درد عصب سیاتیک در دوران بارداری در واقعیت بسیار شایع است. اکثر زنان باردار حداقل یک دوره درد عصبی را در دوران بارداری خود تجربه می‌کنند. متأسفانه این درد عصبی که گاهی اوقات به عنوان درد سیاتیک تشخیص داده می‌شود، یکی دیگر از مشکلات و دردهای آزاردهنده ای است که ممکن است در دوران بارداری با آن دست و پنجه نرم کنید. خبر خوب این است که چند راه حل برای درمان درد سیاتیک در دوران بارداری وجود دارند که می‌توانید این روش‌ها را برای کمک به کاهش ناراحتی و درمان درد و ناراحتی خود به کار ببرید.
درد سیاتیک در بارداری چیست؟
درد عصب سیاتیک در بارداری به صورت تیر کشیدن و سوزش ظاهر می‌شود و می‌تواند از لگن به پا منتشر شود. این درد، ناشی از فشرده شدن عصب سیاتیک است؛ عصب بزرگی که در نیمه پایینی بدن وجود دارد. عصب سیاتیک در زیر رحم قرار دارد. بنابراین ممکن است با وزن گرفتن و بزرگ شدن جنین یا با تغییر وضعیت بدن مادر باردار به دلیل بزرگ شدن شکم در حال رشد او فشرده یا تحریک شود. برخی از علائم درد سیاتیک ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد گاه به گاه یا مداوم در یک طرف باسن یا ساق پا
- درد در طول مسیر عصب سیاتیک، از باسن به پایین پشت ران و تا پا
- درد تیز، تیر کشیدن یا سوزش
- بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در ساق یا پای آسیب دیده
- مشکل در راه رفتن، ایستادن یا نشستن
هنگامی که باردار هستید، ممکن است به خاطر درمان درد سیاتیک در دوران بارداری وسوسه شوید که به سراغ مصرف داروهای مسکن بدون نسخه بروید. با این حال، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) تنها باید به عنوان آخرین راه حل در بارداری استفاده شوند. تحقیقات علمی، این داروها را با عوارض بعدی بارداری از جمله بسته شدن مجرای شریانی و الیگوهیدرآمنیوس مرتبط دانسته است. در حالی که استامینوفن برای درمان درد سیاتیک در بارداری به اندازه کافی موثر نیست، اما ممکن است کمی در تسکین آن تاثیر داشته باشد و نسبت به داروهای مسکن بدون نسخه نیز در دوران بارداری کم خطرتر در نظر گرفته می‌شود.
خبر خوب این است که اگر چه درد سیاتیک مربوط به دوران بارداری ممکن است آزار دهنده و دردناک باشد، اما معمولاً موقت و قابل درمان است. در این مقاله به برخی از درمان‌های جایگزین برای سیاتیک مرتبط با بارداری که شامل دارو نمی‌شوند، اشاره می‌کنیم.
علت درد عصب سیاتیک در بارداری چیست؟
در دوران بارداری، سطح هورمون ریلکسین افزایش پیدا می‌کند. این هورمون با شل کردن رباط ها و پهن کردن باسن مادر به آماده سازی لگن برای زایمان کمک می‌کند. با بزرگ شدن شکم و شل شدن رباط‌ها، مرکز ثقل شما نیز جا به جا می‌شود که این موضوع می‌تواند باعث ایجاد فشار یا تحریک عصب سیاتیک شود.
درد عصب سیاتیک چه حسی دارد؟
هنگامی که عصب سیاتیک تحریک می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد احساس درد شدید در باسن و پشت پاها شود. این درد همچنین حرکت روزمره و نشستن را کاملاً ناراحت کننده می‌کند. سایر علائم درد سیاتیک شامل موارد روبرو می‌باشند: درد شدید در دو طرف باسن، بی حسی پاها، یا درد شدید در پایین کمر که با نشستن افزایش پیدا می‌کند.
روش‌های درمان درد سیاتیک در دوران بارداری
بارداری فرآیند آسانی نیست و پروسه آن می‌تواند سخت و ترسناک باشد. به اندازه کافی عجیب است که یک انسان در درون شما رشد کند؛ اما علاوه بر آن، این موجود کوچک هم به مثانه شما لگد می‌زند، به ریه‌های شما ضربه می‌زند و باعث می‌شود هوس کنید چیزهایی بخورید که هرگز در حالت عادی نمی‌خورید. در این دوران، بدن شما در مدت زمان کوتاهی چنان تغییر می‌کند که ممکن است برای شما ناراحت کننده باشد. شکایت‌های متعددی تقریباً در همه زنان باردار مشترک است: متورم شدن قوزک پا، مشکل در خواب و سوزش سر دل در بارداری از جمله این موارد و مشکلات هستند. همچنین برخی از مشکلات نیز وجود دارند که تا زمانی که خود شما آن‌ها را تجربه نکنید، زیاد در مورد آن‌ها نمی‌شنوید.
درد سیاتیک در دوران بارداری یکی از مواردی است که کم‌تر در میان علائم بارداری در مورد آن صحبت می‌شود. اما زمانی که دچار آن می‌شوید، با آن آشنا می‌شوید و تازه می‌فهمید که چنین دردی می‌تواند شما را زمین گیر کند. برخی از زنان به قدری درد سیاتیک شدید دارند که حتی راه رفتن نیز برای آن‌ها دشوار می‌شود. خوابیدن در دوران بارداری به اندازه کافی سخت هست؛ ولی با وجود درد سیاتیک احتمالاً غیر ممکن باشد. اما اگر در مصرف استروئیدها یا سایر داروها برای درمان درد سیاتیک در بارداری تردید دارید، باید بدانید که شما تنها نیستید.
مراقبت‌های کایروپراکتیک
مراقبت کایروپراکتیک از نظر اثر بخشی اغلب اولین گزینه مناسب برای درمان درد سیاتیک پس از استامینوفن است. با دوباره تنظیم کردن مهره‌ها و بازگرداندن همه چیز به جایی که به آن تعلق دارند، کایروپراکتیک می‌تواند فشار بر روی عصب سیاتیک شما را کاهش دهد. فشار کم‌تر نیز به معنای درد کم‌تر است. از آنجایی که وضعیت بدن شما دائماً در حال تغییر است، جلسات مکرر احتمالاً برای حفظ تراز مناسب ستون فقرات ضروری می‌باشند.
ماساژ بارداری
چیزهای کمی در زندگی وجود دارند که از ماساژ بهتر هستند. در دوران بارداری، این حس خوب به سطح کاملا جدیدی می‌رسد و اگر دچار درد سیاتیک باشید، ماساژ نه تنها آرامش بخش به شمار می‌رود، بلکه خاصیت درمانی نیز دارد. معمولاً در دوران بارداری، دریافت ماساژهای بافت عمیق به طور منظم توصیه می‌شود. ماساژ در ناحیه لگن و کمر و همچنین استفاده از فوم غلتک یا ابزار دیگر ماساژ برای ماساژ عمیق روی عضله پیریفورمیس و عضلات باسن برای درمان درد سیاتیک در دوران بارداری بسیار موثر است.
طب سوزنی
احتمالاً طب سوزنی را در تلویزیون دیده‌اید و به یکی از این دو چیز فکر کرده‌اید: «شرط می‌بندم که درد دارد!» یا “کجا می توانم این کار را انجام دهم؟”
طب سوزنی یک روش درمانی برای تسکین درد است که ریشه در طب سنتی چینی دارد. این روش شامل قرار دادن سوزن‌های ریز در بدن شما می‌باشد. مطالعات علمی نشان می‌دهند که روش درمانی طب سوزنی می‌تواند برای درمان درد سیاتیک موثرتر از درمان با داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن عمل کند. هرچند که لازم است به خاطر داشته باشید که باید در دوران بارداری از مصرف داروهای مسکن بدون نسخه خودداری کنید. مطالعات پزشکی غربی نشان می‌دهند که با تحریک نقاط خاصی در بدن، هورمون‌ها و انتقال دهنده‌های عصبی مختلف آزاد می‌شوند که این می‌تواند به کاهش درد و افزایش آرامش عصبی و عضلانی کمک کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند شامل موارد مختلفی باشد؛ از استئوپاتی گرفته تا ورزش درمانی و موارد زیادی که در این بین قرار دارند. فیزیوتراپی می‌تواند با کاهش التهاب، بهبود جریان خون و تنظیم مجدد مفاصل و عضلات، درد سیاتیک را کاهش دهد. یک فیزیوتراپ مناسب نه تنها می‌تواند تمریناتی را به شما توصیه کند که در خانه انجام دهید، بلکه شخصاً با شما همکاری می‌کند تا مطمئن شود که حرکات را به درستی و به صورت ایمن انجام می‌دهید.
به دلیل هورمونی به نام ریلکسین، رباط های شما در دوران بارداری شل می شوند. این به کمربند لگنی شما اجازه می دهد تا برای زایمان راحت تر بزرگ شود. به این دلیل، ضروری است که قبل از انجام هر گونه تمرین یا کشش جدید با یک متخصص مشورت کنید. پیش از هر چیز ایمنی خود را در نظر بگیرید.
مکمل منیزیم
منیزیم یک ماده معدنی است که در بیش از ۳۰۰ واکنش مختلف در بدن شما نقش دارد. این ماده معدنی یک بخش اصلی در عملکرد صحیح و طبیعی اعصاب به شمار می‌رود. اگرچه منیزیم در بسیاری از غذاها یافت می شود، اما بسیاری از ما دچار کمبود آن هستیم. یک مطالعه حیوانی نشان می‌دهد که مصرف مکمل منیزیم می‌تواند بازسازی عصب سیاتیک را بهبود بخشد و پاسخ التهابی را کاهش دهد.
مصرف خوراکی منیزیم به عنوان مکمل یا ماساژ دادن آن روی پاها با روغن یا لوسیون می‌تواند ناراحتی ناشی از درد سیاتیک در بارداری را کاهش دهد. البته بسیار مهم است که قبل از شروع هر گونه دارو یا مکمل جدید با پزشک خود صحبت کنید.
اعمال گرما
سعی کنید در ناحیه ای که بیشترین درد را در آن احساس می کنید گرما را اعمال کنید. اگرچه ممکن است این روش فقط در حد یک درمان موقت برای درد سیاتیک در بارداری باشد، اما ممکن است به درمان درد شما کمک کند. احتیاط کنید که برای مدت طولانی پد حرارتی را مستقیماً روی شکم خود قرار ندهید.
یوگای بارداری
فواید یوگا برای ذهن و بدن به خوبی مستند شده و به طور گسترده ای شناخته شده هستند. بنابراین جای تعجب نیست که تمرین یوگای بارداری می‌تواند درد عصبی سیاتیک در بارداری را مانند فیزیوتراپی و مراقبت‌های کایروپراکتیک درمان کند. یوگای باردای می‌تواند بدن شما را دوباره تنظیم کند و فشار عصبی وارد شده بر روی آن را کاهش دهد.
البته باید تاکید کرد که یوگا در دوران بارداری به دلیل شل شدن رباط های شما می تواند خطرناک باشد. بنابراین بهتر است این کار را با یک متخصص انجام دهید. سعی کنید در یک کلاس یوگای بارداری عضو شوید، جایی که می‌توانید کمک و توجه بیش‌تری را که نیاز دارید دریافت کنید.
چه داروهایی به کاهش درد سیاتیک شما کمک می‌کنند؟
از نظر فنی هیچ چیز دیگری به جز خود زایمان نمی‌تواند به طور کامل باعث درمان درد سیاتیک در بارداری شود. با این حال، در ادامه چند حرکت کششی و درمان را به شما پیشنهاد می‌کنیم که به شما کمک می‌کنند درد سیاتیک خود در بارداری را درمان کنید.
نرمش کبوتر
این نرمش، عضلات چرخاننده و فلکسور لگن را هدف قرار می‌دهد. برای انجام این نرمش، مراحل زیر را دنبال کنید:
- دست‌ها و زانوهای خود را بر روی زمین قرار دهید.
- به آرامی زانوی راست خود را به سمت جلو جلو ببرید تا بین دستان شما قرار گیرد.
- پای چپ خود را به سمت عقب بلغزانید و پای خود را رو به بالا روی زمین نگه دارید.
- یک پله یوگا یا حوله تا شده را زیر لگن راست خود قرار دهید. این کار انجام حرکت کششی را آسان تر می‌کند و فضایی را برای شکم شما باز می‌کند. همین حرکت را برای پای مخالف تکرار کنید.
حرکت زاویه بسته
درمان درد سیاتیک در بارداری با حرکت‌هایی که باعث کشش لگن و چرخش ران به بیرون می‌شوند، میسر می‌شود. برای انجام این حرکت، مراحل زیر را دنبال کنید:
- در حالتی بنشینید که پاهای خود را صاف روبه روی خود قرار دهید و اگر باسن یا کشاله ران شما دچار گرفتگی است، یک پتو زیر خود قرار دهید و لگن خود را روی یک پتو بالا بیاورید.
- نفس خود را بیرون دهید، زانوهای خود را خم کنید، پاشنه‌های پای خود را به سمت لگن بکشید، سپس زانوهای خود را به طرفین ببرید و کف پاهای خود را به هم فشار دهید.
حرکت کششی بارداری
این تمرین کششی گرفتگی ستون فقرات را باز می‌کند و فشار وزن کودک را از روی باسن شما بر می‌دارد. برای انجام این حرکت، مراحل زیر را دنبال کنید:
- با صورت رو به زمین، پاهای خود را کمی از هم باز کنید، به صورتی که انگشتان پا رو به سمت زمین و کف پاها رو به بالا قرار داشته باشند.
- هر دو دست را تا جایی که ممکن است دراز کنید تا زمانی که کشش خوبی را احساس کنید.
- اطمینان حاصل کنید که انگشتان شست پای شما با یکدیگر تماس دارند.
- شکم خود را بین ران‌های خود قرار دهید.
- به آرامی خود را به صورت رو به پایین روی زمین در حالی که بازوهای خود را دراز کرده‌اید، پایین بیاورید.
می‌توانید چیزی را زیر خود قرار دهید تا سر شما بالاتر باشد.
حرکت کششی جنگجو برای کشش عضلات خم کننده ران
این حرکت کششی واقعاً به عصلات خم کننده لگن شما کمک می‌کند. نسخه اصلاح شده جنگجو را با یک زانو روی تشک امتحان کنید. برای انجام این حرکت، مراحل زیر را دنبال کنید:
- روی دست و زانو روی زمین زانو بزنید.
- یک پا را جلوتر از خود قرار دهید، به طوری که لگن و زانوی شما زاویه ۹۰ درجه داشته باشند.
- وزن خود را به سمت جلو حرکت دهید تا زمانی که در جلوی لگن و ساق پا احساس کشیدگی کنید.
سخن آخر
اگر به دلیل درد سیاتیک در دوران بارداری درد زیادی را تجربه می‌کنید، ممکن است وسوسه انگیز باشد که مستقیماً به سراغ راه‌های درمان جایگزین بروید. اما مهم است که همیشه قبل از شروع هر گونه درمان جدید با پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما یا پرستار خود مشورت کنید و به یاد داشته باشید، درد سیاتیک شما پس از زایمان برطرف خواهد شد: به زودی دیگر مجبور نخواهید بود که یک نوزاد تپل را همیشه همراه خود حمل کنید.