شما غرق اولین لبخند و صدای شیرین کودک خود شده‌اید. کودک شما از مدت‌ها پیش بر خزیدن بر روی شکم تسلط داشت و به راحتی سر خود را کنترل می‌کرد. او حالا می‌نشیند و می‌چرخد، می‌خزد و می‌ایستد. همه این مراحل رشدی در سال اول به بعد به سرعت می‌گذرند و با نزدیک شدن به اولین سالگرد تولد کودک شما، او ممکن است حتی شروع به راه رفتن با تکیه بر وسایل و بالاخره راه رفتن کند. نوزادان سالم با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند و راه افتادن کودک نیز از این موضوع مستثنی نیست. بسیاری از والدین نگران هستند که شاید نوزاد آن‌ها تا اولین سالگرد تولدش به این نقطه عطف رشد نرسد. اما ممکن است خیالتان راحت شود که بدانید یک سالگی برای شروع نگرانی در این مورد خیلی زود است.
در این مقاله در مورد آنچه شما باید در مورد رشد حرکتی درشت کودک خود در این دوران هیجان انگیز بدانید، این که چگونه می‌توانید با خیال راحت به راه افتادن کودک خود کمک کنید و برخی نکات در مورد چیزهایی که ممکن است به کار شما بیاید، به اضافه نحوه تشویق کودک به راه افتادن و علائم تاخیر در رشد کودک که ممکن است لازم باشد با یک پزشک در مورد آن مشورت کنید، صحبت خواهیم کرد.
راه افتادن کودک چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
با این که بسیاری از نوزادان اولین قدم‌های خود را تا ۱۲ ماهگی یا قبل از آن برمی‌دارند، اما کاملاً طبیعی است که کودکی که در یک سالگی یا حتی چندین ماه بعد از آن راه نرود. ۱۳ ماه. در واقع برخی از کودکان ممکن است تا ۱۳ ماهگی راه نروند. برخی دیگر نیز ممکن است تا ۱۵ تا ۱۶ ماهگی راه نروند و این سن نیز هنوز در محدوده معمولی راه افتادن کودک است.
بر اساس گفته متخصصان اطفال، بسیاری از نوزادان تا تولد یک سالگی خود راه نمی‌روند. به جای این که به تنهایی به راه افتادن کودک دقت کنید، مراحل رشدی دیگر مانند این که آیا کودک شما می‌تواند وزن خود را در ۱۲ ماهگی روی پاهای خود تحمل کند، آیا تا ۱۵ ماهگی می‌تواند خود را با تکیه بر جایی به سمت بالا بکشد و بایستد و آیا تا ۱۵ ماهگی می‌تواند با تکیه بر جایی راه برود را تحت بررسی قرار دهید.
چگونه به راه افتادن کودک خود کمک کنیم؟
حتی اگر کودک شما با سرعت خودش پیش می‌رود، همیشه می‌توانید به راه افتادن او کمک کنید. ممکن است کودک شما با فعالیت‌های زیر بیش‌تر ترغیب شود که به فعالیت‌هایی بپردازد که به کاوش روی دو پا نیاز دارند.
عضلات بدن کودک خود را قوی کنید
احتمالاً این گفته قدیمی را شنیده‌اید که می‌گوید قبل از دویدن باید بتوانید خوب راه بروید. به همین ترتیب قبل از این که بتوانید راه بروید، باید بتوانید بنشینید. اساسا این بدان معنی است که کودک شما برای کمک به ایستادن و راه رفتن به عضلات مرکزی قوی نیاز دارد.
حتی ممکن است در نظر داشته باشید که کودک شما روی یک چهارپایه کوچک (یا نیمکت، غلتک ورزشی از جنس فوم و صندلی مکعبی) با پاهایش روی زمین بنشیند و هم زمان به او نظارت داشته باشید. از کودک خود بخواهید که اسباب بازی‌های روی زمین را بردارند تا بتوانند بالا و پایین رفتن را تمرین کنند.
حرکت به این روش به کودک شما امکان این را می‌دهد تا جابجایی حرکتی را مانند بلند شدن و ایستادن تمرین کند. با راه رفتن با تکیه بر دیوار و وسایل و بالا کشیدن خود با رفتن چیزها، کودک شما تمایل پیدا می‌کند که از قدرت بالاتنه خود استفاده کند. نشستن روی چهارپایه باعث تمرکز روی پاها و افزایش قدرت در قسمت تحتانی بدن کودک می‌شود و همچنین بر قرار دادن پاها در زیر بدن برای حمایت تاکید دارد.
به راه افتادن کودک خود کمک کنید
اگر می‌خواهید کودک خود را هدایت کنید تا با قدم زدن به اتاق نشیمن برود، این کار را با گرفتن تنه کودک انجام دهید و دستان او را نگیرید. وقتی از تنه کودک حمایت می‌کنید، به کودک خود کمک می‌کنید راه رفتن طبیعی‌تری داشته باشد و به سمت جلو روی انگشتان پا متمایل نشود. نوزاد باید وزن خود را در کل پای خود از جمله بر روی پاشنه پا توزیع کند تا یک الگوی حرکتی قوی در سراسر پایین تنه او ایجاد شود.
این حرکت به این دلیل مفید است که گرفتن دست کودک در هنگام راه رفتن باعث می‌شود که کودک شما به سمت جلو خم شود و وزن خود را به طور یکنواخت از طریق ساق پا و پاهایش تحمل نمی‌کند. بنابراین مطمئن شوید که به کودک خود اجازه می‌دهید هنگام برداشتن گام‌هایش کنترل داشته باشد؛ حتی اگر در ابتدا خیلی کند باشد.
اجازه دهید کودک پا برهنه راه برود
نوزاد برای حرکت به اطراف نیاز به اصطکاک دارد و اغلب می‌تواند بهترین میزان اصطکاک و چسبندگی را در زمانی که پا برهنه روی سطحی با اصطکاک مناسب و نه لغزنده قرار دارد، داشته باشد. بنابراین هر زمان که ممکن است این که به کودک خود اجازه دهید در خانه با پای برهنه باشد، می‌تواند به راه افتادن کودک کمک کند. زمانی که کودک کفش به پا دارد، استفاده از کفش‌هایی که کفی انعطاف پذیری دارند برای کودکی که به تازگی راه افتاده است بهترین انتخاب هستند.
وسایل بازی کودک را از روی زمین به بالا منتقل کنید
شاید فرزند شما در خزیدن آنقدر خبره باشد که علاقه کمی به راه رفتن پیدا می‌کند. اگر نوزاد کاملاً توانایی حرکت داشته باشد و خزیدن کاملاً نیاز او را برای راه رفتن برطرف می‌کند، ممکن است انگیزه کم‌تری برای امتحان کردن راه رفتن داشته باشد. با این حال، اگر شروع به این کنید که حرکت را از روی زمین بردارید، ممکن است ناگهان به پیاده روی علاقه مند شود.
شروع به قرار دادن اسباب بازی‌ها بر روی لبه کاناپه یا بالا روی میز قهوه کنید. سپس هنگامی که علاقه کودک برانگیخته شد و او به طور مرتب خود را بالا کشید و شروع به راه رفتن با تکیه بر وسایل خانه کرد، میز قهوه خوری را کمی دورتر از مبل قرار دهید، بدین ترتیب کودک مجبور می‌شود که برای رسیدن به آن قسمت، قدمی بدون کمک بردارد. در این روش حتما لبه‌های سفت یا گوشه‌های مبلمان خود را با محافظ کودک امن نگه دارید.
کودک خود را با اسباب بازی وسوسه کنید
اگر روی زمین نشسته‌اید، اجازه دهید کودک شما با تکیه بر یک صندلی محکم بلند شود. یک اسباب بازی مورد علاقه او را بردارید و کمی دورتر از کودک بنشینید و ببینید آیا او سعی می‌کند قدمی بردارد تا به شما یا اسباب بازی برسد.
برای تشویق کودک به حرکت کردن، از قرار دادن دایره‌ای کوچک از اسباب‌بازی‌ها در اطراف کودک خود روی زمین خودداری کنید؛ زیرا نزدیک بودن به سرگرمی‌های آسان می‌تواند حس کنجکاوی او را کاهش دهد. در عوض سعی کنید اسباب‌بازی‌ها را در اطراف کودک خود پخش کنید تا او انگیزه‌ای برای حرکت داشته باشد. نه آنقدر دور که خسته کننده باشد؛ بلکه فاصله‌ای مناسب که کودک مایل باشد برای آن کمی تلاش کند.
علاوه بر این، می‌توانید اسباب‌بازی‌هایی را به کودک خود پیشنهاد دهید تا در هنگام ایستادن در دست بگیرد. گاهی اوقات احساس نگه داشتن چیزی می تواند به راه افتادن کودک کمک کند. بعضی از کودکان در ابتدا وقتی دست‌هایشان پر است (هر کدام یک اسباب‌بازی یا شی کوچک در دست دارند) گام‌های مستقل‌تری برمی‌دارند. جغجغه برای در دست گرفتن بچه‌ها عالی به شمار می‌رود؛ زیرا هنگام حرکت کودک صدا ایجاد می‌کند.
دادن وقت آزاد روی زمین به کودک
برخی از کودکان ممکن است علاقه‌ای به پیاده روی نداشته باشند؛ زیرا فرصت زیادی برای تمرین ندارند. به عنوان مثال، برخی از کودکان کاملاً راضی هستند که بر روی یک وسیله ورزشی، صندلی بلند کودک، زمین بازی، گهواره یا حتی در آغوش شما یا کریر بازی کنند. این موضوع هیچ مشکلی ندارد؛ اما مطمئن شوید که به کودک زمان زیادی را برای گشت و گذار آزادانه روی زمین (البته تحت نظارت) می‌دهید تا بتواند از مهارت‌های حرکتی بزرگ در حال رشد خود استفاده کند.
مطمئن شوید که کودک شما یک منطقه امن برای بازی روی زمین دارد و وسایل ایمنی در آن قسمت وجود دارد تا کودک بتواند با تکیه بر آن بایستد. والدین همچنین باید اطمینان حاصل کنند که مبلمان، به ویژه تلویزیون‌ها و هر چیزی که کشو دارد برای ایمنی به دیوار متصل شده است.
ممکن است فکر کنید که یک دستگاه ورزشی، جامپر، یا روروک ثابت (توجه داشته باشید که روروک‌های سیار کودک ایمن نیستند؛ زیرا می‌توانند باعث آسیب شوند) به کودک شما کمک می کند ایستادن و راه رفتن را بیاموزد. با این حال، تحقیقات دقیقاً برعکس این را نشان داده است.
در واقع، علی‌رغم نام این محصولات، تحقیقات نشان می‌دهد که این وسایل کمکی راه افتادن نوزاد، به زودتر راه رفتن نوزاد کمک نمی‌کند؛ بلکه می‌تواند مانع پیشرفت او برای برداشتن اولین قدم‌ها شود و حتی راه رفتن طبیعی کودک را مختل کند. نوزادان هنگام استفاده از این وسایل از گروه‌های ماهیچه‌ای متفاوتی نسبت به زمان یادگیری راه رفتن استفاده می کنند. علاوه بر این، کودک به جای این که یاد بگیرد تعادل خود را حفظ کند، برای حفظ تعادل خود به این وسیله‌ها متکی است.
شرایط را برای راه افتادن کودک آماده کنید
ممکن است کودک شما برای حرکت به انگیزه بیشتری نیاز داشته باشد. سعی کنید همراه با او روی زمین بنشینید. یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه یا حیوانات عروسکی او را بردارید و آن را چند قدم جلوتر نگه دارید.
به مرور که تحرک کودک شما افزایش پیدا می‌کند، اسباب بازی‌ها را در یک مسیر در سراسر اتاق قرار دهید تا ببینید آیا کودک از یک اسباب بازی به اسباب بازی دیگر حرکت می‌کند یا خیر. هر چند وقت یک بار اسباب بازی‌ها را بچرخانید تا توجه کودک جلب شود.
این فعالیت هم با خزیدن و هم با راه رفتن کار می‌کند و هر دو حرکت برای ایجاد مهارت‌های حرکتی درشت که در نهایت برای راه رفتن لازم است، مفید هستند. اساساً شما به کودک خود دلیلی می‌دهید تا در فضایی که در آن قرار دارد حرکت کند. این کار، سختی راه افتادن کودک را به یک بازی سرگرم‌کننده تبدیل می‌کند.
حفظ نکات ایمنی کودک
اگر نگران این هستید که کودک شما هنگام یادگیری راه رفتن آسیب ببیند، این را به خاطر بسپارید: زمین خوردن کودک اتفاق می‌افتد. چه زمانی که شما درست در کنار او هستید یا دور از دسترس او هستید. فرزند شما تعادل خود را از دست می‌دهد، سقوط می‌کند، سر خود را به جایی می‌زند یا لب های خود را زخم می‌کند.
طبیعی است که بخواهید او را از هر گونه آسیبی ایمن نگه دارید؛ اما مهم است که اجازه دهید کودک نوپا در طول مسیر یادگیری راه رفتن دست و پا بزند و به زمین بخورد. به همین دلیل است که او را کودک نوپا می‌نامند. چند ضربه و کبودی بخشی از فرآیند یادگیری راه افتادن کودک است و شما نمی‌توانید برای جلوگیری از به زمین خوردن کودک کاری به غیر از محافظت از کودک در برابر آسیب‌های جدی انجام دهید.
روی کارهایی که می‌توانید برای سالم نگه داشتن کودک نوپای خود انجام دهید تمرکز کنید. برای مثال، می‌توانید یک ضربه‌گیر بر روی لبه‌ها یا گوشه‌های تیز مبلمان نصب کنید، جوراب‌های کودک نوپا با کفی چسب‌دار بخرید و فرش‌هایی تهیه کنید که کودک شما اغلب در آن بازی کند.
اطمینان حاصل کنید که کودک شما یک منطقه امن برای بازی روی زمین دارد که دارای وسایل ایمن است تا کودک بتواند روی آن بایستد.
و زمانی که کودک شما به زمین می‌خورد، چه کار کنیم؟ فقط با یک چسب زخم، در آغوش گرفتن، یک جمله تشویق کننده مانند “کارت خوب بود” و یک بوسه برای جایی که درد گرفته است آماده باشید.
چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟
بیش‌تر کودکان در فاصله زمانی بین تولد یک سالگی تا حدود ۱۶ ماهگی شروع به راه رفتن می‌کنند، فرقی نمی‌کند والدینشان چه کار می‌کنند یا نمی‌کنند. با این حال، اگر کودک شما در ۱۵ تا ۱۶ ماهگی هنوز هیچ علاقه ای به راه رفتن از خود نشان نداده است، به خصوص اگر سایر نقاط عطف رشد نیز با تاخیر روبرو شده باشد، حتماً نگرانی‌های خود را با یک متخصص اطفال در میان بگذارید. در صورتی که کودک شما هر یک از علائم زیر را از خود نشان می‌دهد، لازم است با پزشک تماس بگیرید:
- ناگهان راه رفتن را متوقف می‌کند
- تا ۱۵ ماهگی هیچ قدم مستقلی بر نمی‌دارد.
- تا ۱۸ ماهگی نمی‌تواند به تنهایی راه برود.
- در ۲ سالگی با تعادل ناپایدار راه می‌رود.
- در ۳ سالگی راه رفتن غیر عادی دارد.
گاهی اوقات، تاخیر در راه افتادن کودک می‌تواند نشان دهنده تاخیر در رشد باشد که نیاز به درمان دارد، یا ممکن است یک مشکل پزشکی دیگر مطرح باشد. با این حال، معمولاً همه چیز خوب است و کودک نوپای شما ممکن است هر روز شروع به راه افتادن کند. حتی بعد از این که فقط یک هفته قبل از آن هیچ نشانه‌ای از تلاش از خودش نشان نداده است.