در صورتی که قرص ضد بارداری خود را هر روز در زمان مشخصی مصرف می‌کنید، به احتمال زیاد مصرف قرص ضدبارداری با دوز پایین یا Low Dose ( قرص LD) یا قرص ضد بارداری فقط حاوی پروژسترون برای شما مناسب باشد.
قرص‌های ضدبارداری از زمانی که در سال ۱۹۶۰ توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شدند، روشی برای پیشگیری از بارداری در کشورهای مختلف بوده‌اند. این قرص‌ها موثرند، به راحتی در دسترس هستند و ارزان می‌باشند.
به طور کلی، قرص‌های ضد بارداری برای بیش‌تر زنان بی خطر در نظر گرفته می‌شوند. با این که این قرص‌ها دارای برخی خطرات هستند، اما قرص ضد بارداری LD با دوز پایین می تواند این خطرات را کاهش دهد.
امروزه بیش‌تر قرص‌های ضد بارداری قرص LD و با دوز پایین هورمون در نظر گرفته می‌شوند. این موضوع شامل حال هر دو نوع قرص ترکیبی LD (قرص ضد بارداری حاوی استروژن و پروژسترون) و مینی پیل (قرص ضد بارداری فقط حاوی پروژستین) نیز می‌شود.
قرص‌های ضد بارداری با دوز پایین حاوی ۱۰ تا ۳۰ میکروگرم (mcg) هورمون استروژن هستند. قرص‌هایی که فقط ۱۰ میکروگرم استروژن دارند، به عنوان دوز بسیار کم (Ultra Low Dose) دسته بندی می‌شوند. هورمون استروژن در بیش‌تر قرص‌های ضد بارداری وجود دارد و با افزایش خطر مشکلات سلامتی مانند لخته شدن خون و سکته مرتبط است.
مینی پیل در این زمینه استثناء محسوب می‌شود. این قرص ضد بارداری تنها در یک دوز موجود است و حاوی ۳۵ میکروگرم پروژسترون است.
قرص‌های ضد بارداری که فاقد دوز هورمون پایین هستند، احتمال دارد که تا ۵۰ میکروگرم به بالا استروژن داشته باشند. این قرص‌ها امروزه به ندرت استفاده می‌شوند؛ زیرا اکنون قرص‌های ضد بارداری LD با دوز کم‌تر در دسترس هستند. برای مقایسه، اولین قرص که وارد بازار شد، HD (دارای دوز بالای هورمون) و حاوی ۱۵۰ میکروگرم استروژن بود.
قرص‌های ضد بارداری چگونه عمل می‌کنند؟
هورمون‌های استروژن و پروژسترون به بدن شما پیام می‌دهند تا تخمک تولید کند و برای باردار شدن آماده شود.
اگر اسپرم تخمک را بارور نکند، سطح این هورمون‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کند. در پاسخ، رحم شما پوششی را که برای باردار شدن ایجاد شده بود را تخریب و دفع می‌کند. این پوشش در طول عادت ماهانه شما ریخته می‌شود.
قرص‌های ضد بارداری حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون مصنوعی یا فقط پروژسترون مصنوعی هستند. این نسخه مصنوعی و ساخته شده پروژسترون با عنوان پروژسترون نیز شناخته می‌شود.
استروژن و پروژسترون به روش‌های مختلفی برای پیشگیری از بارداری عمل می‌کنند. هر دو برای جلوگیری از تولید هورمون‌های غده هیپوفیز که باعث تحریک تخمک گذاری می‌شوند، به کار می‌روند.
پروژستین همچنین مخاط دهانه رحم شما را غلیظ می‌کند و رسیدن اسپرم به تخمک‌های آزاد شده را سخت تر می‌سازد. پروژستین پوشش داخلی رحم را نیز نازک می‌کند. بنابراین اگر اسپرم آن را بارور کند، کاشت تخمک در دیواره رحم دشوارتر می‌شود.
LD یا دوز پایین در قرص ضد بارداری به چه معناست؟
قرص های ضدبارداری LD با دوز پایین، حاوی سطح پایین تری از هورمون نسبت به سایر فرمول‌های قرص‌های ضد بارداری هستند.
امروزه، پر کاربرد ترین قرص‌های ضد بارداری ترکیبی (که هم دارای استروژن و هم پروژسترون هستند) حاوی بین ۳۰ تا ۳۵ میکروگرم (میکروگرم) استروژن مصنوعی به نام اتینیل استرادیول است. در گذشته این قرص‌ها دارای دوز پایین در نظر گرفته می‌شدند؛ زیرا فرمولاسیون اصلی قرص‌های ضد بارداری در آن زمان حاوی حداکثر ۱۵۰ میکروگرم استروژن بود.
اکنون فرمول جدید قرص‌های ضد بارداری با دوز کم (Low Dose) و دوز فوق العاده کم (Ultra Low Dose) قرص‌های ترکیبی ضد بارداری حاوی حداکثر ۲۰ میکروگرم استروژن است. به نظر می‌رسد که این قرص‌ها به اندازه قرص‌های ضد بارداری معمولی موثر هستند؛ اما نسبت به قرص‌های حاوی استروژن، عوارض جانبی کم‌تری مانند نفخ، حساس شدن سینه‌ها و حالت تهوع دارند.
قرص حاوی پروژسترون (POP) یا مینی پیل یکی دیگر از قرص‌های ضد بارداری LD است. این قرص فقط حاوی پروژستین (پروژسترون ساخته شده به صورت مصنوعی) است و هر دو هورمون استروژن و پروژسترون را ندارد. مینی پیل می‌تواند برای کاهش تعداد دوره‌های عادت ماهانه استفاده شود.
مینی پیل ممکن است در مقایسه با قرص‌های ضد بارداری ترکیبی در پیشگیری از بارداری تاثیر کمی کم‌تری داشته باشد.
قرص‌های ضدبارداری ترکیبی LD
قرص‌های ضد بارداری ترکیبی حاوی استروژن و پروژسترون هستند. زمانی که قرص‌های ضد بارداری ترکیبی به درستی مصرف شوند، تا ۹۹.۷ درصد در پیشگیری از بارداری ناخواسته موثر عمل می‌کنند. در استفاده معمولی از این قرص‌ها در صورتی که چند قرص را فراموش کنید، میزان عمل نکردن آن در حدود ۷ درصد خواهد بود.
مارک‌های رایج قرص‌های ضد بارداری LD با دوز پایین عبارتند از:
- Apri (دزوژسترل و اتینیل استرادیول)
- Aviane (لوونورژسترل و اتینیل استرادیول)
- Levlen 21 (لوونورژسترل و اتینیل استرادیول)
- Levora (لوونورژسترل و اتینیل استرادیول)
- Lo Loestrin Fe (نورتیندرون استات و اتینیل استرادیول)
- Lo/Ovral (نورژسترل و اتینیل استرادیول)
- Ortho-Novum (نورتیندرون و اتینیل استرادیول)
- Yasmin (دروسپیرنون و اتینیل استرادیول)
- Yaz (دروسپیرنون و اتینیل استرادیول)
Lo Loestrin Fe در عمل یک قرص با دوز فوق العاده کم در نظر گرفته می‌شود، زیرا تنها حاوی ۱۰ میکروگرم استروژن است.
قرص‌های ضد بارداری ترکیبی LD چه اثراتی دارند؟
مصرف قرص ضد بارداری ترکیبی LD فواید متعددی دارد:
- قاعدگی شما احتمالا منظم تر می‌شود.
- قاعدگی شما ممکن است سبک تر شود.
- ممکن است هر درد و گرفتگی در عادت ماهانه شدت کم‌تری پیدا کند.
- ممکن است سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شدید را تجربه نکنید.
- ممکن است در برابر بیماری التهابی لگن (PID) ایمنی بیش‌تری پیدا کنید.
- ممکن است خطر ابتلا به کیست تخمدان، سرطان تخمدان و سرطان آندومتر در شما کاهش پیدا کند.
با این حال، مصرف قرص‌های ترکیبی با دوز کم دارای معایبی نیز می‌باشد. این معایب ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- افزایش خطر حمله قلبی
- افزایش خطر سکته مغزی
- افزایش خطر لخته شدن خون
- کاهش تولید شیر، به همین دلیل است که پزشکان مصرف این قرص را در صورت شیردهی توصیه نمی‌کنند.
سایر عوارض جانبی قرص‌های ضد بارداری LD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- حساس شدن سینه‌ها
- تغییر وزن
- افسردگی
- اضطراب
عوامل خطر که باید در نظر گرفته شوند
شما نباید هیچ قرص ضد بارداری ترکیبی مصرف کنید اگر:
- باردار هستید.
- بالای ۳۵ سال دارید و سیگار می‌کشید.
- سابقه بیماری قلبی، سکته مغزی یا لخته شدن خون دارید.
- سابقه سرطان سینه داشته یا در حال حاضر دارید.
- میگرن هاله‌ای دارید.
- دارای فشار خون بالا هستید، حتی اگر با دارو کنترل شود.
قرص ضد بارداری فقط حاوی پروژسترون LD
قرص پروژسترون را اغلب “مینی پیل” می‌نامند. این نوع قرص پیشگیری از بارداری نیز در صورت مصرف صحیح ۹۹.۷ درصد موثر است. میزان شکست در صورت استفاده معمولی از آن (با فراموش کردن چند قرص) حدود ۷ درصد است.
اگر یک قرص از بسته را فراموش کردید یا هر روز در ساعت معینی مینی پیل را مصرف نکردید، احتمال بارداری شما بیش‌تر از زمانی می‌شود که از قرص های ترکیبی LD استفاده کنید. هنگامی که مینی پیل به درستی مصرف نمی‌شود، اثر بخشی آن حتی کم‌تر می‌شود.
اگرچه مینی پیل ممکن است عوارض جانبی به ویژه خونریزی یا لکه بینی بین دوره‌های قاعدگی ایجاد کنند، عوارض جانبی آن اغلب پس از چند ماه بهبود پیدا می‌کنند یا ناپدید می‌شوند. مینی پیل همچنین می‌تواند طول دوره عادت ماهانه شما را کوتاه کند.
مارک‌های رایج قرص‌های ضد بارداری فقط حاوی پروژسترون LD از قرار زیر می‌باشند:
- Camila
- Errin
- Heather
- Jolivette
- Micronor
- Nora-BE
این قرص‌ها حاوی نوعی پروژسترون به نام نوراتیندرون هستند.
اثرات مینی پیل با دوز کم
اگر عوامل خطرناک مانند سیگار کشیدن یا سابقه بیماری قلبی دارید که مانع از مصرف استروژن می‌شوند، قرص‌های ضد بارداری فقط حاوی پروژسترون ممکن است گزینه خوبی برای شما به شمار بروند.
قرص‌های فقط حاوی پروژسترون LD خواص دیگری نیز دارند:
- در صورت شیردهی می‌توانید این قرص‌ها را مصرف کنید.
- این قرص‌ها خطر ابتلا به سرطان آندومتر یا PID را کاهش می‌دهند.
- ممکن است با مصرف این قرص‌ها عادت ماهانه‌های کم‌تری داشته باشید.
- ممکن است گرفتگی کم‌تری را تجربه کنید.
مضرات قرص‌های حاوی پروژسترون LD می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- لکه بینی بین عادت ماهانه‌ها
- داشتن پریودهایی که نامنظم تر هستند.
سایر عوارض جانبی این قرص‌ها عبارتند از:
- نفخ
- افزایش وزن
- دردناک شدن سینه‌ها
- سردرد
- افسردگی
- کیست تخمدان
ارتباط درد، قرص ضد بارداری و رابطه جنسی
مطالعه‌ای بر روی حدود ۱,۰۰۰ زن در مرکز پزشکی Langone دانشگاه نیویورک نشان داده است که زنانی که از قرص‌های ضدبارداری LD با دوز پایین استفاده می‌کنند، بیش‌تر از زنانی که از قرص‌های ضد بارداری معمول استفاده می‌کنند، درد و ناراحتی را در حین رابطه جنسی تجربه می‌کنند.
مینی پیل چقدر موثر است؟
اگر مینی پیل را هر روز در زمان مشخصی مصرف کنید، تا ۹۹ درصد موثر است. اگر مصرف این قرص‌ها را فراموش کنید یا دارو را دقیقاً طبق دستور آن مصرف نکنید، تا ۹۱٪ اثر دارد.
آیا مینی پیل نسبت به سایر قرص‌های ضد بارداری اثر کم‌تری دارد؟
بله، اما فقط کمی.
قرص‌های حاوی پروژسترون و همچنین قرص‌های ترکیبی ضد بارداری LD از تخمک گذاری جلوگیری نمی‌کنند. بنابراین اثر بخشی این قرص‌ها کمی کم‌تر است.
مینی پیل چگونه باید مصرف شود؟
مینی پیل در بسته‌های ۲۸ عددی عرضه می‌شوند. به محض تهیه این قرص‌ها می‌توانید شروع به مصرف آن‌ها کنید یا اولین قرص را در پنج روز اول پریود بعدی خود مصرف کنید.
اگر اولین قرص خود را بیش از پنج روز پس از شروع قاعدگی مصرف کردید، از یک روش کنترل بارداری پشتیبان (مانند کاندوم) به مدت دو روز استفاده کنید.
یک مینی پیل را یک بار در روز در زمان مشخصی در هر روز (در همان بازه زمانی سه ساعته) مصرف کنید. وقتی یک بسته قرص را تمام کردید، روز بعد یک قرص را از یک بسته جدید مصرف کنید. بین بسته‌های قرص نباید وقفه ایجاد شود.
هنگامی که مصرف مینی پیل را شروع کردید، دیگر هر روز سر ساعت قرص را مصرف کنید و بین آن وقفه ایجاد نکنید. اگر بیش از سه ساعت شد که مصرف یک قرص را فراموش کردید، آن را در سریع‌ترین زمان ممکن مصرف کنید (حتی اگر این به این معنی باشد که در یک روز دو قرص مصرف کنید). همچنین از کاندوم استفاده کنید یا تا دو روز آینده از رابطه جنسی خودداری کنید.
راهنمای نسخه را دنبال کنید. کنترل بارداری تنها زمانی می‌تواند از بارداری پیشگیری کند که به درستی از آن استفاده کنید. اگر دستورالعمل مقدار یا نحوه مصرف مینی پیل را نمی‌دانید، از پزشک در مورد آن سوال بپرسید.
اگر مصرف مینی پیل را فراموش کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟
بدن شما پروژسترون را سریع‌تر از سایر روش‌های کنترل بارداری هورمونی جذب می‌کند. بنابراین اهمیت دارد که مینی پیل را هر روز سر ساعت معینی مصرف کنید. در نتیجه همانطور که گفته شد اگر بیش از سه ساعت شد که مصرف مینی پیل را فراموش کردید، باید به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید. همزمان از روش کنترل بارداری پشتیبان استفاده کنید یا به مدت دو روز از رابطه جنسی خودداری کنید.
اگر چند ساعت پس از مصرف مینی قرص استفراغ کردید یا اسهال داشتید، لازم است از روش کنترل بارداری پشتیبان نیز تا دو روز پس از کاهش علائم استفراغ یا اسهال استفاده کنید.
اگر مطمئن نیستید که در صورت فراموش کردن مصرف مینی پیل باید چه کاری انجام دهید، از یک روش کنترل بارداری پشتیبان به جای آن استفاده کنید تا زمانی که بتوانید با یک پزشک صحبت کنید.
علائم مصرف قرص ضد بارداری LD
به طور کلی، زنانی که از قرص‌های ضدبارداری LD استفاده می‌کنند، نسبت به قرص‌های ضدبارداری با دوز بالا (HD) عوارض جانبی کم‌تری را تجربه می‌کنند. با این حال، عوارض جانبی هنوز هم ممکن است رخ دهند. عوارض جانبی احتمالی قرص‌های ضد بارداری LD عبارتند از:
- خونریزی یا لکه بینی
- پریود نشدن
سایر عوارض جانبی که کم‌تر در قرص ضد بارداری خوراکی با دوز پایین رایج هستند، عبارتند از:
- آکنه
- نوسانات خلقی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- نفخ
- افزایش وزن
- سردرد
- نازک شدن مو
کدام گزینه برای شما مناسب است؟
هر فردی با دیگری متفاوت است و به داروهای ضد بارداری خوراکی پاسخ متفاوتی خواهد داد.
صحبت با پزشک به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که مصرف کدام قرص برای شما بهتر است.
پزشک شما در مورد آنچه در قرص‌های ضد بارداری برای شما مهم است، سوالاتی را می‌پرسد. عوامل مد نظر او ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- عوارض جانبی کم‌تر
- عادت ماهانه‌های کم‌تر دردناک
- آکنه کم‌تر
برخی از افراد به قرص‌هایی که حاوی استروژن هستند واکنش خوبی نشان نمی‌دهند و ممکن است به مینی پیل که فقط حاوی پروژسترون است، خوب جواب بدهند.
چه مدت طول می‌کشد تا قرص ضد بارداری LD اثر کند؟
این که قرص ضد بارداری LD تا چه حد سریع اثر کند، بستگی به نوع قرص و زمان شروع مصرف آن دارد. اگر قرص‌های ضد بارداری خوراکی ترکیبی را در پنج روز اول پریود شروع کنید، از بارداری پیشگیری خواهد شد. اگر در هر زمان دیگری شروع شده باشد، باید از یک روش حفاظتی پشتیبان مانند کاندوم به مدت هفت روز برای جلوگیری از بارداری خود استفاده کنید.
اگر مصرف مینی پیل را شروع کنید، بعد از ۴۸ ساعت از بارداری شما پیشگیری خواهد شد.
چه مدت طول می‌کشد تا قرص ضد بارداری LD از بدن شما خارج شود؟
در هر زمانی می‌توانید مصرف قرص‌های ضد بارداری را متوقف کنید. پس از قطع مصرف آن، بدن شما به زمان نیاز دارد تا خود را تنظیم کند و ممکن است در چند ماه اول لکه بینی، خونریزی یا پریودهای نامنظم را تجربه کنید.
به یاد داشته باشید، بلافاصله پس از قطع مصرف داروهای ضد بارداری، دیگر در برابر بارداری محافظت نخواهید شد.
کدام قرص ضد بارداری به عنوان قرص LD در نظر گرفته می‌شود؟
قرص‌های ضد بارداری ترکیبی معمول یا HD حاوی ۳۰ تا ۳۵ میکروگرم هورمون استروژن هستند. قرص‌های ضدبارداری ترکیبی LD سطح پایین‌تری از هورمون‌ها را دارند و اغلب حاوی تنها ۲۰ میکروگرم استروژن هستند. مینی پیل اصلاً حاوی استروژن نیست و فقط پروژسترون دارد.
سخن آخر
اکثر پزشکان در صورت شیردهی، قرص ضد بارداری حاوی پروژسترون را توصیه می‌کنند. مینی پیل اغلب در این مورد استفاده می‌شود؛ زیرا فقط حاوی پروژسترون است.
اگر در مصرف به موقع قرص ضد بارداری LD خود در هر روز خوب نیستید، ممکن است بفهمید که راه‌های جایگزینی مانند ایمپلنت ضد بارداری، آمپول ضد بارداری یا دستگاه‌های داخل رحمی گزینه‌های بهتری برای شما محسوب می‌شوند.
با پزشک خود در مورد سابقه سلامت و اهداف کنترل بارداری خود صحبت کنید. با کمک یکدیگر می‌توانید بهترین گزینه پیشگیری از بارداری را برای خود انتخاب کنید.