قاعدگی که “پریود” نیز نامیده می‌شود یک فرآیند بیولوژیکی طبیعی است که هر ماه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تجربه می‌کنند. قاعدگی زمانی اتفاق می‌افتد که رحم شما خون و بافت را از پوشش داخلی رحم می‌ریزد و از طریق واژن بدن خارج می‌شود.
بسیاری از ما دوره‌های قاعدگی خود را بسیار مخفیانه پشت سر می‌گذاریم و واقعاً به خود زحمت نمی‌دهیم که بفهمیم آیا عملکردمان در طول دوره ماهیانه بهداشتی است. رعایت نکات بهداشتی زمان پریود اهمیت زیادی دارد، حتما خیلی از شما با همه این نکات بهداشتی آشنا نیستید در ادامه مطلب با قاعدگی در زنان و نکات بهداشتی آن بیشتر آشنا خواهید شد.
قاعدگی در زنان چیست؟
گاهی‌اوقات صحبت کردن در مورد پریود ممکن است خجالت‌آور باشد، اما به یاد داشته باشید، پریود یک امر طبیعی برای زنان است و یاد گرفتن نکات بهداشتی زمان پریود ضروری است.
پریود بخشی از چرخه قاعدگی است که در آن زنان، دختران رخ می‌دهد. برای اکثر افراد این اتفاق هر ۲۸ روز یا بیشتر می‌افتد، اما معمولا عادت ماهانه‌ها دیر یا زود شروع می‌شود. این دوره میتواند از ۲۴ تا ۳۸ سیکل شما تغییر کند. دوره‌ها از حدود ۴ تا ۸ روز طول می‌کشد. اما معمولا حدود ۵ روز طول می‌کشد.
خونریزی در ۲ روز اول شدیداست، البته میزان خونریزی در افراد مختلف متفاوت است. زمانی که پریود شما شدیدترین حالت خود را دارد، خون قرمز است.
عادت ماهیانه نرمال چگونه است؟
هر کس دوره‌های قاعدگی متفاوتی را تجربه می‌کند، اما مهم است که بدانیم چه چیزی «عادی» نیست. تاریخ‌ها و علائم پریود خود را با استفاده از تقویم، دفتر خاطرات یا برنامه‌های یادداشت ثبت کنید. در صورت ایجاد مشکل در قاعدگی شما، پزشک معالج این سوالات را از شما می‌پرسد؛
- اولین روز آخرین قاعدگی شما (زمانی که پریود شروع شد)
- عادت ماهانه شما معمولا چند روز طول می‌کشد.
- کوتاه‌ترین زمان بین قاعدگی شما چقدر بوده است (از روز اول یک پریود تا روز اول پریود بعدی)
- طولانی‌ترین زمان بین پریودهای شما (از اولین روز یک پریود تا روز اول پریود بعدی) چقدر بوده است.
- هر چند وقت یکبار دستمال بهداشتی خود را در روزهای اول عوض می‌کنید.
اگر پزشک شما فکر کند که یک بیماری ممکن است باعث علائم خاصی در شما شده است، در مورد این موضوع با شما صحبت خواهد کرد و در صورت نیاز به انجام آزمایش یا درمان خواهید بود.
درد دوره قاعدگی
خیلی از افراد در زمان پریودهای خود درد شدیدی را تجربه می‌کنند. این درد میتواند نشانه هر چیزی باشد، از گرفتگی درد مبهم و ناچیز تا درد شدید که غیرقابل کنترل است و به راحتی قابل‌تسکین نیست. راهکارهای زیادی برای درمان دردهای خفیف دوره قاعدگی وجود دارد، به‌عنوان مثال:
- یک بطری آب گرم
- ورزش ملایم
- قرص مسکن مانند پاراستامول یا ایبوپروفن
- برای درد شدیدتر، انواع دیگری از داروها وجود دارد که فقط توسط پزشک در دسترس است.
رعایت نکات بهداشتی در طول قاعدگی
بهداشت قاعدگی، کلید ارتقای سلامتی برای بانوان است. رعایت نکات بهداشتی زمان پریود میتواند به شما کمک کند در طول قاعدگی سالم و راحت بمانید:
- لباسهای سبک و قابل تنفس (مانند لباسهای زیر نخی) بپوشید. پارچه‌های تنگ می‌توانند باعث رطوبت و گرما شوند و به میکروب‌ها اجازه رشد دهند.
- محصولات قاعدگی خود را به‌طور منظم تغییر دهید. چون رطوبت، بستری مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم می‌کند. پوشیدن نوار بهداشتی یا لباس زیر پریود به مدت طولانی میتواند منجر به راش یا عفونت شود.
- دوش گرفتن در دوره پریود را فراموش نکنید:
یکی از نکات بهداشتی زمان پریود، دوش گرفتن است. حداقل در زمان پریود دو بار در روز دوش بگیرید. این کار میتواند به شما کمک کند خود را تمیز نگه دارید، شاداب بمانید و از شر بوی نامطبوع خلاص شوید.
- نوار بهداشتی یا تامپون را به درستی دور بیندازید:
یکی از مهم‌ترین نکات بهداشتی زمان پریود این است که در دور انداختن نوار بهداشتی یا تامپون اصول بهداشتی را رعایت کنید. باید قبل از دور انداختن آنها را بپیچید تا باکتری و عفونت آن پخش نشود. از شستشوی آنها خودداری کنید زیرا می توانند توالت را مسدود کنند و باعث برگشت آب و پخش شدن باکتری در محیط اطراف شوند. پس از دور انداختن پد یا تامپون، باید دست های خود را با صابون یا مایع دستشویی بشویید.
- واژن خود را تمیز نگه دارید:
درست مانند هر قسمت دیگر بدن، تمیز نگه داشتن واژن بسیار مهم است. رعایت نکردن اصول بهداشتی در واژن شما را مستعد ابتلا به عفونت می‌کند. بهتر است هنگام پریود از لباسهای زیر نخی و مناسب استفاده کنید.
- نوار بهداشتی یا تامپون خود را با فاصله کم عوض کنید:
آیا می‌دانستید وقتی خون قاعدگی از بدن خارج می‌شود، ممکن است باعث آلودگی اطراف واژن شوند. تامپون و نوار بهداشتی باید به‌درستی استفاده شوند. نوار بهداشتی و تامپون را حداکثر بعد از ۶ ساعت تعویض کنید.
اگر تامپون برای مدت طولانی‌تری در محل قرار داده شود، میتواند باعث سندرم شوک سمی شود که یک وضعیت عفونی شدید است. تعویض پدها و تامپون‌ها به‌طور مرتب از عفونت و تحریک جلوگیری می‌کند. در بین سیکل‌های قاعدگی، فنجان‌های قاعدگی باید تمیز و خشک در یک مکان خنک نگهداری شوند.
ناحیه تناسلی خود را تمیز نگه دارید. هر روز قسمت بیرونی واژن و قسمت پایینی آن را بشویید. هنگامی که به دستشویی می‌روید، از جلوی بدن به سمت عقب پاک کنید. فقط از آب برای شستشوی خود استفاده کنید.
واژن اندامی است که کار پاکسازی خود را انجام می‌دهد. تغییر تعادل pH طبیعی واژن با مصرف انواع مواد شیمیایی و معطر برای پاکسازی طبیعی واژن میتواند مضر باشد و باعث عفونت‌های قارچی شود.
- از دستمال توالت، تامپون یا پدهای بدون عطر استفاده کنید:
شاید تعجب کنید که استفاده نکردن محصولات بهداشتی از نکات بهداشتی زمان پریود است. محصولات بهداشتی معطر می‌توانند پوست را تحریک کرده و بر تعادل طبیعی pH شما تأثیر بگذارند.
- مایعات کافی بنوشید:
خوردن مایعات به میزان کافی میتواند به شستشوی دستگاه ادراری شما کمک کرده و از عفونت‌هایی مانند کاندیدیازیس واژن جلوگیری کند.
- استفاده از آب گرم یا ولرم هنگام شستشو:
یکی دیگر از نکات بهداشتی زمان پریود استفاده از آب گرم یا ولرم در زمان حمام کردن یا شستشو است. استفاده از آب گرم یا ولرم باعث افزایش آرامش و تسکین دردهای زیرشکم که در زمان قاعدگی شایع است می‌شود.
از آنجایی که در طول دوره قاعدگی دهانه رحم باز است رعایت نکردن اصول بهداشتی میتواند باعث ایجاد عفونت و مشکلات نازایی شود.
چنانچه در طول دوره قاعدگی ترشح و بوی غیرطبیعی دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید چون این احتمالاً به بیماری‌های عفونی و قارچی واژن مبتلا هستید.
- فعالیت بدنی و ورزش سبک در طول قاعدگی:
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که باید در زمان پریودی از انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی خودداری کنند، اما در واقع ورزش و فعالیت سبک هیچ اشکالی ندارد و به آرامش عضلات کمک کرده و از استرس ناشی از قاعدگی جلوگیری می‌کند. به خاطر بسپارید که تنبلی کردن و عدم فعالیت بدنی در این دوره به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
- قاعدگی خود را پیگیری و نظارت کنید:
چرخه قاعدگی شما یک نشانگر ارزشمند برای سلامت کلی شما است. پریودهای نامنظم میتواند نشانه بیماری‌هایی مانند دیابت، اختلال عملکرد تیروئید و بیماری سلیاک باشد. شما می‌توانید قاعدگی خود را در تقویم یا با برنامه‌ای روی گوشی خود که برای این منظور طراحی شده است، ارزیابی کنید.
- دست‌‌هایتان را به‌طور مرتب بشویید!
اهمیت شستن دست‌ها بر کسی پوشیده نیست، اما توجه داشته باشید که شستشو و نظافت دست‌ها، از نکات بهداشتی زمان پریود است، در طول دوره پریودی حتی قبل از استفاده از سرویس بهداشتی دست‌های خود را تمیز بشویید تا از انتقال باکتری و هر نوع آلودگی به واژن جلوگیری شود.
- استفاده درست از دستمال توالت:
با خشک کردن صحیح ناحیه تناسلی از ایجاد آلودگی و بیماری در این ناحیه جلوگیری کنید. برای استفاده از دستمال توالت همیشه از سمت جلو به عقب خود را خشک کنید تا از آلودگی مقعد به محیط واژن منتقل نشود. حتی می‌توانید برای خشک کردن ناحیه مقعدی و واژن از دو دستمال مجزا استفاده کنید.
- لباس زیر مناسب:
پوشیدن لباس زیر بهداشتی و مناسب از مهم‌ترین نکات بهداشتی در زمان پریود است. با پوشیدن لباس زیر تنگ و پلاستیکی باعث افزایش دما می‌شوید و این امر باعث ایجاد بیماری می‌شود. لباس زیر نخی و پنبه‌ای بهترین گزینه برای استفاده در دوره پریود هستند.
- برای معاینه سالانه خود به یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید:
یک معاینه سالانه زنان خوب یک چک‌آپ کامل شامل آزمایش پاپ‌اسمیر، معاینه لگن و معاینه پستان است. این معاینات برای سلامت باروری خوب ضروری هستند زیرا می‌توانند علائم اولیه سرطان یا سایر مشکلات سلامتی را مشاهده کنند.
اگر تغییر در بو، درد شدید یا غیرعادی، یا علائم پریود شدیدتر از حد معمول (مانند جریان شدیدتر یا دوره طولانی‌تر) دارید، حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
علل بوی نامطبوع در قاعدگی
بسیاری از افراد از بوی نامطبوع در دوره پریودی شکایت می‌کنند. برای جلوگیری از ایجاد بوی نامطبوع نوار بهداشتی خود را به موقع تعویض کنید، چون تاخیر در تعویض نوار بهداشتی یکی از علل ایجاد بوی بد در زمان پریود است.
- چنانچه ترشح و یا بوی خیلی بد غیرعادی در طول دوران قاعدگی دارید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید تا ارزیابی بیشتر بیماری عفونی و قارچی انجام دهد.
- یکی دیگر از عوامل بوی تند و شدید در طول دوره پریودی ابتلا به سرطان ناحیه تناسلی است که باید توسط آزمایشات پزشکی تایید شود.
- بوی بد و نامطلوب در زنانی که دیابت دارند بیشتر دیده می‌شود. همچنین بانوانی که از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنند ممکن است در زمان پریود بوی بد و ناخوشایندی در ناحیه تناسلی داشته باشند.
اهمیت قدرت جذب تامپون و نواربهداشتی
پس دادن خون به لباس در زمان قاعدگی از نگرانی‌های هر زنی است. بنابراین بسیاری از خانم‌ها سعی می‌کنند از تامپون یا نوار بهداشتی با جذب بالا استفاده کنند. شاید ندانید که این مواد جاذب روی نوار بهداشتی یا تامپون نیز ممکن است مشکلاتی برای شما ایجاد کند. مواد جاذب روی محصولات بهداشتی قاعدگی باعث خشکی واژن می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل نکات بهداشتی زمان پریود که در زیر ذکر شده مفید خواهد بود.
- فقط در هنگام پریود از نوار بهداشتی یا تامپون استفاده کنید.
- چنانچه میزان خونریزی شما کم است از نوار بهداشتی به جای تامپون استفاده کنید.
- از نوار بهداشتی یا تامپونی که پودر جاذب کمی دارد استفاده کنید.
رابطه جنسی و بهداشت در دوران قاعدگی
رابطه جنسی محافظت نشده در زمان پریود باعث ایجاد مشکلات و بیماری‌هایی مانند هپاتیت و ایدز می‌شود. از آنجایی که ارتباط خون و ترشحات بدن به راحتی ویروس‌های بیماری‌زا را منتقل می‌کند، استفاده از کاندوم از نکات بهداشتی زمان پریود محسوب می‌شود و در این‌صورت از انتقال بیماری‌ها و باکتری‌ها جلوگیری می‌شود.
حمام کردن در دوران پریود
برخلاف تصور خیلی از افراد، حمام کردن در دوران پریود بسیار ضروری و لازم است. در صورت تایید پزشک معالج خود می‌توانید در طول دوره پریود دوش بگیرید. اما مهم است که قبل از حمام کردن، نکات بهداشتی زمان پریود رعایت کنید:
- پاکیزه و تمیز بودن محیط داخل حمام، یکی از نکات بهداشتی زمان پریود است. در زمان پریود بدن سریع‌تر و راحت‌تر بیماری‌ها را جذب می‌کند، بنابراین تمیز بودن محیط حمام اهمیت ویژه‌ای دارد.
- مورد بعدی که خیلی از افراد نمی‌دانند حمام کردن با آب ولرم است، دوش گرفتن با آب گرم میتواند خونریزی شما را در طول دوره پریودی افزایش دهد.
- توصیه می‌شود در در زمان پریود در حمام، ایستاده حمام کنید و در حمام ننشینید.
- نکته بعدی این است که مدت زمان حمام کردن کوتاه باشد، نهایت بیست دقیقه کافی است.
کاپ قاعدگی
استفاده از کاپ قاعدگی در دوران پریود به‌تازگی رواج پیدا کرده است، اما در همین دوره کوتاه بسیار محبوب شده است. جنس این کاپ قاعدگی از بهترین سیلیکون پزشکی است که کمترین سوزش و حساسیتی برای شما ایجاد نمی‌کند.
با استفاده از این کاپ شما هیچگونه نگرانی بابت پس دادن خون به لباس یا محیط ندارید و از نظر بهداشتی بسیار ایمن و مناسب است. کاپ قاعدگی با توجه به عمر بالایی که دارد از تولید زباله بهداشتی جلوگیری می‌کند. کاپ قاعدگی به خاطر عمر بالایی که دارد نسبت به نوار بهداشتی و تامپون مقرون به‌صرفه است، بنابراین می‌توان گفت استفاده از کاپ قاعدگی در طول دوره پریود بسیار مناسب است.
کیت پریود
کیت پریود، برای زمانی که در مسافرت یا جلسه کاری مهمی هستید بسیار کاربردی است. امروزه با دغدغه فکری که بسیاری از خانم‌ها دارند ممکن است تاریخ پریود خود را فراموش کنند. کیت پریود برای این گونه شرایط خاص بسیار مفید است.
پیشنهاد ما این است که برای دوری از استرس و نگرانی در این‌گونه شرایط یک کیت پریود را آماده کنید. برای آماده کردن آن به موارد زیر نیاز دارید:
- یک کیسه پلاستیکی
- شکلات یا آبنبات
- لباس‌زیر نخی یا لباس پنبه‌ای کاملا تمیز و بهداشتی
- یک عدد بسته دستمال کاغذی جیبی
- یک بسته دستمال مرطوب کوچک
- چند عدد نوار بهداشتی یا تامپون تمیز و بسته‌بندی‌شده
- چند عدد کیسه پلاستیکی
- عطر یا خوشبوکننده برای ایجاد حس خوب
توصیه‌هایی در مورد نوار بهداشتی
استفاده از محصولات پریودی مناسب از نکات بهداشتی زمان پریود است. در ادامه مطلب چند مورد از مهم‌ترین نکات استفاده از محصولات بهداشتی را ذکر کردیم.
- سعی کنید از نوار بهداشتی معطر استفاده نکنید چون ممکن است باعث حساسیت، سوزش و ایجاد بوی نامطبوع در قسمت تناسلی شود.
- همانطور که اشاره شد تاخیر در تعویض نوار بهداشتی میتواند باعث ایجاد بوی نامطبوع در شما شود.
- چنانچه نوار بهداشتی خود را به‌موقع تعویض می‌کنید و همچنان بوی بدی در ناحیه تناسلی دارید ممکن است به بیماری‌های قارچی و باکتریایی مبتلا باشید، بنابراین توصیه می‌شود که به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
اهمیت تغذیه در طول دوره قاعدگی
رعایت تغذیه مناسب در طول دوره قاعدگی اهمیت خاصی دارد، پیشنهاد می‌شود از غذاهایی که حاوی آهن و ویتامین ب ۶ مانند مرغ، گوجه فرنگی هستند استفاده کنید. غذاهای فیبردار مانند سبزیجات از ایجاد یبو‌ست در طول قاعدگی جلوگیری می‌کند.
روزانه هشت لیوان آب برای جبران آب از دست رفته بدن و پاکسازی رحم بسیار اهمیت دارد. با اینکه مصرف چای و قهوه در طول دوره قاعدگی به جبران کم آبی بدن و کاهش درد کمک می‌کند اما مصرف آنها در طول دوره قاعدگی اصلا توصیه نمی‌شود. شما می‌توانید برای تسکین درد خود از کمپرس گرم استفاده کنید.
مصرف خوراکی‌هایی نفاخ، لبنیات و گوشت باعث کرامپ قاعدگی می‌شود، بنابراین در مصرف این خوراکی‌ها احتیاط کنید.
چگونه نوار بهداشتی استفاده‌شده را دور بیاندازیم؟
مورد آخر در نکات بهداشتی زمان پریود، نحوه دور انداختن نوار بهداشتی است. نوار بهداشتی را از بالا به پایین رول کنید و آن را در داخل کیسه پلاستیکی یا دستمال توالت قرار دهید و در سطل زباله بیندازید.
دور انداختن تامپون به این شکل است که آن را در چند عدد دستمال توالت قرار دهید و در سطل زباله بیندازید تا از بوی بد و پخش شدن باکتری جلوگیری شود.
سخن پایانی
آگاهی از سلامت و بهداشت دوره قاعدگی باید در مدارس آموزش داده شود. نوجوانان، اعم از دختر و پسر جوان، باید به شیوه ای مثبت از نکات بهداشتی در زمان پریود آگاه شوند. در این مطلب مهم‌ترین نکات بهداشتی زمان پریود ذکر شد.
موارد بالا را خوب به‌خاطر بسپارید، رعایت کنید و با دوستان و عزیزان‌تان به اشتراک بگذارید. به یاد داشته باشید که همه ما لایق یک زندگی شاد، سالم و به دور از تنش هستیم.
منابع: