این مقاله پنجمین مقاله از سری مجموعه مقالات مونته‌سوری است که در ۵ مقاله به معرفی فعالیت‌های عملی و کاربردی مونته‌سوری جهت پرورش خلاقیت، بالا بردن سطح کارایی و مسئولیت‌پذیری کودکان می‌پردازد. در این مقاله مجموعه‌ای از فعالیت‌های عملی، حسی، ریاضی و زبانی مخصوص کودکان رده سنی ۶ تا ۷ سال ارائه می‌شود. شما والدین عزیز می‌توانید با کمی خلاقیت دایره این فعالیت‌ها را بسیار گسترده‌تر کنید. فراموش نکنید هدف از انجام این فعالیت‌ها، آموزش انواع مهارت‌ها به روشی شاد و کاربردی به کودکان است. در نظر گرفتن روحیه، علاقه و حوصله کودک برای انجام این فعالیت‌ها، شما والدین و مربیان عزیز را در جهت کسب نتایج مطلوب‌تر یاری خواهد رساند. با تیم متخصص پینو بیبی و فعالیت‌های مونته‌سوری همراه باشید تا کودک توانمندتری داشته باشید. فعالیت‌های مونته سوری ذکر شده در این مقاله کودک را برای ورود به پیش دبستانی و دبستان آماده می‌کند. چنین کودکانی عملکرد بهتر و نمرات درخشان‌تری نسبت به همسالان خود خواهند داشت.
ماریا مونته‌سوری کیست؟
ماریا مونته‌سوری (Maria Montessori) بانوی است که شیوه‌های آموزشی مونته‌سوری را ابداع کرد. این بانوی مهربان، اولین زنی است که توانست مدرک پزشکی را از یکی از دانشگاه‌های ایتالیا دریافت نماید. او که طی دوران تحصیل شاهد خشونت نظام آموزشی و گاه ناکارآمدی آموزش‌ها و تعلیمات مدارس بود؛ بعد از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه و عدم اشتغال در بیمارستان‌های ایتالیا به ناچار سر از مراکز نگهداری معلولین در آورد. در آنجا بود که توانست ایده‌های آموزشی خود را به کار ببندد و موفقیت جهانی کسب کند. مونته‌سوری برای ابداع روش‌های خلاقانه و کاربردیِ آموزشی موفق به دریافت جایزه یونسکو شد.
نکات کلی در خصوص فعالیت‌های مونته‌سوری
در انجام فعالیت‌های مونته‌سوری به نکات کلی زیر توجه داشته باشید:
- از هر فرصتی برای آموزش به کودک بهره ببرید.
- توجه کنید که این فعالیت‌ها هم برای کودکان دختر و هم برای کودکان پسر طراحی شده و کلیه این تمرینات را هر دو جنسیتِ دختر و پسر باید انجام دهند و هیچ تمرینی تفکیک جنسیتی ندارد.
- در انجام فعالیت‌های مونته‌سوری به سن کودک توجه داشته باشید. اگر تکرار تمرینات رده سنی کودک برای او کسل‌کننده است فعالیت‌های ساده‌تر رده سنی بعدی را با کودک تمرین کنید. اگر کودک شما مهارت‌های لازم برای انجام فعالیت رده سنی خود را ندارد، تمرینات را ساده کنید و اگر لازم است به فعالیت‌های رده سنی پایین‌تر مراجعه کنید.
- در انجام فعالیت‌ها همواره ایمنی را رعایت کنید و بر فعالیت کودک نظارت داشته باشید.
- کودک را قضاوت نکنید. هرگز او را با دیگران مقایسه نکنید. هر کودکی توانایی‌های خاص خود را دارد.
- سطح توقعات از کودک‌تان را بالاتر از توانایی‌ها و قابلیت کودک در نظر نگیرید. فراموش نکنید بخشی از هوش ارثی است و بخشی اکتسابی. به یاد داشته باشید در پروسه تشویق کودک تلاش اوست که مورد تشویق قرار می‌گیرد نه هوش و استعداد او.
- کودک را به خاطر اشتباهاتش تنبیه نکنید. فعالیت‌های مونته‌سوری باید به صورت بازی و کاملاً مفرح و شاد انجام شود.
- کودک را تشویق به پرسیدن سوال کنید و سوالات کودک‌تان را با اشتیاق و علاقه جواب دهید.
- اجازه ندهید کودک ناامید شود. اگر کودک در انجام فعالیت‌ها ناکام است و مرتب شکست می‌خورد شاید فعالیت‌ها برای او مناسب نیست، حتی اگر در رده سنی او باشد، فعالیت ساده‌تر را امتحان کنید. اگر احساس کردید کودک عصبی یا دلسرد شده است با راهنمایی او را به بازی بگردانید مثلاً به او را در رسیدن به جواب کمک کنید.
- فعالیت‌های مونته‌سوری باید به شکل بازی انجام شوند خلاقانه برای هر فعالیت یک نام انتخاب کنید مثلاً: «بازی دوخت و دوز»، «بازی فروشندگی»، «تئاتر بازی کردن» و ….
- امروزه بسیاری از سایت‌ها و فروشگاه‌های اسباب‌بازی برخی از اسباب‌بازی‌ها را با نام اسباب‌بازی مونته‌سوری عرضه می‌کنند، شما می‌توانید این ابزار را خریداری کنید اما هدف از انجام فعالیت‌های مونته‌سوری آشنایی کودک با وسایل پیرامونش هست. هدف این است که کودک طریقه استفاده از وسایل ساده زندگی را یاد بگیرد و مهارتش را در انجام امور ساده و اولیه زندگی بالا ببرد، بنابراین هر چه این وسایل دم دست‌تر باشد آموزش برای کودک ملموس‌تر است. ضمن این که ممکن است خرید این اسباب‌بازی‌ها برای همه خانواده‌ها میسر و مقدور نباشد اما آنچه در ادامه به عنوان فعالیت‌های مونته‌سوری ارائه می‌شوند با وسایل ساده‌ای که در هر خانه‌ای یافت می‌شود قابل انجام است.
هدف از انجام فعالیت‌های مونته‌سوری:
- بررسی تحقق نقاط عطف رشد در سنین مختلف
- بالا بردن مهارت دستورزی
- کشف استعدادها و قابلیت‌های بالقوه کودکان
- انجام حرکات ظریف
- تقویت حواس پنجگانه
- کمک به یافتن مشکلات کم‌توانی و ناتوانی حرکتی و ذهنی در کودکان
- افزایش تمرکز و پرورش خلاقیت کودکان ۶ تا ۷ سال
- بالا بردن سطح معلومات عمومی
- برقراری ارتباط بین آموزش‌های علمی و فعالیت‌های عملی و زندگی واقعی
- آمادگی برای آموزش‌های سخت در رده‌های سنی بالاتر
- خارج کردن آموزه‌ها از حالت انتزاعی و ملموس کردن آن‌ها
- معیاری برای سنجش توانایی‌های کودک
- تقویت مهارت‌های عمومی زندگی
- بالا بردن احساس مسئولیت
تیم متخصص پینو بیبی در ۵ مقاله به تشریح برخی فعالیت‌های موثر در مهارت‌آموزی کودک در ۵ رده سنی مختلف پرداخته است. این فعالیت‌ها در چهار شاخه فعالیت‌های زندگی عملی، فعالیت‌های حسی، فعالیت‌های ریاضی و فعالیت‌های زبانی برای رده‌های سنی ۶ تا ۷ سال ارائه شده‌اند. امیدواریم با بکارگیری این شیوه‌های عملی و علمی، کودکانی شاد، اندیشمند و کارآمد تربیت نمایید تا آینده درخشانی را برای ایران عزیز رقم بزنند. برای اطلاعات بیشتر در خصوص نکات کلی درباره نحوه انجام فعالیت‌های مونته‌سوری، بخش نکات کلی در خصوص فعالیت‌های مونته‌سوری در مقاله اول از این مجموعه را مطالعه بفرمایید.
فعالیت‌های زندگی عملی برای کودکان ۶ تا ۷ ساله
بخشی از فعالیت‌های آموزشی مونته‌سوری مربوط به فعالیت‌های عملی، انجام حرکات یدی و فیزیکی است که باعث می‌شود مهارت کودکان در استفاده از اعضای حرکتی بدن تقویت شود. در ضمن کودکان ضمن تقویت ماهیچه‌ها، فعالیت‌های متناسب با مهارت‌های زندگی را خواهند آموخت. فعالیت‌هایی که در ادامه آورده شده مناسب برای کودکان بین ۶ تا ۷ سال است. اگر کودک شما در انجام هر کدام از فعالیت‌ها مشکل خاصی داشت مثلاً خوانش‌پریشی داشت، در انتخاب رنگ مناسب مشکل داشت، در بیان احساساتش ناتوان بود و یا نمی‌توانست فعالیت‌های رده‌های سنی پایین‌تر را انجام دهد و یا به سختی می‌توانست روی فعالیتی که انجام می‌دهد متمرکز شود، لازم است تا با پزشک متخصص اطفال مشورت شود.
در انجام کلیه این فعالیت‌ها رعایت نکات ایمنی و علاقه کودک به مشارکت مهم‌ترین فاکتورها جهت ادامه و پیگیری فعالیت‌های بعدی است. به علاقه‌مندی‌های کودک توجه کنید و زمان مناسب برای این فعالیت‌ها را انتخاب کنید؛ تایمی که هم شما و هم کودک‌تان انرژی و حوصله انجام فعالیت را داشته باشد.
- به او هرس کردن گلدان‌ها و نحوه مراقبت از گیاهان مختلف را بیاموزید. مثلاً برای او توضیح دهید که گیاهی مانند کاکتوس به آب کمی نیاز دارد اما گیاهی مانند پتوس به آب زیادی نیاز دارد.
- چند تکه پارچه، سوزن و نخ رنگی آماده کنید. چند طرح روی پارچه بکشید و به کودک خود نشان دهید چطور سوزن را نخ کند. با کوک ساده شروع کنید و به تدریج انواع دیگر دوخت را به او یاد دهید و به کودک نشان دهید چطور یک دکمه را بدوزد.
- طرز تزیین سالاد، غذا یا کیک را به او آموزش دهید.
- به کمک او دسر درست کنید، ژله، کرم کارامل، و کیک گزینه‌های مناسبی هستند.
- از کودک خود بخواهید دستورالعمل یک غذا را از روی کتاب آشپزی بخواند تا با هم یک غذا درست کنید. اگر مهارت خواندن کودک زیاد نیست کتاب یا سایتی را انتخاب کنید که هر مرحله را با عکس نشان داده است بدین ترتیب کودک می‌تواند بین لغات و عکس ارتباط پیدا کند.
- در ماه یک روز با کودک بیرون از منزل و در طبیعت سپری کنید. به او نحوه آتش درست کردن را بیاموزید. از او بخواهید تا ترکه‌ها خشک جمع کند و با چند تکه سنگ یک اجاق درست کنید. به او درباره نکات ایمنی توضیحات کافی را بدهید و نحوه صحیح خاموش کردن آتش در طبیعت و جمع‌آوری زباله‌ها را آموزش دهید.
فعالیت‌های حسی برای کودکان ۶ تا ۷ ساله
این فعالیت‌ها برای تقویت حواس پنجگانه کودک بسیار موثر هستند. در انجام این فعالیت‌ها نکات ایمنی را رعایت فرمایید.
- چشمان کودک را بندید و از او بخواهید با چشمان بسته نقاشی بکشد.
- چند جمله روی گوشی تلفن همراه خود ضبط کنید. جملات خیلی ساده باشند و آن‌ها را شمرده شمرده ادا کنید. جملاتی مثل: «مامان شما را خیلی دوست دارد، شما پسر مهربانی هستید، یا شما دختر قشنگ مامان هستید، امروز هوا بسیار عالی است، بچه‌ها در پارک بازی می‌کنند و ….»، وقتی با کودکان‌تان به فضای شلوغی مانند مترو، پارک یا فروشگاه می‌روید؛ صدای تلفن همراه‌تان را کم کنید و صدا را برای کودک پخش کنید، از او بخواهید تا روی صدا تمرکز کند و جمله‌ای را که گفته‌اید تکرار کند. می‌توانید از نفر سومی بخواهید تا این جملات را بگویید و صدای ضبط شده را در واتس‌اپ یا تلگرام یا هر شبکه اجتماعی دیگری برای شما ارسال کند. این شخص می‌تواند پدر، خاله، عمو و یا هر شخص دیگری باشد و بدین ترتیب این بازی را برای کودک هیجان‌انگیزتر کنید. یک جمله را شما حدس بزنید و یک جمله را کودک. سعی کنید صدای تلفن همراه را تا جای ممکن کم کنید تا کودک برای شنیدن صدا کمی تکاپو کند و متمرکز شود.
- وقتی کودک مشغول بازی با اسباب‌بازی‌هایش هست؛ صداهای مختلف، صدای انواع ساز را پخش کنید مثل صدای پیانو، دف، گیتار، تنبک، شیپور و … اگر توجه کودک جلب شد به او توضیح دهید که این صدای چه سازی است. در غیر این صورت فقط اجازه دهید گوش کودک با صدای انواع ساز آشنا شود. بعد از مدتی می‌توانید عکس سازهای مختلف را روی اینترنت به کودک نشان دهید و صدای ساز را برای او پخش کنید. از کودک بخواهید تا نظرش را در مورد صدای ساز بگویید. او را تشویق کنید تا صداها را با هم مقایسه کند.
- چند ورق سمباده بخرید؛ سمباده خیلی نرم، سمباده زبر و سمباده خیلی زبر. چشمان کودک را بندید و اجازه دهید با چشمان بسته آن‌ها را لمس کند و به شما بگویید چه احساسی دارد. حالا چشمان کودک را باز کنید و یک تکه چوب در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید سمباده را روی چوب بکشد و تجربیاتش را برای شما شرح دهد. از این تمرین استفاده کنید و به او مفهوم اصطکاک و سایش را یاد بدهید.
- یک چشم کودک را بندید مثلاً چشم راست؛ یک زیرانداز پهن کنید و اشیا ریزی مانند گیره کاغذ رنگی، یا تعدادی مهره رنگی روی زیرانداز بریزید و از او بخواهید با دست راست چیزهای ریزی را که روی زیرانداز ریخته شده جمع کند. حین این فعالیت به او بگویید که مثلاً ۲۰ شماره یا ۲۰ ثانیه برای این کار فرصت دارد. این کار را با چشم و دست دیگر نیز انجام دهید. اگر کودک در برداشتن اشیا مشکل داشت بعد نیست به یک چشم‌‌پزشک مراجعه کنید.
- از کودک بخواهید با پای مخالف یا پای غیرغالب توپ را داخل دروازه شوت کند یا با دست غیرغالب اشیا ریزی مانند مهره‌های رنگی، گیره لباس، گیره سر و … را از روی زیرانداز جمع کند. با دست غیرغالب یک نقاشی مانند یک گل را بکشد. منظور از دست و پای غیرغالب، دست و پایی است که کودک کمتر از آن استفاده می‌کند. فرد راست دست معمولاً از پای راستش نیز بیشتر استفاده می‌کند بدین ترتیب دست و پای غالب در این فرد دست و پای راست است.
- یک برگه بزرگ روی دیوار بچسبانید. با کودک خود کنار دیوار دراز بکشید و یک خودکار یا مداد لای انگشتان پای خود و کودک قرار دهید، حالا سعی کنید با پای خود یک نقاشی بکشید. این کار ممکن است خیلی مفرح باشد و شاید چیزی که می‌کشید شبیه خط‌خطی‌های ۲ یا ۳ سالگی کودک‌تان باشد اما عضلات ظریف پای کودک را تقویت می‌کند.
- یک زیرانداز پهن کنید. تعدادی اشیا مانند یک میوه کاج، یک توپ کوچک، یک لباس، یک ورق سمباده زبر، یک حوله و وسایلی از این دست را روی زیرانداز بگذارید. چشمان کودک را ببندید و به او کمک کنید تا به آرامی با پاهای خود اشیا را لمس کند و حدس بزند که چه شی را لمس کرده است.
- از کودک بخواهید خمیر بازیش را پهن کند و یک لوح ایجاد کند. حالا از کودک بخواهید با استفاده از ناخن‌ها و سرانگشتان دستش روی خمیر یک طرح ایجاد کند. اگر خمیر بازی ندارید با آرد و آب کمی خمیر درست کنید و این فعالیت را انجام دهید.
- در حالی که منتظر نوبت دکتر هستید یا در اتوبوس و مترو نشسته‌اید «بازی بگو چه عددی است» را با کودک انجام دهید. از او بخواهید چشمانش را ببندد و شما روی کف دست او یک عدد بنویسید. او باید به شما بگویید شما چه عددی را نوشته‌اید. اگر لازم بود یک عدد را چندین بار کف دست او بنویسید.
- یک ماده معطر که عطر زیادی دارد مانند بکین پودر، ادکلن، یا اسپری خوشبو کننده هوا را به کودک بدهید تا بو کند. حالا چشمان کودک را ببندید، مقداری از اسپری را روی یک پارچه افشانه کنید، پارچه و اسپری را در جای از اتاق قرار دهید که زیاد از کودک دور نباشد حالا کودک را تشویق کنید با بو کردن اسپری را در اتاق پیدا کند. اگر کودک در انجام این کار ناموفق بود مقدار بیشتری اسپری روی پارچه بزنید تا بوی بیشتری متصاعد شود.
فعالیت‌های ریاضی برای کودکان ۶ تا ۷ ساله
هدف از انجام فعالیت‌های ریاضی در این رده سنی شمارش اعداد تا ۱۰۰، آشنایی با شکل نوشتاری اعداد، درک مفاهیم اولیه مقادیر پول و تکمیل فعالیت‌های ریاضی رده سنی قبلی است.
- وقت آن رسیده است که کودک مفهوم دهگان، صدگان و هزارگان را دریابد. این مفاهیم را با کودک تمرین کنید سپس یک عدد بزرگ روی کاغذ بنویسید مانند ۱۳۶۱ یا ۳۴۱۳ و از کودک‌تان بخواهید تا به شما ارقام یکان، دهگان و صدگان را نشان دهد.
- کودک مفهوم ماه‌ها را که دریافت به او توضیح دهید که مفهوم فصل چیست. برای او از روی تقویم توضیح دهید که هر فصل سه ماه دارد. ترتیب فصل‌ها را به او بیاموزید و از او بخواهید درباره مفاهیم هر فصل نقاشی بکشد.
- روز تولد خودتان و یا همسرتان را روی تقویم به او نشان دهید و از او بخواهید روز و ماه تولد شما را بگویید و با توجه به تصاویر و نام ماه به شما بگویید که هر کدام از شما متولد چه فصلی از سال هستید. این تمرین را برای روز تولد خود کودک و یا کسانی که او دوست دارد نیز تکرار کنید. ماه‌های سال را مانند یک شعر به او بیاموزید و از او بخواهید ماه‌ها را به ترتیب نام ببرد. یا مثلاً از او بخواهید ماه‌های فصل پاییز را بگویید.
- اوریگامی را وارد فعالیت‌های کودک کنید. چند تکه کاغذ کوچک بردارید و با تا زدنِ آن‌ها، اشکال مختلفی را ایجاد کنید. با اشکال ساده مانند موشک کار را آغاز کنید. خواهید دید که این تمرین خیلی زود به یکی از تفریحات مورد علاقه همه اعضای خانواده بدل خواهد شد. با پیشرفت کودک، طرح‌های پیچیده‌تری از اینترنت پیدا کنید و آن‌ها را با کودک تمرین کنید. می‌توانید از روش تا و برش نیز استفاده کنید و به کودک طریقه درست کردن ریسه تولد را آموزش دهید.
- اگر ترازو در آشپزخانه داشته باشید می‌توانید کودک‌تان را در آشپزی سهیم کنید. می‌توانید از او بخواهید چیزهای مورد نیاز برای پخت و پز را وزن کند و به شما بدهد. مثلاً ۵۰ گرم عدس، ۱۰ گرم رب گوجه فرنگی، ۵۰۰ گرم برنج و …
فعالیت‌های زبانی برای کودکان ۶ تا ۷ ساله
برقراری تعامل با دیگران، تقویت مهارتِ بیان تفکرات و احساسات، جمله‌سازی موثر و افزایش دایره واژگان از اهداف مهم این فعالیت‌ها هستند.
- گر چه کودک‌تان قادر است خودش بخواند، اما بد نیست شما نیز با صدای بلند برای او کتاب بخوانید. این کار سبب تقویت توانایی شنیدن می‌شود.
- به کودک‌تان کمک کنید تا نامه‌هایی برای اقوام و دوستانش بنویسد. بگذارید او خود آدرس را بنویسد، تمبر بچسباند و پاکت را پست کند. یا اجازه دهید کودک با استفاده از رایانه و یک کیبرد فارسی، متن کوتاهی تایپ کند و آن را برای یکی از اقوام ارسال نماید.
- از کودک‌تان بخواهید لیست کلمات قافیه‌دار را تهیه کند؛ مثلاً همه کلماتی که به «نه» ختم می‌شوند مانند: پروانه، خانه، شانه، دانه، پونه، چانه، جوانه یا کلماتی که به «من» ختم می‌شوند مانند: سوپرمن، بتمن، چمن، دشمن، سمن، دامن، یاسمن و …
- از کودک‌تان بخواهید داستانی را که خوانده است یا از شما شنیده است نمایش دهد. او می‌تواند برای این کار از دوستانش کمک بگیرد.
- اگر کتابخانه‌ای در نزدیکی شما وجود دارد، در آن عضو شوید و به کودک‌تان کمک کنید از آنجا کتاب بگیرد و بخواند.
- کتابی را با هم بخوانید (نه با صدای بلند) و بعداً آنچه را با هم خوانده‌اید با یکدیگر در میان بگذارید.
- چند شعر انتخاب کنید و آن‌ها را با هم حفظ کنید.
- کتابی انتخاب کنید و آن را با هم بخوانید. یک پارگراف شما بخوانید و بگذارید کودک‌تان پارگراف بعدی را بخواند. به نوبت این کار را انجام دهید.
- به کودک‌تان نشان دهید چطور از لغت‌نامه استفاده کند. از او بخواهید کلمه‌ای بگوید و شما دنبال آن بگردید. این کار را نوبتی انجام دهید. از کودک بخواهید تا از لغت‌نامه استفاده کند و کلمه مترداف خوشحال، زیبا، ثروتمند، نرم و … را پیدا کند.
- دفتر راهنمای تلفن داشته باشید و با کودک‌تان درباره آن حرف بزنید. به کودک‌تان نشان دهید چطور شماره تلفن شخص خاصی را پیدا کند. به او شماره تلفن‌های ضروری مانند: تلفن پلیس، آتش‌نشانی، آمبولانس و … را آموزش دهید.
- چند چیستان بپرسید مانند: «آن چیست که ۴ پا دارد اما نمی‌تواند راه برود؟ پاسخ: میز»، «آن چیست سفید است، قند نیست، ریشه دارد، درخت نیست؟ پاسخ: دندان». اگر چیستان یا معما بلد نیستید می‌توانید کتاب‌های مختلف چیستان را از کتابخانه‌ای که در آن عضو شده‌اید تهیه کنید و یا در اینترنت کلمه «چیستان» را جستجو کنید. معما و چیستان باید در حد رده سنی کودک‌تان باشد و از آن‌هایی که کلمات سخت و عجیب در آن‌ها به کار رفته است صرفه نظر کنید.
- به نوشتن یادداشت برای کودک عادت کنید و همچنین او را تشویق کنید تا برای شما یادداشت بنویسد. برای مثال: «وقتی بعد از ظهر از مدرسه برگشتی، لطفاً از سوپرمارکت یک ماست بخر و قبل از این که بالا بیایی گل‌ها را آب بده».
- یک کلمه بگویید و از کودک‌تان بخواهید جمله‌ای بسازد و آن کلمه را در آن جمله بکار برد. برای مثال کلماتی مانند: زیبا، خیلی دور، شب، مسواک، دخترخاله، مترو و …
- یک کلمه را بزرگ روی یک کاغذ بنویسید. برای مثال: اسب آبی، ماشین حساب، دایناسور و … از کودک‌تان بخواهید فقط با استفاده از حروفی که در آن کلمه آمده است، چندین کلمه دیگر بسازد.
- برای همدیگر جوک تعریف کنید.
- از کودک‌تان بخواهید نام همه اشخاصی که می‌شناسد، مکان‌هایی که دیده است، تمام جشن‌هایی که می‌گیرید، همه غذاهایی که دوست دارد و … را بنویسد. هر بار این تمرین را به مناسبت مختلفی با او انجام دهید. مثلاً از او بخواهید از روی تقویمی که قبلاً در اختیارش قرار داده‌اید روز تولد پدربزرگش را پیدا کند. حالا لیستی از افرادی که می‌توانند در جشن تولد پدربزرگ حضور داشته باشند تهیه کند. اجازه دهید کودک در موردش فکر کند و این فعالیت را برای او به شکل یک کار جدی بدل کنید، وظیفه‌ای که به او محول شده است. از او بخواهید لیست را برای شما بخواند و یک جمله برای دعوت از مهمانان آماده کند. درباره جمله و افرادی که لیست کرده با او و با دیگر اعضای خانواده گفتگو کنید. در نهایت اجازه دهید تا او با استفاده از تلفن همراه شما پیام مورد نظر را در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان تایپ کند و برای همه افراد لیست شده ارسال کند. این کار را می‌توانید برای سایر مراسم‌ها مانند تولد سایر اعضای خانوده، مراسم شب یلدا، چهارشنبه سوری، نوروز و … نیز انجام دهید.
- از کودک‌تان بخواهید لیستی از چیزهایی را که در خانه‌تان پیدا می‌شود، به ترتیب حروف الفبا بنویسد. اسم پرندگان، حیوانات، شهرهای ایران، کشورها و غیره نیز می‌تواند به ترتیب حروف الفبا نوشته شود.
- بازی حافظه انجام دهید. ۸ تا ۱۰ شی یا کارت‌هایی که روی آن‌ها تصاویر مختلف باشد، را در یک سینی بگذارید. برای یک دقیقه آن‌ها را به کودک‌تان نشان دهید و بعد روی آن‌ها را با یک پارچه بپوشانید و از کودک‌تان بخواهید اسم تمام چیزهایی را که می‌تواند به خاطر آورد، روی کاغذ بنویسد.
- با کودک خود در روزنامه مواردی را جستجو کنید. از او بخواهید شماره صفحه گزارش آب و هوا، شماره صفحه تبلیغات گردشگری، جدول، صفحه‌ای که عکس کودکان در آن درج شده و … را پیدا کند.
- خوشبختانه امروزه شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی برنامه‌های ویژه کودکان دارند. از کودک‌تان بخواهید تا به اخبار مخصوص کودکان گوش کند و اجازه دهید آنچه را فهمیده و درک کرده است با شما درمیان بگذارد.
- قبلاً در رده‌های سنی پایین‌تر با کودکان بازی پازل را انجام داده‌اید. حالا از پازل‌های چندبعدی استفاده کنید و کودک را تشویق کنید تا با استفاده از انواع لگو و پازهای سه بعدی، اجسام مختلف را درست کند.
- پرسش‌نامه‌های متفاوتی تهیه کنید و گاه‌گاهی به کودک‌تان بدهید و از او بخواهید تا آن را پر کند. این پرسش‌نامه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
نام: نام‌خانوادگی: تاریخ تولد: سن:
محل تولد: آدرس: وزن: قد:
- بازی مورد علاقه تو چیست؟
- غذای مورد علاقه تو چیست؟
- چه رنگی را بیشتر از همه دوست داری؟
- وقتی بزرگ شدی دوست داری چه شغلی داشته باشی؟ چرا؟
- از چه چیزی می‌ترسی؟
- چه داستانی را بیشتر دوست داری؟
- اسم دوستت چیست؟
این لیست می‌توانید بسیار گسترده باشد و شما سوالات مختلفی را در این لیست می‌توانید از کودک‌تان بپرسید و حتی می‌توانید اطلاعات زیادی در مورد روحیات کودک خود کسب کنید.