سندرم هورنر یک سندرم عصبی نادر است که چشم و ناحیه اطراف آن را در یک طرف صورت شما تحت تاثیر قرار میدهد. این نشانه آسیب عصب زمینه‌ای است و چندین علت احتمالی دارد، از تشریح شریان کاروتید تا تومور ریه آپیکال. هر فردی در صورت ابتلا به سندرم هورنر باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشد. با پینو بیبی همراه باشید تا در خصوص این سندرم بیشتر بدانید.
سندرم هورنر چیست؟
سندرمهورنر Horner Syndrome، هم چنین به عنوان فلج سمپاتیک چشم یا سندرم برنارد – هورنر شناخته میشود، یک سندرم عصبی نسبتاً نادر است که چشم و بافت‌های اطراف یک طرف صورت شما را تحت تاثیر قرار میدهد. این به دلیل اختلال در مسیر اعصاب سمپاتیک است که ساقه مغز شما را به چشم‌ها و صورت شما متصل میکند. این اعصاب عملکردهای غیرارادی مانند تعریق و گشاد شدن و انقباض مردمک چشم شما را کنترل میکنند.
آیا سندرمهورنر تهدید کننده زندگی است؟
علائم مرتبط با سندرمهورنر به طور کلی باعث مشکلات مهمی در سلامت یا بینایی شما نمی‌شود. با این حال، آنها می‌توانند وجود یک مشکل بهداشتی اساسی را نشان دهند که ممکن است بسیار جدی باشد. در صورت بروز علائم سندرمهورنر برای تعیین علت زمینه‌ای مهم است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
سندرمهورنر چه کسانی را تحت تاثیر قرار میدهد؟
سندرمهورنر می‌تواند هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به این عارضه دارای فرم مادرزادی (از بدو تولد) هستند.
سندرم هورنر چقدر شایع است؟
سندرم هورنر ناشایع است. تقریباً از هر ۶۰۰۰ نفر ۱ نفر را مبتلا میکند.
علائم سندرم هورنر چیست؟
معمولاً علائم سندرمهورنر فقط یک طرف صورت شما را تحت تأثیر قرار میدهد. آنها عبارت هستند از:
- افتادگی پلک فوقانی (پتوز).
- منقبض شدن مردمک چشم (میوز)، که منجر به عدم تطابق اندازه مردمک‌ها میشود.
- کاهش تعریق یا عدم تعریق در صورت (آنهیدروز)
علت سندرم هورنر چیست؟
اغلب، سندرمهورنر در نتیجه انسداد یا آسیب به اعصاب سمپاتیکی که به چشم شما منتهی میشود، رخ میدهد. علل زمینه ای آسیب عصبی می‌تواند بسیار متفاوت باشد، از عفونت گوش میانی گرفته تا تشریح شریان کاروتید یا تومور قفسه سینه آپیکال.
در موارد نادر، سندرمهورنر یک بیماری مادرزادی است، به این معنی که در بدو تولد وجود دارد. معمولاً شکل مادرزادی به دلیل نوعی تروما هنگام تولد یا آسیب به اعصاب یا شریان کاروتید در حین زایمان رخ میدهد. در موارد نادرتر، این سندرم ممکن است ارثی باشد، اگر چه هنوز هیچ ژن خاصی با آن مرتبط نشده است.
سه مسیر عصبی مختلف ممکن است در سندرمهورنر دخیل باشند. اعصاب مغز شما در مسیر مستقیمی‌به چشم و صورت شما حرکت نمی‌کنند. آنها در سه مسیر حرکت میکنند و اختلال در هر یک از این مسیرها ممکن است رخ دهد. به همین دلیل، سه نوع سندرم هورنر با علل احتمالی متفاوت وجود دارد.
برخی از افراد مبتلا به این سندرم بیماری زمینه‌ای شناخته شده‌ای ندارند که منجر به آن شود. به این موارد سندرمهورنر ایدیوپاتیک می‌گویند.
سندرم هورنر مرتبه اول (مرکزی)
سندرم هورنر مرتبه اول (مرکزی) ناشی از آسیب به اعصابی است که از هیپوتالاموس شما می‌روند و از طریق ساقه مغز و نخاع شما به پایین می‌روند. آسیب یا انسداد این مسیر عصبی ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- وقفه ناگهانی در جریان خون به ساقه مغز شما.
- تومور در هیپوتالاموس شما
- آسیب نخاعی
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- ناهنجاری کیاری
- آنسفالیت
- مننژیت
- سندرم مدولاری جانبی (سندرم والنبرگ)
- سیرنگومیلیا
سندرم هورنر مرتبه دوم (پیش گانگلیونی)
سندرم مرتبه دوم هورنر ناشی از آسیب به مسیر عصبی است که از قفسه سینه به بالای ریه‌ها و در امتداد شریان کاروتید در گردن شما منتهی میشود. شرایطی که می‌تواند به این مسیر عصبی آسیب برساند یا مانع شود عبارت هستند از:
- تومورها در قسمت بالایی ریه یا حفره قفسه سینه شما.
- ضربه به گردن یا حفره قفسه سینه به دلیل یک جراحی یا تصادف.
- آسیب شبکه بازویی.
- یک دندان آبسه کرده در فک شما.
سندرم هورنر مرتبه سوم (پس از عقده‌ای)
سندرم هورنر مرتبه سوم در نتیجه آسیب به مسیر عصبی که از گردن به گوش میانی و چشم می‌رسد، ایجاد میشود. مشکلات ممکن است ناشی از:
- ضایعات در شریان کاروتید شما
- عفونت گوش میانی
- آسیب به پایه جمجمه شما
- میگرن یا سردردهای خوشه ای
- سندرم پاراتریژمینال رادر
- تشریح شریان کاروتید داخلی یا آنوریسم شریان کاروتید
- زونا (هرپس زوستر)
- آرتریت تمپورال
سندرم هورنر چگونه تشخیص داده میشود؟
ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً سندرم هورنر را با معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهند. تعیین علت زمینه ای ممکن است پیچیده باشد، زیرا ممکن است به دلیل بسیاری از شرایط پزشکی رخ دهد. علاوه بر این، سایر شرایط می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. یک پزشک متخصص سوالات مفصلی در مورد علائم و سابقه پزشکی شما خواهد پرسید. آنها در مورد جراحات، بیماری‌ها و جراحی‌های گذشته سوال خواهند کرد. آنها هم چنین یک معاینه فیزیکی انجام خواهند داد. بر اساس سابقه پزشکی شما و هر گونه علائم دیگری که دارید، ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری را برای تعیین علت سندرم هورنر تجویز کند، از جمله:
- آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس قفسه سینه، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن) یا سونوگرافی.
- آزمایشات خون، مانند شمارش کامل خون (CBC) و میزان رسوب گلبول قرمز (ESR).
سندرم هورنر چگونه درمان میشود؟
درمان سندرم هورنر شامل درمان علت زمینه‌ای است. از آن جایی که علل احتمالی زیادی وجود دارد، انواع درمان می‌تواند بسیار متفاوت باشد. گاهی اوقات، هیچ درمانی لازم نیست، مگر این که فرد مبتلا درد یا ناراحتی‌های دیگری را تجربه کند.
آیا می‌توانم از سندرمهورنر پیشگیری کنم؟
از آن جایی که بسیاری از شرایط زمینه ای می‌توانند به طور بالقوه باعث سندرم هورنر شوند، هیچ راهی برای جلوگیری از ایجاد آن وجود ندارد. با این حال، در موارد سندرم هورنر مربوط به تروما (مانند تشریح شریان کاروتید)، انجام اقدامات ایمنی برای جلوگیری از آسیب به گردن و رعایت اقدامات احتیاطی می‌تواند به شما در جلوگیری از ابتلا به این سندرم کمک کند.
پیش آگهی سندرمهورنر چیست؟
پیش آگهی (چشم انداز) سندرمهورنر به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. علائم مشخصه سندرم هورنر معمولاً تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی یا بینایی شما ندارد. اگر علت زمینه‌ای یک بیماری مزمن (طولانی) مانند مولتیپل اسکلروزیس باشد، سندرم هورنر نیز ممکن است مزمن باشد. اگر ناشی از چیزی موقت و قابل درمان باشد، مانند عفونت گوش، احتمالاً پس از درمان عفونت از بین خواهد رفت.
چه زمانی باید به خاطر سندرمهورنر به پزشک خود مراجعه کنم؟
اگر علائم سندرم هورنر مانند افتادگی یک پلک فوقانی، عدم تطابق اندازه مردمک و عدم تعریق در همان سمت صورت خود را دارید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تعدادی از عوامل، برخی جدی‌تر از دیگران، می‌توانند باعث سندرمهورنر شوند. تشخیص سریع و دقیق بسیار مهم است.
اگر علائم یا علائم مرتبط با سندرمهورنر به طور ناگهانی ظاهر شد، پس از یک آسیب تروماتیک ظاهر شد، یا با علائم یا نشانه های دیگری همراه بود، مراقبت های اورژانسی دریافت کنید، مانند:
- اختلال در بینایی
- سرگیجه
- لکنت زبان
- مشکل در راه رفتن
- ضعف عضلانی یا عدم کنترل عضلات
- سردرد شدید و ناگهانی یا درد گردن
سوالات متداول در خصوص سندرم هورنر
به طور معمول، علائم و نشانههای سندرم هورنر شامل کاهش اندازه مردمک، افتادگی پلک و کاهش تعریق در سمت آسیب دیده صورت است.
اصطلاح سندرم پاراتریژمینال رادر در مورد بیمارانی که معمولاً مردان میانسال هستند که سندرم هورنر و سر درد روزانه یک طرفه دارند به کار می‌رود. در سندرم رادر اصلی، درد، درد سه قلو همراه با کم هوشی یا بیهوشی در توزیع عصب جمجمه‌ای سه قلو است.
سندرم هورنر که به نام فلج سمپاتیک چشم نیز شناخته میشود، تا ۵۰ درصد از افراد مبتلا به تومور پانکواست را تحت تاثیر قرار میدهد. این عارضه زمانی رخ میدهد که تومور به سیستم عصبی سمپاتیک، که مسیر عصبی بین مغز و صورت است که واکنش «فرار یا مبارزه» بدن را کنترل میکند، حمله میکند.
کوکائین موضعی برای تایید تشخیص بالینی قطع عصب سمپاتیک چشم یا سندرم هورنر (HS) استفاده میشود.
سندرم هورنر یک بیماری نادر است که به طور کلاسیک با پتوز جزئی (افتادگی یا افتادگی پلک فوقانی)، میوز (منقبض شدن مردمک چشم) و آنهیدروز صورت (عدم تعریق) به دلیل اختلال در تامین عصب سمپاتیک ظاهر میشود.
یک متخصص چشم (چشم پزشک) هم چنین ممکن است با گذاشتن یک قطره دارویی در هر دو چشم، تشخیص را تأیید کند – یا قطرهای که مردمک چشم سالم را گشاد میکند یا قطرهای که مردمک چشم سالم را منقبض میکند.
آنوریسمهای سینوس حفرهای به دلیل نزدیکی نزدیک فلج عصب سوم به سایر اعصاب داخل سینوس کاورنوس تمایل به ایجاد سایر نوروپاتیهای جمجمه حرکتی چشمی یا سندرم هورنر دارند.
سندرمهورنر ممکن است از ضایعات در هر نقطه از مسیر سمپاتیک ایجاد شود. ناهنجاریهایی که در همه بیماران، صرف نظر از سطح وقفه، یافت میشود، شامل موارد زیر است: پتوز خفیف تا متوسط، به دلیل عصب کشی عضله مولر تحت کنترل سمپاتیک.
نورونهای مرتبه اول در هیپوتالاموس خلفی جانبی قرار دارند و از آن جا، رشتههای سمپاتیک از ساقه جانبی مغز عبور میکنند و تا مرکز مژگانی نخاعی Budge و Waller در ستون خاکستری میانی جانبی نخاع در C8-T1 گسترش مییابند.
سندرم پورفور دو پتیت (PDP) (یعنی سندرمهورنر معکوس) یک اختلال نادر سیستم عصبی سمپاتیک است که شامل میدریاز همان طرف، هیپرهیدروزیس و جمع شدن پلک است. سندرم PDP (PDPS) تظاهرات بالینی متضادی با سندرمهورنر (HS) دارد که یک پارزی سمپاتیک چشمی است.
سندرم هورنر با مردمک میوتیک همراه است و وجود آن با پاسخ مردمک به عوامل دارویی خاص قابل تایید است. میاستنی گراویسMG یک اختلال خود ایمنی سیستمیک است که بر اتصال عصبی عضلانی تأثیر می‌گذارد که منجر به ضعف عضله اسکلتی میشود که با خستگی و علائم نوسان مشخص میشود.
اگر علت پاتولوژیک زمینه‌ای وجود نداشته باشد، چشم انداز بسیار خوب است. این وضعیت به خودی خود قابل حل است، اما بسته به شدت ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.
وقفه در مسیر عصبی سمپاتیک که مغز و صورت را به هم متصل میکند باعث سندرم هورنر میشود. اختلال در مسیر عصب سمپاتیک ممکن است در نتیجه آسیب، عفونت یا بیماری رخ دهد. برخی از موارد ممکن است علت ژنتیکی داشته باشند، در حالی که بیشتر آنها خوش خیم و ایدیوپاتیک هستند.
از آن جایی که عضله مولر با عصب سمپاتیک در پاتوفیزیولوژی سندرم هورنر نشان داده شده است، کونژونکتیو مولرکتومی اغلب جراحی انتخابی برای اصلاح پتوز در بیماران مبتلا به سندرم هورنر است.
سندرم هورنر در هشت بیمار با درد همان طرف در سر، صورت یا گردن همراه بود. در تمام موارد آنژیوگرافی باریک شدن شریان کاروتید داخلی را با الگوی سازگار با دیسکسیون در دیواره شریان نشان داد.
در حالی که بینایی و سلامتی معمولاً توسط سندرمهورنر آسیب نمی‌بیند، آسیب عصبی که باعث این اختلال میشود ممکن است نشانه ای از سایر مشکلات سلامتی باشد. علائمی که ممکن است همراه با بیماری هورنر باشد، اما مستقیماً توسط آن ایجاد نمی‌شوند، عبارت هستند از: سرگیجه، همراه با تهوع و استفراغ و دوبینی.
شیوع سندرم هورنر در جمعیت بیماران ام اس ۲ تا ۳ درصد است. با استفاده از آزمایش فارماکولوژیک در سه بیمار، ضایعات در نورونهای سمپاتیک مرکزی یا میانی قرار گرفتند. این احتمال وجود دارد که دمیلینه شدن نورون سمپاتیک مرکزی دلیل این تظاهرات احتمالی ام اس باشد.
از هر ۶۲۵۰ نوزاد یک نفر با سندرمهورنر متولد میشود. بروز سندرم هورنر که بعداً ظاهر میشود ناشناخته است، اما به عنوان یک اختلال غیر معمول در نظر گرفته میشود. اگر چه سندرم مادرزادی هورنر می‌تواند در خانواده‌ها منتقل شود، هیچ ژن مرتبطی شناسایی نشده است.
سخن آخر
سندرم هورنر وضعیتی است که صورت و چشم را در یک طرف بدن درگیر میکند. این بیماری به دلیل اختلال در مسیر عصبی از مغز به سر و گردن ایجاد میشود. سندرمهورنر نشانه نادر آسیب عصبی زمینه‌ای است. در حالی که علائم سندرم اغلب باعث آسیب نمی‌شود، علت اصلی ممکن است تهدید کننده زندگی باشد، مانند تومور یا تشریح شریان کاروتید. به همین دلیل، بسیار مهم است که در صورت ابتلا به این سندرم به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا بتوانند علت اصلی را تعیین کنند و فوراً آن را درمان کنند.