قرص ضد بارداری ترکیبی با دوز بالا یا قرص HD، به قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری گفته می‌شود که از باردار شدن جلوگیری می‌کنند.
در صورتی که قصد دارید یک روش کنترل بارداری برای خود انتخاب کنید، باید بدانید که قرص ضد بارداری یکی از رایج‌ترین و موثرترین روش‌های پیشگیری از بارداری به شمار می‌رود. همچنین در صورتی که این قرص‌های ضد بارداری به طور کامل مصرف شوند، تا ۹۹ درصد موثر هستند.
تهیه و دریافت نسخه برای قرص‌های ضد بارداری نسبتاً ساده است و معمولاً در داروخانه‌ها موجود می‌باشد.
قرص HD چیست؟
قرص ترکیبی HD نوعی قرص ضد بارداری است که حاوی استروژن و پروژسترون می‌باشد. این دو هورمون در پیشگیری از بارداری موثر هستند.
قرص HD حاوی ۵۰ میکروگرم اتینیل استرادیول و ۰.۲۵ میلی‌گرم لوونورژسترول می‌باشد که از نظر مقدار هورمون با قرص ال دی متفاوت است. دوز قرص اچ دی، تقریبا دو برابر دوز قرص ال دی می‌باشد.
مارک‌های زیادی برای قرص‌های ترکیبی HD موجود است. کارشناسان بهداشت معمولاً این قرص‌ها را به سه دسته تقسیم می‌کنند که در ادامه در مورد آن‌ها توضیح می‌دهیم:
- قرص ۲۱ روزه تک مرحله‌ای (مونوفازیک): این قرص، رایج‌ترین نوع قرص ضد بارداری ترکیبی اچ دی به شمار می‌رود و مقدار یکسانی هورمون در هر قرص وجود دارد. قرص ضد بارداری تک مرحله‌ای معمولاً به صورت روزانه به مدت ۲۱ روز مصرف می‌شود و سپس ۷ روز بدون مصرف هیچ قرصی سپری می‌شود.
- قرص ۲۱ روزه چند مرحله‌ای (فازیک): در هر بسته این نوع قرص، دو تا سه قرص با رنگی متفاوت وجود دارد که هر کدام حاوی سطح متفاوتی از هورمون هستند و باید به ترتیب مصرف شوند. قرص چند مرحله‌ای نیز باید به صورت روزانه و به مدت ۲۱ روز مصرف شود و سپس ۷ روز بدون مصرف هیچ قرصی سپری شود.
- قرص ۲۸ روزه: این نوع قرص ضد بارداری شامل ۲۱ قرص فعال و ۷ قرص غیر فعال در هر بسته است. هر قرص باید به ترتیب به طور روزانه و بدون وقفه بین بسته‌ها مصرف شود.
چه افرادی باید از قرص ضد بارداری استفاده کنند؟
افرادی که قصد دارند از باردار شدن خود جلوگیری کنند، می‌توانند از قرص ضد بارداری HD استفاده کنند.
همچنین قرص ضد بارداری می‌تواند برای درمان مشکلات دیگر مانند آکنه، رشد موهای زائد، اندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک تجویز شود.
با این حال، مصرف قرص ضد بارداری اچ دی ممکن است برای افرادی که دارای هر یک از بیماری‌های زیر هستند، مناسب نباشد:
- سرطان پستان
- فشار خون بالا یا بیماری عروقی
- بیماری قلبی
- سردردهای میگرنی هاله‌ای
- برخی از بیماری‌های کبدی
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، قرص ضد بارداری HD برای افراد بالای ۳۵ سال که سیگاری هستند یا افرادی که ممکن است باردار باشند، توصیه نمی‌شود.
قرص ضد بارداری HD چقدر موثر است؟
بر اساس منابع مختلف، در صورتی که قرص ضد بارداری ترکیبی به طور کامل مصرف شود، تا ۹۹ درصد در پیشگیری از بارداری موثر است.
با این حال، بسیاری از افراد فراموش می‌کنند که قرص‌ها را در زمان مناسب مصرف کنند یا ممکن است گاهی یک دوز را فراموش کنند. به همین دلیل، تخمین زده می‌شود که قرص ترکیبی اچ دی برای اکثر مصرف کنندگان تا حدود ۹۱ درصد موثر است.
این بدین معناست که از هر ۱۰۰ نفری که از قرص ترکیبی استفاده می‌کنند، تقریباً ۹ نفر در سال باردار می‌شوند.
قرص ضد بارداری ترکیبی اچ دی چگونه کار می‌کند؟
این قرص حاوی ترکیبی از هورمون‌های مصنوعی است. به همین دلیل به آن قرص ترکیبی گفته می‌شود. بیش‌تر این هورمون‌ها به دو صورت عمل می کنند.
برای شروع بهتر است بدانید که قرص ضد بارداری ترکیبی مانع از ایجاد تخمک توسط تخمدان‌ها در هر ماه می‌شود، فرآیندی که به نام تخمک گذاری شناخته می‌شود. این قرص همچنین پوشش داخلی رحم را نازک می‌کند و مخاط دهانه رحم را ضخیم می‌کند که هر دوی این موارد باعث می‌شود احتمال لانه گزینی کم‌تر شود.
استروژن و پروژسترون دو هورمون اصلی به کار رفته در قرص های ترکیبی HD هستند. استروژن موجود در قرص‌های ضد بارداری می‌تواند باعث کنترل بهتر عادت ماهانه شود، البته مصرف مداوم این هورمون خطراتی را نیز به همراه دارد.
بر اساس گفته پزشکان، مصرف مداوم استروژن در قرص‌های فعال، تشکیل فولیکول بالغ (کیسه‌ای که تخمک در آن رشد می‌کند) در تخمدان را سرکوب می‌کند و در نتیجه باعث عدم تخمک‌گذاری می‌شود.
همچنین ترکیبات هورمونی قرص ضد بارداری، مخاط دهانه رحم را از نظر باروری نامطلوب نگه می‌دارد (ورود اسپرم را به رحم و لوله فالوپ کاهش می‌دهد و پوشش رحم را نازک نگه می دارد) و به این شکل، احتمال لانه گزینی را کاهش می‌دهد.
مقدار استروژن در قرص‌های ضد بارداری ترکیبی ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد. قرص‌های ضد بارداری اچ دی دوز بالاتری از هورمون را دارند؛ در حالی که قرص‌های ضد بارداری LD با دوز پایین در دسترس هستند و مصرف آن‌ها نیز بسیار رایج است.
مزایا و معایب قرص‌های ضد بارداری ترکیبی
مزایا
- در صورت مصرف کامل قرص‌ها، تا ۹۹ درصد موثر است.
- می‌تواند برای بهبود مشکلات زنان، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک و اندومتریوز مورد استفاده قرار گیرد.
- ممکن است برای درمان آکنه و توقف رشد موهای زائد و ناخواسته تجویز شود.
- بعد از مصرف قرص، عادت ماهانه سبک تر و قابل پیش بینی می‌شود یا عادت ماهانه کلا اتفاق نمی‌افتد.
- ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان، روده بزرگ و اندومتر را کاهش دهد.
معایب
- برای حداکثر اثر لازم است به صورت روزانه و حدودا در یک زمان خاص مصرف شود.
- احتمال دارد که عوارض جانبی از جمله حالت تهوع و خونریزی نامنظم ایجاد کند.
- احتمال دارد که خطر لخته شدن خون، فشار خون بالا و غیره را بالا ببرد.
- نیاز به نسخه پزشک دارد.
- خطر ابتلا به سرطان سینه را کمی افزایش می‌دهد.
نحوه استفاده
قرص‌های ضد بارداری به صورت خوراکی و به طور روزانه مصرف می‌شوند. برای حداکثر اثر بخشی، بهتر است قرص را هر روز تقریباً در یک زمان ثابت مصرف کنید.
زمان خاصی از روز وجود ندارد که لازم باشد حتما قرص خود را در آن ساعت مصرف کنید. با این حال، مصرف قرص در عصر یا همراه با غذا ممکن است حالت تهوع را کاهش دهد.
تا زمانی که واجد شرایط پزشکی باشید، محدودیتی برای مدت زمان مصرف قرص ضد بارداری وجود ندارد. هر زمان که قصد داشته باشید باردار شوید، می‌توانید مصرف قرص را قطع کنید.
خطرات و عوارض جانبی قرص HD
احتمال باردار شدن در حین مصرف قرص ضد بارداری HD کم است. تخمین زده می‌شود که تنها ۹ درصد از مصرف کنندگان قرص‌های ضد بارداری حامله می‌شوند. در صورت مصرف کامل این قرص‌ها، احتمال بارداری در طول مدت مصرف قرص ۱ درصد یا کم‌تر است.
البته قرص‌های ترکیبی به غیر از بارداری، عوارض جانبی و خطرات دیگری نیز دارند که باید آن‌ها را در نظر داشته باشید.
شایع ترین عارضه جانبی این قرص‌ها، خونریزی نامنظم در چند ماه اول استفاده است.
الگوی خونریزی شما به مرور زمان منظم می‌شود؛ اما اگر نامنظم بودن خونریزی شما تا بسته چهارم قرص بهتر نشد، توصیه می‌کنیم که با پزشک خود در مورد تغییر قرصی که مصرف می‌کنید، صحبت کنید. ترکیب متفاوتی از هورمون‌ها ممکن است برای بدن شما بهتر جواب بدهد.
اگر قصد دارید قرص ضد بارداری خود را تغییر دهید، بهتر است با یک متخصص پزشکی در مورد نحوه تعویض قرص بدون اخلال در برنامه کنترل بارداری خود مشورت کنید.
به گفته پزشکان، به طور کلی خطر مصرف قرص‌های ضد بارداری ترکیبی اچ دی بسیار کم‌تر از خطرات بارداری است. از جمله خطرات بارداری می‌توان احتمال لخته شدن خون، فشار خون بالا، حمله قلبی، سکته مغزی و تومورهای کبدی را نام برد.
آیا قرص ضد بارداری اچ دی برای شما مناسب است؟
اگر عادت ماهانه می‌شوید، واجد شرایط پزشکی لازم هستید و یادتان می‌ماند که قرص ضد بارداری را به صورت روزانه مصرف کنید، مصرف آن احتمالا برای شما مناسب باشد.
هر فردی که واجد شرایط پزشکی لازم باشد، می‌تواند از قرص ضد بارداری اچ دی استفاده کند.
افرادی که ممکن است شرایط پزشکی مناسب برای مصرف قرص ضد بارداری نداشته باشند، افرادی هستند که سابقه شخصی یا خانوادگی لخته شدن خون دارند یا به فشار خون بالا و میگرن هاله‌ای مبتلا هستند یا مرتب از تنباکو استفاده می‌کنند.
پزشک شما می‌تواند این که آیا شما واجد شرایط مصرف قرص ضد بارداری HD هستید را را با جزئیات بیش‌تری بررسی کند؛ اما بیش‌تر افرادی که عادت ماهانه می‌شوند، واجد شرایط استفاده از قرص ضد بارداری ترکیبی هستند.
بهترین راه برای تصمیم در مورد این که آیا مصرف قرص ضد بارداری برای شما مناسب است یا خیر این است که این سوال را با پزشک یا متخصص خود در میان بگذارید.
گزینه‌های جایگزین برای کنترل بارداری
علاوه بر قرص های ضد بارداری ترکیبی اچ دی، بسیاری از روش‌های کنترل بارداری دیگر نیز در دسترس هستند. در ادامه قرص ضد بارداری HD را با چند روش دیگر برای پیشگیری از بارداری مقایسه خواهیم کرد:
| نوع | تعداد دفعات استفاده | اثربخشی | نحوه استفاده |
| قرص ضد بارداری ترکیبی HD | روزانه | ۹۱% | قرص به صورت خوراکی و از طریق دهان مصرف می‌شود و حاوی استروژن و پروژسترون است. |
| قرص ضد بارداری LD یا مینی پیل | روزانه | ۹۱% | قرص به صورت خوراکی و از طریق دهان مصرف می‌شود و حاوی پروژسترون است. |
| حلقه ضد بارداری واژینال | ۳ تا ۵ هفته | ۹۱% | حلقه یا رینگ در واژن قرار داده می‌شود و حاوی استروژن و پروژسترون است. |
| چسب ضد بارداری | هفتگی | ۹۱% | چسب به پوست چسبانده می‌شود و حاوی استروژن و پروژسترون است. |
| آمپول دپوپروورا | ۳ ماهه | ۹۴% | به صورت آمپول تزریق می‌شود و حاوی پروژسترون است. |
| IUD | ۳ تا ۱۲ سال | ۹۹% | دستگاه در رحم قرار داده می‌شود که حاوی پروژسترون یا مسی است. |
| ایمپلنت ضد بارداری | ۵ سال | ۹۹% | میله در بازو قرار داده می‌شود که حاوی پروژسترون است. |
| اسپرم کش | پیش از رابطه جنسی | ۷۲ تا ۸۶% | ماده شیمیایی پیش از رابطه جنسی داخل واژن قرار می‌گیرد که اسپرم را از بین می‌برد یا مانع از رسیدن آن به تخمک می‌شود |
| دیافراگم ضد بارداری | پیش از رابطه جنسی | ۸۸% | محفظه کوچکی پیش از رابطه جنسی داخل واژن قرار می‌گیرد که به عنوان محافظ برای جلوگیری از رسیدن اسپرم به تخمک عمل می‌کند. |
| کاندوم | پیش از رابطه جنسی | کاندوم مردانه ۸۵% کاندوم زنانه ۷۹% | کاندوم‌های مردانه پیش از رابطه جنسی بر روی آلت تناسلی کشیده می‌شود. کاندوم زنانه یا کاندوم داخلی پیش از رابطه جنسی داخل واژن قرار داده می‌شود. |
| اسفنج ضد بارداری | پیش از رابطه جنسی | ۷۶ تا ۸۸% | اسفنج پیش از رابطه جنسی داخل واژن قرار داده می‌شود و حاوی اسپرم کش است و به عنوان محافظ عمل می‌کند. |
| روش آگاهی باروری | روزانه | ۷۶ تا ۸۸% | شامل پیگیری چرخه‌های قاعدگی جهت پیش بینی تخمک گذاری به وسیله تقویم یا پیگیری تغییرات دمای بدن یا مخاط دهانه رحم است. |
آیا قرص ترکیبی اچ دی فورا اثر می‌کند؟
همانطور که قبلا هم گفته شد، در صورت داشتن ویژگی‌های پزشکی مورد نیاز می‌توانید در هر زمانی مصرف قرص ترکیبی را شروع کنید.
شروع قرص ضد بارداری پس از ۵ روز از قاعدگی شما به صورت فوری از بارداری پیشگیری می‌کند. در صورتی که در هر زمان دیگری از چرخه قاعدگی خود مصرف قرص را شروع کنید، پس از ۷ روز مصرف روزانه اثر می‌کند.
قرص ترکیبی چه مارک‌هایی دارد؟
برخی از مارک‌های قرص ترکیبی عبارتند از:
| Apri |
| AranelleAviane |
| Azurette |
| Beyaz |
| Caziant |
| Desogen |
| Enpresse |
| Estrostep Fe |
| Gianvi |
| Kariva |
| Lessina |
| Levlite |
| Levora |
| Loestrin |
| Lybrel |
| Mircette |
| Natazia |
| Nordette |
| Ocella |
| Low-Ogestrel |
| Lo Ovral |
| Ortho-Novum |
| Ortho Tri-Cyclen |
| Previfem |
| Reclipsen |
| Safyral |
| Seasonale |
| Seasonique |
| TriNessa |
| Yasmin |
| Velivet |
| Yaz |
آیا پس از مصرف قرص ترکیبی نیز پریود می‌شویم؟
قطع کردن عادت ماهانه تنها با مصرف قرص‌های ضد بارداری ترکیبی امکان پذیر است. می‌توانید با مصرف مداوم قرص‌های ضد بارداری و مصرف نکردن قرص‌های غیر فعال بدون هورمون، عادت ماهانه خود را قطع کنید.
کدام قرص ترکیبی اچ دی بهتر است؟
برخی از قرص‌های ضدبارداری ترکیبی HD علاوه بر پیشگیری از بارداری، ممکن است فواید دیگری نیز برای مشکلاتی مانند آکنه یا گرفتگی‌های دردناک عادت ماهانه داشته باشند.
در نظر بگیرید که کدام مزایای قرص برای شما مهم‌تر است، پس از آن این مزایا را با سایر عوامل مانند قیمت و عوارض جانبی احتمالی مقایسه کنید، تا قرصی متناسب با نیازها و ترجیحات خود پیدا کنید.
سخن آخر
قرص ضد بارداری رایج ترین روش پیشگیری از بارداری زنان به شمار می‌رود. از میان روش‌های مختلف کنترل بارداری موجود، قرص ترکیبی یک قرص موثر محسوب می‌شود.
با این حال، کنترل بارداری چیزی نیست که روی همه افراد به یک شکل و به یک اندازه اثر داشته باشد. بسیاری از افرادی که عادت ماهانه می‌شوند، شرایط مناسبی برای مصرف این قرص را دارند.
اما این قرص‌ها خطرات، عوارض جانبی و موارد منع مصرف مختلفی نیز دارد. برای تعیین این که آیا قرص ضد بارداری ترکیبی اچ دی برای شما مناسب است یا خیر، توصیه می‌کنیم با پزشک خود صحبت کنید.