اگر در حال گذراندن دوران شیرین بارداری هستید، مطمئنا حالات روحی و جسمی متغییری را تجربه می‌کنید. این یک امر طبیعی است، اما باید بدانید که تاثیر حالات روحی مادر بر جنین بسیار زیاد است. سطوح بالای استرس و افسردگی مادر در بارداری به طور مستقیم بر جنین و نحوه رشد او تاثیر دارد. بنابراین تمام مادران در دوران بارداری باید مراقب سلامت روان خود باشند. با این کار در واقع سلامت ذهنی و روانی کودک خود را در آینده تضمین می‌کنید. وقتی به یک زن باردار مبتلا به استرس، افسردگی یا اضطراب کمک می‌شود، در واقع به طور بالقوه به نسل بعدی نیز کمک خواهد شد. تغییر در سبک زندگی و مراجعه به روانشناس متخصص می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند. همچنین برای آشنایی با تاثیرات حالات روحی مختلف مادر بر جنین، بهتر است با این مطلب همراه باشید.
تاثیر عصبانیت مادر بر جنین
عصبانیت و اضطراب در دوران بارداری، باعث تحریک هورمون‌های استرس از جمله کورتیزول می‌شود. در این شرایط بدن و ذهن شما در حالت جنگ یا گریز قرار می‌گیرد. یکی از سوالات رایج در دوران بارداری این است که آیا خشم و عصبانیت مادر بر جنین تاثیر دارد؟ پاسخ مثبت است. یک زن باردار که خشم را تجربه می‌کند، در بدن او تغییرات بیولوژیکی و فیزیولوژیکی خاصی مانند افزایش فشار خون و ضربان قلب ایجاد می‌شود. همچنین سطح هورمون‌هایی مانند اپی نفرین و آدرنالین بالا می‌رود و در نتیجه رگ‌های خونی منقبض می‌شود. این امر باعث کاهش عرضه اکسیژن و خون به جنین شده که ممکن است برای رشد کودک مضر باشد. شما به عنوان یک زن باردار باید بدانید که عصبانیت طولانی یا شدید در دوران بارداری ممکن است به عوارض خاصی حتی در هنگام زایمان منجر شود. از جمله:
- وزن کم نوزاد هنگام تولد
- زایمان زودرس
- افزایش احتمال افسردگی، تحریک پذیری و اخلاق بد کودک
- افزایش احتمال بیش فعالی کودک
بنابراین باید برای مقابله با خشم و عصبانیت خود از راهکارهای مراقبتی و درمانی استفاده کنید. زیرا شما وظیفه دارید در این دوران هم از خودتان و هم از کودکی که انتظار تولد آن را می‌کشید، بیشتر از هر زمان دیگری محافظت کنید. رعایت این نکات به شما در رسیدن به آرامش و کنترل خشم کمک می‌کند:
- از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید. یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی پروتئین و کربوهیدرات، سبزیجات و میوه‌ها به شما کمک می‌کند تا سطح انرژی خود را حفظ کرده و با خستگی و عصبانیت مقابله کنید.
- به طور منظم ورزش کنید. فعال بودن و حفظ تناسب اندام در دوران بارداری ممکن است با ترشح اندورفین از نوسانات خلقی و عصبانیت مراقبت کند و شما را در وضعیت ذهنی شاد و مثبت نگه دارد.
- در انجام فعالیت‌های مورد علاقه خود افراط کنید. برای زنان باردار مفید است که سرگرمی‌هایی که از آن لذت می‌برند را انجام دهند. زیرا این فعالیت‌ها می‌تواند به کاهش استرس و خشم کمک کند.
- مدیتیشن کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با عصبانیت، مدیتیشن یا یوگا است. توصیه می‌شود برای مدیریت تاثیر حالات روحی مادر بر جنین، تمرینات تنفس عمیق را یاد بگیرید.
- ماساژ بگیرید. ماساژ ملایم می‌تواند به زنان باردار کمک کند تا هم از نظر جسمی و هم روحی آرام شوند.
- از تنش و مشاجره دور شوید. گاهی اوقات اجتناب از قرار گرفتن در یک موقعیت دشوار و پرتنش، بهترین راه‌حل محسوب می‌شود.
- کارهای خود را اولویت‌بندی کنید. اگر جزو زنان شاغل هستید، برای مدیریت کار و شرایط خانه خود بهتر است یک برنامه‌ریزی و الویت‌بندی در کار روزانه خود ایجاد کنید. این کار آشفتگی ذهنی شما را کاهش می‌دهد.
- استراحت کافی داشته باشید. استراحت کافی و خواب خوب در دوران بارداری ضروری است. کم خوابی باعث افزایش تحریک‌پذیری و در نتیجه عصبانیت شما می‌شود.
مطالعه بیشتر: نکاتی برای بهبود سلامت روان در دوران بارداری
تاثیر جیغ مادر بر جنین
همان‌طور که می‌دانید تاثیر حالات روحی مادر بر جنین بسیار زیاد است. یکی از مواردی که تاثیر نامطلوبی بر کودک می‌گذارد، جیغ یا صداهای بلند است. بررسی‌های مختلف نشان دهنده این است که قرار گرفتن در معرض صداهای بلند و یا جیغ مادر، می‌تواند تأثیرات منفی طولانی‌مدتی بر کودک شما داشته باشد. افزایش خطر تولد نوزادی با مشکلات شنوایی، می‌تواند اصلی‌ترین نتیجه این شرایط باشد. همچنین جیغ مادر و یا قرار گرفتن او در معرض فریاد و صداهای بلند و آزاردهنده، باعث ایجاد تغییر عصبی غدد درون ریز در مادر شده که می‌تواند جریان خون به رحم را کاهش دهد. افزایش خطر سقط، تاخیر در رشد کودک، ایجاد مشکل در سیستم شنوایی و… از مهم‌ترین تاثیرات صدای بلند بر جنین است. باید بدانید که آزار کلامی و همچنین صداهای بلند در دوران بارداری بیشتر از خشونت فیزیکی و جنسی، باعث افسردگی پس از زایمان در زنان می‌شود.
تاثیر فشار عصبی مادر بر جنین
تجربه زیاد فشار عصبی توسط زن باردار، یکی دیگر از شرایطی است که می‌تواند اثرات بلند مدت و نامطلوبی بر جنین داشته باشید. سطوح بالای عصبانیت در دوران بارداری ممکن است منجر به شرایط خاصی در دوران کودکی مانند ترس و مشکلات در توجه شود. فشار عصبی همچنین ممکن است بر رشد مغز یا سیستم ایمنی کودک شما تأثیر بگذارد. بنابراین توصیه می‌شود برای کنترل فشار عصبی خود در این دوران حساس و آسیب پذیر، از راهکارهای مناسب استفاده کنید.
در طول بارداری، جنین زنان عصبی، فعال‌تر هستند و تاخیر در رشد را تجربه می‌کنند. در بدن زنان باردار با فشار عصبی زیاد، سطوح بالای کورتیزول و آدرنالین و سطوح پایین دوپامین و سروتونین ترشح می‌شود. این در حالی است که جنین شما نیز همین شرایط را تجربه می‌کند. باید توجه داشته باشید که این تغییرات هورمونی، تاثیر منفی بر رشد جنین داشته و سلامتی او را به خطر می‌اندازد.
ترس در بارداری چه تاثیری بر جنین دارد؟
در حالی که احساس نگرانی در دوره بارداری طبیعی است، اما برخی از مادران باردار، ترس‌های شدیدی را تجربه می‌کنند. از آنجایی که تاثیر حالات روحی مادر بر جنین را نمی‌توان نادیده گرفت، باید بدانید که ترس علاوه بر اختلال در زندگی روزمره مادر، بر رشد جنین نیز تاثیر دارد. ترس‌های بارداری اغلب ریشه در خطرات واقعی یا خیالی دارد که می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را به خطر بیندازد. به عنوان مثال تمام زنان باردار از سقط شدن جنین یا تجربه زایمان سخت، ترس دارند. اگر ترس بارداری را تجربه می‌کنید باید بدانید که تنها نیستید، زیرا بیش از ۱ نفر از هر ۱۰ مادر باردار از ترس و اضطراب در دوران بارداری رنج می‌برند. این موضوع، یکی از رایج‌ترین چالش‌های سلامت روان زنان باردار است.
اگر ذهن شما مدام درگیر سوالات و ترس‌هایی مانند آیا کودک آنطور که باید رشد می‌کند؟ اگر در حین زایمان دچار آسیب شود چه؟ آیا کودک سالم خواهد بود؟ و… شما دچار ترس بارداری شده‌اید. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که احساس ترس یا اضطراب برای یک زن باردار خوب نیست. زیرا ترس زیاد، سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کرده و بدن شما به حالت جنگ یا گریز می‌رود. این شرایط برای داشتن یک زایمان خوب و بی‌خطر، مناسب نیست. هنگامی که مضطرب هستید، عضلات شما منقبض شده، سطح اکسی توسین کاهش می‌یابد و زایمان شما دشوارتر می‌شود. همچنین ترس در بارداری تاثیرات نامطلوبی بر جنین دارد، ازجمله:
- کاهش پیوند مادر و نوزاد
- وزن کم هنگام تولد
- ایجاد مشکل در روند رشد
تاثیر استرس بر جنین در ماه آخر بارداری
استرسی که یک زن در دوران بارداری تجربه می‌کند، ممکن است روی جنین او تا ۱۷ هفته پس از لقاح تاثیر بگذارد و اثرات منفی بر مغز و رشد او داشته باشد. در واقع نوزادان متولد نشده در مراحل اولیه بارداری در معرض هورمون‌های استرس مادرشان قرار می‌گیرند. این شرایط می‌تواند سلامت و رشد جنین را تهدید کند، به این شکل که:
- سطوح بالای استرس مادر در دوران بارداری می‌تواند بر عملکرد مغز و رفتار فرزند او تأثیر بگذارد.
- استرس مادر باعث اختلال در روند رشد جنین می‌شود.
- استرس زن باردار می‌تواند منجر به کاهش سطح IQ کودک شود.
- استرس بارداری می‌تواند باعث ترس کودک، مشکلات در توجه و نقص سیستم ایمنی بدن او شود.
با توجه به تاثیر استرس مادر بر جنین، توصیه می‌شود سبک زندگی سالم و متعادل‌تری را برای خود ایجاد کنید. همچنین رعایت این نکات نیز به شما در کنترل و مدیریت استرس در بارداری و حفظ سلامت جنین کمک می‌کند:
- به سلامت و تندرستی خود اهمیت بدهید. برای این کار باید غذاهای سالم بخورید، استراحت و ورزش کنید. ورزش می‌تواند به کاهش استرس کمک کرده و از ناراحتی‌های رایج بارداری، جلوگیری کند.
- انجام کارها و فعالیت‌های غیر ضروری را به تعویق بیندازید و یا از اطرافیان خود برای انجام آنها کمک بگیرید. برای مثال، از همسر خود بخواهید در کارهای خانه به شما کمک کند.
- فعالیت‌های مربوط به تمدد اعصاب مانند یوگا یا مدیتیشن را امتحان کنید. این کار می‌توان به شما در مدیریت استرس و آمادگی برای زایمان کمک کند.
سخن پایانی
دوران بارداری زمانی است که باید بیشترین تلاش را در مراقبت از خودتان و جنین داشته باشید. این مراقبت شامل سلامت جسمی و روحی شما می‌شود. زیرا تاثیر حالات روحی مادر بر جنین به قدری زیاد است که ممکن است با استرس، عصبانیت و یا ترس شما، سلامت جنین و رشد مطلوب او به خطر بیفتد. بنابراین اگر در دوران بارداری خود، شرایط روحی مناسبی ندارید، حتما برای رسیدن به آرامش و وضعیت نرمال تلاش کرده و از راهکارهای مناسب استفاده کنید.
منابع
- https://www.nyp.org/publications/professional-advances/gynecology/maternal-mental-health-understanding-the-impact-on
- https://www.theguardian.com/science/2007/may/31/childrensservices.medicineandhealth
- https://momlovesbest.com/anger-during-pregnancy
- https://uk.style.yahoo.com/shouting-pregnancy-impact-babys-hearing-103121026.html?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAI-K_3lRtY98zJ5i4wbj-aG6f7G4hne7J6ovjNGSaWwouvJSOESD-WTtHQuVBSRXzvmGQ1Lc-NJx3Gxuc16Vp_rxEAX8J991WMWdm3LKs7ioKp64wDEvDd8EyZXfvUYm_6QGBVZc02ncD4aRUaFWDsruDW-xzDb030c2q8OT1oKz
- https://parenting.firstcry.com/articles/anger-during-pregnancy-effects-and-how-to-control-it/