والدین شاغل بودن کار آسانی نیست. نه تنها احساس خستگی می‌کنید و انگار هزار کار مختلف دارید، بلکه ممکن است این احساس را داشته باشید که هرگز نمی‌توانید مسئولیت شغل یا تربیت کودک را به نحو احسن انجام دهید. همیشه کاری باقی می‌ماند که نیاز به توجه شما دارد و هیچ وقت ساعات کافی در روز برای انجام تمام کارهایی که امیدوارید انجام دهید، وجود ندارد. در نهایت حجم زیادی از استرس به سراغ شما می‌آید که ممکن است ندانید چگونه باید آن را کنترل کنید.
بنابراین، چگونه والدین شاغل با این استرس کنار می‌آیند و در زندگی پر مشغله خود تعادل ایجاد می‌کنند؟ به گفته متخصصان، اولین قدم برای مقابله با استرس والدین شاغل این است که از تلاش برای پدر یا مادر کامل بودن دست بردارید و اجازه ندهید یک روز بد شما را تعریف کند.
در این مقاله در مورد چگونگی کاهش استرس ناشی از تلاش برای ایجاد تعادل بین شغل و نگهداری کودک صحبت خواهیم کرد.
سعی کنید استرس را به خانه نیاورید
بر اساس گفته متخصصان اطفال، این کار آسانی نیست، اما جدا کردن زندگی کاری از زندگی خانوادگی بسیار مهم است.
سعی کنید پیش از ترک محل کار با یک دوست، همسر یا همکار خود صحبت کنید تا قبل از ترک محل کار به استرس شما کاهش پیدا کند.
تصور کنید که مشکلات خود را در یک جعبه قرار داده‌اید و آن‌ها را به صورت جداگانه بین دو جعبه کار و خانواده تقسیم کرده‌اید. این کار می‌تواند انرژی شما را برای پرداختن به زندگی خانوادگی و کودک خود هدایت کند و کاهش استرس شما کمک کند.
متخصصان پیشنهاد می‌کنند که در رانندگی به سمت خانه، از احساس خود آگاه باشید. آیا ترافیک استرس شما را افزایش می‌دهد؟ اگر چنین است، سعی کنید نفس عمیق بکشید تا آرام شوید و موسیقی پخش کنید.
هیچ چیز بهتر از این نیست که با آغوش گرم به استقبال کودکان و خانواده خود به خانه برگردید. اگر هنوز استرس دارید، کودک خود را پیدا کنید و در آغوش بگیرید.
بر کیفیت تمرکز کنید نه کمیت
بیش‌تر والدین شاغل نگران این هستند که زمان کافی برای کودک خود صرف نمی‌کنند. آن‌ها از این که کودک آن‌ها در مهدکودک یا با یک پرستار بچه وقت می‌گذراند، ناراحت هستند و نمی‌دانند که آیا دوری از آن‌ها قرار است بر کودک تاثیر منفی بگذارد یا نه. در نتیجه این نگرانی‌ها باعث بالا رفتن میزان استرس این والدین می‌شود و گاهی اوقات ممکن است احساس خستگی کنند.
اما متخصصان والدین را تشویق می‌کنند تا به جای نگرانی در مورد کمیت زمانی که به کودک خود اختصاص می‌دهند، بر روی این تمرکز کنند که زمانی که با فرزندانشان می‌گذرانند، زمان با کیفیتی باشد. انجام این کار در عمل می‌تواند سطح استرس والدین شاغل را از بسیاری جهات کاهش دهد.
به خاطر داشته باشید که شما فقط چند ساعت در روز زمان دارید. بنابراین به جای این که به خاطر تعهدات شغلی خود نگران صرف زمان کم با کودک خود باشید، بر این تمرکز کنید که چگونه از زمانی که با یکدیگر دارید بهترین استفاده را بکنید.
به عنوان مثال، برای خود هدف تعیین کنید که چند شب در هفته همراه با یکدیگر شام صرف کنید یا یک شب مخصوص بازی کردن برنامه ریزی کنید و به آن پایبند باشید. وقتی کودک شما بزرگ‌تر می‌شود، یک شب در ماه یا یک بعد از ظهر روز تعطیل را خالی بگذارید و چند ساعت را با هم به انجام کاری اختصاص دهید. حتی اگر این کار فقط در پارک بازی کردن باشد، این چند ساعت فرصتی برای صحبت، خندیدن و پیوند عاطفی با یکدیگر است.
همچنین می‌توانید از زمان قابل تغییر یا تعطیلات خود برای صرف زمان با کیفیت با کودک خود استفاده کنید. نکته اصلی این است که شما در مورد زمانی که با کودک خود می‌گذرانید، خلاق و هدفمند باشید.
به خود یادآوری کنید که کیفیت زمان مهم‌تر از کمیت است و از درخواست کمک از دوستان و خانواده در مواقعی که برقراری تعادل بین شغل و نگهداری کودک دشوار است، نترسید.
تعیین حد و مرز
راه دیگر برای کاهش استرس ناشی از شاغل بودن والدین، تعیین حد و مرز مناسب است. به عبارت دیگر، مرز کاملا مشخصی بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی خود ترسیم کنید.
به عنوان مثال، هنگامی که دفتر را ترک کردید یا رایانه خود را بعد از اتمام کار خاموش کردید، کار را دیگر رها کنید. در برابر اصرار برای بررسی ایمیل کاری خود، پاسخ دادن به پیام‌ها یا اضافه کار بعد از ساعت کاری مقاومت کنید. برای این که تعادل داشته باشید و سطح استرس خود را کاهش دهید، باید مشخص کنید که کار در چه زمانی تمام می‌شود و خانواده از چه زمانی شروع می‌شود.
در حالی که تمرکز می‌کنید کار را در محل کار رها کنید، همچنین نباید سعی کنید زمان دوری از کودک خود را با اضافه کردن به لیست کارهای خود جبران کنید. خود را موظف به داوطلب شدن در مهد کودک و مدرسه نکنید؛ هر بار که کسی درخواست کرد ده‌ها شیرینی برای مدرسه بپزید یا در تیم والدین داوطلب شوید، مسئولیت قبول نکنید. مگر این که واقعاً دلتان بخواهد این کارها را با وجود برنامه شلوغ خود انجام دهید.
اگر این مسئولیت‌های اضافی را به دلیل احساس تعهد به عهده بگیرید، فقط وقت شما را کم‌تر می‌کند و استرس شما را افزایش می‌دهد.
تعیین حد و مرز و یادگیری نه گفتن می‌تواند برای والدین چالش برانگیز باشد. اما این کار، بخش مهمی از کاهش استرس والدین شاغل و برقرار کردن تعادل بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی است.
خلاق باشید
یکی از راه‌های کاهش استرس، انجام کاری خلاقانه است. بسیاری از افراد از زمان بچه دار شدن، کارهایی که دوست دارند مانند هنر را با گذراندن وقت با بچه‌های کوچک خود ترکیب می‌کنند.
برای مثال اگر در گذشته نقاشی زیاد می‌کشیدید، می‌توانید پس از بچه دار شدن طرحی پیدا کنید که بتوانید برای کودک خود نقاشی کنید. به این ترتیب در زمان صرف شده با کودک خود با یک تیر دو نشان را می‌زنید. استرس خود را از بین می‌برید و می‌توانید فعالیتی سرگرم کننده را با کودک خود به صورت مشترک انجام دهید.
شما می‌توانید با وسایل کاردستی و یک میز بازی، همراه با کودک خود چیزهای سرگرم کننده‌ای مانند ماشین بستنی فروشی، پازل، کاردستی با مقوا، صندوق پستی، باغچه‌ای پر از گل‌های کاغذی و … درست کنید.
درست کردن کاردستی همراه با کودک بسیار لذت بخش است و استرس شما را کاهش می‌دهد و کودک شما را سرگرم می‌کند. همچنین می‌توانید همراه کودک خود برنامه کودک تماشا کنید، به آلبوم عکس‌های قدیمی سر بزنید و به موسیقی گوش دهید.
در لحظات بسیار سخت و پر استرس، نفس عمیق بکشید.
اولویت بندی را یاد بگیرید
در کاهش استرس و ایجاد تعادل بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی، شناسایی ارزش‌های اصلی نیز بخش مهمی از فرآیند است. تعیین این که چه چیزی واقعاً برای شما مهم است، به شما کمک می‌کند تا کارهای خود را اولویت بندی کنید و انتظاراتی که واقعاً نیازی به وجود آن‌ها ندارید را حذف کنید.
پدر و مادر بودن، چه با یا بدون داشتن شغل، استرس زا است. اما، اضافه کردن مسائل شغلی به نیازهای منحصر به فرد نگهداری از کودک، مطمئناً می‌تواند کار را دشوار کند. بنابراین بهتر است زمانی که کودک شما کوچک‌تر است و تعادل بین این دو چالش بر انگیزتر می‌شود، با شریک خود درباره آنچه برای شما و خانواده شما مهم است، یعنی ارزش‌های اصلی خود صحبت کنید.
برای مثال ممکن است تمیز نگه داشتن خانه و برق زدن آن از تمیزی در بالای لیست اولویت بندی شما قرار نگیرد، اما چیزهای دیگری مانند مسائل اعتقادی و گذراندن زمان با کیفیت با یکدیگر در فهرست نهایی قرار داده شود. در این صورت اگرچه هنوز برای تمیز کردن خانه وقت گذاشته می‌شود، اما زمان و انرژی بیشتری برای ارزش‌های اصلی خانواده اختصاص داده می‌شود.
اگر کاری که حس می‌کنید باید انجام دهید یک ارزش اصلی برای شما محسوب نمی‌شود، گاهی اوقات باید یاد بگیرید که آن را رها کنید. این مورد کمی دشوار است.
با تاثیر بیش‌تر شبکه‌های اجتماعی، می‌توان احساس کرد که باید در تمام نقش‌ها به عنوان یک مادر، همسر، معلم، دوست، دختر، بهترین عملکرد ممکن را داشته باشیم. اما اگر به طور واقع بینانه نگاه کنیم، زمان و انرژی محدود هستند.
هوشمندانه‌تر کار کنید، نه سخت‌تر
یکی از کاهش استرس والدین شاغل این است که یاد بگیرید چگونه زمان خود را مدیریت کنید و از آن به نفع خود استفاده کنید. به عبارت دیگر، اگر می‌دانید که پروژه بزرگی در راه است، آن را به بخش‌های کوچ تری تقسیم کنید و کم کم روی آن کار کنید. یا اگر می‌دانید که فرزندانتان در انجام تکالیف به کمک شما نیاز دارد یا مسابقه بزرگی در پیش دارد، از قبل برای کارها برنامه ریزی کنید تا کار مزاحم زندگی خانوادگی شما نشود.
بهتر است با همسر خود برنامه‌هایی را ایجاد کنید که به شما در انجام کارهای روزمره کمک کنند.
نقش‌های جداگانه‌ای در تربیت و نگهداری کودک و خانه‌داری و برخی نقش‌های مشترک تعیین کنید. اگر به کمک نیاز دارید، درخواست کمک کنید و همچنین در صورت امکان از خانواده بزرگ خود کمک بگیرید.
در صورتی که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در نزدیکی شما زندگی می‌کنند، از آن‌ها درخواست کمک کنید در صورت امکان در مراقبت از کودک کمک کنند.
با توجه به کارهایی که در تقویم شما هستند، هر چقدر را از قبل انجام دهید و تا برای زمانی که به طور ناگهانی مجبور باشید از کار مرخصی بگیرید، آماده باشید. با این کار می‌توانید سطح استرس خود به عنوان والدین شاغل را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.
به دنبال راه‌هایی برای جلوتر زدن از برنامه‌های خود باشید و اجازه ندهید کارها شما را غافلگیر کنند. به طور قطع نمی‌توانید همه چیز را پیش‌بینی کنید؛ اما اگر هر کاری که در توان دارید را انجام دهید تا کارهایی را که به طور ناگهانی سر راه شما قرار می‌گیرند را کنار بگذارید، انعطاف پذیری بیشتری برای انجام درخواست‌های لحظه آخری که در محل کار یا خانه پیش می‌آیند خواهید داشت. این کار می‌تواند سطح استرس شما را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
احساس عذاب وجدان خود را کنترل کنید
متاسفانه احساس گناه و عذاب وجدان والدین یک احساس واقعی است و تقریباً هر والدینی در یک زمان خاص آن را تجربه می‌کند. اما با یاد گرفتن این که این احساس را از خود دور نگه دارید یا اجازه ورود آن به زندگی خود را ندهید، می‌توانید سطح استرس خود را کاهش دهید.
بسیاری از والدین هنوز از این که نگهداری کودک تا چه حد می‌تواند احساس گناه ایجاد کند، شگفت زده می‌شوند. سعی کنید به خود یادآوری کنید که بهترین کار را برای خانواده خود انجام می‌دهید.
شما سخت کار می‌کنید تا کودک شما فرصت‌هایی داشته باشد که در غیر این صورت ممکن است از نظر مالی نتوانید این فرصت‌ها را برای او فراهم کنید. همچنین تلاش کنید تا برای کودک خود الگو باشید. به اشتراک گذاشتن استعدادها و علایق خود با کودک از اهمیت بسیاری برخوردار است.
متخصصان به جای احساس گناه، والدین شاغل را تشویق می‌کنند تا متوجه شوند که با ایجاد تعادل بین کار و زندگی خانوادگی، در واقع دارند درس‌های مهم زندگی مانند داشتن اخلاق کاری خوب و اهمیت مدیریت زمان را به کودک خود آموزش می‌دهند. شما همچنین می‌توانید در تعیین هدف و تصمیم گیری برای کودک خود الگو باشید.
متخصصان می‌گویند: «شما همچنین به کودک خود ارزش‌های بسیار مهمی را آموزش می‌دهید. همه ما انتخاب‌هایی داریم و این انتخاب ماست که به عنوان والدین شاغل، یک خانواده موفق داشته باشیم.
سخن آخر
شکی نیست که والدین و پدر و مادر شاغل بودن می‌تواند استرس آور باشد. اما راه‌هایی برای کاهش میزان استرس و برقرار کردن تعادل بین زندگی کاری و خانوادگی وجود دارد.
برای کنترل استرس خود به عنوان والدین شاغل، به دنبال راه‌هایی برای حذف کارهای اضافه از فهرست کارهای خود باشید و یاد بگیرید که چگونه بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی خود حد و مرز تعیین کنید. انجام این کار می تواند مقدار زیادی استرس شما را کاهش دهد.
در عین حال، اگر متوجه شدید که تلاش‌های شما برای کاهش استرس موثر نیست یا در از بین بردن و کنترل احساس استرسی که حس می‌کنید با آن مشکل دارید، حتماً با پزشک خود مشورت و صحبت کنید. پزشک می‌تواند شما را راهنمایی کند و پیشنهاداتی را در مورد انتخاب بهترین روش برای کنترل موقعیت خود به شما پیشنهاد دهد.