام نزدیکی و برقراری رابطه جنسی شود.
درود جالب بود سپاس