ویتامین A به عنوان آنتی اکسیدان کامل شناخته شده است. به دلیل توانایی آن در جلوگیری از کم خونی، تشویق متابولیسم و ارتقاء جنبههای رشد جنین مانند رشد سلولی و بینایی، برای یک بارداری سالم ضروری است. هم چنین به عنوان یک ماده مغذی تقویت کننده سیستم ایمنی شناخته میشود. با این حال، مصرف بیش از حد هر چیزی چیز خوبی نیست و همین امر در مورد ویتامین A نیز صدق میکند، به خصوص زمانی که باردار هستید. در این مقاله، پینو بیبی همه مواردی را که باید در مورد این ویتامین ضروری بدانید تا از مصرف متوسط آن در طول بارداری خود اطمینان حاصل کنید، گردآوری کرده است.
ویتامین A چیست و چرا ضروری است؟
دریافت مقدار مناسب ویتامین A برای زنان باردار مهم است و این میتواند یک برنامهریزی دشوار باشد. ویتامین A که برای اطمینان از سلامت بصری و بینایی کودک شما و هم چنین عملکرد ایمنی او ضروری است، به دو شکل یافت میشود. اگر چه این دو نوع خواص شیمیایی متفاوتی دارند، اما هر دو فواید سلامتی منحصر به فردی دارند.
- رتینول – گوشت و ماهی حاوی مقادیر بالایی از این ماده هستند، در حالی که محصولات لبنی و تخم مرغ این مقدار را در حد متعادل دارند.
- بتاکاروتن – این ماده در میوهها و سبزیجات یافت میشود. بدن شما از این ماده برای تولید ویتامین A استفاده میکند.
فواید ویتامین A برای زنان باردار
مصرف ویتامین A در دوران بارداری در مقادیر مناسب، رشد و نمو مناسب جنین را تضمین میکند. سلامت استخوانها، دندانها، پوست و بینایی در جنین زمانی تضمین میشود که سطح کافی از این ویتامین وجود داشته باشد. خطر کمبود ویتامین A در سه ماهه سوم بارداری ایجاد میشود، یعنی زمانی که رشد نوزاد سریع است و حجم خون افزایش مییابد.
چه مقدار ویتامین A میتوانید در دوران بارداری مصرف کنید؟
مهم است که رژیم غذایی خود را به گونهای برنامهریزی کنید که اطمینان حاصل شود که میزان ایمن ویتامین A در دوران بارداری مصرف میکنید. مصرف زیاد یا کم میتواند عوارض جانبی داشته باشد و حتی ممکن است منجر به نقص مادرزادی شود. مقدار ویتامین A با واحدی به نام RAE (معادل فعالیت رتینول) اندازهگیری میشود. واحد دیگر اندازهگیری IU (واحد بین المللی) است و ۳.۳ IU برابر با یک میکروگرم RAE است.
دوز توصیه شده ویتامین A در بارداری برای زنان بالای ۱۹ سال تا ۷۷۰ میکروگرم RAE یا ۲۵۶۵ IU در روز است. حد بالایی ۲۸۰۰ میکروگرم RAE یا ۱۰۰۰۰ IU در روز از طریق منابع مختلف مانند مکملها، گوشت و مواد غذایی غنی شده تعیین شده است.
اگر ویتامین A کافی دریافت نکنید چه میشود؟
کمبود ویتامین A در یک مادر باردار میتواند منجر به مشکلاتی مانند کم خونی، ضعف ایمنی و مشکلات بینایی، به ویژه در ارتباط با دید در شب شود. کمبود ویتامین A در دوران بارداری میتواند منجر به وضعیتی به نام گزروفتالمی شود که در آن قرنیه ضخیم میشود و این باعث عدم تولید اشک میشود. کمبود شدید ویتامین A نیز میتواند در برخی موارد برای مادر و کودک کشنده باشد.
منابع غذایی غنی از ویتامین A
در حالت ایده آل، یک رژیم غذایی متعادل باید تضمین کند که سهمیه روزانه ویتامین A خود را دریافت میکنید، زیرا میوهها و سبزیجات و هم چنین محصولات لبنی سرشار از این ماده مغذی ضروری هستند.
برخی از مواد غذایی دارای سطح بالایی از ویتامین A هستند، در حالی که برخی دیگر آن را در حد اعتدال دارند. در اینجا لیستی وجود دارد که به شما کمک میکند تا دریابید چه چیزی را در وعدههای غذایی روزانه خود بگنجانید.
محصولات غذایی | محتوای ویتامین A |
۱ عدد سیب زمینی شیرین پخته متوسط | ۱۰۹۶ میکروگرم (۲۱,۹۰۹ IU) |
۱/۲ فنجان برشهای هویج پخته | ۶۶۵ میکروگرم (۱۳,۲۸۶ IU) |
۱ تکه پای کدو تنبل | ۵۹۶ میکروگرم (۴,۵۶۷ IU) |
۱/۲ فنجان اسفناج آب پز | ۵۷۳ میکروگرم (۱۱,۴۵۸ IU) |
۱/۲ فنجان کدو حلوایی پخته شده | ۵۷۲ میکروگرم (۱۱,۴۳۴ IU) |
۱ عدد هویج خام متوسط | ۵۰۹ میکروگرم (۱۰،۱۹۱ IU) |
۱/۲ فنجان کلم پیچ پخته | ۴۴۳ میکروگرم (۸,۸۵۳ IU) |
۱ فنجان شیر بدون چربی | ۳۳۸ میکروگرم (۱,۱۳۱ IU) |
۱ قسمت بلغور جو دوسر پخته شده در آب | ۳۲۹ (۱,۰۹۹ IU) |
۱ عدد تخم مرغ همزده بزرگ | ۸۷ میکروگرم (۳۲۱ IU) |
۲۸ گرم پنیر چدار | ۷۵ میکروگرم (۲۸۴ IU) |
۱/۲ فنجان نخود فرنگی منجمد | ۸۴ میکروگرم (۱,۶۸۰ IU) |
۱ فنجان طالبی | ۲۷۰ میکروگرم (۵,۴۱۱ IU) |
۱ فنجان اسفناج خام | ۱۴۱ میکروگرم (۲,۸۱۳ IU) |
اگر در بارداری بیش از حد ویتامین A دریافت کنید چه میشود؟
بدن شما در دوران بارداری فقط به مقدار مشخصی ویتامین A نیاز دارد. به گفته انجمن بارداری آمریکا، در صورت مصرف بیش از حد ویتامین A، به خصوص در سه ماهه اول، خطر نقص مادرزادی در جنین وجود دارد. در این صورت احتمال دارد نوزاد با عوارضی در سر، قلب، مغز یا نخاع به دنیا بیاید.
سایر عوارض جانبی ویتامین A در بارداری میتواند مسمومیت مزمن در مادر باشد. علائم ویتامین A اضافی در بارداری میتواند از تاری دید تا ریزش مو، درد مفاصل، آسیب کبدی و سردردهای مزمن متغیر باشد.
آیا مصرف مکمل ویتامین A در دوران بارداری بیخطر است؟
در حالت ایده آل، خیر. سازمان بهداشت جهانی (WHO) مصرف مکمل را برای زنان باردار فقط در مناطقی توصیه میکند که کمبود ویتامین A به عنوان یک مشکل جدی بهداشت عمومی در نظر گرفته میشود. بیشتر مکملهای ویتامین قبل از تولد حاوی مقداری ویتامین A هستند و همراه با دریافت رتینول یا بتاکاروتن از غذای روزانه شما، احتمال افزایش سطح ویتامین A در بدن شما بسیار زیاد است. در مورد مصرف هر نوع مکملی، مشورت با پزشک بهترین گزینه است.
نکاتی برای مصرف ویتامین A در بارداری
میوهها، سبزیجات، غلات غنی شده، شیر، محصولات لبنی و گوشت همگی منابع غنی ویتامین A هستند. سبزیجات نارنجی، زرد و سبز مانند هویج، اسفناج، سیب زمینی شیرین، زردآلو و پرتقال منابع عالی بتاکاروتن هستند. خرد کردن، رنده کردن، پختن یا آبمیوه گرفتن بتاکاروتنها را برای بدن آسانتر میکند.
اطمینان حاصل کنید که هر مکملی که مصرف میکنید حاوی ویتامین A نباشد تا از مصرف بیش از حد آن جلوگیری کنید. هم چنین بهتر است از مصرف مکملهای غیر بارداری مانند روغن کبد ماهی در دوران بارداری اجتناب شود.
از جگر (از گوشت گاو، مرغ و غیره) و غذاهایی که جگر جزء اصلی آنهاست دوری کنید، زیرا حاوی مقادیر زیادی ویتامین A از پیش ساخته شده است. فقط یک وعده جگر میتواند بیش از دو برابر مقدار توصیه شده روزانه در دوران بارداری ویتامین A داشته باشد!
در دو ماهه اول بارداری، مطمئن شوید که میزان مصرف روزانه ویتامین A شما بیش از ۶۰۰۰ واحد بین المللی نباشد.
سوالات متداول
آیا مصرف ویتامین A در دوران بارداری بیخطر است؟
شما اغلب ویتامین A را در ویتامینهای دوران بارداری خود خواهید یافت، زیرا این ویتامین بسیار مهم است. اگر چه این ویتامین برای رشد بینایی جنین و عملکرد سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است، اما مصرف بیش از حد ویتامین A میتواند مضر باشد. با توجه به این که ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است، بدن شما مقادیر اضافی آن را در کبد ذخیره میکند.
چه مقدار ویتامین A در طول بارداری بر حسب میکرو گرم ایمن است؟
توصیههایی برای میزان ویتامین A مورد نیاز برای زنان باردار:
- زنان باردار زیر ۱۸ سال: ۷۵۰ میکروگرم RAE/day.
- زنان باردار بالای ۱۹ سال: ۷۷۰ میکروگرم RAE در روز؛
- زنان شیرده زیر ۱۸ سال: ۱۲۰۰ میکروگرم RAE در روز؛
- زنان شیرده بالای ۱۹ سال: ۱۳۰۰ میکروگرم RAE در روز؛
- زنان غیر باردار: ۷۰۰ میکروگرم RAE در روز.
یک زن باردار چقدر ویتامین میتواند مصرف کند؟
قبل از بارداری هر روز یک مکمل ویتامین با ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنید. هر روز یک مکمل ویتامین با ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنید، حتی اگر قصد بارداری ندارید. در دوران بارداری، هر روز یک ویتامین دوران بارداری مصرف کنید که ۶۰۰ میکروگرم اسید فولیک در آن وجود دارد.
چه مقدار ویتامین A در روز کافی است؟
اگر ویتامین A را به دلیل خواص آنتی اکسیدانی آن مصرف میکنید، به خاطر داشته باشید که این مکمل ممکن است مزایای مشابه آنتیاکسیدانهای طبیعی موجود در غذا را نداشته باشد. مقدار توصیه شده روزانه ویتامین A برای مردان بالغ ۹۰۰ میکروگرم (میکروگرم) و برای زنان بالغ ۷۰۰ میکروگرم است.
آیا مصرف ویتامین A در دوران شیردهی بیخطر است؟
ویتامینهای محلول در چربی مانند ویتامین A میتوانند در شیر مادر متمرکز شوند و مقادیر بیش از حد ویتامین A میتواند برای کودک مضر باشد. به عبارت دیگر، مقادیر اضافی ویتامین A را مصرف نکنید، مگر این که پزشکتان تشخیص دهد که کمبود شدیدی دارید و به شما دستور دیگری بدهد.
اگر در دوران بارداری به طور تصادفی مقادیر زیادی ویتامین A مصرف کنید چه اتفاقی میافتد؟
در دوران بارداری، مهم است که ویتامین A بیش از حد از پیش ساخته شده دریافت نکنید، که میتواند باعث نقص مادرزادی و سمیت کبد در دوزهای بالا شود. (با این حال، خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات سرشار از کاروتنوئید بیخطر و مفید است.) اگر احساس کردید مصرف ویتامین A در یک روز بیش از حد مجاز است با پزشک خود مشورت کنید.
سخن آخر
از آن جایی که این ماده مغذی مهم را میتوان در انواع مواد خوراکی یافت، دریافت دوز مورد نیاز ویتامین A از طریق غذا بهترین گزینه در دوران بارداری است. اجتناب از مکملهای ویتامین A احتمال مصرف بیش از حد را به ناچیز کاهش میدهد. هر زمان که در این مرحله مهم زندگی نگران رژیم غذایی یا سلامتی خود هستید، حتماً در اولین فرصت با پزشک خود مشورت کنید.