به عنوان پدر و مادر، هیچ چیز بهتر از خیره شدن به چشمان بسته نوزاد شیرین شما نیست. اما اگر وقتی به چشمان فرزندتان نگاه می کنید، ببینید که چشم او ترشحات غلیظ و چسبناکی دارد چه؟ آیا این جای نگرانی دارد؟ قی کردن چشم نوزاد یا چسبندگی چشم در نوزادان شایع است. بنابراین ممکن است ترشحات سفید یا زرد رنگی را در گوشه چشم کودک خود مشاهده کنید و این ترشحات ممکن است باعث چسبیدن مژه‌های نوزاد به یکدیگر شوند. علت آن وجود مجرای اشک باریک یا مسدود شده در کودک است. از هر ۵ نوزاد، ۱ نوزاد با مجرای اشکی متولد می‌شود که هنوز در یک یا هر دو چشم باز نشده است. مجاری اشک نوزاد معمولاً در چند ماه اول زندگی او به درستی باز و تخلیه می‌شوند.
قی کردن و چسبندگی چشم نوزاد با عفونت آن یکسان نیست. عفونت و ورم ملتحمه چشم را قرمز و دردناک می‌کند. اگر کودک شما کم‌تر از یک ماه سن دارد و فکر می‌کنید که مبتلا به ورم ملتحمه است، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
چسبندگی چشم نوزاد در اثر قی کردن چیست؟
در صورتی که چشم کودک شما ریزش اشک زیاد و مقدار قابل توجهی ترشحات آبکی دارد، احتمالاً مجرای اشک او مسدود شده است. این عارضه به عنوان چسبندگی چشم نوزاد شناخته می‌شود. این عارضه معمولاً به خودی خود بهبود می‌یابد؛ اما همچنان عاقلانه است که برای درمان آن با پزشک اطفال خود مشورت کنید. کارهایی وجود دارند که می‌توانید برای کمک به بهبود آن و جلوگیری از عفونت چشم انجام دهید.
علت چسبندگی چشم نوزاد چیست؟
در بیشتر موارد، این کاملاً معمول است که نوزاد تازه متولد شده در چند هفته اول پس از تولد، قی کردن چشم داشته باشد. بیشتر پدران و مادران باید با این وضعیت دست و پنجه نرم کنند. از این رو توصیه می‌شود بدانید که قی کردن چشم نوزاد به دلیل انسداد در سیستم مجرای اشکی ایجاد می‌شود. این حالت به خودی خود خطرناک نیست و معمولاً با رشد روزانه نوزاد خود به خود از بین می‌رود. با این حال، برای جلوگیری از هرگونه عفونت بعدی که ممکن است در آینده مشکلات چشمی برای کودک ایجاد کند، نباید از آن غافل شد. اگر مشکل همچنان ادامه داشته باشد که نادر است، مجرای اشک می‌تواند باکتری ها را جمع کند و ممکن است منجر به عفونت شود. در چنین مواردی ممکن است نیاز به مداخله پزشکی باشد.
غدد داخل پلک فوقانی، وظیفه تولید اشک را به عهده دارند. اشک روی سطح چشم جاری می‌شود. اشک‌ها از طریق سوراخ‌های کوچکی در گوشه داخلی پلک بالا و پایین تخلیه می‌شوند. سپس اشک از طریق مجرای اشک به سمت بینی جاری می‌شود.
از هر ۲۰ نوزاد، ۱ نوزاد با مجاری اشک بسیار باریک یا کاملا مسدود شده متولد می‌شود. گاهی اوقات مجرای اشک توسط پلاگ مخاطی یا سلول‌هایی که قبل از تولد نوزاد ایجاد شده‌اند، مسدود می‌شود. این بدین معنی است که اشک‌های نوزاد نمی‌تواند تخلیه شود و چشمان او همیشه خیس است.
آیا چسبندگی چشم نوزاد همان عفونت چشم است؟
اگر کودک شما چسبندگی چشم داشته باشد، ریزش اشک از چشم یا چشمان او زیاد می‌شود و ممکن است اغلب اشک روی گونه‌های نوزاد جاری گردد. همچنین گاهی اوقات ممکن است چشم دچار تورم شود و ترشحات زرد یا سبز چسبنده‌ای در اطراف آن ایجاد شود. لازم به ذکر است که چسبندگی چشم نوزاد نوعی از عفونت نیست و نباید باعث درد در چشمان کودک شما شود.
البته علائم دیگری از قی کردن چشم نوزاد مانند چشم‌های قرمز، متورم یا درد چشمی ممکن است به معنی عفونت چشم او باشند. ممکن است کودک شما تب داشته باشد یا بیش از حد معمول حساس و بداخلاق باشد. عفونت چشم شامل ورم ملتحمه و داکریوسیستیت است. اگر فکر می‌کنید که کودک شما دارای عفونت چشمی است، لازم است به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- به نظر می‌رسد کودک شما به نور حساس است.
- نوزاد مقدار زیادی ترشحات چشمی دارد.
- نوزاد شما مدام چشمانش را می‌بنند و روی هم می‌فشارد.
- کنار بینی نوزاد متورم، قرمز و دردناک به نظر می‌رسد.
- مجرای اشک کودک تا زمانی که به ۱ سالگی می‌رسد، هنوز مسدود است.
از آنجایی که مدت زمان زیادی از از عمر یک نوزاد تازه متولد شده نگذشته است (کم‌تر از ۲ ماه)، معمول نیست که نوزاد به عفونت‌های ویروسی زیادی مبتلا شود. اما گاهی اوقات گرفتگی مجرای اشک او می‌تواند منجر به عفونتی مانند ورم ملتحمه شود.
عفونت زمانی اتفاق می افتد که التهاب لایه نازک بافت (ملتحمه) که صلبیه را می‌پوشاند، در کودک وجود داشته باشد. علائم عفونت چشم مشابه چسبندگی چشم و قی کردن چشم نوزاد است که با مجرای اشک مسدود شده همراه است. اما در ورم ملتحمه تورم، حساسیت و قرمزی ناحیه چشم بیشتر است و سفیدی چشم صورتی یا قرمز خواهد بود. همچنین پلک کودک شما ممکن است قرمز، چسبنده و همراه با خارش باشد و ترشحات رنگ زردی در آن مشاهده شود. همچنین، چشمان او ممکن است بیش از حد معمول اشک آلود باشد. عفونت اغلب از یک چشم شروع می‌شود و به چشم دیگر سرایت می‌کند.
آیا چسبندگی چشم نوزاد طبیعی است؟
اول از همه خیالتان راحت باشد، زیرا چسبندگی چشم نوزاد و وجود ترشحات چسبناک چشم در نوزادان بسیار شایع است. اگر قسمت سفید چشم کودک شما که صلبیه نام دارد، شفاف است و قرمزی در چشم وجود ندارد اما قی کردن چشم مشاهده می‌شود، به احتمال زیاد یک مجرای اشک مسدود شده است.
از هر ۵ نوزاد، ۱ نوزاد با مجاری اشکی متولد می شود که به طور کامل رشد نکرده است. انسداد معمولاً در یک چشم اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند در هر دو چشم نیز باشد. این حالت اغلب خود به خود برطرف می‌شود. کمپرس گرم می‌تواند در این حالت کمک کننده باشد. اما اگر مدت زیادی طول بکشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
چسبندگی چشم نوزاد چگونه درمان می‌شود؟
چسبندگی چشم نوزاد به طور معمول تا زمانی که کودک شما ۱۲ ماهه شود، از بین می‌رود. اگر نشانه‌ای از عفونت چشمی در کودک وجود داشته باشد، ممکن است پزشک مقداری قطره یا پماد آنتی‌بیوتیک به او توصیه کند.
در صورتی که با انجام کار نیز مجرای اشکی مسدود شده در کودک بهبود پیدا نکند، در برخی موارد نوزاد به جراحی نیاز خواهند داشت. پروسه درمان در این صورت با یک بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا پزشک بتواند مجرای اشک را با استفاده از یک پروب باز کند.
چگونه چسبندگی چشم نوزاد را کنترل کنیم؟
راهکارهایی برای کمک به مدیریت و درمان چسبندگی چشم نوزاد شما وجود دارند. برای کمک به بهبود مجرای اشکی مسدود شده نوزاد، پزشک ممکن است ماساژ خاصی را به شما آموزش دهد. اگر کودک شما چسبندگی چشم دارد، تمیز نگه داشتن چشم‌های او بسیار مهم است. کارهای زیر به جلوگیری از عفونت چشم فرزند شما کمک می‌کنند. چشم یا چشم‌های آسیب دیده را در صورت نیاز با رعایت دستور العمل‌های زیر بشویید:
- دست‌های خود را کاملا با آب و صابون بشویید.
- چشم کودک را با یک حوله تمیز (یا دستمال یک بار مصرف) خشک کنید.
- هر چشم را به آرامی با یک پد پنبه‌ای یک بار مصرف و آغشته به آب یا سرم نمکی ملایم پاک کنید و مطمئن شوید که از گوشه داخلی چشم تا گوشه بیرونی آن پاک می‌شود.
- به خود چشم دست نزنید و داخل پلک را تمیز نکنید؛ زیرا این کار ممکن است به آن آسیب برساند.
- برای هر چشم از یک پد پنبه‌ای جدید استفاده کنید.
- دوباره دستان خود را بشویید.
- شما می‌توانید محلول نمک را با حل کردن ۱ قاشق چایخوری نمک و ۱ فنجان (۲۵۰ میلی لیتر) آب جوش درست کنید. قبل از استفاده از آن مطمئن شوید که محلول تا دمای اتاق خنک شده باشد.
همچنین شواهدی وجود دارد که از استفاده از شیر مادر برای تمیز کردن چشم کودک شما مناسب است و این کار هیچ آسیبی به چشم کودک شما وارد نمی‌کند. در صورت مشاهده علائم عفونت، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی با پزشک مشورت کنیم؟
اگر قی کردن و چسبندگی چشم نوزاد با علائم زیر همراه باشد، احتمالاً زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده است:
- درد شدید و قرمزی چشم
- خارش چشم
- تخلیه چرک و یا ترشحات قرمز یا سبز از چشم نوزاد
- پلک‌های متورم
- قی کردن چشم برای مدت طولانی
- حساسیت به نور
- فشردن مداوم چشم
- تورم جزئی بینی
- مجرای اشکی کودک هنوز در ۱ سالگی مسدود است.
- نوزاد به دلیل تورم نمی‌تواند چشمان خود را باز کند.
- رنگ پریده و احساس سردی غیر طبیعی در دمای بدن نوزاد
- مکث در تنفس نوزاد بیش از ۱۰ ثانیه طول می‌کشد، غرغر می‌کند یا لب های آبی دارد.
- بدن نوزاد سفت است، حرکات بی اختیار و مکرر دست‌ها یا پاها را انجام می‌دهد که با نگه‌داشتن آن‌ها متوقف نمی‌شود (تشنج)
- به شدت آشفته، گریه کردن با وجود حواس پرتی، گیج یا بسیار بی حال (بیدار شدن از خواب دشوار است)
- بثوراتی در چشم که قابل پاک کردن نیستند.
- تب سن زیر ۳ ماه با دمای ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر (مگر این که در ۴۸ ساعت بعد از واکسیناسیون تب داشته باشد و هیچ ویژگی قرمزی چشم یا علائم مشابه دیگری نداشته باشد)
کارهایی که می‌توانید در خانه انجام دهید
اگر کودک شما در طول روز قی زیادی در چشم یا چشم‌های خود دارد، می‌توانید با ماساژ کیسه اشک کودک به بهبود آن کمک کنید: انگشت کوچک خود را به مدت یک دقیقه بین گوشه داخلی چشم و بینی قرار دهید. در حالی که کودک شما از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کند. این کار می‌تواند ترشحات را از داخل کیسه اشک آزاد کند و سپس می‌توان آن را پاک کرد. ترشحات پوسته پوسته روی مژه ها و پلک‌ها را نیز می توان با استفاده از یک دستمال تمیز آغشته به آب جوشیده سرد شده تمیز کرد. تصور می شود که قطره‌ها و پمادهای آنتی بیوتیک تفاوت چندانی ندارند، مگر اینکه چشم کودک، قرمز و بسیار چسبنده شده باشند.
اگر پوست پلک پایین به دلیل ریزش اشک درد می‌کند، مالیدن کمی ژله نفتی روی پوست آسیب دیده با نوک انگشت می‌تواند مفید باشد. این کار پوست را ضد آب می کند و تمیز کردن پوسته‌ها را آسان تر می‌نماید.
درمان جراحی
بعد از ۱۲ ماهگی، اگر مشکل چسبندگی چشم نوزاد ادامه پیدا کند، احتمال برطرف شدن آن بدون درمان کاهش می‌یابد. به خصوص اگر چشم او دچار چسبندگی و همچنین ریزش اشک بوده است. درمان جراحی عبارت از عبور یک پروب ظریف از مجرای اشک برای باز کردن هرگونه انسداد می‌باشد. این کار به عنوان جراحی عمومی انجام می‌شود و شامل یک بیهوشی عمومی کوتاه است.
این روش عوارض جدی را به همراه ندارد؛ اما این روش در حدود ۷۵٪ (۳ از ۴) موارد، مشکل را سریع و کامل درمان می‌کند. در این جراحی جای زخم و بخیه وجود ندارد.
سایر درمان‌ها
منتظر بودن برای بهبودی کودک به جای روش‌های درمانی دیگر توصیه می‌شود، به خصوص در صورتی که علائم آنقدرها هم شدید به نظر نمی‌رسند. زیرا برخی از کودکان در یک سالگی هم ممکن است بدون درمان بهتر شوند. حدود ۶۰٪ (۶ از ۱۰) از همه نوزادانی که در اولین تولد خود مشکل چسبندگی چشم نوزاد دارند، در سن دو سالگی فاقد علائم هستند و بیشتر این علائم تا ۱۸ ماهگی برطرف می‌شوند.
خوبی این گزینه این است که امکان دارد از جراحی جلوگیری کند؛ اما یک عیب نیز دارد. از بین آن دسته از کودکانی که هنوز در دو سالگی بهتر نشده‌اند، حدود ۵۰٪ (۱ در ۲) به یک باره به آزمایش پاسخ می‌دهند و بنابراین به سادگی درمان این دسته از کودکان به تاخیر می‌افتد. در صورتی که اگر در نهایت نیاز به معاینه باشد، به تأخیر انداختن درمان احتمال موفقیت را کاهش می‌دهد. البته برخی از کودکان پس از تولد خود بدون درمان نیز بهبود می‌یابند.
پزشک شما در مورد این انتخاب ها و هر گونه مسائل خاص در رابطه با فرزند خود صحبت خواهد کرد تا به شما در تصمیم گیری در مورد درمان مورد نظرتان کمک کند.
چسبندگی چشم نوزاد چقدر طول می‌کشد؟
نوزادان ممکن است از تا ۶ تا ۸ ماهگی پس از تولد دچار قی کردن و چسبندگی چشم شوند.
اگر کودک شما از هر یک از علائم ذکر شده در بالا برای عفونت چشم رنج می برد، بهتر است فوراً با چشم پزشک ملاقات کنید.
عالی بود
خیلی خوب بود،ممنونم