کلیتوریس بزرگ شده که در اکثر موارد ناشی از برانگیختگی جنسی است، باید در مدت زمان کوتاهی به حالت طبیعی خود باز گردد. در صورتی که بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها یک هفته یا بیشتر طول بکشد، باید برای ارزیابی و تشخیص علت آن، اقدامات پزشکی لازم انجام شود. اگرچه بزرگ شدن کلیتوریس جای نگرانی ندارد و در بیشتر موارد بدون عوارض است، اما برای اکثر خانم‌ها، تغییر در اندازه و شکل ظاهری این قسمت از بدن، احساس ناخوشایندی محسوب می‌شود که در رضایت جنسی آنها نیز نقش دارد. بنابراین توصیه می‌شود که با خواندن این مطلب ابتدا با دلایل بزرگ شدن کلیتوریس و همچنین گزینه‌های درمانی هر کدام از آنها آشنا شده و پس از بررسی شرایط خود، برای اقدامات پزشکی آماده شوید.
کلیتوریس چیست؟
کلیتوریس (کلیت) مرکز لذت دستگاه تناسلی محسوب می‌شود. این بخش از بدن خانم‌ها از بافت و اعصاب در داخل و خارج بدن تشکیل شده است. در واقع تحریک کلیتوریس، باعث افزایش احساس تحریک جنسی می‌شود. بخشی از کلیتوریس که می‌توانید آن را ببینید و لمس کنید، درست بالای دهانه مجرای ادرار قرار دارد که به این قسمت کوچک، گلان می‌گویند. گلان یک غده پر از عصب است که آن را به ویژه نسبت به لمس حساس می‌کند. اگر کلیتوریس بزرگ شده دارید، باید نسبت به عارضه بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها توجه داشته باشید و برای معاینه آن توسط پزشک اقدام کنید.
کلیتوریس بزرگ شده به چه معناست؟
کلیتوریس بزرگ شده، شرایطی را توصیف می‌کند که به واسطه آن کلیتوریس بزرگتر از حد طبیعی خود شده باشد. اصطلاح پزشکی که برای کلیتوریس بزرگ شده کاربرد دارد، کلیتورومگالی یا ماکروکلیتوریس است. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که زنان و نوزادانی که در بدو تولد زن تعیین شده‌اند (AFAB) در بافت‌های نعوظ کلیتوریس خود تورم داشته باشند. در مواقعی که از نظر جنسی تحریک می‌شوید یا در طول ارگاسم، اندازه کلیتوریس بزرگتر می‌شود، با این حال، کمی بعد باید به اندازه معمول خود بازگردد. با کلیتورومگالی، کلیتوریس شما برای مدت طولانی متورم یا بزرگ باقی می‌ماند. بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها می‌تواند مادرزادی باشد یا در مراحل بعدی زندگی ایجاد شود.
چگونه بفهمم که مبتلا به کلیتورومگالی هستم؟
خبر خوب این است که در بیشتر موارد، کلیتوریس بزرگ شده خطرناک نیست. با این حال، تورم ممکن است علائم ناراحت کننده‌ای به همراه داشته باشد و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند. اگر کلیتوریس متورم برای بیش از چند روز دارید، این موضوع را با یک متخصص در میان بگذارید. همچنین اگر متوجه این تغییرات در کلیتوریس خود شدید، برای بررسی آن اقدام کنید:
- کلیتوریس شما به طور غیرطبیعی بزرگ به نظر می‌رسد یا در حال رشد است.
- وقتی دچار برانگیختگی جنسی می‌شوید، شبیه یک آلت تناسلی کوچک است.
- خونریزی یا خارش دارید.
- تورم کلیتوریس باعث درد، ایجاد تاول یا زخم می‌شود.
دلایل بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها در عرض چند روز
همان‌طور که اشاره شد، در برخی موارد کلیتوریس فقط در عرض چند روز متورم و بزرگ شده و سپس به حالت طبیعی خود باز می‌گردد. اما دلیل بزرگ شدن موقت کلیتوریس چیست؟ اصلی‌ترین علت بزرگ شدن کلیتوریس در این شرایط، معمولا با تحریک جنسی مرتبط است. هنگامی که شما از نظر جنسی برانگیخته می‌شوید، جریان خون به اندام تناسلی افزایش می‌یابد و در نهایت، کلیتوریس و لبه‌های اندام تناسلی متورم می‌شوند. اما هنگامی که به ارگاسم رسیدید، اندازه کلیتوریس کاهش یافته و به حالت بدون تحریک خود باز می‌گردد.
اما برانگیختگی جنسی تنها دلیل بزرگ شدن کلیتوریس شما نیست. برخی شرایط و عفونت‌ها می‌توانند باعث شوند فرج، که شامل کلیتوریس و لابیا می‌شود، به‌طور موقت ملتهب شود. برخی از مهم‌ترین دلایل بزرگ شدن موقت کلیتوریس عبارت است از:
- عکس العمل‌های آلرژیتیک به بافت یا مواد شیمیایی موجود در لباس، کرم، کاندوم و سایر محصولات
- عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، از جمله عفونت‌های مخمری، گال و شپش شرمگاهی
- بیماری‌های پوستی، مانند درماتیت یا اگزما
- دخول طولانی مدت یا خودارضایی
دلایل بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها در عرض یک هفته یا بیشتر
بزرگ شدن مداوم و طولانی مدت کلیتوریس که به عنوان کلیتورومگالی شناخته می‌شود، می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
اختلالات هورمونی
هورمون‌های آندروژن بیش از حد، مانند تستوسترون، می‌تواند باعث بزرگ شدن کلیتوریس شما شود. سطوح بالای تستوسترون در بدن شما یا به‌طور طبیعی و یا در نتیجه مصرف استروئیدهای آنابولیک رخ دهد. زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا سایر اختلالات غدد درون ریز دارند، اغلب سطح آندروژن بالایی دارند که در بزرگ شدن کلیتوریس، موثر است. بزرگ شدن کلیتوریس در نتیجه اختلالات هورمونی، اغلب در نوزادانی که با هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) متولد می‌شوند، نیز دیده می‌شود. این اختلال ژنتیکی باعث می‌شود که بدن نوزاد آندروژن بیش از حد تولید کند که ممکن است باعث بزرگ شدن کلیتوریس شود.
به‌طور کلی علل اصلی عدم تعادل هورمونی ناشی از یک یا چند عامل زیر است:
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
یکی از مهم‌ترین دلایل مشکلات باروری، پریودهای نامنظم و همچنین تورم و بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها را باید در سندروم تخمدان پلی کیستیک جستجو کرد. در این شرایط، کیست‌های کوچک زیادی روی تخمدان‌ها ایجاد شده که باعث افزایش بیش از حد آندروژن در بدن می‌شود. یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۵ نشان داد که کلیتوریس بزرگتر با تشخیص PCOS ارتباط زیادی دارد. تشخیص PCOS با این عوامل و نشانه‌ها انجام می‌شود.
- موهای اضافی صورت و بدن
- آکنه
- افزایش وزن
- پریودهای نامنظم
- مشکلات باروری
به‌طور معمول، داروهای هورمونی و تغییرات در سبک زندگی برای مدیریت این بیماری کافی است.
استروئیدهای آنابولیک
جالب است بدانید که برای افزایش استقامت ورزشی و همچنین کمک به بدن برای عضله سازی، از این استروئیدها استفاده می‌شود. استفاده از استروئیدهای آنابولیک همچنین می‌تواند منجر به افزایش هورمون‌های مردانه شود که در نتیجه آن شاهد این عوارض هستیم:
- بزرگ شدن کلیتوریس
- رویش موهای اضافی روی صورت
- ایجاد تغییراتی در صدا
- آکنه و جوش
- مشکلات جدی سلامتی برای اندام‌های مهم و حیاتی مانند قلب، کبد، و کلیه‌ها
توجه داشته باشید که استروئیدها فقط باید برای درمان شرایط پزشکی تعیین شده و تحت نظارت دقیق پزشک، استفاده شوند.
تومورها یا رشد غده آدرنال
همان‌طور که می‌دانید غدد فوق کلیوی، هورمون ترشح می‌کنند و اگر تومور یا نوع دیگری از رشد بافت‌ها روی این غدد ایجاد شود، نمی‌توانند به درستی عمل کنند. در این شرایط، شاهد عدم تعادل هورمونی در بدن فرد و در نتیجه تورم کلیتوریس هستیم. همچنین ممکن است فرد علائم مرتبط با هورمون مانند افزایش وزن، تغییرات قاعدگی یا رشد بیش از حد مو را نیز تجربه کند. سرطانی بودن تومور و همچنین اندازه آن، نوع درمان تومورهای غده آدرنال را تعیین می‌کند.
تومورهای تخمدان
یکی دیگر از دلایل بزرگ شدن طولانی مدت کلیتوریس در خانم‌ها، وجود انواع خاصی از تومورهای تخمدان در بدن برخی از زنان است. تورمورهای تخمدان مانند تومور سلولی سرتولی- لیدیگ و تومور سلولی استروئیدی، آندروژن تولید می‌کنند. این در حالی است که افزایش آندروژن‌ها می‌تواند باعث بزرگ شدن کلیتوریس شما در کنار سایر علائم شود.
التهاب فرج
التهاب عمومی در اندام تناسلی زنان یکی دیگر از دلایل اصلی تورم و بزرگ شدن کلیتوریس محسوب می‌شود. این بیماری به نام ولویت شناخته می‌شود که در واقع نشان دهنده التهاب فرج است. دلایل اصلی بیماری ولویت شامل این موارد است:
- واکنش آلرژیک به محصولی مانند شوینده لباسشویی، صابون، مرطوب کننده یا روان کننده
- وجود برخی عفونت‌ها مانند عفونت قارچی یا مقاربتی
- اصطکاک بیش از حد و طولانی بودن زمان رابطه جنسی یا خودارضایی
توجه داشته باشید که اندام تناسلی دارای پایانه‌های عصبی فراوانی است و تحریک بیش از حد این ناحیه حساس، می‌تواند باعث درد یا تورم شود. اگر فردی با اندام تناسلی به آرامی برخورد کند، ناراحتی و التهاب فرج باید ظرف یک یا دو روز کاهش یابد. همچنین اگر مشکوک هستید که یک واکنش آلرژیک باعث ولویت شده است، باید از تماس با هر محصولی که ممکن است عامل ایجاد کننده آن باشد، خودداری کنید. توصیه می‌شود در صورت عدم بهبود علائم در عرض یک هفته، حتما به پزشک مراجعه کنید.
دلایل بزرگ شدن کلیتوریس در کودکان
شرایط و دلایل متعددی وجود دارد که باعث بزرگ شدن کلیتوریس در کودک می‌شود. فقط یک پزشک می‌تواند ارزیابی و تشخیص مناسب را انجام دهد. بزرگ شدن کلیتوریس در کودکان معمولا به دلیل وجود یکی از شرایط زیر ایجاد می‌شود:
هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
این اختلال در غدد فوق کلیوی باعث تولید بیش از حد آندروژن در بدن و در نهایت تورم کلیتوریس می‌شود. این اختلال در بدو تولد ممکن است تشخیص زن یا مرد بودن اندام تناسلی کودک را دشوار کند.
اختلالات رشد جنسی
ناتوانی‌های مادرزادی که بر اندام‌های جنسی تاثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث بزرگ شدن کلیتوریس در بدو تولد شود. همچنین بسیاری از انواع دیگر عوارض رشدی در این دسته قرار می‌گیرند.
سایر اختلالات
علاوه‌بر موارد ذکر شده، برخی اختلالات رشد نیز ممکن است اندازه و شکل کلیتوریس را از حالت عادی و طبیعی خارج کند. این عوامل باعث بزرگ شدن کلیتورال در کودکان می‌شوند:
- لنف-آنژیوفیبروم: یک رشد غیرطبیعی و غیر سرطانی که شامل سایر بافت‌های همبند لنفاوی است.
- کیست اپیدرموئید: یک رشد غیرسرطانی پر از مایع است.
- فیبروم: یک تومور غیرسرطانی است.
به‌طور معمول عمل جراحی در از بین بردن کلیتوریس بزرگ در کودکان موفقیت آمیز خواهد بود.
زمان مراجعه به پزشک برای بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها
در صورتی که یک یا چند شرایط زیر را در بزرگ شدن کلیتوریس خود تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک متخصص را در الویت قرار دهید:
- اگر کلیتوریس شما ظرف یک روز به اندازه معمول خود برنگردد.
- احساس درد، ناراحتی یا خونریزی دارید. این علائم ممکن است نشانه عفونت واژن یا بیماری زمینه‌ای دیگری باشد.
- از اندازه کلیتوریس خود احساس ناراحتی می‌کنید یا اندازه آن بر رابطه جنسی شما تاثیر منفی گذاشته است.
گزینه های درمانی بزرگ شدن کلیتوریس
گزینه‌های درمان بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها، به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، استفاده از کرم‌های دارویی ممکن است برای تسکین علائم شما کافی باشد. در صورتی که علت اصلی تورم و اندازه غیرطبیعی کلیتوریس خود را می‌دانید، این گزینه‌های درمانی و اقدامات بهداشتی را دنبال کنید:
شما یک واکنش آلرژیک دارید
در صورتی که عامل اصلی تورم کلیتوریس شما، واکنش‌های آلرژیک تشخیص داده شود:
- استفاده از محصولات یا پوشیدن لباس‌هایی که باعث واکنش آلرژیک می‌شود را متوقف کنید.
- استفاده از کرم کورتیزون بدون نسخه (OTC) برای کاهش سوزش و خارش شما مفید است.
- ممکن است پزشک به شما بگوید که یک حمام نشسته بگیرید و از کرم موضعی استروژن برای کاهش علائم خود استفاده کنید.
شما عفونت دارید
اگر عفونت قارچی یا باکتریایی پشت علائم و تغییر سایز کلیتوریس شما باشد:
- پزشک داروهای خوراکی را برای کمک به رفع عفونت تجویز می‌کند.
- همچنین ممکن است یک OTC یا کرم تجویزی را برای کمک به کاهش علائم شما توصیه کنند.
شما یک اختلال غدد درون ریز دارید
اگر علت بزرگ شدن کلیتوریس، سطح آندروژن بالا ناشی از یک اختلال غدد درون ریز مانند PCOS باشد:
- ممکن است پزشک، هورمون درمانی را برای شما تجویز کند. هورمون درمانی قادر به تسکین درد، علائم مختلف و همچنین کاهش اندازه کلیتوریس خواهد بود.
- پزشک ممکن است کلیتوروپلاستی کاهش دهنده را پیشنهاد دهد. این یک روش جراحی است که برای برداشتن حجم و اندازه اضافی از کلیتوریس شما استفاده می‌شود.
شما تومور تخمدان دارید
- شیمی درمانی، هورمون درمانی، پرتو درمانی و جراحی همگی گزینه‌هایی برای درمان تومور تخمدان و علائم آن هستند.
- همچنین ممکن است کلیتوروپلاستی برای کاهش اندازه کلیتوریس شما انجام شود.
آیا بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها عوارضی به همراه دارد؟
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه زنانی که با مشکل تورم کلیتوریس مواجه هستند این است که آیا این عارضه، عوارضی را برای سلامتی آنها به همراه دارد یا خیر. در پاسخ به این نگرانی شما باید گفت که بزرگ شدن کلیتوریس در خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها، عفونت‌ها یا اختلالات، تهدید محسوب نمی‌شود. به عنوان مثال، کودکانی که با CAH متولد می‌شوند، از نظر جسمی زندگی سالمی دارند. با این حال، داشتن کلیتوریس بزرگ شده می‌تواند باعث ناراحتی یا مشکل در برخی از زنان شود که بیشتر شامل احساس ناخوشایند از شکل و اندازه غیر طبیعی آن است. به همین خاطر بسیار مهم است که با پزشک متخصص در مورد احساس خود صحبت کنید. زیرا این افراد می‌توانند با شما برای برنامه ریزی در مدیریت علائم که به بهترین وجه با نیازهای شما مطابقت دارد، همکاری کنند.
سخن پایانی
یکی از مشکلاتی که در ظاهر اندام تناسلی زنان تاثیر زیادی دارد، بزرگ شدن کلیتوریس در خانم‌ها است. تورم کلیتوریس در نتیجه برقراری رابطه جنسی یکی امر طبیعی است که بعد از ارگاسم به حالت اولیه خود باز می‌گردد. اما در شرایطی که بزرگ شدن کلیتوریس یک هفته یا بیشتر طول می‌کشد و همچنین علائمی به همراه دارد، باید برای ارزیابی شرایط به وجود آمده، با پزشک متخصص صحبت کنید. باید بدانید که کلیتوریس بزرگ شده معمولا جای نگرانی ندارد، اما بسیار مهم است که علت اصلی آن ارزیابی و مشخص شود. زیرا در برخی موارد، ممکن است نیاز به مصرف دارو یا جراحی داشته باشید. اگر نگران اندازه کلیتوریس خود و سایر علائم آن هستید، بعد از خواندن این مطلب حتما با پزشک خود صحبت کنید.