شنا کردن یکی از لذت‌بخش‌ترین ورزش‌هایی است که هرکسی می‌تواند انجام دهد. ورزش شنا نه‌تنها برای جسم مزیت‌های بسیاری دارد، بلکه باعث آرامش ذهنی هم می‌شود. احتمالاً شما هم این را شنیده‌اید که شنا کردن باعث می‌شود کمر درد دوران بارداری کاهش پیدا کند. حالا یک سؤال مهم وجود دارد، شنا در بارداری خطرناک نیست؟ یعنی کلر استخر برای جنین آسیب‌زا نخواهد بود؟ در ادامه مزیت‌ها و معایب شنا در بارداری را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم. پیشنهاد ما این است که ادامه مطالب را از دست نداده و با ما همراه باشید.
شنا در بارداری ایمن است؟
خوب هنگامی‌که شما باردار هستید، فقط نباید مواظب خودتان باشید، بلکه جان شخص دیگری هم به شما و رعایت‌های شما بستگی خواهد داشت. ایمن بودن یک ورزش در زمان بارداری به این معنی است که به جنین شما آسیب وارد می‌کند یا نه؟!
به‌طورکلی باید بگوییم که شنا کردن در دوران بارداری هیچ مشکلی برای جنین شما به وجود نمی‌آورد، اگر به نکات مهمی که در ادامه توضیح می‌دهیم، دقت داشته باشید و آن‌ها را رعایت کنید. لازم به ذکر است که انجام دیگر ورزش‌های آبی در زمان بارداری ممنوع است.
مثلاً شما نمی‌توانید در زمان بارداری غواصی، اسکی بر روی آب، موج‌سواری و… را تجربه کنید. تجربه این ورزش‌ها در زمان بارداری می‌تواند برای خودتان و همین‌طور جنینی که در رحم دارید، خطرناک باشد. تصور نکنید که در ماه‌های ابتدای بارداری انجام چنین ورزش‌هایی خطرناک نیست.
شنا در بارداری با انجام ورزش‌هایی که در بالا مثال زدیم، متفاوت است. شنا کردن خطری را برای شما و جنینتان به دنبال نخواهد داشت. البته باز هم باید بگوییم که این خطرناک نبودن، ملزم رعایت یکسری نکات است که در ادامه آن را به‌طور کامل شرح خواهیم داد.
نکات مهم در مورد شنا در بارداری
در مطالب بالا گفتیم که شنا کردن در بارداری امن است و خطری برای شما ندارد، به شرط آنکه به نکات مهمی دقت داشته باشید. حالا در اینجا قصد داریم این نکات را توضیح بدهیم. در ابتدا باید بدانید که می‌خواهید کجا شنا کنید. اینکه چه محلی را برای شنا کردن انتخاب می‌کنید، اهمیت بسیار زیادی دارد.
به‌طورکلی باید بگوییم که شنا در بارداری اگر در استخرهای معمولی باشد، خطری را برای مادر و جنین به دنبال نخواهد داشت. در سال‌های گذشته این تصور وجود داشت که کلر آب استخر می‌تواند برای جنین آسیب‌زا باشد. در سال‌های اخیر و با توجه به مطالعات انجام شده، این نظریه کاملاً رد شده است.
شنا کردن در استخر آب نه‌تنها برای مادر و جنین خطرناک نیست، بلکه مزیت‌های بسیاری را به همراه خواهد داشت که در ادامه این مزیت‌ها را به‌طور کامل شرح خواهیم داد. البته در این مورد باید به زمان شنا کردن خود توجه داشته باشید.
مثلاً اگر در حالت عادی (قبل از بارداری) بعد از دو ساعت شنا کردن احساس خستگی می‌کنید، در زمان بارداری توان بدنی شما کاهش پیدا می‌کند. پیشنهاد می‌دهیم که در بارداری بیش از نیم ساعت شنا نکنید. بعد از هر نیم ساعت، کمی استراحت کرده و مجدداً شنا کنید. در این حالت احساس خستگی کمتری خواهید داشت و زمان بیشتری می‌توانید شنا کنید. اگر می‌خواهید در آب‌های دیگر (غیر از استخر) شنا کنید، این نکات را به یاد داشته باشید.
- شنا کردن در آب گرم ممنوع
شنا کردن در آب‌های گرم (چشمه‌های آب گرم یا استخر آب گرم) در زمان بارداری کاملاً ممنوع است و به‌هیچ‌عنوان نباید چنین کاری انجام بدهید. آب گرم برای جنین اصلاً خوب نیست. در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که شنا در آب گرم، می‌تواند سبب سقط جنین شود.
با توجه به این موضوع باید بگوییم که استفاده از سونا و جکوزی هم در دوران بارداری اکیداً ممنوع است. به‌هیچ‌عنوان نباید جنین را در معرض گرما قرار بدهید. گرمای هوا برای جنین اصلاً خوب نیست و باعث مرگ او می‌شود.
- شنا در آب‌های سرد ممنوع
همان‌طور که شنا در بارداری نباید در آب‌های گرم باشد، نباید در آب سرد هم شنا کنید. البته شنا کردن در آب سرد خطر سقط جنین را برای شما به دنبال نخواهد داشت. به‌طورکلی خطر شنا در آب سرد، کمتر از شنا در آب گرم است اما پیشنهاد می‌دهیم که این کار را هم انجام ندهید.
اگر می‌خواهید در ساحل دریا یا دریاچه‌ای شنا کنید، به دمای هوا توجه داشته باشید. در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد این کار را انجام ندهید. در معرض گرما یا سرمای شدید بودن، برای جنین اصلاً خوب نیست و باعث آسیب به جنین خواهد شد.
- در منطقه امن شنا کنید
این نکته برای مواردی صدق می‌کند که می‌خواهید شنا در بارداری را در آب‌های آزاد تجربه کنید. در چنین حالتی پیشنهاد می‌دهیم که فقط در محدوده امنی که برای شما در نظر گرفته‌اند، شنا کنید. در این حالت مطمئن خواهید بود که خطری شما را تهدید نخواهد کرد. البته به‌طورکلی پیشنهاد می‌دهیم که در آب‌های آزاد، فقط در محدوده امنی که مشخص شده، شنا کنید.
- در آب تمیز شنا کنید
احتمالاً تصور می‌کنید که آب‌های آزاد همگی تمیز هستند، درصورتی‌که این‌طور نیست. اگر می‌خواهید در دریا، دریاچه، رودخانه و… شنا کنید، به مقدار باکتری موجود در آب توجه داشته باشید. البته آب‌های گل‌آلود برای شنا کردن مناسب نیستند.
- کم شنا کنید
منظور ما از کم شنا کردن این نیست که این ورزش برای شما مشکل خواهد داشت، بلکه توان بدنی شما در دوران بارداری کاهش پیدا می‌کند. مثلاً تصور کنید که در حالت عادی شما می‌توانید یک ساعت بی‌وقفه شنا کنید و از این کار هم لذت خواهید برد.
در دوران بارداری به دلیل اضافه وزن، حمل جنین و… توان بدنی شما به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. پیشنهاد ما این است که بعد از هر ده دقیقه شنا کردن، کمی استراحت کنید تا دچار افت فشار، خستگی و… نشوید. به یاد داشته باشید که شما برای سلامت خود و جنینتان شنا می‌کنید، پی نباید با کارهایی این سلامت را به خطر بیاندازید.
اگر در آب‌های آزاد، مثلاً رودخانه، دریا و… شنا می‌کنید، پیشنهاد می‌دهیم که خط ساحلی دور نشوید. این کار به شما کمک می‌کند که هرگاه احساس خستگی داشتید، سریع به ساحل برگشته و کمی استراحت کنید. به‌طورکلی رعایت این نکته باعث می‌شود که یک شنا امن و ایمن را تجربه کنید و لذت ببرید.
مزیت‌های شنا در بارداری
در مطالب بالا گفتیم که شنا در بارداری مزیت‌های متعددی دارد. در این قسمت می‌خواهیم به تعدادی از این مزیت‌ها اشاره کنیم و پیشنهاد می‌دهیم که با ما همراه باشید.
- رفع کمر درد
کمر درد یکی از شایع‌ترین دردهای دوران بارداری است. ازآنجایی‌که در دوران بارداری وزن مادر افزایش پیدا می‌کند، ترشح هورمون‌ها سبب ضعف عضلات خواهد شد و… کمر درد هم در بین خانم‌های باردار بسیار رایج است. حالا یکی از کارهایی که به شما کمک می‌کند این کمر درد را کاهش بدهید، شنا کردن خواهد بود.
البته پیشنهاد می‌دهیم که اگر کمر درد دارید و برای کاهش آن می‌خواهید شنا کنید، این موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید. پزشک در مورد ساعت و نحوه شنا کردن به شما اطلاعات تکمیلی را ارائه خواهد داد. در این صورت هم مطمئن هستید که مشکلی برایتان پیش نمی‌آید و هم میدانید که نتیجه رضایت‌بخش خواهد بود.
- خواب مناسب
شنا یکی از ورزش‌هایی است که نه‌تنها باعث سلامت جسم می‌شود، بلکه آرامش روح هم افزایش می‌دهد. در دوران بارداری یکی از شایع‌ترین مشکلات بد خوابیدن و خواب نامناسب است. اگر شما هم در دوران بارداری با این مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنید، پیشنهاد می‌دهیم زمانی را برای شنا کردن در نظر بگیرید.
شنا در بارداری باعث می‌شود که خواب خوبی داشته باشید. خواب ناکافی یا خواب بد باعث می‌شود که شخص در طول روز سطح انرژی بسیار پائینی داشته باشد. البته این فقط یکی از مشکلات کم خوابی است. کم خوابیدن در دوران بارداری می‌تواند برای جنین هم خطرناک باشد.
به همین دلیل اگر شما هم با چنین مشکلی روبه‌رو هستید، پیشنهاد می‌دهیم که هرچه زودتر برای رفع آن کار انجام بدهید. شنا در بارداری فقط می‌تواند یکی از راه‌هایی باشد که با کمک آن می‌توانید این مشکل را از بین ببرید.
- فعال نگه‌داشتن مادر
متأسفانه بسیاری از خانم‌های باردار تصور می‌کنند که در دوران بارداری نباید کار زیادی انجام بدهند، باید اکثر روز استراحت کنند یا ورزش را به‌طور کامل از یاد می‌برند. خوب باید بگوییم که این تصور کاملاً اشتباه است. ورزش کردن در دوران بارداری می‌تواند برای مادر و همچنین جنین بسیار مفید باشد. ورزش کردن در بارداری نه‌تنها بسیاری از دردها را کاهش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود که زایمان ساده‌تری هم داشته باشید.
حالا انجام بعضی از حرکات ورزشی برای مادر باردار می‌تواند سخت باشد. مثلاً یک خانم باردار به‌سختی می‌تواند دوچرخه‌سواری کند. درصورتی‌که شنا در بارداری هیچ محدودیت خاصی ندارد و مادرهای باردار می‌توانند این کار را به‌سادگی انجام بدهند.
انجام حداقل یک‌بار در هفته شنا در بارداری می‌تواند مادر باردار را فعال نگه دارد و همین کار برای مادر مزیت‌ها و فواید بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت. به این موضوع دقت کنید که شنا کردن باعث می‌شود وزن مادر در آب غوطه‌ور شده و همین موضوع مزیت‌های بسیاری را به همراه خواهد داشت. البته در ادامه این موضوع را به‌طور کامل شرح خواهیم داد.
- کاهش التهاب مادر باردار
تابه‌حال به این موضوع دقت کرده‌اید که خانم‌های باردار معمولاً کمی التهاب و ورم دارند؟ در بسیاری از موارد این التهاب به دلیل تجمع مایع در بدن است. حالا شاید برای شما جالب باشد که شنا در بارداری می‌تواند این التهاب و تجمع مایعات را به‌شدت کاهش دهد.
اگر به خانم‌هایی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند (حتی در دوران بارداری) دقت کنید، به‌سادگی به این موضوع پی می‌برید که التهاب و به اصطلاح ورم بارداری در آن‌ها بسیار کم است. شنا کردن هم یکی از ورزش‌هایی است که تأثیر بسیار زیادی بر روی این موضوع دارد.
- کاهش فشار به مفصل‌ها
در مطالب بالا به این موضوع اشاره کردیم که در بارداری وزن خانم افزایش پیدا می‌کند. البته این اضافه وزن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در اینجا فرصتی برای توضیح در مورد آن‌ها نیست. حالا هرچه وزن بیشتر می‌شود، فشار به مفصل‌ها هم افزایش پیدا می‌کند.
این فشار می‌تواند دردهای مختلفی را به همراه داشته باشد. حالا هنگامی‌که شما در آب شنا می‌کنید، غوطه‌ور خواهید شد و فشار کمتری به مفصل‌ها وارد می‌شود. به این موضوع دقت داشته باشید که این فشار شاید در کوتاه مدت تأثیر مخربی نداشته باشد (که البته باید بگوییم این‌طور نیست) اما در طولانی مدت می‌تواند تأثیرات بسیار مخربی را به همراه داشته باشد.
هرچه سن افزایش پیدا می‌کند، مقاومت مفصل‌ها و تحمل وزن در آن‌ها هم کمتر خواهد شد. در سن‌های بالا شاهد این هستیم که فشارهای دوران بارداری هم تأثیر منفی خود را به‌خوبی نشان می‌دهند. این در صورتی است که با شنا کردن به‌صورت منظم در دوران بارداری می‌توانید این فشار را به مقدار قابل توجهی کاهش دهید.
- بدون ضرر است
هنگامی‌که در مورد ورزش کردن در دوران بارداری صحبت می‌کنیم، همیشه این تصور وجود دارد که ورزش باعث آسیب به جنین نشود! هرچقدر هم در مورد مزیت‌ها و فواید ورزش کردن صحبت کنیم، باز هم این نگرانی وجود دارد و البته باید بگوییم که طبیعی هم هست. به‌خصوص اگر بارداری اول باشد، این نگرانی‌ها خود را بیشتر نشان می‌دهند.
حالا در مورد شنا در بارداری اوضاع متفاوت خواهد بود. با انجام این ورزش نه‌تنها هیچ فشاری به شما و جنین وارد نمی‌شود، بلکه فشاری هم که به مفصل‌ها وارد می‌شود، کاهش پیدا می‌کند. به‌طورکلی باید بگوییم که شنا کردن در دوران بارداری یکی از بی‌ضررترین و بهترین ورزش‌هایی است که شما می‌توانید انجام بدهید.
چه زمانی شنا کنیم؟
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که در مورد شنا در بارداری و مزیت‌های مهم آن اطلاعاتی را بیان کنیم. در اینجا می‌خواهیم در مورد زمان شنا در بارداری مطالبی را بیان کنیم. شاید برای شما جالب باشد که اگر در زمان خاصی از روز شنا کنید، علاوه بر مزیت‌های گفته شده در بالا، مزیت‌های دیگری هم شامل حال شما خواهد شد.
برای توضیح بهتر این موضوع لازم میدانیم که دوران بارداری را به سه دوره سه ماهه تقسیم کنیم و در مورد هرکدام از این دوره‌ها توضیحاتی را ارائه خواهیم داد. در دوره اول بارداری هنوز وزن مادر افزایش چندانی پیدا نکرده است که اذیت کننده باشد.
در دوره ابتدایی موضوع اذیت کننده، ویار صبحگاهی است. شاید برای شما جالب باشد که اگر در صبح شنا کنید، این ویار به شدت کاهش پیدا می‌کند. البته نیازی نیست که هر روز به مدت زیادی شنا کنید. بهتر است که این کار یک روز در میان و فقط به مدت ۲۰ دقیقه انجام شود. در این صورت هم مزیت‌های شنا در بارداری شامل حال مادر می‌شود و هم توان جسمی او کاهش پیدا نمی‌کند.
در دوره دوم بارداری فشار به مفاصل بیشتر می‌شود و مادر باردار احساس گرگرفتگی و گرمای شدیدی می‌کند. در این دوره هم بهتر است که همان یک روز در میان و به مدت ۲۰ دقیقه شنا کنید. البته زمان شنا کردن به خودتان و شرایطی که دارید، بستگی خواهد داشت. پیشنهاد می‌دهیم زمانی را برای شنا کردن انتخاب کنید که دچار افت فشار نشوید.
در دوره سوم بارداری جنین بزرگ شده و مادر باردار برای شنا کردن به مایو مخصوص نیاز خواهد داشت. در این دوره معمولاً فاصله بین روزهای شنا کردن بیشتر می‌شود، زیرا وزن مادر بالا رفته و تحرک کردن برایش سخت شده است. پیشنهاد می‌دهیم که حداقل هفته‌ای یک‌بار شنا در این دوره را در برنامه خود قرار بدهید.
ممنوعیت شنا در بارداری
در مطالب بالا مزیت‌ها و نکات مثبت شنا در بارداری را توضیح دادیم. حالا باید به این موضوع اشاره کنیم که در بعضی از موارد، شنا در بارداری برای مادر خطرناک است و نباید این کار را انجام بدهید. در ادامه مواردی را نام می‌بریم که شنا کردن را برای مادر باردار خطرناک می‌کنند.
- بارداری دو قلویی
اگر نتایج سونوگرافی این‌طور نشان می‌دهد که شما دوقلو باردار هستید، معمولاً پزشک شنا کردن را برایتان ممنوع می‌کند.
- ناراحتی قلبی و ریوی
در این حالت احتمال کمبود اکسیژن در آب برای مادر وجود خواهد داشت. کمبود اکسیژن برای مادر هم می‌تواند خطرات جدی را برای جنین به همراه داشته باشد.
درصورتی‌که سابقه سقط جنین دارید، یا بارداری شما پر ریسک بوده است، در دوره ابتدایی بارداری بهتر است که شنا نکنید.
- زایمان زودرس
در چنین حالتی هم اگر شنا نکنید، بهتر است.
بیشتر بخوانید: چه بانوان بارداری نباید ورزش کنند؟
نتیجه‌گیری
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که اطلاعاتی جامع و کاربردی در مورد شنا در بارداری ارائه بدهیم. در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم که اصلاً خانم بارداری می‌تواند در این دوران شنا کند یا نه! با توجه به توضیحات بالا به این نتیجه رسیدیم که شنا در بارداری نه‌تنها برای خانم باردار هیچ ضرری ندارد، بلکه فواید و مزیت‌های بسیاری هم به همراه خواهد داشت، اگر به یکسری از نکات توجه شود.
در ادامه توضیحات همین نکات را بیان کردیم. با رعایت این نکات مهم دیگر نگرانی بابت شنا در بارداری نخواهید داشت. مطالب را با این موضوع ادامه دادیم که اصلاً شنا در دوران بارداری چه مزیت‌هایی را برای مادر به همراه خواهد داشت.
در ادامه اطلاعاتی در مورد بهترین زمان شنا کردن در دوران بارداری ارائه دادیم. در انتها هم به این موضوع پرداختیم که شنا کردن دو دوران بارداری برای چه کسانی ممنوع است و نباید این کار را انجام بدهند. اگر شما هم هر سؤال دیگری در مورد این موضوع دارید، آن را با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.