گاهی اوقات فقط با شنیدن صدای خنده از درون اتاق لبخند می‌زنیم و می‌توانیم تغییر را در بدنمان احساس کنیم. چه چیزی باعث می‌شود که از درون و بیرون لبخند بزنید؟ برای بسیاری از مردم، خندیدن در هنگام زایمان آخرین چیزی است که ممکن است به آن فکر کنند. کاملاً درست است زیرا ما دائماً تصاویر و ویدیوهایی از زنانی که در هنگام زایمان درد و ناراحتی شدید دارند، دریافت می کنیم. اما روند تولد شامل مراحل مختلف بسیاری است و آوردن مقداری عشق و شادی به این تجربه به همان اندازه کار سخت فیزیکی و پشتکار مهم است.
چه کاری می‌توانید انجام دهید تا این احساس را در هنگام زایمان و پیش از زایمان به شما منتقل شود؟ خندیدن، استرس شما را از بین می‌برد و شما را از ماندن در چرخه ترس – تنش – درد که بسیاری از زنان در طول زایمان در آن گیر می‌کنند، خلاص می‌کند. زمانی که لبخند می‌زنید و از خنده در زایمان استفاده می‌کنید البته که کار دشوار و سختی است، اما خیلی شنیدن خنده دیگران حس خوبی است و همان طور که می‌دانید خنده مسری است. در زمان خنده هورمون‌های نظیر بتا اندورفین‌ها، که به هورمون‌های لذت معروف هستند شروع به ترشح و جریان در سرتاسر بدن می‌کنند و باعث کاهش تنش و فشار در کل بدن می‌شوند. خندیدن در طول زایمان ممکن است سودمندتر از آن چیزی باشد که تصور می‌کنید. ما در این مقاله پینو بیبی به این موضوع می‌پردازیم که چرا خندیدن واقعاً می‌تواند به روند زایمان کمک کند و استفاده از گاز خنده (Entonox Gas) در زمان زایمان جه اثراتی دارد.
خنده در زایمان، تولدی لذت بخش را به همراه دارد
اثرات خنده شگفت انگیز است از جمله کاهش فشار خون و کاهش قابل توجه سطح کورتیزول که معادل یک تجربه بدون استرس است. وقتی می‌خندیم، اکسیژن بیشتری وارد بافت‌های بدن می‌شود. خنده هم چنین بدن را به تولید اکسی توسین تشویق می‌کند، همان هورمونی که در طول زایمان ترشح می‌شود و دهانه رحم را آرام می‌کند. هم چنین نشان داده شده است که خنده با مسدود کردن پیامی که به مغز در حال وقوع است، درد را کاهش می‌دهد.
وقتی هورمون‌هایتان را تغییر می‌دهید چه حسی به شما دست می‌دهد؟ همه ما این احساس را زمانی که می‌ترسیم و یا استرس داریم، حس کرده‌ایم. هنگامی که هورمون‌های استرس ما جریان پیدا می‌کنند و تنش بدن شما را فرا می‌گیرد، می‌توانید تغییر را در بدن خود احساس کنید. بررسی کنید که در این لحظه چه احساسی دارید. حالا یک بچه خندان را تجسم کنید.
الان شما چه احساسی دارید؟ در عرض ۹۰ ثانیه می‌توانید درک کنید که چگونه بسیاری از راه‌های ساده و ظریف وجود دارد که می‌توانیم جریان هورمونی خود را تغییر دهیم و درد را به قدرت و لذت در هنگام تولد تبدیل کنیم.
چرا خنده چنین تأثیر مثبت قدرتمندی در طول زایمان دارد؟
حتماً خیلی از شما آن ویدیو از بانوی بارداری که در حال رقصیدن و خندیدن در زمان انقباضات زایمان بوده است را دیده‌اید، این ویدئو بسیاری از زنان حامله را به صحبت و تعجب واداشته است که چگونه میتوان لبخند را روی لبان خود نگه داشت، در طول انجام کاری که می‌تواند از نظر جسمی و روحی بسیار سخت باشد؟ تولد همیشه نباید جدی یا آرام باشد. خنده می‌تواند تعادل زیبایی را برای زایمان به ارمغان بیاورد. خنده همه را آرام می‌کند و به عادی شدن این تجربه کمک می‌کند و از نظر فیزیولوژیکی هورمون‌های ما واقعاً خنده و شادی را دوست دارند. هر چه احساس شادی بیشتری داشته باشید، اکسی توسین بیشتری تولید می‌کنید و این اکسی توسین به بدن شما کمک می‌کند تا منقبض شود، به شما کمک می‌کند تا احساس عشق کنید و به شما اجازه می‌دهد، آرام باشید و اجازه دهید زایمان اتفاق بیفتد.
فواید ذهنی و جسمی خنده موضوع مطالعه بسیاری از محققان بوده است و در اینجا برخی از نتایج آنها آورده شده است:
- خنده به بدن شما کمک می‌کند تا تنش را از بین ببرید. نه تنها منقبض کردن ماهیچه‌ها در حین زایمان، بدن شما را سریع‌تر خسته می‌کند، بلکه تنش در واقع می‌تواند سطح درد شما را افزایش دهد. به همین دلیل مهم است که عضلات خود را تا حد ممکن شل و آرام نگه دارید. اگر خندیدن برایتان دشوار است (آن لحظات ممکن است قطعاً فرا برسد) بر رها کردن تنش، از فک و دستان خود فکر کنید و بر آن بخش‌ها تمرکز کنید. بقیه بدن شما از این روش پیروی خواهد کرد.
- خنده باعث افزایش جذب هوا و در نتیجه افزایش دریافت اکسیژن می‌شود. این به همه اندام‌های بدن شما، به خصوص قلب و ریه‌ها و هم چنین کودک شما سود می‌رساند. هر سانتی متر از بدن شما در طول زایمان در حال اضافه کاری است، بنابراین مهم است که عمیق نفس بکشید.
- خنده به شما کمک می‌کند تا از اندورفین خود، مسکن طبیعت بهره کامل ببرید. بدن شما به طور طبیعی در طول زایمان اندورفین تولید می‌کند و هر چه بیشتر بتوانید آرام باشید، بیشتر می‌توانید از مزایای این هورمون‌های قدرتمند قدردانی کنید. خندیدن حتی می‌تواند به اندورفین‌های آزاد شده اضافه کند، که همیشه به شما کمک می‌کند.
چگونگی افزدون خنده و شادی به زمان زایمان؟
حتماً شما هم با خودتان فکر می‌کنید در آن شرایط پر از درد و اضطراب مگر می‌شود خندید. بنابراین، سوال اصلی این است چگونه می‌توانید با وجود کار مهم و جدی مانند وضع حمل و زایمان، یک سرگرمی به آن اضافه کنید؟
اطراف خود را با افرادی احاطه کنید که قلب شما را شاد می‌کنند. خواه همسرتان باشد و یا شریک محبوب، دولای مورد اعتماد و یا دوست صمیمی‌تان باشد که شما را درک می‌کند، خود را در محاصره افراد مثبتی قرار دهید که هم شما و هم اهداف شما را برای زایمان و وضع حمل می‌شناسند. راحت و آرام بودن به جریان خنده کمک می‌کند.
- به حرکت و (در صورت امکان) شیار کردن ادامه دهید.
ماهیچه‌هایی که در حال حرکت هستند نسبت به ماهیچه‌هایی که ساکن هستند شل‌تر می‌مانند. این مهم است زیرا اجتناب از تنش کلیدی برای زایمان است. تنش در واقع با پیشرفتی که بدن شما در هر انقباض به سمت آن کار می‌کند، مبارزه می‌کند. تنش را به عنوان مقاومت در نظر بگیرید. شما می‌خواهید تا جایی که می‌توانید مقاومت را از بین ببرید و یک راه عالی برای انجام این کار این است که خود را در حال حرکت نگه دارید. هنگامی که مقداری تنش را رها کردید، در حالتی که به طور فزاینده‌ای آرام می‌شوید، فرصت‌های بیشتری را برای لبخند زدن و خندیدن، ایجاد می‌کنید و خود و دیگران را به خندیدن دعوت می‌کنید.
- به خود و حس شوخ طبعی خود وفادار بمانید.
وقتی درد دارید، داشتن حس شوخ طبعی سخت است. آماده بودن برای خنده در طول زایمان به این معنی نیست که شریک (همسرتان) و یا دولا خود را با کتابی از جوک‌های کوبنده اشباع کنید. این به معنای صادق بودن نسبت به آن چه هستید و آن چه شما را خوشحال می‌کند، است. به اتفاقات مثبت و مفرح زندگی خود فکر کنید و یادآوری رویدادهای شاد لذت ببرید.
گاز خنده یا اکسید نیتروژن چیست؟
یک گزینه برای تسکین درد در زایمان، استفاده از گاز اکسید نیتروژن مخلوط با اکسیژن است. به آن انتونوکس، گاز خنده و یا فقط «گاز» نیز می‌گویند. اکسید نیتروژن N۲O یک گاز بی رنگ و غیر قابل اشتعال است که سابقه طولانی مدتی به عنوان یک آرام بخش پزشکی دارد. اکسید نیتروژن یک تسکین دهنده است، به این معنی که بدن شما را کند می‌کند، به تسکین اضطراب و مدیریت درد کمک می‌کند. اکثر مادران آینده از راه‌های رایج برای تسکین درد زایمان اطلاع دارند مانند اپیدورال، بلوک‌های ستون فقرات و داروهایی مانندDemerol. اما آیا می‌دانستید که اکسید نیتروژن که معمولاً به عنوان «گاز خنده» شناخته می‌شود، گزینه‌ای مدیریت درد زایمان در برخی بیمارستان‌ها و مراکز زایمان است؟ بله، این همان گاز بی بو و بی‌رنگی است که در طی عمل‌های دندانپزشکی استفاده می‌شود.
نحوه استفاده از گاز خنده (انتونوکس)
مقادیر بالای اکسید نیتروژن به عنوان یک بی حس کننده ضعیف عمل می‌کند. اما در دوزهای کمتر مانند ترکیب ۵۰ درصد اکسیژن و ۵۰ درصد اکسید نیتروژن به مادران برای زایمان کمک می‌شود. گاز خنده دارای خواص تسکین دهنده و کاهش دهنده اضطراب است. یک قطعه دهانی یا یک ماسک توسط یک لوله، به منبع گازی که در یک سیلندر یا به دیوار آویزان است، متصل می‌شود. هنگامی که می‌خواهید از گاز استفاده کنید، دهانی یا ماسک را به سمت دهان خود می‌گیرید و عمیق نفس می‌کشید. مقدار گازی که تنفس می‌کنید به شدت و سرعت تنفس شما بستگی دارد. معمولاً فقط در هنگام انقباضات زایمان از گاز استفاده می‌کنید. از آن جایی که مدتی طول می‌کشد تا کار کند، بهتر است قبل از شروع انقباض شروع به تنفس کنید. این کمک می‌کند که یک نفر همراه شما باشد و زمان انقباضات شما را تعیین کند تا بدانید چه زمانی از گاز استفاده کنید. هر زمان که بخواهید می‌توانید استفاده از گاز را متوقف کنید. ماسک را خودتان نگه دارید تا در صورت عدم نیاز یا عوارض جانبی بتوانید بلافاصله استفاده از آن را متوقف کنید. اثرات گاز خنده در عرض یک دقیقه احساس می‌شود و پس از برداشتن ماسک به سرعت از بین می‌رود.
فواید اکسید نیتروژن (گاز خنده)
چند دلیل وجود دارد که چرا زنان در هنگام زایمان از اکسید نیتروژن استفاده می‌کنند. این واقعیت که خودتان می‌توانید آن را استفاده کنید به نوعی خود تجویزی است و اثرات سریع آن به زنان احساس کنترل بر مدیریت درد خود را می‌دهد. دلایل زیادی برای استفاده از گاز در حین زایمان وجود دارد:
- به تسکین درد کمک می‌کند.
- میتوان از آن در هر مرحله از زایمان استفاده کرد.
- این گاز تاثیری روی کودک شما ندارد.
- مدت زیادی در بدن شما باقی نمی‌ماند.
- شما می‌توانید میزان گاز مصرفی خود را کنترل کنید.
- استفاده از انتونوکس نیز تحرک شما را محدود نمی‌کند. در واقع، مادران در حال زایمان می‌توانند با کمک کارکنان بیمارستان وضعیت خود را تغییر دهند و یا در اتاق زایشگاه راه بروند.
- گاز خنده می‌تواند به شما در تنفس ریتمیک کمک کند.
اما دلیل اصلی افزایش محبوبیت اکسید نیتروژن در اتاق زایمان این است که زنان از مصرف داروهای ضد درد اپیدورال و یا مخدر و مسکن خودداری کنند. اگر شما و تیم زایمانتان به گزینه دیگری برای مدیریت درد در حین زایمان تغییر دهید، استفاده از اکسید نیتروژن می‌تواند در هر زمانی متوقف شود.
معایب استفاده از گاز در هنگام زایمان چیست؟
استفاده از اکسید نیتروژن (انتونوکس) در طول زایمان دارای معایبی نیز است، مانند:
- این فقط تا حدی برای برخی افراد موثر است، فقط ممکن است درد تا حد کمی، کاهش دهد.
- افرادی که دارای برخی شرایط پزشکی هستند نباید از آن استفاده کنند.
- اگر داروهایی مانند پتیدین مصرف می‌کنید که باعث خواب آلودگی شما می‌شود، نباید از اکسید نیتروژن استفاده کنید.
عوارض جانبی اکسید نیتروژن برای مادر و کودک
انتونوکس (اکسید نیتروژن) هیچ اثر بد شناخته شده‌ای روی کودک شما ندارد. وقتی صحبت از سلامت نوزاد به میان می‌آید، استفاده از اکسید نیتروژن برای خانم‌ها بی‌خطر است و هیچ اثر منفی روی نوزاد نخواهد داشت. اما این گاز عوارض کمی برای مادران به همراه دارد:
- مانند اکثر گزینه‌های کنترل درد، اکسید نیتروژن عوارض جانبی برای مادر از جمله سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و سبکی سر دارد. به دلیل این عوارض جانبی، مادران نمی‌توانند از وان زایمان (زایمان در آب) در حالی که تحت تأثیر اکسید نیتروژن هستند استفاده کنند. عوارض جانبی معمولاً باید حدود ده دقیقه پس از قطع مصرف اکسید نیتروژن برطرف شود.
- اگر بیش از حد گاز تنفس کنید، ممکن است بیش از حد اکسید نیتروژن مصرف کنید. این می‌تواند باعث خواب آلودگی یا بی‌هوشی کوتاه مدت شما شود، اما معمولاً پس از توقف تنفس در گاز، به سرعت بهبود خواهید یافت. اگر خودتان ماسک دهانی گاز خنده را در دست بگیرید، بعید است که بیش از حد مصرف کنید.
- اگر به درستی مدیریت نشود، می‌تواند یک خطر در محل کار پرستاران و پزشکان باشد. هنگامی که بیماران تنفس می‌کنند، اکسید نیتروژن در هوا آزاد می‌شود و باعث می‌شود پرستاران و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی آن را استنشاق کنند. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری CDC، قرار گرفتن بیش از حد در معرض گاز خنده ممکن است «اثرات رفتاری کوتاه مدت و سلامت باروری درازمدت» داشته باشد. تهویه مناسب به حل مشکل کمک می‌کند و هم چنین باید از بازدم بانوی باردار (بیمار) به داخل ماسک اطمینان حاصل شود.
- اگر کمبود ویتامین B۱۲ دارید، نباید اکسید نیتروژن مصرف کنید، زیرا گاز خنده سطح این ویتامین را کاهش می‌دهد. هم چنین اگر جراحی گوش داخلی و یا جراحی بای پس معده انجام داده‌اید که ممکن است باعث تجمع گاز در بدن شود، از مصرف اکسید نیتروژن خودداری کنید.
- مشکلات آپنه خواب و BMI بالا از دیگر محدودیت های پزشکی استفاده از گاز خنده است.
دانستن گزینه‌های مورد نظر خود در هنگام زایمان بسیار مهم است. اگر اکسید نیتروژن چیزی است که برای برنامه زایمان خود به آن علاقه دارید، با پزشک متخصص زنان و زایمان و یا پرستار و مامای خبره صحبت کنید.
سوالات متداول در مورد گاز خنده
آیا میتوان همزمان اپیدورال و گاز خنده را استفاده کرد؟
بله برخی از بانوان چون نتیجه‌ای که از گاز خنده برای کاهش درد دریافت نمی‌کنند تقاضا تزریق اپیدورال را دارند. زیرا اثرات گاز خنده کاهش کامل درد نیست بلکه یک روش ایمن و موقتی برای کاهش درد و اضطراب است.
آیا گاز خنده در عمل سزارین اختلال ایجاد می‌کند؟
گاز خنده یا Entonox هیچ اثر منفی روی زایمان و یا جنین ندارد. تحقیقات نشان داده است که اکسید نیتروژن تاثیری بر انقباضات شما یا سلامت کودک شما قبل یا بعد از تولد ندارد. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از اکسید نیتروژن در طول زایمان ممکن است میزان سزارین را کاهش داده و سرعت زایمان را افزایش دهد.
مزیت استفاده از گاز خنده نسبت به سایر روش‌های تسکین درد چیست؟
گاز خنده کم هزینه‌ترین گزینه تسکین درد موجود است و تأثیر کمی بر روی نوزاد دارد. میتوان از آن به طور مداوم استفاده کرد و به شما امکان راه رفتن در حین زایمان را می‌دهد. گاز خنده نیز نسبت به اپیدورال اثرات تهاجمی کمتری دارد. اگر گزینه دیگری برای مدیریت درد انتخاب کنید، اکسید نیتروژن را میتوان در هر زمانی متوقف کرد. حتی اگر از گاز خنده استفاده کرده‌اید، می‌توانید با خیال راحت بعد از زایمان شیر بدهید.
سخن آخر
هر بارداری خاص و منحصر به فرد است، و هر زایمان نیز منحصر به فرد است. به همین دلیل مهم است که قبل از این که در اتاق زایمان باشید، باید گزینه‌های تسکین درد خود را بدانید. مادران باردار با مشورت پزشک خود می‌توانند اکسید نیتروژن را که اغلب به آن گاز خنده می‌گویند، به عنوان یک گزینه مدیریت درد برای کمک به زایمان انتخاب کنند. آیا انقباض شکم، باعث خنده می‌شود؟ البته که نه، زایمان کار سختی است! اما آرام ماندن و استقبال از انقباضات تا جایی که می‌توانید با لبخندی بر لب به شما کمک می‌کند تا بهترین تجربه زایمان خود را داشته باشید.