برخلاف بسیاری از انواع عرق، عرق سرد ناشی از گرما یا کار فیزیکی و سخت بدنی نیست. عرق سرد در واقع ناشی از پاسخ «جنگ یا گریز» بدن هستند که برای محافظت از بدن در موقعیت‌های خطرناک طراحی شده است. وقتی احساس خشم، اضطراب یا ترس می‌کنیم، تنفس و ضربان قلب ما به طور طبیعی سرعت می‌گیرد و بدن ما را به حالت «برانگیخته» درمی‌اورد تا بتوانیم واکنش سریع و مناسب از خود نشان دهیم. این به نوبه خود غدد عرق ما را روشن می‌کند تا ما را خنک نگه دارد. عرق سرد می‌تواند به سادگی با تماشای یک فیلم ترسناک ایجاد شود. اما اگر فردی به طور منظم عرق سرد را تجربه می‌کند، این حالت می‌تواند نوعی هشدار نسبت به شرایط سلامتی بدن باشد و فرد را نسبت به وجود مشکلی در بدنش آگاه می‌کند. بنابراین، ممکن است شخص بخواهد با پزشک خود مشورت کند. علل احتمالی عرق سرد: تب، قند خون پایین، مشکلات تیروئید، برخی از انواع سرطان، اضطراب، مصرف برخی داروها و یائسگی است.
چه چیزی باعث عرق سرد می‌شود؟
استرس، عفونت و شوک از علل شایع عرق سرد هستند. عرق سرد (دیافورز) دوره‌های تعریق ناگهانی است که از گرما یا فشار ناشی نمی‌شود. به جای احساس گرمای بیش از حد، عرق‌های سرد باعث می‌شوند که سرتاسر بدن احساس سردی و سرما کند. ممکن است کف دست نیز مرطوب و خیس شود.
عرق سرد چندین علت بالقوه دارد و می‌تواند با شوک، ترس و بروز بیاری‌های عفونی همراه باشد. در برخی موارد، عرق سرد می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری یا عارضه تهدیدکننده زندگی باشد.
عرق سرد یکی از علائم رایج موارد زیر است:
- پاسخ به جنگ یا گریز
- شوکه شدن
- عفونت
- سنکوپ (غش کردن)
- درد ناشی از جراحات
- حمله قلبی
- تنگی نفس شدید
- گلوکز خون پایین (قند)
- ترس و اضطراب
- یائسگی
این مقاله متخصصین پینو بیبی به یازده دلیل مهم عرق سرد، نحوه درمان آن و این که چه زمانی ممکن است نشانه‌ها اورژانسی باشند، می‌پردازند.
تفاوت بین عرق سرد با تعریق معمولی و تعریق شبانه
- تعریق معمولی روشی است که بدن برای خنک کردن خود انجام می‌دهد. این در اثر گرمای محیط بدن یا تلاشی که دمای بدن را افزایش می‌دهد، ایجاد می‌شود.
- عرق سرد ربطی به این علل ندارد. گاهی اوقات علل دیافورز (عرق سرد) موارد اورژانسی مانند شوک سپتیک یا حمله قلبی هستند. با این حال، عرق سرد نیز ممکن است به مسائل کمتر جدی مرتبط باشد و ممکن است دلیلی برای نگرانی نباشد.
- تعریق شبانه دوره‌هایی از تعریق است که در هنگام خواب اتفاق می‌افتد. تعریق‌های شبانه میتوانند ناشی از تغییرات هورمونی یائسگی، اختلال تیروئید، عوارض جانبی مصرف داروها یا برخی سرطانها باشند.
عرق سرد به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند و مستقیماً درمان نمی‌شود. در عوض، متخصصین و پزشکان علت عرق سرد، مانند درمان عفونت یا ارائه مدیریت درد را هدف قرار می‌دهند. توجه به سایر علائم همزمان می‌تواند به فرد کمک کند تا تعیین شود چه اقداماتی را برای محافظت از سلامت خود باید انجام دهد.
| دلایل انواع مختلف تعریق | ||
| عرق کردن منظم | عرق شبانه | عرق سرد |
| یائسگی | گرما | غش |
| ورزش | اختلالات تیروئید | استرس |
| تب | برخی از سرطانها | شوک |
| – | عوارض جانبی مصرف دارو | سپسیس |
| – | – | حمله قلبی |
| – | – | قند خون پایین |
چه زمانی باید نگران عرق سرد بود؟
علائمی که همراه با عرق سرد هستند و ممکن است نشان دهنده یک وضعیت اورژانس پزشکی باشند عبارت هستند از:
- درد یا فشار قفسه سینه
- دردی که به گردن یا بازو می‌رسد
- سیانوز (لب یا انگشتان آبی)
- ضربان قلب سریع ناگهانی یا سایر تغییرات ریتم قلب
- نبض ضعیف
- تنفس سریع، تنفس سخت یا تنگی نفس
- خس خس سینه یا سرفه
- عدم پاسخ به داروهای آسم
- پوست رنگ پریده
- ضعف
- سرگیجه
- درجه حرارت بالا یا بسیار پایین همراه با لرز
- اندام‌های سرد و رنگ پریده
- کم شدن حجم ادرار
- گیجی یا بی‌حالی
- بثورات پوستی
- مصدومیت جدید
- درد شدید با علت ناشناخته
- تیک عصبی و اضطراب یا تحریک‌پذیری
عرق سرد به دلیل پاسخ به تنش یا گریز
هر چیزی که باعث واکنش چالش یا گریز شود می‌تواند باعث عرق سرد شود. این شامل ترس، فوبیا و اضطراب است. پاسخ بدن به جنگ یا گریز زمانی ایجاد می‌شود که فرد با موقعیتی مواجه می‌شود که بدن آن را تهدید محسوب می‌کند. این به فرد امکان می‌دهد یا از خود دفاع کند یا از موقعیت مزبور فرار کند. تنش و گریز احتمالاً شایع‌ترین علت دیافورز است.
علائم بروز عرق سرد به دلیل پاسخ به تنش یا گریز
هنگامی‌که جنگ یا گریز شروع می‌شود، بدن هورمون‌های استرس آدرنالین و کورتیزول را در خون آزاد می‌کند. آدرنالین اضافی در سیستم بدن، غدد عرق را فعال می‌کند و باعث عرق سرد می‌شود.
سایر علائم پاسخ جنگ یا گریز عبارت هستند از:
- فشار خون، ضربان قلب و تنفس افزایش می‌یابد.
- قند خون بالا می‌رود تا سریعاً به بدن انرژی بدهد.
- مغز در حالت آماده باش بالا قرار می‌گیرد و به جزئیات کوچکی که معمولاً آن‌ها را فیلتر می‌کند توجه می‌کند.
- عضلات منقبض و آماده پاسخگویی هستند.
علل عرق سرد به دلیل پاسخ به تنش یا گریز
افراد میتوانند به دلیل تهدید فیزیکی (مانند برخورد با سگ وحشی یا افراد شرور و …) یا استرس شدید (مثل دریافت اخبار بد) وارد حالت جنگ یا گریز شوند. مجبور شدن به رویارویی با چیزی که فوبیا از آن دارند (مانند ترس از ارتفاع، ترس از حیوانات و غیره) نیز می‌تواند باعث واکنش جنگ یا گریز شود.
در این حالت چه اقدامی باید کرد؟
هنگامی که علت پاسخ جنگ یا گریز تمام شد، بدن باید پس از ۲۰ تا ۶۰ دقیقه به حالت عادی بازگردد در غیر این صورت نیاز به مداخله پزشکی است.
عرق سرد به علت شوک
هنگامی که جریان خون به مغز و سایر اندام‌های حیاتی به طور خطرناکی کم می‌شود، بدن فرد دچار شوک می‌شود. یعنی مغز، اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کند. شوک باعث افزایش استرس در سطح بدن می‌شود.
علائم هشدار دهنده شوک
دیافورز (عرق سرد) یکی از علائم کلیدی این وضعیت بالقوه تهدیدکننده زندگی است. علائم دیگر عبارت هستند از:
- ضربان قلب ناگهانی و سریع
- نبض ضعیف
- تنفس سریع (بیش از ۲۰ دم در دقیقه)
- پوست رنگ پریده
- احساس ضعف یا سرگیجه هنگام نشستن یا ایستادن
علل ایجاد شوک
شوک اغلب در اثر یک آسیب، مانند تصادف رانندگی، سقوط و یا اصابت ضربه ایجاد می‌شود. برخی از جراحات ممکن است باعث از دست دادن آشکار خون شوند، اما برخی دیگر شامل خونریزی داخلی است که فرد نمی‌تواند آن را ببینید.
علل ایجاد شوک هم‌چنین می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- گرمازدگی
- واکنش‌های آلرژیک (شوک آنافیلاکتیک)
- عفونت شدید (شوک سپتیک، سندرم شوک سمی)
- مسمومیت
- سوختگی شدید
- آسیب به سیستم عصبی (شوک نوروژنیک)
بروز عوامل بالا نحوه خون‌رسانی و ریتم جریان خون در بدن را تغییر می‌دهند. به عنوان مثال، عفونت و آلرژی‌های شدید بر رگ‌های خونی تأثیر می‌گذارد به گونه که فشار خون را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
چه اقدامی برای حالت شوک باید کرد
ممکن است شوک آنقدر جدی باشد که به مراقبت فوری پزشکی نیاز باشد. اگر مشکوک شدید که خودتان یا شخص دیگری در شوک است حتماً با ۱۱۵ تماس بگیرید.
تا زمان رسیدن کمک، شخص را به حالت درازکش (به پشت دراز بکشد) و پاهای شخص را روی چیزی به ارتفاع حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر قرار دهید. این وضعیت به حفظ جریان خون به مغز و اندام‌های حیاتی کمک می‌کند.
علائم و نشانه‌های عرق سرد ناشی از عفونت
عرق سرد ناشی از عفونت: آنفولانزا، کووید-۱۹ و هر عفونت دیگری که باعث تب شود می‌تواند منجر به عرق سرد شود. گاهی اوقات بروز عرق سرد، با شکستن تب یا شروع به پایین آمدن درجه حرارت بدن همراه است.
اگر عفونت پیشرفت کند و وارد جریان خون شود، بدن ممکن است دچار شوک سپتیک شود.
علائم شایع عفونت عبارت هستند از:
- تب
- لرز و عرق سرد
- سرفه و گلو درد
- تنگی نفس و گرفتگی بینی
- اسهال و استفراغ
- درد شکم
- تغییر رنگ، درد یا تورم در اطراف زخم
علائم شوک سپتیک
- درجه حرارت بالا یا بسیار پایین همراه با لرز و عرق سرد
- اندام‌های سرد و رنگ پریده
- سبکی سر
- ادرار کم یا بدون ادرار
- فشار خون پایین که ممکن است هنگام ایستادن باعث سرگیجه شود
- تپش قلب
- بی‌قراری، گیجی یا بی‌حالی
- تنگی نفس
- بثورات پوستی یا تغییر رنگ پوست
علل ایجاد شوک سپتیک (شوک ناشی از عفونت)
شرایط پزشکی که می‌تواند منجر به شوک سپتیک شود عبارت هستند از:
- پنومونی (عفونت در کیسه‌های هوایی ریه‌ها)
- عفونت مجاری ادراری
- عفونت باکتریایی در بریدگی یا زخم
- عفونت دستگاه گوارش، مانند آپاندیسیت یا E. coli
شوک سپتیک در افراد بسیار مسن، کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع‌تر است. شوک سپتیک همیشه یک وضعیت اورژانسی است. اغلب نیاز به بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه دارد. اگر مشکوک به شوک سپتیک هستید، با ۱۱۵ تماس بگیرید یا فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
برای عفونتی که باعث عرق سرد می‌شود، اما شوک سپتیک ایجاد نمی‌کند، باید به پزشک مراجعه شود و یا به یک مرکز مراقبت فوری مراجعه شود. حتماً بدن فرد هیدراته بماند و آب کافی دریافت کند، به خصوص اگر فرد به شدت عرق می‌کند و یا تب، اسهال یا استفراغ دارد.
دیافورز در مقابل هیپرهیدروزیس
دیافورز و هیپرهیدروزیس یکسان نیستند. دیافورز نشانه بسیاری از شرایط است در حالی‌که هیپرهیدروزیس یک وضعیت پزشکی است که شامل تعریق بیش از حد و غیرقابل پیش‌بینی است. اعتقاد بر این است که هیپرهیدروزیس ناشی از فعالیت بیش از حد غدد عرق است.
عرق سرد ناشی از سنکوپ
عرق سرد ممکن است یکی از علائم سنکوپ باشد که اغلب به آن غش یا کما می‌گویند.
علائم سنکوپ
هنگامی که فردی دچار سنکوپ می‌شود، برای مدت کوتاهی هوشیاری خود را از دست می‌دهد. این حالت به طور معمول باعث می‌شود که فرد روی زمین بیفتد یا اگر نشسته است سقوط کند.
قبل از بی‌هوش شدن، ممکن است علائم پیش سنکوپ (احساس غش کردن) وجود داشته باشد. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سبکی سر و یا سرگیجه
- حالت تهوع
- سیاهی رفتن چشم
- مشکل شنوایی
- تپش قلب و ضعف عمومی بدن
علل سنکوپ
سنکوپ در اثر افت ناگهانی فشار خون ایجاد می‌شود. سنکوپ می‌تواند ناشی از:
- ضربان قلب آهسته، سریع یا نامنظم (آریتمی)
- فشار خون پایین، اغلب پس از ایستادن
این تغییرات در عملکرد قلب و جریان خون ممکن است نتیجه موارد زیر باشد:
- بیماری‌های قلبی از جمله دیسکسیون آئورت و تنگی دریچه آئورت
- سندرم تاکی کاردی ارتواستاتیک وضعیتی (POTS)
- شوک عاطفی
- ضربه، درد یا استرس ناگهانی و غیرمنتظره
- سرپا ایستادن با عجله
- اهدای خون
برای سنکوپ چه باید کرد
اگر به دلیل نامعلوم یا به دلیل تروما یا یک رویداد پزشکی فرد دچار سنکوپ یا پیش سنکوپ شده است، فوراً فرد را باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار داد. غش می‌تواند منجر به صدمات جدی شود. کسی که در طول یک دوره سنکوپ صدمه دیده است، باید کمک پزشکی دریافت کند. اگر دلیل سنکوپ شناخته شده باشد و جدی نباشد (مانند شوک عاطفی)، دراز کشیدن به پشت با قرار دادن پاها به بالا می‌تواند کمک کننده باشد. همیشه باید در مورد علائم سنکوپ یا پیش سنکوپ که فرد تجربه کرده با پزشک مشورت شود.
عرق سرد ناشی از درد شدید
درد شدید ناشی از آسیب، مانند شکستگی یا قطع عضو غیرجراحی (از دست دادن بخشی از بدن)، می‌تواند منجر به عرق سرد شود. برخی از علل پزشکی درد شدید، مانند سنگ کلیه، نیز میتوانند باعث دیافورز شوند.
علائم دردهای شدید
تنها علائم ثابت در این مورد درد شدید، عرق سرد است. سایر علائم بسته به علت درد متفاوت خواهد بود. در موارد نادر، درد شدید طولانی مدت پس از آسیب سر یا ضربه به نخاع رخ می‌دهد. این یک علامت سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) است و دیافورز یک ویژگی مشترک این سندرم با سایر دردها است.
سایر علائم CRPS عبارت هستند از:
- درد شدید و یا سوزش شدید
- دردی که حتی با یک لمس خفیف بیشتر می‌شود
- دمای پوست بین سرد و گرم در نوسان است
- رشد سریع مو و ناخن
- اسپاسم عضلانی
- درد مفاصل
- پوست رنگ پریده، نازک و براق به نظر می‌رسد. پوست تغییر رنگ می‌دهد یا خالدار و لکه لکه می‌شود.
علل درد شدید
علت عرق سرد در درد شدید شبیه شوک است. CRPS ممکن است به دلیل مشکل در سیستم ایمنی ایجاد شود که منجر به مشکلاتی در اعصابی می‌شود که جریان خون، دما و احساسات را کنترل می‌کنند.
چه اقدامی برای دردهای شدید باید انجام داد؟
برای آسیب جدی جدید یا علت پزشکی تشخیص داده نشده درد شدید، با ۱۱۵ تماس بگیرید. پس از درمان درد شدید، عرق سرد و سایر علائم باید کاهش یابد. اگر مشکوک هستید که فرد ممکن است CRPS داشته باشد، با پزشک مشورت کنید. اگر درد ناشی از یک علت تشخیص داده شده است که اورژانسی نیست (مانند سرطان، یک وضعیت درد مزمن، یا یک آسیب در حال بهبود)، درد باید طبق دستور ارائه شده توسط پزشک درمان شود.
عرق سرد ناشی از سکته قلبی
عرق سرد یکی از علائم شایع حمله قلبی (سکته قلبی) است.
علائم حمله قلبی
به غیر از دیافورز، علائم حمله قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد یا فشار قفسه سینه
- دردی که به گردن یا بازو گسترش می‌یابد
- تنگی نفس و سرگیجه
- حالت تهوع و استفراغ
- سیانوز (رنگ آبی در لب یا انگشتان)
- تغییر ریتم قلب
علل حمله قلبی
در حمله قلبی، جریان خون به عضله قلب قطع می‌شود. این باعث واکنش استرسی می‌شود که منجر به عرق سرد خواهد شد.
برای حمله قلبی چه باید کرد؟
حمله قلبی یک وضعیت اورژانس واقعی است. بلافاصله با ۱۱۵ تماس بگیرید. هر چه سریعتر اقدام شود، شانس فرد برای محدود کردن آسیب و داشتن نتیجه بهتر بیشتر خواهد شد. مصرف آسپرین جویدنی در زمان انتظار آمبولانس ممکن است به جلوگیری از آسیب قلبی کمک کند.
- عرق سرد ناشی از تنگی نفس
- تنگی نفس شدید می‌تواند منجر به دیافورز از جمله علائم دیگر شود.
علائم تنگی نفس
سایر علائم تنگی نفس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تنفس سریع و پی در پی
- سردرگمی ذهنی
- خس خس سینه یا سرفه
- خستگی و اضطراب
علل تنگی نفس
تنگی نفس باعث کمبود اکسیژن در جریان خون می‌شود. هنگامی که مغز شروع به مصرف اکسیژن می‌کند، بدن فرد در یک واکنش استرسی مشابه جنگ یا گریز یا شوک قرار می‌گیرد.
چه اقدامی برای تنگی نفس باید کرد؟
هر زمان که مشکل تنفسی به وجود آمد، یک وضعیت جدی است و باید با ۱۱۵ تماس بگیرید اگر:
- فرد علت آن را نمی‌داند
- داشتن یک علت شناخته شده که یک اورژانسی است (مانند شوک آنافیلاکتیک یا آسیب ریه)
- نمی‌تواند سریع نفس خود را بهتر کند
اگر فرد به دلیل یک بیماری شناخته شده، مانند آسم یا اختلال انسداد مزمن ریه (COPD) دچار تنگی نفس است، باید دستورالعمل‌های پزشک خود را دنبال کند. اگر درمان‌های معمول جواب نداد، با ۱۱۵ تماس بگیرید.
عرق سرد ناشی از ترک مواد مخدر
کناره‌گیری از مصرف بیش از حد مواد مخدر یا الکل می‌تواند باعث عرق سرد، از جمله علائم دیگر شود. در موارد شدید، ممکن است لازم باشد افراد از نظر عوارض تهدید کننده زندگی به دقت تحت نظر قرار گیرند.
علائم ترک مواد مخدر و الکل
سایر علائم ترک مواد مخدر و الکل عبارت هستند از:
- تغییرات در خلق و خو و تحریک‌پذیری
- لرز یا لرزش اندام‌ها
- خستگی و درد عضلانی
- حالت تهوع، استفراغ و بی قراری
- آبریزش بینی
- مشکلات خواب
علل ایجاد عرق سرد در ترک مواد مخدر و الکل
وابستگی به یک دارو باعث ایجاد تغییراتی در پیام‌رسان‌های شیمیایی مغز به نام انتقال دهنده‌های عصبی می‌شود. هنگامی که مصرف ماده مخدر متوقف می‌شود، پس از پایان ترک، مواد شیمیایی مغز در نهایت به حالت عادی باز می‌گردد. در طول ترک، این فرآیند باعث عدم تعادل کلی در بدن می‌شود و باعث عرق سرد به همراه بروز علائم دیگر می‌شود.
در ترک مواد مخدر و الکل چه باید کرد؟
در بیشتر موارد، علائم مرتبط با ترک دارو به طور موثر با داروهایی (مانند لوفکسیدین و متادون) که ناراحتی را کاهش می‌دهند یا از بین می‌برند، درمان می‌شوند. بسته به این که مشکل اعتیاد فرد چقدر شدید است، ممکن است نیاز به درمان توسط یک متخصص سلامت روان یا یک برنامه سوء مصرف مواد باشد. اگر یکی از عزیزان‌تان با مصرف مواد یا اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کند با مراکز ترک اعتیاد تماس بگیرید و راهنمایی‌ها و مشاوره این مراکز استفاده کنید.
عرق سرد ناشی از پایین بودن گلوکز خون
هیپوگلیسمی (پایین بودن سطح گلوکز و قند خون) یک دلیل نسبتاً رایج برای عرق سرد است. اغلب در افراد مبتلا به دیابت یا پیش دیابت دیده می‌شود.
علائم پایین بودن گلوکز خون
سایر علائم رایج هیپوگلیسمی عبارت هستند از:
- ضربان قلب تند
- عصبی یا مضطرب بودن
- تحریک پذیری یا سردرگمی
- سرگیجه و احساس گرسنگی
علل پایین بودن گلوکز خون
گلوکز منبع انرژی ترجیحی مغز است، بنابراین به قند خون پایین به عنوان یک تهدید جدی پاسخ می‌دهد. مانند کمبود اکسیژن، این واکنش استرس را تحریک می‌کند که منجر به دیافورز می‌شود.
چه اقدامی برای پایین بودن گلوکز خون باید انجام داد؟
اگر فردی مبتلا به دیابت سرگیجه دارد و یا سایر علائم هیپوگلیسمی را دارد، با ۱۱۵ تماس بگیرید. برای خوردن یا نوشیدن چیزی شیرین به او کمک کنید. اگر علائم هیپوگلیسمی وجود دارد اما بیماریی که می‌تواند باعث آن شود تشخیص داده نشده است، بهتر است با پزشک مشورت شود.
عرق سرد ناشی از سرطان
بسیاری از انواع سرطان میتوانند باعث تعریق سرد به خصوص در شب شوند. این نوع سرطانها عبارت هستند از:
- لنفوم (غیر هوچکین یا هوچکین)
- تومورهای کارسینوئیدی
- سرطان خون
- مزوتلیوما
- سرطان استخوان
- سرطان کبد
- هر نوع سرطان پیشرفته دیگر
علائم سرطان
علائم اولیه سرطان بسته به نوع، محل و مرحله تومور(ها) می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی از علائم اولیه رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد شدید و خستگی که با استراحت بهبود نمی‌یابد
- کاهش وزن ناخواسته بیش از ۵/۴ کیلوگرم
- از دست دادن اشتها و مشکل در بلع
- درد شکم، حالت تهوع و استفراغ
- تورم غیر قابل توضیح
- توده و بافت‌های ضخیم در هر نقطه از بدن
- درد بدون علت شناخته شده که از بین نمی‌رود یا بدتر می‌شود
- تغییر خال و زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند
- توده‌های پوستی که خونریزی یا پوسته پوسته شدن دارند
- زردی (زردی پوست یا چشم)
- سرفه مداوم یا گرفتگی صدا
- خونریزی یا کبودی غیرمعمول
- تغییر در عادات روده‌ای (مانند اسهال، یبوست)
- ظاهر غیرطبیعی مدفوع
- درد هنگام ادرار کردن، ادرار خونی یا تکرر ادرار
- مشکلات بینایی یا شنوایی
- زخم‌های دهان، خونریزی، درد یا بی‌حسی
علل تورمورهای سرطانی
در برخی موارد، تومورهای سرطانی باعث ایجاد تغییراتی در بدن می‌شود که منجر به دیافورز (عرق سرد) می‌شود برخی از درمان‌های سرطان (از جمله شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان‌های هورمونی، و برخی داروهای دیگر) نیز میتوانند باعث تعریق بیش از حد شوند. مورفین که گاهی برای درمان درد سرطان استفاده می‌شود نیز می‌تواند منجر به تعریق شود.
مشکلات رایج مرتبط با سرطان که می‌تواند باعث عرق سرد شود عبارت هستند از:
- عفونت‌ها
- یائسگی (با جراحی یا هورمون درمانی شروع می‌شود)
- درد شدید
- سلامت روان ضعیف (اضطراب، افسردگی)
- مشکل خواب
- برداشتن بیضه (یک درمان رایج برای سرطان پروستات)
برای سرطان چه اقدامی باید کرد؟
در حالی که سرطان یک بیماری جدی و بالقوه تهدیدکننده زندگی است، چیزی نیست که به طور کلی به درمان اورژانسی برای آن نیاز داشته باشد، به خصوص اگر شخص فقط متوجه علائم اولیه شده باشد. اگر علائم نگران کننده‌ای وجود دارد، باید به پزشک مراجعه شود. تشخیص زودهنگام می‌تواند در کاهش عوارض ناشی از سرطان موثر باشد. مانند یائسگی، تغییرات هورمونی ناشی از درمان سرطان پستان ممکن است باعث گرگرفتگی و تعریق شدید شود. این که چرا تغییرات هورمون جنسی این اثر را دارد هنوز مشخص نشده است.
عرق سرد در بانوان
تعریق بیشتر در اوایل بارداری بسیار شایع است و از عوارض رایج حاملگی است. ممکن است بانوی باردار در طول روز گرگرفتگی و در شب تعریق شبانه و عرق سرد را تجربه کند. در دوران بارداری سطح هورمون‌ها و جریان خون افزایش می‌یابد و باعث افزایش دمای بدن می‌شود، بنابراین بدن بیشتر عرق می‌کند تا بدن را خنک کند. برخی از زنان پس از بارداری نیز عرق می‌کنند زیرا بدن مایعات اضافی آزاد می‌کند تا سطح هورمون‌ها دوباره متعادل می‌شود. سندرم پیش از قاعدگی، ویار بارداری و یائسگی همگی مواردی هستند که به جز بیماری‌های رایج در همه جنسیت‌ها که باعث بروز عرق سرد می‌شوند؛ در زنان سبب ایجاد عرق سرد می‌شود.
ایجاد عرق سرد در بانوان می‌تواند به دلایل گوناگونی اتفاق بیفتد که در برخی از موارد این عارضه خفیف است و عوارض مهمی را به دنبال ندارد. اما بعضی دلایل عرق سرد بسیار جدی و خطرناک است و اگر به موقع برای درمان اقدام نشود، می‌تواند به مرگ بیمار منجر شود. بنابراین بسیار مهم است که علت عرق سرد شدید و ناگهانی در اولین فرصت مشخص شود. به این ترتیب از بروز عوارض جدی پیشگیری می‌شود. یائسگی از علل عرق سرد در بانوان می‌تواند باشد. بی‌خوابی و گرگرفتگی در یائسگی امری بسیار شایع است، عارضه عرق سرد نیز در دوران یائسگی در اثر نوسانات هورمونی ممکن است، اتفاق بیفتد. یائسگی در زنان معمولاً بعد از پنجاه سالگی رخ می‌دهد و یائسگی ختم و پایان دوره عادت ماهانه در بانوان است. عرق سرد در بانوان می‌تواند ناشی از ویارهای حاملگی نیز باشد.
عرق سرد در سندرم پیش از قاعدگی
بسیاری از دختران و زنان معمولاً تعریق شبانه یا عرق سرد را پیش از شروع قاعدگی تجربه می‌کنند. هر چند بعد از آغاز قاعدگی نیز ممکن در برخی دختران و زنان همچنان تعریق اتفاق بیفتد. نوسان هورمونی، بخشی از چرخه طبیعی زندگی یک زن است. در برخی از بانوان، تغییر سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بروز علائم سندرم پیش قاعدگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه و عرق سرد نقش دارند. با افزایش سطح پروژسترون و کاهش سطح استروژن این واقعه رخ می‌دهد. افت هورمون استروژن بر هیپوتالاموس تاثیر می‌گذارد، هیپوتالاموس مسئول تنظیم و کنترل دمای داخلی بدن است. در نتیجه، مغز به این تغییرات جزئی دمای بدن واکنش نشان می‌دهد و سیگنال‌هایی ارسال می‌نماید که باعث تعریق سرد در بدن می‌شود.
سخن آخر
عرق سرد یا دیافورز با عرق ناشی از گرما یا فعالیت متفاوت است. دلایل زیادی برای عرق سرد وجود دارند، مانند پاسخ به موقعیت تنش یا گریز، قند خون پایین، یا رویدادهای تهدیدکننده زندگی مانند حمله قلبی یا شوک و سرطانها. عرق سرد مختصص به بانون نیست. بلکه چون یائسگی و تغییرات هورمونی در زنان بیشتر است، عرق سرد در بانوان بیشتر دیده می‌شود. مکانیسم‌هایی که باعث دیافورز (عرق سرد) می‌شوند عبارت هستند از: فشار خون پایین، از دست دادن خون و ترشح هورمون آدرنالین که مستقیماً غدد عرق را تحریک می‌کنند. برخی از علل عرق سرد، مانند جنگ یا گریز، به سرعت و خود به خود از بین می‌روند و نیاز به پیگیری پزشکی ندارد.