مینی یا میکرو IVF چیست؟

مینی IVF که همچنین با نام تحریک میکرو یا تحریک مینیمال IVF شناخته می‌شود، از نظر روش‌های مورد استفاده در طول درمان به IVF معمولی شباهت دارد.  درست مانند IVF، شما در طول چرخه مینی آی وی اف ، بازیابی تخمک، لقاح تخمک و اسپرم در آزمایشگاه و انتقال جنین نظارت دارید.

آنچه در مینی IVF متفاوت است، مقدار دارویی است که برای تحریک تخمدان‌ها جهت تولید تخمک استفاده می‌شود. با این که هدف IVF عادی تولید تخمک‌های متعدد برای بازیابی است، میکرو IVF از داروهای ضعیف تر یا دوزهای پایین تر داروها برای تولید تنها چند تخمک استفاده می‌کند. همچنین پروسه آن می‌تواند بدون هیچ گونه داروی تحریک کننده تخمدان انجام شود.

از آنجایی که در مینی IVF مقدار کم‌تری از داروهای باروری استفاده می‌شود، هزینه هر چرخه کم‌تر از حالت عادی است و خطر سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) در آن کاهش می‌یابد.

چه افرادی مینی IVF را انتخاب می‌کنند؟

در صورتی که موارد زیر شامل حال شما می‌شوند، مینی IVF ممکن است گزینه بهتری برای شما باشد:

• شما در شرف شروع درمان سرطان باشید و IVF را برای حفظ باروری خود قبل از درمان سرطان انجام می‌دهید و داروهای باروری امکان دارد سرطان شما را تهاجمی‌تر کنند.
• شما هزینه لازم برای IVF معمولی را ندارید که بسیار نسبت به میکرو IVF گران‌تر است.
• شما بیزاری از سوزن دارید. داروهای باروری کم‌تر در مینی IVF به معنای تزریق کم‌تر هستند!
• ذخایر تخمدان پایینی دارید. با ذخیره کم تخمدان، دوزهای بالای داروهای باروری بعید است که مقدار زیادی تخمک تولید کنند و پولی که برای آن داروها خرج می‌شود ممکن است نتیجه‌ای نداشته باشد.
• شما سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دارید و در خطر ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) هستید.

اگر زوجی بخواهند از احتمال تولد چند قلو در طول درمان IUI پیشگیری کنند، ممکن است mini-IVF را انتخاب کنند. در روش IUI، پزشک نمی‌تواند تعداد تخمک‌هایی را کنترل کند که ممکن است بارور شوند. اما در مینی آی وی اف، می‌توانید تصمیم بگیرید که فقط یک یا دو جنین را منتقل کنید. 

یکی دیگر از مزایای میکرو IVF نیز این است که می‌توانید چرخه‌های درمان را پشت سر هم انجام دهید. در این فرآیند، شما نیازی به استراحت ندارید. اگر به دلایل خاصی عجله دارید، ممکن است مینی IVF را به IVF معمولی ترجیح دهید.

داروها

در طول مینی IVF، ممکن است برای تحریک تخمدان‌ها از داروی کلومید به جای گنادوتروپین‌ها استفاده شود. گنادوتروپین ها شامل داروهای تزریقی مانند گونال-اف، فولیستیم و موارد مشابه هستند. ممکن است در مینی  IVF، دوزهای پایین‌تر گنادوتروپین‌ها با هدف تولید تنها چند تخمک در فرآیند جایگزین و استفاده شوند. 

برای برخی از زنان، انجام مینی IVF بدون استفاده از داروهای تحریک تخمک گذاری نیز امکان پذیر است. گاهی اوقات این نوع مینی آی وی اف به عنوان چرخه طبیعی نیز شناخته می‌شود. در صورت وجود هرگونه مشکل در تخمک گذاری که مانع بارداری می‌شود، استفاده از چرخه طبیعی میکرو IVF مناسب نیست، اما ممکن است در مواردی که لوله‌های فالوپ مسدود شده و برخی از موارد ناباروری مردان، انتخاب قابل قبولی باشد. 

علاوه بر داروهای تحریک تخمدان، ممکن است به مصرف یک آنتاگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (مانند آنتاگون و ستروتاید) نیز نیاز داشته باشید که از تخمک گذاری زودرس جلوگیری می‌کنند. زیرا اگر خیلی زود تخمک‌گذاری کنید، تخمک‌ها از بدن خارج نمی‌شوند و IVF نمی‌تواند انجام شود.

فرآیند مینی IVF

چرخه Mini IVF مشابه IVF معمولی شامل رشد فولیکولی یا تخمک، بازیابی و آماده سازی تخمک و اسپرم، لقاح و رشد جنین و انتقال جنین است.

مرحله اول مینی IVF 

تحریک تخمدان

در طول تحریک تخمدان در چرخه میکرو IVF، همه زنان از داروهای مبتنی بر هورمون استفاده می‌کنند که تخمدان‌ها را تحریک می‌کند تا تعداد کمی تخمک با کیفیت بالا تولید کنند (برخلاف IVF عادی که در آن، یک تخمک معمولی هر ماه تولید می‌شود).

اکثر زنان از مقدار کمی از داروهای محرک خوراکی مانند لتروزول (به مدت ۵ روز) همراه با مقدار کمی از داروهای تزریقی مانند آمپول گونال اف، فولیستیم یا منوپیور (به مدت ۱۰ روز) استفاده می‌کنند.

مرحله تحریک تخمدان فرآیند مینی IVF، معمولاً در روزهای دوم تا چهارم سیکل خانم شروع می‌شود.

کل مرحله تحریک تخمدان با یک قرار ویزیت اولیه برای اندازه گیری سطح پایه هورمونی و فولیکولی شروع می‌شود و بعد از آن، هر چند روز یک بار جلسات ویزیت برای نظارت بر پوشش داخلی رحم، رشد فولیکولی و هورمونی انجام می‌شود.

هنگامی که فولیکول‌ها به اندازه مناسب رسیدند، از داروی دیگری برای تقویت بلوغ نهایی تخمک‌ها و زمان بندی مناسب برای بازیابی تخمک استفاده می‌شود.

مرحله دوم مینی IVF 

بازیابی تخمک و بازیابی یا جمع آوری اسپرم 

بازیابی تخمک مهم‌ترین روش در چرخه مینی IVF است. این یک روش سرپایی جزئی است که برای جمع‌آوری تخمک‌های رشد یافته از تخمدان‌های زن انجام می‌شود و ۳۵ ساعت پس از دریافت داروی محرک صورت می‌پذیرد. در طول بازیابی تخمک، پزشک از یک سوزن توخالی کوچک با قابلیت مکش برای جمع آوری تخمک‌ها از فولیکول‌ها استفاده می‌کند.

اسپرم را می‌توان از طریق انزال در یک ظرف استریل آزمایشگاهی در صبح روز بازیابی تخمک جمع آوری کرد، آن را قبل از موعد در مطب منجمد کرد، در محل دیگری منجمد کرد و به مطب ارسال کرد، از اهدا کننده دیگری دریافت کرد، یا با استفاده از روش‌های پیشرفته تر بازیابی اسپرم مانند PESA ،TESA یا TESE جمع آوری کرد.

هنگامی که اسپرم پردازش شد، اسپرم زنده متمرکز باقی مانده برای لقاح به آزمایشگاه جنین شناسی منتقل می‌شود.

 مرحله سوم مینی IVF

لقاح و رشد جنین

همانند IVF معمولی، در مینی IVF نیز تخمک‌ها ممکن است از طریق یکی از این دو روش اصلی بارور شوند:

• لقاح معمولی: اسپرم را در ظرف پتری آزمایشگاهی قرار داده می‌شود و اجازه می‌دهند تا لقاح توسط حرکت طبیعی اسپرم و نفوذ به داخل تخمک انجام شود.
• لقاح با تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI): یک اسپرم تک گرفته می‌شود و با استفاده از یک سوزن توخالی کوچک آن را به تخمک تزریق می‌کنند.

پس از لقاح تخمک، جنین‌های ایجاد شده به مدت ۲ تا ۷ روز (معمولا ۳ تا ۵ روز نیاز است) در محیط‌های تغذیه‌ای رشد می‌کنند که شبیه به محیط داخلی لوله فالوپ هستند.

اگر جنین تا مرحله بلاستوسیست (معمولاً تا روز پنجم) رشد کند، می‌توان آن را از نظر ژنتیکی آزمایش کرد که می‌تواند برای افرادی که در معرض خطر آنیوپلوئیدی هستند (معمولاً سن مادر در سنین بالا)، کسانی که دارای اختلالات ژنتیکی شناخته‌ شده یا ناقل آن هستند و افرادی که به دنبال انتخاب جنسیت فرزندشان هستند، مفید باشد. 

مرحله چهارم مینی IVF 

انتقال جنین

پس از رشد اولیه جنین، یک یا دو جنین دوباره به رحم خانم منتقل می‌شوند به امید این که به لانه گزینی ادامه داده و به رشد خود ادامه دهد. انتقال جنین یک روش بسیار ساده شبیه به روش تلقیح داخل رحمی یا IUI است. فقط این جنین‌ها هستند، نه اسپرم‌ها که در کاتتر قرار می‌گیرند، به آرامی از طریق دهانه رحم وارد می‌شوند و در داخل رحم تخلیه می‌شوند. اگر جنین بچسبد، حاملگی اتفاق می‌افتد.

اگرچه مینی IVF در مقایسه با یک چرخه استاندارد IVF، احتمال موفقیت بسیار کم‌تری دارد، اما هر جنین باقی مانده که به رحم منتقل نشده است را می‌توان فریز کرد و برای انتقال جنین منجمد بعدی استفاده کرد.

درصد موفقیت

میزان موفقیت مینی IVF معمولا کم‌تر از IVF معمولی است، اما این بدین معنا نیست که برای برخی از زوج‌ها انتخاب بهتری به شمار نمی‌رود.

یک مطالعه تجربی تصادفی، درمان IVF معمولی را با مینی IVF مقایسه کرد. این پژوهش علمی با شرکت ۵۶۴ زن ۳۹ ساله یا کم‌تر انجام شد. خانم‌ها به طور تصادفی در گروه مینی IVF یا گروه IVF معمولی قرار گرفتند و به مدت شش ماه تحت درمان قرار داشتند.

در ادامه نتایج این مطالعه را برای شما قرار می‌دهیم:

• ۴۹ درصد از گروه مینی IVF باردار شدند و در نهایت زایمان کردند.
• ۶۳ درصد از گروه IVF معمولی باردار شدند و در نهایت زایمان کردند.
• هیچ یک از افراد گروه مینی IVF به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) مبتلا نشدند.
• ۵.۷ درصد از گروه IVF معمولی دچار سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) شدند.
• گنادوتروپین‌های کم‌تری در گروه مینی IVF استفاده شد که هزینه کلی هر سیکل را کاهش داد.

بر اساس نتایج این مطالعه، میکرو IVF می‌تواند انتخاب خوبی برای زنان در معرض خطر ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) باشد. این مطالعه همچنین نشان داد که تعداد به دنیا آمدن دوقلوها با مینی IVF بسیار کم‌تر از IVF عادی بود. با این حال در این پژوهش، روی بیماران مینی IVF انتقال تک جنینی و روی بیماران IVF معمولی انتقال دوقلو انجام شده بود. مشخص است که اگر به جای یک جنین، دو جنین انتقال دهیم، درصد به دنیا آمدن دوقلو در مینی IVF نیز بیش‌تر خواهد بود.

تحقیقات بیش‌تری لازم است برای مقایسه هزینه کلی بارداری برای مینی IVF و IVF معمولی و تعیین این که آیا شانس به دنیا آمدن چند قلوها واقعاً بین این دو روش متفاوت است، انجام شود.

بعد از ناموفق بودن IVF

آیا بزرگ‌تر همیشه بهتر نیست؟ نه الزاما.

متخصصان توضیح می‌دهند که هدف مینی IVF تولید تخمک با کیفیت است، در حالی که IVF معمولی به دنبال کمیت است. در برخی از زنان، تلاش برای تولید تخمک‌های زیاد ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد و مشکلاتی ایجاد کند. داشتن یک درمان ناموفق IVF معمولی به این معنی نیست که میکرو IVF برای فرد کارساز نخواهد بود.

ناموفق بودن یک چرخه به دلایل متعددی اتفاق می‌افتد. برخی از این دلایل عبارتند از کیفیت پایین تخمک مرتبط با افزایش سن، استرس، محیط نامناسب رحمی که مانع از کاشت تخمک می‌شود، سطوح هورمونی نامناسب و موارد دیگر. 

در بسیاری از موارد، فردی که در یک سیکل معمولی شکست می‌خورد، با یک فرآیند تحریک کم‌تر مانند مینی IVF شانس بهتری برای بارداری خواهد داشت؛ زیرا می‌تواند تخمک‌هایی با کیفیت بالاتر تولید کند.

این موضوع بسته به مورد متفاوت است؛ اما شما نباید تصور کنید که چون یک چرخه با شکست مواجه می‌شود، همه درمان‌ها موفقیت آمیز خواهند بود. مطالعات نشان می‌دهند که زنان می‌توانند با تحریک کم‌تر در طول دوره‌های متعدد موفقیت بیش‌تری داشته باشند. با امتحان کردن یک درمان دیگر، شاهد موفقیت بهتری بوده‌ایم.

هزینه

یکی از بزرگ‌ترین مزایای مینی IVF هزینه کم‌تر برای هر سیکل است.

هزینه لقاح آزمایشگاهی مینی اغلب با قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به IVF استاندارد ارائه می‌شود. با این که درست است که هزینه کل درمان برای یک مینی آی وی اف معمولا کم‌تر از هزینه IVF عادی است، مهم است که دو چیز را به خاطر بسپارید:

• هزینه معاینه انفرادی که توسط کلینیک باروری دریافت می‌شود، به طور کلی یکسان است. کم‌تر شدن هزینه در صورتحساب داروخانه و به دلیل کاهش داروی تجویز شده اتفاق می‌افتد.
• با این که هزینه یک چرخه مینی آی وی اف کم‌تر است، شواهد نشان می‌دهند که ممکن است برای درمان طولانی مدت مقرون به صرفه نباشد. دلیل این موضوع این است که در روش IVF استاندارد، برخلاف مینی IVF، اغلب جنین‌های متعددی طبق پروتکل تولید می‌شوند که می‌توانند برای آینده فریز شوند. بنابراین، در IVF معمولی به جای شروع یک چرخه کاملاً از نو (که اغلب در صورت عدم موفقیت چرخه مینی IVF لازم است) فردی با جنین‌های فریز شده می تواند با قیمت بسیار ارزان‌تر، انتقال جنین یا FET  را انجام دهد.

مقایسه IUI با درمان Mini-IVF

هزینه درمان IUI کم‌تر از مینی IVF است. اما در روش IUI، احتمال تولد چندقلوها بیش‌تر است. 

در مینی IVF، تنها یک جنین منتقل می‌شود. اما در IUI، نمی‌توانید تعداد تخمک‌هایی که بارور می‌شوند را کنترل کنید. همچنین، میزان موفقیت IUI کم‌تر از مینی IVF است.

معایب احتمالی

اگر بعد از چند دوره باردار نشوید، هزینه‌های میکرو IVF در دراز مدت ممکن است بیش‌تر باشد. در IVF معمولی، اگر یک سیکل موفق نباشد، معمولاً باز هم مقداری جنین برای انجماد باقی می‌ماند.

  این جنین‌های فریز شده را می‌توان در طول انتقال جنین منجمد (FET) مورد استفاده قرار داد. اما در مینی IVF، احتمال کم‌تری وجود دارد که جنین باقی مانده‌ای برای سیکل‌های آینده داشته باشید.

همچنین در هنگام استفاده از مینی IVF، خطر نداشتن تخمک برای بارور شدن وجود دارد. هر تخمکی که تولید می شود، طی فرآیند IVF زنده نمی‌ماند. به عنوان مثال در IVF معمولی، اگر ۱۰ تخمک بازیابی شود، ممکن است تنها پنج تخمک بارور شوند. از این تعداد، تنها سه تخمک ممکن است در مرحله انتقال به جنین سالم تبدیل شوند. اگر فقط با دو یا سه تخمک شروع کنید و هیچ یک آن تخمک‌ها بارور نشوند یا به اندازه کافی در مرحله جنینی زنده نمانند تا انتقال داده شوند، کل چرخه را از دست داده‌اید. 

مینی IVF زمانی که به تعداد زیادی تخمک نیاز دارید نیز مناسب نیست. اگر تخمک‌های خود را فریز می‌کنید یا اهداکننده تخمک در حال اهدای تخمک است، باید از داروهای باروری بیش‌تری استفاده کنید تا تعداد تخمک‌های بیش‌تری تولید شوند.

سخن آخر

در مقایسه با IVF معمولی، مینی IVF در هر چرخه هزینه کم‌تری دارد و خطر ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان را کاهش می‌دهد. با این حال، به طور کلی درصد موفقیت بارداری با مینی آی وی اف کم‌تر از IVF عادی است. 

در مقایسه با IUI، میکرو IVF کمی بیش‌تر از IUI هزینه دارد؛ اما میزان موفقیت بارداری را بهبود بخشیده است. همچنین در مقایسه با درمان IUI، احتمال بارداری چند قلو با مینی IVF کم‌تر است.