عفونت‌های TORCH چیست؟

عفونت TORCH اصطلاحی است که برای گروهی از بیماری‌های عفونی به کار می‌رود که می‌توانند در دوران بارداری، هنگام زایمان یا پس از تولد به کودک شما منتقل شوند. TORCH مخفف توکسوپلاسموز، سرخجه، سیتومگالوویروس، تبخال و سایر بیماری‌ها است.

عفونت TORCH چیست؟

عفونت TORCH (یا سندرم TORCH) به گروهی از بیماری‌های عفونی گفته می‌شود که نوزاد در حال رشد (جنین) یا نوزاد تازه متولد شده را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در صورت ابتلا به عفونت TORCH، امکان دارد که آن را در دوران بارداری، در حین زایمان یا پس از تولد به کودک خود منتقل کنید.

از آنجایی که بدن نوزاد شما هنوز از ایمنی لازم برای مبارزه با بیماری‌ها برخوردار نیست، عفونت‌های TORCH می‌توانند عوارضی در بارداری ایجاد کنند یا از رشد مناسب اندام‌های نوزاد جلوگیری کنند. این که نوزاد شما چقدر بیمار می‌شود به نوع عفونت و مدت زمان رشد او در زمان ابتلا بستگی دارد. به طور معمول، عفونت‌هایی که در اوایل بارداری رخ می‌دهند، عوارض جانبی شدیدتری دارند. به همین دلیل درمان اورژانسی پزشکی برای پایین آوردن و کنترل خطر عوارض جانبی مورد نیاز است.

بیماری‌های TORCH چیست؟

عفونت TORCH مخفف بیماری‌های زیر است:

• توکسوپلاسموز
• سایر عفونت‌ها مانند اچ آی وی، سیفلیس، پاروویروس B19 (بیماری پنجم)، آبله مرغان و زیکا
• سرخجه
• سیتومگالوویروس (CMV).
• ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)

چگونه کودک من به عفونت TORCH مبتلا می‌شود؟

کودک شما می تواند از سه راه دچار عفونت TORCH شود:

• از طریق جفت: برخی از بیماری‌ها در دوران بارداری، به وسیله جریان خون شما از طریق جفت به خون جنین منتقل می‌شوند. جفت شما اکسیژن، مواد مغذی و خون را برای نوزاد شما فراهم می‌کند.
• در حین زایمان: نوزاد شما ممکن است در حین عبور از کانال زایمان در طول زایمان طبیعی به عفونت TORCH مبتلا شود.
• پس از تولد: در صورت شیردهی با شیر مادر امکان دارد که عفونت را از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل کنید.

عفونت TORCH چقدر شایع است؟

عفونت TORCH تقریباً ۲ درصد تا ۳ درصد از کلیه اختلالات و ناهنجاری‌های مادرزادی (بیماری‌هایی که نوزاد با آن متولد می‌شود) را تشکیل می‌دهد.

آیا عفونت TORCH می‌تواند باعث سقط جنین شود؟

بله، عفونت TORCH ممکن است باعث ایجاد عوارض بارداری مانند زایمان زودرس، محدودیت رشد داخل رحمی یا سقط جنین شود. این عفونت‌ها همچنین امکان دارند که باعث مرده زایی، یعنی از بین رفتن بارداری بعد از هفته ۲۰ بارداری شوند.

علائم و نشانه‌های عفونت TORCH چیست؟

علائم دقیق این عفونت‌ها بسته به عفونت زمینه‌ای خاص متفاوت است، اما عفونت‌های TORCH به صورت مشترک دارای علائم و نشانه‌های زیر هستند:

• تب، احساس سستی و مشکل در تغذیه
• زردی
• وزن کم نوزاد هنگام تولد
• اختلال شنوایی
• بیماری مجرای شریانی باز (PDA)
• لکه‌های کوچک قرمز یا قهوه ای (پورپورا) روی پوست
• لکه های مایل به آبی یا ارغوانی به نام بثورات بلوبری
• هپاتواسپلنومگالی (بزرگ شدن کبد)
• آب مروارید
• میکروسفالی (کوچک شدن غیر طبیعی سر)

پس از ۲ سالگی کودک، علائم عفونت TORCH ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• از دست دادن بینایی
• از دست دادن شنوایی
• تشنج
• اختلالات و ناتوانی‌های یادگیری

چه چیزی باعث عفونت TORCH می‌شود؟

نحوه ابتلای یک مادر باردار به عفونت TORCH به نوع بیماری او بستگی دارد.

توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز یک بیماری است که توسط یک انگل ایجاد می‌شود. امکان دارد که شما از طریق خوردن گوشت‌های نیم پز یا بودن در معرض مدفوع گربه به این بیماری مبتلا شوید.

سایر عفونت‌ها

O در TORCH مخفف other و شامل گروهی از بیماری‌ها است که در ادامه در مورد آن‌ها بیش‌تر توضیح می‌دهیم.

• HIV: ویروسی است که از طریق تماس جنسی یا تماس مستقیم با خون آلوده به HIV (مانند استفاده از سوزن مشترک) گسترش پیدا می‌کند. اکثر عفونت‌های HIV در نوزاد در سه ماهه سوم بارداری، در حین یا پس از زایمان اتفاق می‌افتد؛ زمانی که مادر باردار داروهای مناسب را مصرف نمی‌کند.
• سیفلیس: سیفلیس یک عفونت مقاربتی به وجود آمده از باکتری می‌باشد. احتمال دارد که شما آن را از تماس مستقیم با زخم‌های سیفلیس در طول رابطه مقعدی، واژینال یا دهانی دریافت کنید. آمار سیفلیس مادرزادی در حال افزایش است و نوزادان در کانال زایمان دچار عفونت می‌شوند.
• بیماری پنجم: بیماری پنجم به بثورات خفیف ناشی از پاروویروس B19 گفته می‌شود. هنگامی که فرد مبتلا به بیماری پنجم سرفه یا عطسه می‌کند، این ویروس از طریق بزاق و مخاط فرد بیمار پخش می‌شود.
• آبله مرغان: یک بیماری بسیار مسری است که به وسیله ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود. در اغلب موارد، یک بار ابتلا به آبله مرغان در طول زندگی (معمولاً در دوران کودکی) یا واکسینه شدن در برابر این بیماری به شما ایمنی مادام العمر می‌دهد.
• ویروس زیکا: ویروسی است که از طریق یک نوع پشه آلوده در مناطقی که ویروس شایع است، منتشر می‌شود. ویروس زیکا همچنین امکان دارد که از طریق رابطه جنسی با فرد آلوده انتقال پیدا کند.

سرخجه (یا سرخک آلمانی)

بیش‌تر افراد باردار برای بیماری سرخجه واکسینه می‌شوند، بنابراین ابتلا به این بیماری در دوران بارداری به ندرت اتفاق می‌افتد. با این حال، اگر واکسن MMR (سرخک، اوریون و سرخجه) را در دوران کودکی دریافت نکرده‌اید و در فکر باردار شدن در آینده هستید، لازم است با پزشک خود در مورد دریافت واکسن صحبت کنید.

سیتومگالوویروس (CMV)

سیتومگالوویروس (CMV) نوعی ویروس تبخال است. این ویروس از طریق بزاق و سایر مایعات بدن گسترش پیدا می‌کند. بیش‌تر بزرگسالان مبتلا به CMV هستند و هرگز از آن با خبر نمی‌شوند. زیرا سیستم ایمنی آن‌ها با آن مبارزه می‌کند. با این حال، نوزادان و کودکان در حال رشد ایمنی لازم برای مبارزه با این ویروس را ندارند. هنگامی که CMV داشته باشید، برای تمام عمر در سیستم بدن شما باقی می‌ماند؛ اما سیستم ایمنی بدن شما آن را سرکوب می کند.

ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)

تبخال یک عفونت مقاربتی بسیار مسری محسوب می‌شود. دو نوع عفونت HSV وجود دارد: HSV-1 (دهانی و تناسلی) و HSV-2 (بیش‌تر در دستگاه تناسلی). 

این بیماری اغلب از طریق تماس جنسی یا تماس مستقیم با یک فرد آلوده منتقل می‌شود. HSV معمولاً نوزادان را در طول زایمان طبیعی مبتلا می‌کند، بنابراین مهم است که در مورد تشخیص ویروس تبخال در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید.

آیا عفونت TORCH مسری است؟

بله، عفونت‌های TORCH مسری هستند و به راحتی به دیگران انتقال پیدا می‌کنند.

عفونت TORCH در دوران بارداری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

عفونت TORCH از طریق آزمایش خون، آزمایش PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) و کشت ویروسی تشخیص داده می شود. کشت ویروسی به آزمایشی گفته می‌شود که در آن، پزشک شما نمونه‌ای از مایع، سلول یا بافت را از بدن شما برداشت می‌کند و آن را جهت تشخیص بیماری‌های عفونی آزمایش می‌کند. نواحی رایج که از آن نمونه گرفته می‌شود شامل بزاق دهان، مخاط بینی، خون، ادرار، مایع آمنیوتیک یا مایع ناشی از بثورات پوستی یا زخم است. آزمایشات PCR از طریق شناسایی ماده ژنتیکی یک ویروس در نمونه مایع به کار می‌روند.

برخی از اختلالات مادرزادی، مشکلات رشد یا مشکلات مربوط به رشد اندام اصلی جنین را می‌توان در سونوگرافی قبل از تولد مشاهده کرد و پیش از زایمان آن را تشخیص داد.

خطرات آزمایش TORCH چیست؟

آزمایش ویروسی TORCH یک آزمایش خون ساده و کم خطر است. ممکن است کبودی، قرمزی و درد را در محل تزریق تجربه کنید. در موارد بسیار نادر، زخم آزمایش ممکن است عفونی شود. انجام این آزمایش خطری برای جنین ندارد.

چگونه برای آزمایش TORCH آماده شویم؟

آزمایش TORCH نیازی به آماده سازی خاصی ندارد. با این حال، اگر فکر می‌کنید به هر یک از ویروس‌های TORCH آلوده شده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین باید داروهای بدون نسخه یا نسخه ای را که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید. پزشک به شما خواهد گفت که آیا نیاز به قطع مصرف برخی داروها یا اجتناب از خوردن و آشامیدن قبل از آزمایش دارید یا خیر.

عفونت TORCH در نوزادان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پس از تشخیص عفونت TORCH، پزشک اقدامات لازم را برای شناسایی عفونت TORCH را در نوزاد شما نیز انجام خواهد داد. همه عفونت‌های TORCH در دوران بارداری به نوزاد شما منتقل نمی‌شوند و فقط به این دلیل که شما دارای عفونت هستید، به این معنی نیست که حتما نوزاد شما هم به آن مبتلا می‌شود.

پزشکان عفونت TORCH را به شکل زیر در نوزاد تشخیص می‌دهند:

• در طول معاینه فیزیکی در بدو تولد
• پس از ارزیابی علائم نوزاد شما
• با سونوگرافی یا سایر ابزارهای تصویربرداری در دوران بارداری

پزشک از همان تست‌هایی برای تشخیص عفونت TORCH در نوزادان تازه متولد شده استفاده می‌کند که برای بزرگسالان انجام می‌شود. پزشک اطفال شما ممکن است یک نمونه خون کوچک از پاشنه یا انگشت نوزاد بگیرد یا یک نمونه مایع برای آزمایش عفونت‌های ویروسی برداشت کند.

آزمایش‌های دیگر مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می‌توانند به شناسایی عوارض جانبی عفونت‌های TORCH کمک کنند.

عفونت های TORCH چگونه درمان می‌شوند؟

درمان عفونت TORCH به بیماری، زمان وقوع عفونت و شدت علائم بستگی دارد. درمان این عفونت‌ها امکان دارد شامل تجویز آنتی بیوتیک، داروهای ضد انگلی یا داروهای ضد ویروسی باشد. برخی از عفونت‌های TORCH ویروسی هستند و درمان دیگری جز استراحت و رساندن آب کافی به بدن ندارند.

اگر عفونت TORCH در شما تشخیص داده شود، پزشک بارداری شما را تحت نظر خواهد داشت و با متخصصان پزشکی مادر و جنین مشورت خواهد کرد. بسته به بیماری، امکان دارد که نوزاد شما در بدو تولد نیاز به دریافت مراقبت فوری پزشکی یا بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) داشته باشد.

اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید یا قصد شیردهی به او را دارید و همزمان به یکی از عفونت‌های TORCH در دوران بارداری مبتلا شده‌اید، توصیه می‌کنیم که در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه خطر عفونت TORCH را در دوران بارداری کاهش دهیم؟

حتماً سابقه پزشکی خود را از جمله واکسن‌هایی که در دوران کودکی دریافت کرده‌اید با پزشک خود در میان بگذارید،. برخی از اقدامات دیگری که می‌توانید برای پایین آوردن احتمال ابتلا به عفونت TORCH انجام دهید، عبارتند از:

• از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.
• دست های خود را به صورت مکرر بشویید.
• نوشیدنی یا ظروف را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید.
• از سفر به نقاطی از جهان که در آن برخی بیماری‌های عفونی شایع است، خودداری کنید.
• گوشت و تخم مرغ کاملاً پخته بخورید.
• در دوران بارداری، از شخص دیگری درخواست کنید که سطل زباله را خالی و تمیز کند.
• هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
• قبل از بارداری آزمایش عفونت مقاربتی (STI) بدهید.
• داروهای ضد ویروسی را مطابق با دستور پزشک خود مصرف کنید.

عوارض طولانی مدت عفونت TORCH چیست؟

نوزادانی که با عفونت TORCH متولد می‌شوند، ممکن است عوارض جانبی طولانی مدت را تجربه کنند. اما زمانی که نوزاد شما در سریع‌ترین زمان ممکن برای عفونت TORCH تحت درمان قرار می‌گیرد، شرایط او بهتر خواهد بود. برخی از عوارض طولانی مدت این عفونت‌ها عبارتند از:

• ناتوانی و مشکلات و یادگیری
• مشکلات بینایی یا شنوایی
• تاخیر در رشد

بیش‌تر عفونت‌های TORCH با مصرف دارو قابل درمان هستند. فقط مهم است که در مورد علائمی که در دوران بارداری تجربه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. شناسایی و درمان عفونت در سریع ترین زمان ممکن باعث به وجود آمدن بهترین نتایج برای شما و نوزاد شما می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که باردار هستید و فکر می‌کنید که دارای یکی از عفونت‌های TORCH هستید، توصیه می‌کنیم که فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. علائم این عفونت‌ها بسته به نوع عفونت متفاوت است، اما برخی از علائم و نشانه‌هایی که باید در خود به دنبال آن‌ها بگردید، عبارتند از:

• تب
• بثورات یا ضایعات پوستی غیر قابل توضیح
• تورم غدد لنفاوی در ناحیه گردن یا کشاله ران شما
• گلو درد
• درد بدن یا عضله
• دانه‌ها یا تاول‌های سرد روی اندام تناسلی یا اطراف دهان شما

سخن آخر

عفونت TORCH به گروهی از بیماری های عفونی اشاره دارد که جنین یا نوزاد تازه متولد شده را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این عفونت‌ها امکان دارد که در دوران بارداری، زایمان یا اندکی پس از تولد از طریق شیر مادر به نوزاد شما منتقل شوند. بهترین راه برای پیشگیری از عفونت TORCH، رعایت بهداشت در دوران بارداری و استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی است. 

ابتلا به عفونت TORCH نادر است؛ اما در صورت ابتلا می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی برای نوزاد شما داشته باشد. زیرا نوزاد هنوز فاقد سیستم ایمنی قوی برای مبارزه با عفونت می‌باشد. 

حتماً به پزشک خود تاریخچه کامل پزشکی و واکسیناسیون خود را اطلاع دهید. همچنین در صورتی که تحت درمان برای عفونت‌های مقاربتی قرار گرفته‌اید، حتما آن را به پزشک خود بگویید. هر گونه نگرانی که دارید با پزشک خود در میان بگذارید. در بیش‌تر موارد ابتلا، نوزادان مبتلا به عفونت TORCH بهبودی کامل پیدا می‌کنند.