افزایش وزن یا کاهش وزن می‌تواند بر پریود شما تاثیر مثبت یا منفی بگذارد،. به عنوان مثال، تغییر وزن ممکن است عادت ماهانه شما را از حالت نامنظم به منظم تبدیل کند، یا ممکن است باعث شود که چرخه‌های قاعدگی شما کم‌تر شود یا به طور کلی متوقف شود. این موضوع فقط به میزان افزایش یا کاهش وزن شما بستگی ندارد، بلکه به این بستگی دارد که وزن اولیه شما چه بوده است.
یک سیکل قاعدگی عادی بین ۲۴ تا ۳۸ روز و به طور متوسط ۲۸ روز طول می‌کشد. یک عادت ماهانه طبیعی بین دو تا هفت روز و به طور متوسط پنج روز طول می‌کشد. اگر اضافه وزن یا کمبود وزن داشته باشید، احتمال این که پریود شما نامنظم باشد بیشتر است.
وزن سالم چقدر است؟
به جای این که فقط به عدد روی ترازو دقت کنید، لازم است که شاخص توده بدنی (BMI) خود را نیز بدانید. BMI راهی برای سنجش میزان چربی بدن شماست. برای تعیین BMI:
- خودتان را وزن کنید.
- قد خود را بر حسب اینچ اندازه بگیرید، سپس آن را مربع کنید (آن را در خودش ضرب کنید)
- وزن خود را بر مجذور قد خود تقسیم کنید.
- ضرب در ۷۰۳
| دسته | BMI |
| زیر وزن طبیعی | زیر ۱۸.۵ |
| وزن طبیعی | ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ |
| اضافه وزن | ۲۵ تا ۲۹.۹ |
| چاق | ۳۰ به بالا |
با این حال، BMI یک معیار ناقص است. فاکتورهایی مانند ترکیب بدن (به عنوان مثال توده بدن بدون چربی، چربی و تراکم استخوان)، قومیت، جنسیت، نژاد و سن را در نظر نمی‌گیرد. با این که این شاخص یک معیار ناقص است، اما BMI هنوز به طور گسترده در جامعه پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. زیرا روشی ارزان و سریع برای تحلیل و ارزیابی وضعیت سلامت و نتایج یک فرد است.
افزایش یا کاهش وزن بر پریود چه تاثیری می‌گذارد؟
کمبود وزن یا اضافه وزن می‌تواند بر سیکل پریود شما تاثیر بگذارد و آن را تغییر دهد. چرخه قاعدگی نتیجه یک تعامل پیچیده بین تخمدان‌ها و مغز شماست.
تغییر در سطوح هورمون باعث تخمک گذاری می‌شود و تغییرات هورمونی بیشتر منجر به عادت ماهانه شما می‌شود. هر چیزی که در این فعل و انفعال تداخل ایجاد کند، ممکن است از تخمک گذاری در بدن شما جلوگیری کند. اگر تخمک گذاری نداشته باشید، پریود هم نمی‌شوید.
سطح هورمون، تحت تاثیر وزن و میزان چربی بدن شما قرار می‌گیرد.
اگر وزن و چربی بدن شما بسیار کم باشد، ممکن است پریود شما قطع شود. چربی بیش از حد نیز ممکن است باعث عقب افتادن عادت ماهانه یا پریودهای سنگین شود. تغییر سریع وزن نیز می‌تواند در چرخه قاعدگی شما اختلال ایجاد کند.
اگر کم وزن هستید یا خیلی اضافه وزن دارید و پریود نمی‌شوید، با رسیدن به وزن مناسب احتمالاً دوباره به طور منظم پریود خواهید شد.
تاثیر افزایش وزن بر پریود
افزایش وزن می‌تواند چرخه پریود شما را به چند روش مختلف تغییر دهد.
اگر قبلا وزن طبیعی داشتید و اکنون با افزایش وزن به دسته‌های اضافه وزن یا چاق می‌روید، ممکن است در عادت ماهانه‌های خود تغییر مشاهده کنید.
اگر وزن شما کم است و پریود نمی‌شوید، افزایش وزن می‌تواند به تنظیم سیکل‌های شما کمک کند.
عادت ماهانه‌های ناقص
زنانی که ابتدا وزن طبیعی داشتند و سپس بیش از حد اضافه وزن پیدا کردند، احتمال دارد که پریودهای ناقص را تجربه کنند. افزایش ذخایر چربی بدن (همچنین به عنوان بافت چربی شناخته می‌شود) منجر به عدم تعادل هورمونی می‌شود و این می‌تواند تخمک گذاری را متوقف کند.
استروژن اضافی مرتبط با چاقی نیز خطر ابتلا به سرطان سینه و رحم را افزایش می‌دهد. کاهش وزن باعث بازگشت قاعدگی منظم و اصلاح استروژن اضافی در بدن شما می‌شود.
یکی از علل شایع پریود نشدن در زنان دارای اضافه وزن، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند مانع از تخمک گذاری و باعث از دست دادن پریود شود. علاوه بر این باعث می‌شود که تخمدان‌ها آندروژن اضافی تولید کنند، هورمون جنسی مردانه که در چرخه قاعدگی اختلال ایجاد می‌کند.
هر چه BMI شما بیشتر باشد (به ویژه در محدوده چاق بالای ۳۵)، احتمال این که پریود خود را از دست بدهید بیشتر است. حتی ممکن است خونریزی شما به طور کامل متوقف شود؛ عارضه‌ای که به نام آمنوره ثانویه شناخته می‌شود.
عادت ماهانه شدیدتر
زنانی که چاق هستند، بیشتر احتمال دارد که پریودهای سنگین و خونریزی غیرطبیعی رحم را تجربه کنند.
خونریزی شدید قاعدگی (که قبلاً به عنوان منوراژی شناخته می‌شد) به خونریزی‌هایی گفته می‌شود که بیش از هفت روز طول بکشد یا بسیار شدید باشد. طبق تعریف، شدید به این معنی است که نیاز به تعویض تامپون یا پد شما پس از کم‌تر از دو ساعت وجود داشته باشد یا لخته‌های خون به اندازه یک سکه یا بزرگ‌تر دفع کنید.
خونریزی شدید قاعدگی در صورت عدم درمان ممکن است منجر به کم خونی و فقر آهن شود، یک مشکل خونی رایج که باعث خستگی و ضعف می‌شود.
در صورتی که پریودهای سنگین را تجربه می‌کنید، توصیه می‌کنیم که با متخصص زنان خود صحبت کنید.
سیکل قاعدگی طبیعی
اگر وزن شما کم است و به طور منظم عادت ماهانه نمی‌شوید، افزایش وزن می‌تواند به تنظیم چرخه قاعدگی شما کمک کند.
BMI پایین معمولاً به دلیل محدودیت کالری، ورزش بیش از حد یا بیماری ایجاد می‌شود. این عوامل به بدن شما فشار می‌آورند و باعث تغییرات هورمونی می‌شوند که در تخمک گذاری مشکل ایجاد می‌کند. این موضوع همچنین باعث ایجاد سطح بسیار پایین استروژن می‌شود که به ویژه برای سلامت استخوان شما مضر است.
زمانی که با BMI کم، وزن اضافه می‌کنید، استرس وارده بر بدن خود را کاهش می‌دهید. این به بدن شما امکان این را می‌دهد که دوباره تخمک گذاری کند و در نتیجه پریود شود. همچنین تولید استروژن در بدن شما را دوباره شروع می‌کند و از استخوان‌های شما محافظت می‌نماید.
تاثیر کاهش وزن بر پریود
خانم‌هایی که چاق هستند یا اضافه وزن دارند و سیکل‌های نامنظم یا خونریزی شدید قاعدگی را تجربه می‌کنند، کاهش وزن می‌تواند به سبک‌تر و منظم شدن دوره‌های شما کمک کند. با این حال، تاثیر کاهش وزن بیش از حد نیز برای پریود خوب نیست.
کمبود وزن ممکن است باعث پریود نشدن شما شود. این معمولا در ورزشکاران حرفه‌ای و زنان مبتلا به اختلالات خوردن رخ می‌دهد. زنان برای داشتن قاعدگی منظم به حداقل ۲۲ درصد چربی بدن نیاز دارند.
مشابه افزایش وزن، میزان کاهش وزن مشخصی از وزن اولیه وجود ندارد که باعث از دست رفتن قاعدگی شود.
چرا کاهش وزن باعث قطع عادت ماهانه شما می‌شود؟
بر اساس گفته متخصصان، زمانی که تغییر فیزیکی مانند کاهش وزن را تجربه می‌کنید، بدن آن را به عنوان استرس در نظر می‌گیرد.
استرس باعث واکنش تهاجمی یا دفاعی بدن می‌شود. بدن شما تمام انرژی خود را حفظ می‌کند، چرخه قاعدگی شما را متوقف می‌کند و تولید هورمون را در بدن شما کاهش می‌دهد؛ زیرا قصد دارد فقط از منابع بدن برای چیزهایی استفاده کند که بسیار بسیار مهم هستند، مانند تنفس و هضم.
همانطور که احتمالاً از قبل حدس زده‌اید، کاهش وزن تنها نوع استرسی نیست که می‌تواند باعث بروز چنین واکنش فیزیولوژیکی شود. این حالت همچنین ممکن است در مواقع استرس عاطفی شدید رخ دهد. پزشکان می‌گویند که حتی می‌توانیم این حالت را بعد از جراحی یا یک بیماری شدید مشاهده کنیم.
عادت ماهانه‌های سبک و نامنظم
هر چه بیشتر کاهش وزن داشته باشید و هرچه سریع‌تر این وزن را کم کنید، احتمال این که پریود شما تحت تاثیر آن قرار گیرد، بیشتر می‌شود. اگر به دلیل کمبود کالری قابل توجه و ورزش شدید وزن کم کنید، ممکن است باعث واکنش استرسی بدن شود که سطح هورمون شما را تغییر می‌دهد و باعث می شود قاعدگی شما سبک تر و کم‌تر شود.
آمنوره
اگر بیش از حد وزن کم کنید، ممکن است قاعدگی شما به طور کامل متوقف شود. به حالتی که به مدت سه ماه در آن پریود نمی‌شوید و باردار هم نیستید، آمنوره گفته می‌شود.
کمبود وزن باعث تغییر در سطح هورمون‌ها از جمله کاهش استروژن می‌شود. این موضوع تخمک گذاری را قطع می‌کند و باعث می‌شود پریود خود را از دست بدهید. اگر تخمک گذاری نداشته باشید، نمی‌توانید باردار نیز بشوید. علاوه بر حالت ناباروری، سطح پایین استروژن برای سلامت استخوان شما ضرر دارد. سایر علائم آمنوره عبارتند از:
- آکنه (در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS بیشتر دیده می‌شود)
- موهای زائد صورت (به احتمال زیاد به دلیل سندرم تخمدان پلی کیستیک)
- ریزش مو (به احتمال زیاد به دلیل سندرم تخمدان پلی کیستیک)
- سردرد
- درد لگن
- بینایی تغییر می‌کند.
آیا می‌توانیم بدون تغییر سبک زندگی پریود خود را به حالت عادی بازگردانیم؟
وقتی آمنوره مطرح است، همه عادت ماهانه‌ها به طور یکسان ایجاد نمی‌شوند.
در عمل، شما می‌توانید با مصرف قرص‌های ضد بارداری یا استفاده از چسب‌های ضد بارداری که حاوی استروژن هستند و قرص‌های پروژسترون پریود شوید؛ اما این کار، اثر عوارض نامطلوبی که در اثر قطع شدن و نامنظم شدن قاعدگی به بدن شما می‌رسد را خنثی نمی‌کند. همچنین دوباره تخمک گذاری شما را شروع نمی‌کند.
بنابراین این کار برای افرادی که در تلاش برای باردار شدن هستند، در مورد باروری کمکی نمی‌کند.
به عبارت دیگر، شما نمی‌توانید بدون افزایش وزن و تغییر برنامه ورزشی خود، دوباره به شکلی سالم و طبیعی شروع به پریود شدن بکنید.
درمان
داشتن عادت ماهانه منظم معیار خوبی برای تعادل نسبی هورمون‌ها در بدن شما محسوب می‌شود. هر دو حالت وزن بسیار کم یا اضافه وزن منجر به عدم تعادل هورمونی می‌شود که این، عادت ماهانه‌های شما را متوقف می‌کند و به مرور زمان ممکن است باعث بروز مشکلات جدی سلامتی شود.
اگر خونریزی قاعدگی غیر طبیعی و سیکل‌های نامنظم را تجربه کرده‌اید یا به طور کلی پریود شما متوقف شده است، توصیه می‌کنیم که با متخصص زنان خود صحبت کنید.
مراقبت از خود
عدم تعادل هورمونی و تاثیر آن بر پریود را اغلب می‌توان با افزایش یا کاهش وزن و رسیدن به یک BMI سالم درمان کرد. قبل از شروع برنامه افزایش یا کاهش وزن، با پزشک خود، یک متخصص تغذیه و اگر تمایل دارید، یک مربی شخصی صحبت کنید. اگر اضافه وزن دارید، هدف شما باید کاهش چربی بدن باشد، نه لاغر شدن بدن از نظر سایز و همینطور در صورتی که وزن شما کم است، باید به دنبال افزایش توده بدون چربی باشید، نه فقط چربی.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کاهش وزن یا افزایش وزن غیر قابل توجیه را تجربه کرده‌اید و تاثیر منفی روی پریود شما داشته است، لازم است با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید که آیا مشکلات بهداشتی و زمینه‌ای که باعث نوسان وزن شما می‌شوند، وجود دارند یا خیر.
همچنین اگر با وجود تلاش‌های خود قادر به کاهش وزن نیستید، لازم است یک وقت ویزیت پزشک بگیرید. ممکن است یک اختلال متابولیک داشته باشید که با مصرف دارو همراه با رژیم غذایی و ورزش قابل کنترل است. علاوه بر این، اگر مشکلات سلامتی دارید که ورزش را دشوار می‌کنند، با پزشک خود در مورد داروها و فیزیوتراپی صحبت کنید.
برخی از افراد به دلیل اختلالات تغذیه‌ای تشخیص داده نشده، برای رعایت رژیم غذایی و برنامه ورزشی خود با چالش روبرو می‌شوند. زنانی که کمبود وزن دارند، ممکن است بی اشتهایی یا اختلال انتخابی خوردن را تجربه کنند. زنانی که اضافه وزن دارند ممکن است دچار پرخوری عصبی، اختلال پرخوری یا سندرم پرخوری شبانه باشند.
اگر فکر می‌کنید که ممکن است مبتلا به اختلال خوردن باشید و این حالت بر توانایی شما در افزایش یا کاهش وزن تاثیر منفی می‌گذارد، لازم است به دنبال درمان پزشکی باشید.
آیا افزایش وزن در دوران قاعدگی طبیعی است؟
طبیعی است که به دلیل افزایش استروژن و پروژسترون که می‌توانند باعث افزایش وزن آب بدن شوند، در طول قاعدگی وزن اضافه کنید. تغییرات هورمونی همچنین ممکن است باعث یبوست شوند که باعث می‌شود احساس نفخ و سنگینی بیش‌تری داشته باشید.
آیا کاهش وزن بر پریود شما تاثیر می‌گذارد؟
بله. اگر خیلی سریع وزن کم کنید یا بیش از حد کاهش وزن داشته باشید، در پریود شما تاثیر منفی دارد و ممکن است تخمک گذاری در بدن شما متوقف شود.
عدم تخمک گذاری باعث می‌شود که نتوانید پریود یا باردار شوید. اگر به طور ناگهانی پریود نشدید یا در صورتی که پریود شما نامنظم شد، لازم است با پزشک خود صحبت کنید.
آیا زمانی که اضافه وزن دارید قاعدگی دردناک تر است؟
ممکن است قاعدگی در این حالت دردناک‌تر شود. هم زنان دارای اضافه وزن و هم زنان کم وزن بیشتر احتمال دارد که دیسمنوره و دردهای قاعدگی دردناک را تجربه کنند.
سخن آخر
ایجاد تغییر در سبک زندگی که تا پایان عمر ادامه داشته باشد، یکی از مهم ترین مراحل در دستیابی به سلامت کلی بدن است جلوگیری از تاثیر منفی افزایش یا کاهش وزن در پریود است. حفظ وزن بدن در محدوده طبیعی ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ BMI یک مرحله بزرگ برای رسیدن به این هدف به شمار می‌رود.
سلام وقت بخیر
من ۱۹سالمه. تقریباً این یک سال بیشتر پریود نشود سونو هم ندادم گفت مشکلی نداری هیچ جا از بدنم درد نمیکنه وفقط خیلی عصبی میشم
لطفاً جواب بدید