بارداری شیمیایی یا سقط جنین زودرس به نوعی از دست دادن حاملگی گفته می‌شود که پیش از هفته پنجم بارداری اتفاق می‌افتد. مثبت شدن تست بارداری و سپس دریافت نتیجه منفی در تنها چند هفته بعد می‌تواند نشانه بارداری شیمیایی باشد.
بیش‌تر افرادی که این نوع حاملگی را تجربه می‌کنند، در آینده همچنان به طور سالم و طبیعی باردار خواهند شد.
بارداری شیمیایی چیست؟
حاملگی شیمیایی به سقط جنین بسیار زودرس گفته می‌شود که در پنج هفته اول بارداری اتفاق می‌افتد. در این بازه زمانی، یک جنین در بدن زن تشکیل می‌شود و حتی ممکن است در پوشش رحم شما فرو رود و لانه گزینی داشته باشد؛ اما پس از آن، رشد جنین متوقف می‌شود. حاملگی‌های شیمیایی آنقدر زود اتفاق می‌افتند که بسیاری از افرادی که سقط جنین می‌کنند، حتی متوجه آن نمی‌شوند.
گاهی اوقات، از دست دادن شانس تولد نوزاد با بارداری شیمیایی از نظر روحی بسیار دشوار و ناراحت کننده است؛ به خصوص در صورتی که برای بچه دار شدن تلاش زیادی کرده باشید. با این حال، تجربه کردن بارداری شیمیایی به این معنا نیست که قادر نخواهید بود نوزادی را در ترم کامل به دنیا بیاورید. بسیاری از افرادی که سقط جنین زودرس را تجربه کرده‌اند، حاملگی‌های موفقی دارند.
تفاوت بین بارداری شیمیایی و بارداری بالینی چیست؟
نام گذاری بارداری با عنوان “شیمیایی” ممکن است اینطور به نظر برسد که برداشت سرد و بی احساسی به تولد نوزاد داشته است. اما این نام مربوط به تجربه بارداری نیست. بلکه بارداری شیمیایی نام خود را از مواد شیمیایی موجود در بدن شما یا همان هورمون‌هایی گرفته است که نتیجه تست بارداری را مثبت می‌کنند.
در پنج هفته اول بارداری، جنین هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را تولید خواهد کرد. سطح هورمون hCG شما تنها نشانه واقعی از باردار بودن شما در این مرحله را ارائه می‌دهد؛ زیرا هنوز برای دیدن علائم رشد جنین در سونوگرافی زود است.
هنگامی که رشد جنین متوقف می‌شود، سطح hCG شما کاهش می یابد.
در بارداری بالینی، سطح هورمون hCG شما افزایش پیدا می‌کند. پزشک شما می‌تواند علائم و نشانه‌های وجود جنین شما را در سونوگرافی ببیند و در هفته ششم یا هفتم ضربان قلب را بشنود.
آیا بارداری شیمیایی همان حاملگی واقعی است؟
بارداری شیمیایی زود به پایان می‌رسد؛ زیرا رشد جنین در آن متوقف می‌شود. این حالت با بارداری بالینی که در آن شواهدی از زنده بودن و سلامت جنین وجود دارد، متفاوت است. اما این بدان معنا نیست که حاملگی شیمیایی واقعی نیست.
گاهی اوقات، دانستن این که باردار هستید، چیزی است که این تجربه را برای شما واقعی می‌کند. گاهی اوقات نیز صدای شنیدن ضربان قلب جنین باعث می‌شود که حس کنید این تجربه واقعی است. این که چقدر این تجربه واقعی به نظر می‌رسد، به هر فرد بستگی دارد. تجربه هر فردی با ارزش و قابل احترام است.
آیا حاملگی شیمیایی بد است؟
هیچ راه درستی برای واکنش به بارداری شیمیایی وجود ندارد.
اگر برای باردار شدن برنامه ریزی نکرده بودید، فهمیدن این که دیگر باردار نیستید ممکن است مایه آرامش باشد.
اما در صورتی که برای بچه دار شدن بدون موفقیت تلاش کرده‌اید، تجربه بارداری شیمیایی می‌تواند دلخراش باشد.
البته لازم است بدانید که تنها به این دلیل که بارداری شما زود به پایان رسیده است، به این معنی نیست که نمی‌توانید دوباره باردار شوید. همینطور به این معنا هم نیست که بارداری بعدی شما دوباره پایان می‌یابد و نوزاد جدید شما متولد نمی‌شود.
سقط جنین زودرس چه افرادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
هر فردی که قادر است باردار شود، ممکن است حاملگی شیمیایی را نیز تجربه کند.
اگر قصد دارید که از طریق لقاح آزمایشگاهی (IVF) باردار شوید، احتمال بیش‌تری وجود دارد که متوجه بارداری شیمیایی شوید؛ زیرا این نوع حاملگی‌ها بسیار دقیق نظارت می‌شوند. اگرچه IVF به تنهایی یک عامل خطر و دلیل بروز بارداری شیمیایی نیست.
در صورتی که شرایط زیر را داشته باشید، شانس شما برای تجربه سقط جنین زودرس افزایش پیدا می‌کند:
- شما ۳۵ سال یا بیش‌تر دارید.
- شکل رحم شما غیر معمول است.
- سطح هورمون شما بیش از حد بالا یا خیلی پایین است.
- شما به یک عفونت مقاربتی (STI) مبتلا هستید.
- شما به اختلالات تیروئید، دیابت یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مبتلا هستید.
توصیه می‌کنیم که در مورد عوامل خطر احتمالی با پزشک خود صحبت کنید. با کمک پزشک می‌توانید یک برنامه مراقبتی برای رسیدگی به هر مشکل اساسی که ممکن است بر باروری شما تاثیر منفی بگذارد را تنظیم و تهیه کنید.
حاملگی شیمیایی چقدر شایع است؟
این نوع بارداری‌ها بسیار رایج هستند. حدود یک چهارم کل بارداری‌ها پیش از ۲۰ هفته اول بارداری به پایان می‌رسد و حدود ۸۰ درصد از این سقط ها به صورت زودرس اتفاق می‌افتند.
با این حال، دانستن این که حاملگی شیمیایی دقیقا چقدر شایع است، دشوار است. زیرا احتمال این وجود دارد که بسیاری از افراد سقط جنین زودرس را تجربه کنند، بدون این که هیچ معاینه یا تشخیصی از پزشک دریافت کنند.
علائم و نشانه‌های بارداری شیمیایی چیست؟
دانستن علائم شایع بارداری شیمیایی می‌تواند مفید باشد:
- عادت ماهانه شما حدود یک هفته دیرتر از حد معمول اتفاق می‌افتد.
- تست بارداری شما مثبت شده است، اما بعد از آن پریود می‌شوید.
- تست بارداری شما مثبت شده است و سپس بعد از گذشت چند هفته، تست بارداری منفی می‌شود.
- قاعدگی شما سنگین تر از حد طبیعی است و دردهای قاعدگی شدید تری دارید.
- تست بارداری شما مثبت شده است، اما علائم رایج اوایل بارداری را تجربه نمی‌کنید.
بدون انجام آزمایش بارداری (با استفاده از آزمایش نمونه ادرار یا خون) نمی‌توان فهمید که آیا فردی حاملگی شیمیایی داشته است یا خیر.
سقط جنین زودرس ناشی از لقاح آزمایشگاهی (IVF)
حاملگی شیمیایی همچنین ممکن است پس از لقاح آزمایشگاهی (IVF) اتفاق بیفتد. در روش IVF، یک تخمک از تخمدان شما خارج می‌شود و با اسپرم مخلوط می‌شود. سپس جنین پس از لقاح به رحم منتقل می‌شود.
اگر به دلایل زیر نمی‌توانید باردار شوید، IVF یک روش برای کمک به بارداری شما محسوب می‌شود:
- آسیب دیدن لوله‌های فالوپ
- مشکل در تخمک گذاری یا عدم تخمک گذاری
- اندومتریوز
- فیبروم رحم
- سایر مشکلات باروری
بسته به کلینیکی که برای لقاح آزمایشگاهی به آن مراجعه می‌کنید، معمولاً طی ۹ تا ۱۴ روز پس از IVF برای بررسی بارداری، آزمایش خون گرفته می‌شود.
در صورت صورت گرفتن لانه گزینی، نتیجه آزمایش خون مثبت خواهد بود. اما متاسفانه، ناهنجاری‌های جنین ممکن است مدت کوتاهی پس از آن باعث حاملگی شیمیایی شود.
سقط جنین بعد از IVF می‌تواند دلخراش باشد، اما همچنین نشانه‌ای مبنی بر این است که شما توانایی باردار شدن دارید و تلاش‌های بعدی شما در IVF ممکن است موفقیت آمیز باشد.
خونریزی ناشی از حاملگی شیمیایی به چه شکل است؟
خونریزی ناشی از حاملگی شیمیایی ممکن است برای افراد مختلف متفاوت به نظر برسد. عادت ماهانه شما ممکن است طبیعی به نظر برسد، یا ممکن است متوجه شوید که سنگین تر از حد معمول است و باعث گرفتگی و درد بیش‌تر عضلات شما می‌شود.
گاهی اوقات نیز خونریزی به صورت لکه بینی شروع می‌شود و سپس همراه با لخته شدن خون بسیار شدید می‌شود.
دلیل بارداری شیمیایی چیست؟
در حاملگی شیمیایی، جنین هورمون hCG، هورمونی که برای رشد به آن نیاز دارد را تولید می‌کند. hCG همچنین همان هورمونی است که آزمایش‌های بارداری آن را بررسی می‌کنند تا ببینند که آیا شما باردار هستید یا خیر. اگر رشد جنین متوقف شود، دیگر هورمون hCG در بدن تولید نمی‌شود.
هیچ کس دقیقاً نمی‌داند که چرا رشد جنین در طول بارداری شیمیایی متوقف می‌شود. به احتمال زیاد، رشد جنین به دلیل مشکلی در ساختار ژنتیکی یا DNA آن متوقف می‌شود. گاهی اوقات، جنین آنطور که لازم است برای رشد کردن در لایه داخلی رحم محکم قرار نمی‌گیرد یا لانه گزینی نمی‌کند. در نتیجه، سطح هورمون hCG در بدن شما کاهش پیدا می‌کند و تست‌های بارداری شما منفی می‌شوند.
علل دیگر بارداری شیمیایی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سطح غیر طبیعی هورمون
- ناهنجاری‌های رحمی
- لانه گزینی در خارج از رحم
- عفونت‌هایی مانند کلامیدیا یا سیفلیس
بارداری شیمیایی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند تا ببیند که آخرین قاعدگی شما در چه زمانی اتفاق افتاده است. آزمایش بارداری به پزشک شما نشان می‌دهد که آیا شما حاملگی شیمیایی داشته اید یا خیر.
بارداری شیمیایی چگونه درمان می‌شود؟
هیچ درمانی برای بارداری شیمیایی وجود ندارد. اما بسیاری از افرادی که تجربه یک بارداری که به طور زودرس به پایان می‌رسد را دارند، در آینده نیز بارداری سالمی خواهند داشت.
اگر حاملگی‌های شیمیایی مکرر دارید، احتمال دارد که پزشک شما را به متخصص باروری ارجاع دهد.
این که بدانید که شانس شما برای داشتن یک بارداری موفق در آینده خوب است، به این معنی نیست که تا پایان بارداری خود به کمک نیاز ندارید. هر فردی از دست دادن بارداری و سقط جنین زودرس را به صورت متفاوتی تجربه می‌کند.
اگر برای باردار شدن آماده نبودید، ممکن است بعد از شنیدن این خبر احساس آرامش کنید.
ممکن است احساس ناامیدی داشته باشید از این که لذت آموختن باردار بودن را تجربه کردید تا مدت کوتاهی بعد این احساس از بین برود. همینطور ممکن است اصلا احساس خاصی نداشته باشید و این اشکالی ندارد.
اگر نیاز دارید در مورد احساس از دست دادن خود صحبت کنید یا در صورتی که نیاز دارید از شخصی حرفه‌ای مشاوره بگیرید که بتواند در مراحل بعدی شما را راهنمایی کند، با پزشک یا مشاور خود تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند شما را با افرادی متخصص در این زمینه آشنا کنند و مقدمات ارتباط شما را فراهم کنند.
چگونه از بارداری شیمیایی پیشگیری کنیم؟
شما نمی‌توانید از بارداری شیمیایی جلوگیری کنید.
اغلب حاملگی‌های شیمیایی زمانی اتفاق می‌افتند که مشکلی در DNA جنین وجود داشته باشد و مانع از رشد آن شود. البته این احتمال وجود دارد که جنین بعدی و جنین‌های بعدی بدون مشکل رشد کنند.
پس از سقط جنین زودرس چه چیزی در انتظار من است؟
داشتن بارداری شیمیایی یا حتی حاملگی‌های شیمیایی متعدد به این معنی نیست که یک روز در آینده نمی‌توانید بارداری سالمی داشته باشید. کاری که تصمیم می‌گیرید در مسیر پیش رو انجام دهید به خود شما بستگی دارد.
توصیه می‌کنیم که برای صحبت و تحلیل احساساتی که تجربه می‌کنید، زمان بگذارید. با شریک زندگی خود و یا پزشک در مورد آنچه که باید در آینده اتفاق بیفتد، صحبت کنید.
چه زمانی بعد از بارداری شیمیایی تخمک گذاری می کنید؟
بسیاری از افراد بلافاصله پس از از دست دادن بارداری و سقط جنین زودرس تصمیم به باردار شدن دوباره می‌گیرند. بدن شما می‌تواند دو هفته پس از بارداری شیمیایی، تخمک گذاری کند و شانس بارداری داشته باشد.
بعد از سقط جنین زودرس چه سوالاتی از پزشک خود بپرسم؟
در صورتی که برای رسیدگی به سقط جنین زودرس خود به کمک نیاز دارید یا اگر می‌خواهید در مورد بالا بردن شانس بارداری خود در آینده توصیه حرفه‌ای دریافت کنید، توصیه می‌کنیم که با پزشک خود تماس بگیرید. سوالاتی که می‌توانید از پزشک بپرسید، عبارتند از:
- چه زمانی باید به متخصص باروری مراجعه کنم؟
- چه مدت باید قبل از اقدام برای باردار شدن مجدد صبر کنم؟
- چه تغییراتی می‌توانم برای بالا بردن احتمال بارداری سالم ایجاد کنم؟
- آیا آزمایشی وجود دارد که شما توصیه می‌کنید تا ببینید آیا مشکل یا بیماری زمینه‌ای خاصی وجود دارد که بر بارداری من تاثیر گذاشته است؟
سخن آخر
بارداری شیمیایی اغلب در چند هفته اول به پایان می‌رسد. هیچ راهی برای پیشگیری از حاملگی شیمیایی وجود ندارد و هیچ راهی برای درمان سقط جنین که اتفاق افتاده است نیز وجود ندارد.
البته بهتر است این را به خاطر داشته باشید که با این حال، بارداری‌های موفق اغلب پس از حاملگی‌های شیمیایی می‌آیند.
صرف نظر از احساسی که در مورد از دست دادن بارداری خود دارید، زمان لازم را برای تجزیه و تحلیل شرایط یا برنامه ریزی مراحل بعدی بارداری خود اختصاص دهید.
در صورتی که برای سازگاری با احساس اندوه یا ناامیدی خود به کمک نیاز دارید، توصیه می‌کنیم که با یک مشاور صحبت کنید و از پزشک خود در مورد هرگونه نگرانی در مورد باروری که ممکن است در حین برنامه ریزی مراحل بعدی خود داشته باشید، مشورت بگیرید.
شما می‌توانید با دوستان (و در صورت وجود، گروه پشتیبانی روانی) نیز تماس بگیرید تا از نظر روحی شما را حمایت کنند. اما باید بدانید که در نهایت، خود شما بهترین قضاوت کننده در مورد آنچه که نیاز دارید و آنچه در آینده نیاز خواهید داشت، هستید.