اگر به شما گفته شده است که نوزاد شیرخوار شما حساسیت غذایی دارد، ممکن است از خود بپرسید که در مرحله بعد چه کاری انجام دهید. آیا میتوانید به شیر دادن ادامه دهید؟ شاید تعجب کنید اگر بدانید در بیشتر موارد، پاسخ مثبت است.
حتی نوزادی که هرگز با شیر خشک تغذیه نشده است و هیچ غذایی به جز شیر مادر نخورده است ممکن است علائم آلرژی غذایی از جمله اسهال، مدفوع خونی، استفراغ، قولنج، اگزما، یبوست و رشد ضعیف را نشان دهد. نوزادان ممکن است به غذاهایی که شما در دوران شیردهی می‌خورید دچار آلرژی شوند.
هیچ توصیه‌ای برای پرهیز از هر گونه غذا در دوران شیردهی برای جلوگیری از آلرژی وجود ندارد. با این حال، اگر کودکی دارید که علائم مربوط به غذاهایی را که می‌خورید ایجاد کرده است، حذف این غذاها از رژیم غذایی ممکن است به بهبود علائم کودک شما کمک کند. قبل از حذف غذاها از رژیم غذایی خود، باید با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید.
مدت‌هاست که می‌‌دانیم غذاهایی که مادر می‌‌خورد میتواند روی ترکیب شیر مادر تأثیر بگذارد (در همین رابطه مقاله «رژیم غذایی مادر در بارداری با ترجیحات غذایی فرزندش مرتبط است» را مطالعه کنید). ما می‌‌دانیم که طعم‌های رژیم غذایی مادر از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل میشود، اما پروتئین‌های غذا و سایر مواد شیمیایی غذا نیز همی‌‌طور هستند. اگر کودک شما به مواد غذایی موجود در رژیم غذایی شما حساسیت یا عدم تحمل داشته باشد، ممکن است واکنش‌های نامطلوبی داشته باشد. این با عدم تحمل لاکتوز متفاوت است، زیرا لاکتوز بخش عمده‌ای از شیر مادر است و در پستان مادر ساخته میشود و از رژیم غذایی مادر نمی‌‌آید با این حال، ممکن است کودک در نتیجه آلرژی یا عدم تحمل مواد غذایی از طریق شیر مادر دچار عدم تحمل لاکتوز ثانویه شود. برای اطلاعات بیشتر، به مقاله عدم تحمل لاکتوز توسط نوزاد مراجعه کنید.
آیا میتوانید خطر ابتلا به آلرژی را کاهش دهید؟
اگر سابقه خانوادگی آلرژی دارید، سعی کنید به مدت حدود ۶ ماه (حداقل ۴ ماه اول) به نوزاد خود به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه کنید تا خطر حساسیت به غذاها را کاهش دهید. شواهد کافی در دوران بارداری یا شیردهی برای کاهش خطر ابتلا به آلرژی نوزاد برای اجتناب از غذاها وجود ندارد. جز در مواردی که کودک شما قبلاً واکنش آلرژیک نشان داده باشد، رژیم غذایی خود را محدود نکنید.
نوزاد شما باید از حدود ۶ ماهگی غذای جامد را شروع کند، عمدتاً به این دلیل که نوزادان به منبع جدیدی از آهن و روی در رژیم غذایی خود نیاز دارند و قبل از ۱۲ ماهگی، تا زمانی که کودک شما نسبت به غذای خاص واکنش نشان نداده باشد؛ این غذاها شامل شیر گاو، سویا، گندم، تخم مرغ، آجیل و ماهی است. همچنین بهترین کار این است که کودک شما به شیردهی ادامه دهد زیرا غذاهای جدید به عنوان راهی برای کاهش احتمال ابتلا به آلرژی آغاز شده است.
آیا ممکن است نوزاد به چیزی غیر از غذا حساسیت داشته باشد؟
نوزادان به دلایل زیادی ممکن است بسیار ناآرام باشند و این ممکن است چیزی غیر از غذا باشد. قبل از تغییر رژیم غذایی خود برای جلوگیری از علائم کودک خود، در نظر بگیرید که آیا ممکن است بی‌قراری کودک به دلیل موارد زیر باشند:
- عرضه کم شیر و مواد غذایی
- اضافه بار لاکتوز از شیر زیاد
- شرایط پزشکی، از جمله بیماری ریفلاکس، اگر چه میتواند با آلرژی یا عدم تحمل غذایی، به ویژه به شیر گاو، همراه باشد.
- آیا کودک شما علائم دیگری نیز دارد، مانند بثورات پوستی یا مدفوع با ظاهری عجیب؟ در صورت وجود موارد پزشکی که باعث بی قراری کودک شما میشود، کودک خود را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید تا او را معاینه کند. ممکن است علت بی‌قراری کودک، عفونت گوش یا گلو باشد و ربطی به رژیم غذایی شما نداشته باشد.
اگر دلایل بالا را بررسی و رد کرده‌اید و می‌‌خواهید بررسی کنید که آیا رژیم غذایی شما باعث بروز واکنش آلرژیک و بروز علائم آلرژی شده است یا خیر؛ مهم است که قبل از تغییر رژیم غذایی خود با یک متخصص بهداشت مشورت کنید. مخصوصاً زمانی که شیر می‌دهید، به تغذیه مناسب نیاز دارید و اگر شروع به حذف یک نوع ماده غذایی کنید، باید با خوردن غذاهای مختلف کمبودهای خود را جبران کنید.
یک متخصص تغذیه که با آلرژی و عدم تحمل غذایی سروکار دارد، بهترین نوع متخصص سلامتی است که شما را راهنمایی می‌کند. برای مراجعه به متخصص تغذیه نیازی به ارجاع پزشک ندارید، اما پزشک شما ممکن است آن را توصیه کند.
آلرژی غذایی چیست؟
انواع مختلفی از حساسیت غذایی در نوزادان وجود دارد، از جمله حساسیت غذایی و عدم تحمل غذایی. اصطلاح آلرژی معمولاً به واکنش‌هایی اشاره دارد که سیستم ایمنی را درگیر می‌کند. در این مورد، مقدار کمی از یک آلرژن (در این مورد غذا) میتواند یک واکنش بزرگ را ایجاد کند.
واکنش‌های نوع آلرژیک ممکن است بلافاصله پس از تغذیه رخ دهد، مانند استفراغ، رفلاکس یا راش. یا ممکن است ساعت‌ها یا روزها بعد رخ دهند، مانند خون در حرکات روده یا اگزما. رایج‌ترین غذاهایی که باعث این واکنش‌ها میشوند همان آلرژن‌های اصلی ذکر شده در بالا هستند (شیر گاو، سویا، گندم، تخم مرغ، آجیل و ماهی).
عدم تحمل غذایی چیست؟
واکنش‌های ناشی از عدم تحمل غذایی، سیستم ایمنی را درگیر نمی‌‌کند و ممکن است کاملاً به تأخیر بیفتد. آنها ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت یا بیشتر پس از قرار گرفتن کودک در معرض غذا ظاهر شوند. همچنین یک «دوز-اثر» وجود دارد، که در آن مقدار کم ماده غذایی واکنشی ایجاد نمی‌‌کند، اما مقدار بیشتر ممکن است، منجر به بروز واکنش آلرژیک شود.
نوزاد مبتلا به عدم تحمل غذایی به مواد شیمیایی غذایی که از طریق شیر مادر از رژیم غذایی مادرش وارد میشود واکنش نشان میدهد. اینها شامل افزودنی‌های غذایی و مواد شیمیایی غذایی طبیعی است که در غذاهای سالم روزانه یافت میشوند. آلرژن‌ها اغلب مواد موجود در غذاها هستند که به آنها طعم می‌دهند. نوزادان همچنین می‌توانند به برخی از غذاهای اصلی مانند محصولات لبنی، سویا و برخی غلات واکنش نشان دهند.
در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، آلرژی و عدم تحمل ممکن است شبیه به هم به نظر برسند. اگر چه واکنش‌های عدم تحمل غذایی سیستم ایمنی را درگیر نمی‌‌کند، اما مانند آلرژی، علائم در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند ممکن است مشابه باشد. علائم آلرژی غذایی و عدم تحمل غذایی معمولاً عبارت هستند از:
- قولنج / تجمع باد در روده
- رفلاکس معده و مری
- مدفوع سبز رنگ و مخاطی
- اگزما
- یک نوزاد بی‌قرار که به نظر می‌رسد درد دارد.
- برخی از نوزادان احتمالاً هم حساسیت غذایی و هم عدم تحمل غذایی دارند.
اگر کودک شما حساسیت یا عدم تحمل دارد مصرف مواد جامد را شروع کنید
اگر متوجه شدید که کودک شما به غذاهای موجود در رژیم غذایی شما واکنش نشان میدهد، ممکن است لازم باشد هنگام شروع غذاهای جامد مراقب باشید. واکنش‌های پس از خوردن مستقیم غذا میتواند جدی‌تر از زمانی باشد که نوزاد از طریق شیر مادر واکنش نشان میدهد. اگر فکر می‌‌کنید که کودک شما واکنش‌های آلرژیک دارد، قبل از شروع غذاهای خطرناک‌تر ذکر شده در بالا با پزشک خود مشورت کنید. علاوه بر توصیه در مورد رژیم غذایی شما، یک متخصص تغذیه همچنین میتواند در مورد مواد جامد برای کودک شما کمک کند.
غذاهای رایجی که باعث ایجاد آلرژی در نوزاد میشوند
هر غذایی به طور بالقوه میتواند باعث ایجاد آلرژی شود. با این حال، غذاهای زیر معمولاً باعث ایجاد آلرژی میشوند.
- لبنیات (همه اشکال شیر گاو از جمله شیر، پنیر، ماست و بستنی)
- تخم مرغ
- آجیل
- بادام زمینی
- سویا
- گندم
چالش این است که کودک شما به کدام غذاها حساسیت دارد. آزمایش آلرژی در نوزادان شیرخواه اغلب قابل اعتماد نیست. یکی از راه‌های تعیین این که کدام غذاها برای کودک شما مشکل‌ساز هستند، این است که یک دفترچه یادداشت غذایی از غذاهایی که می‌خورید همراه با علائم کودکتان داشته باشید. ممکن است هر زمان که غذاهای خاصی می‌خورید، الگویی از بدتر شدن علائم را مشاهده کنید.
غذاهایی که در صورت بروز واکنش آلرژیک در نوزاد باید از آنها اجتناب کرد
اغلب کافی است تمام لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کنید. برای حذف غذاهایی که ممکن است حاوی لبنیات باشند، باید تمام برچسب‌های مواد غذایی را به دقت بخوانید.
شیر بر اساس قانون برچسب‌گذاری مواد غذایی و حمایت از مصرف‌کننده در سال ۲۰۰۶ میلادی به عنوان یک آلرژن اصلی غذایی در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که تمام محصولات غذایی حاوی شیر به عنوان یک ماده باید کلمه «شیر» را روی برچسب محصول ذکر کنند. اگر در مورد هر محصولی مطمئن نیستید، مواد تشکیل دهنده آن را با سازنده تایید کنید. همچنین میتوانید در مورد قوانین برچسب‌گذاری مواد غذایی از تحقیقات و آموزش آلرژی غذایی (FARE) اطلاعات بیشتری کسب کنید.
به دنبال کلمات زیر روی برچسب مواد غذایی باشید و از هر یک از این غذاها اجتناب کنید:
- طعم کره مصنوعی
- کره، روغن کره
- دوغ
- کازئین
- کازئینات‌ها
- پنیر
- پنیر کوتاژ
- کرم رنگ
- سرشیر
- فرنی
- لاکتالبومین
- لاکتوگلوبولین
- لاکتوفرین
- لاکتولوز
- شیر گاو
- نوقا
- پودینگ
- Recaldenet
- کازئین مایه پنیر
- خامه ترش
- مواد جامد حاوی شیر ترش
- کشک
- ماست
مواد دیگری که ممکن است سرنخ‌هایی برای وجود پروتئین شیر باشند عبارت هستند از:
- آب نبات کاراملی
- شکلات
- طعم دهنده‌ها
- آرد با پروتئین بالا
- استارتر اسید لاکتیک
- لاکتوز
- هات داگ، سوسیس و کالباس
- مارگارین
- محصولات غیر لبنی
اگر نوزاد شما حساسیت دارد: آن چه مادر باید بخورد
حتی بدون مصرف لبنیات میتوانید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید. شما میتوانید مقدار زیادی پروتئین از ماهی، گوشت گاو، مرغ، تخم مرغ، آجیل و لوبیا دریافت کنید. میتوانید از شیر سویای غنی شده با کلسیم، شیر برنج، شیر بادام، شیر نارگیل، شیر شاهدانه یا آب پرتقال غنی شده برای تامین ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز استفاده کنید یا میتوانید از مکمل کلسیم استفاده کنید.
همچنین باید به مصرف مولتی ویتامین ادامه دهید. حتماً برچسب روی ویتامین‌ها و داروهای مصرفی خود را بخوانید. آنها همچنین ممکن است حاوی آلرژن‌های پنهان باشند. ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد تا علائم کودک شما بهبود یابد. اگر پس از یک ماه رژیم غذایی بدون لبنیات هیچ نشانه‌ای از بهبودی در کودک مشاهده نشد یا علائم او بدتر شد، ممکن است لازم باشد غذاهای دیگری مانند گندم، تخم مرغ، سویا، بادام زمینی یا آجیل را حذف کنید. گاهی اوقات نوزادان به بیش از یک ماده غذایی حساسیت دارند. ممکن است لازم باشد این رژیم غذایی محدود را در تمام مدت شیردهی یا تا زمانی که نوزاد شما یک ساله میشود، ادامه دهید. شیر مادر فواید سلامتی مهمی برای کودک شما از جمله محافظت در برابر عفونت‌ها و نمرات IQ بالاتر و کاهش بیماری‌های مزمن مانند دیابت و چاقی دارد. شیردهی پیوند خاصی بین مادر و نوزاد ایجاد می‌کند و بسیاری از نوزادان تا سال دوم زندگی از شیرخوارگی لذت می‌برند. اگر کودک شما علائم آلرژی غذایی را نشان داد، دلیلی برای از شیر گرفتن کودک از سینه وجود ندارد. اگر رژیم غذایی خود را تغییر دهید، شما و کودکتان باید بتوانید از شیردهی لذت ببرید تا زمانی که هر دو برای از شیر گرفتن آماده شوید.
سخن آخر
تغذیه با شیر مادر روش ارجح تغذیه شیرخوار است و استقرار آن یکی از اهداف اولیه برای شیرخوار است. بیماری‌های آلرژیک در دوران کودکی شایع هستند و عوارض آن با رشد کودک افزایش می‌یابد. آلرژی غذایی همچنین با تأثیر منفی قوی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت همراه است و یک مشکل عمده بهداشت عمومی است. علاوه بر این، حذف آلرژن‌های رایج توسط مادر در دوران بارداری و / یا شیردهی نشان میدهد که باید از مصرف مکمل شیر گاو در هفته اول زندگی اجتناب شود. شیر مادر حاوی بسیاری از عوامل ایمنی فعال مانند سیتوکین‌ها، واسطه‌های التهابی، مولکول‌های سیگنال‌دهنده و گیرنده‌های محلول است که ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های آلرژیک را کاهش دهد. اثرات پیشگیرانه شیردهی موضوع بسیاری از مطالعات بوده است که برخی از آنها شواهد ضعیفی دارند. مصرف آغوز به ویژه در برابر آلرژی غذایی پیشگیرانه است. آکادمی اطفال آمریکا هشدار میدهد که رابطه بین مدت شیردهی و بروز آلرژی غذایی در اوایل دوران کودکی نامشخص است. نقش محافظتی شیردهی تأثیر مثبتی بر پیشگیری از آلرژی دارد، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد تغذیه با شیر مادر در محافظت نسبی از نوزادان موثر است.