گفتار درمانی، شیوه درمانی است که توانایی صحبت کردن و استفاده از سایر مهارتهای زبانی را بهبود می‌بخشد. گفتار درمانی به شما کمک می‌کند افکار خود را بیان کنید و بفهمید دیگران چه می‌گویند. هم چنین می‌تواند مهارت‌‌هایی مانند حافظه و توانایی حل مشکلات را بهبود بخشد.
شما با یک آسیب شناس گفتار زبان (SLP یا گفتار درمانگر) کار خواهید کرد تا تمرینات و درمان‌‌هایی را بیابید که نیازهای خاص شما را برطرف کند. برخی از افراد برای صحبت کردن و برقراری ارتباط به کمک نیاز دارند. دیگران برای پردازش و درک بهتر زبان به گفتار درمانی نیاز دارند.
گفتار درمانی می‌تواند به شما در بهبود وضعیت زیر کمک کند:
- مهارتهای زبانی اولیه (به ویژه کودکانی که صحبت کردن و برقراری ارتباط را یاد می‌گیرند).
- امکان استفاده از صدای شما
- درک زبان (چقدر خوب کلمات و زبان را درک می‌کنید).
- تسلط (چقدر خوب و راحت می‌توانید از زبان استفاده کنید).
- وضوح و بیان (چقدر به راحتی می‌توانید آن چه را که می‌خواهید ارتباط برقرار کنید).
با پینو بیبی همراه باشید تا درباره این شیوه درمانی موثر بیشتر بدانید.
گفتار و زبان درمانی چیست؟
مشکلات مربوط به گفتار، زبان، و خوردن یا آشامیدن نیاز به مراقبت ویژه دارند. و زمینه ارائه چنین مراقبت و درمانی، گفتار و زبان درمانی است. متخصصان در این زمینه، گفتار درمانگران (SLT) یا آسیب شناسان گفتار و زبان (SLP) هستند. برای دریافت ایده‌ای از گفتار درمانی، باید بدانیم که این حوزه وسیع است. به بیانی دیگر، محدوده وسیعی از حوزه‌ها را پوشش می‌دهد. مکانیک زبان، مسائل صدا، مسائل بیان و غیره، تنها چند نمونه هستند.
چه زمانی به گفتار درمانی نیاز دارید؟
زمانی که شما یا هر کسی که می‌شناسید با هر یک از مشکلات زیر روبرو هستید، ممکن است به گفتار و زبان درمانی نیاز داشته باشید. به طور کلی‌تر، گفتار و زبان درمانی در مدیریت موارد زیر کمک کننده است:
- نوعی مشکل مربوط به گفتار
- مشکلات مربوط به ارتباطات، و..
- هر گونه چالش مربوط به مصرف غذا و نوشیدنی
این سه ناحیه اصلی دارای انواع فرعی از اختلالات و شرایط هستند. و نحوه کار گفتار درمانگران (SLT) برای هر یک از این مناطق مشکل ساز متفاوت است. اکنون که در مورد گفتار درمانی صحبت کردیم، اجازه دهید انواع رایج مشکلات SLT را بررسی کنیم.
هنگامی که در گفتار مشکلی وجود دارد
چالش‌های رایجی که افراد معمولاً با گفتار با آن مواجه می‌شوند، معمولاً شرایط مربوط به این موارد است:
- روانی
- تولید بیان یا گفتار
- صدا
- رزونانس
- اختلالات شنوایی
- دیزآرتری
اختلالات روانی
وقتی فردی در تلفظ کلمات با سرعت و ریتم منظم با چالش مواجه می‌شود، آن را اختلال روانی می‌نامیم. به عبارت دیگر، اختلالات روانی افراد را از صحبت کردن با یک جریان راحت باز می‌دارد. دو نوع رایج از این اختلالات روانی عبارت هستند از بهم ریختگی و لکنت.
تولید گفتار
نام دیگر مشکلات تولید گفتار «اختلالات بیانی» است. گاهی اوقات فرد در تلفظ کلمات / صداهای خاص با چالش‌هایی مواجه می‌شود. در نتیجه، او آنها را به صورت تحریف شده تلفظ می‌کند. به طور خاص، ما این چالش را به عنوان یک اختلال مفصلی می‌شناسیم.
تولید صدا
سطوح قابل قبول اجتماعی از بلندی صدا، زیر و بمی صدا، لحن، کیفیت و غیره در هنگام صحبت کردن وجود دارد و برخی از اختلالات باعث می‌شود که برخی افراد نتوانند در این محدوده صحبت کنند. به طور خاص مشکلات تولید صدا به عنوان یک وضعیت صوتی شناخته می‌شود. مشکلات تولید صدا ممکن است به دلایل فیزیولوژیکی رخ دهد. به عنوان مثال، ساختار سیستم صوتی و اختلالات عصبی برخی از دلایل رایج مشکلات صوتی هستند.
رزونانس
ساختار حفره بینی و دهان باعث اختلالات رزونانس می‌شود. گاهی اوقات این حفره‌ها دارای انسداد هستند و جریان منظم هوا با انسداد مواجه می‌شود. در نتیجه این انسداد بر کیفیت صدا تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل، گاهی اوقات انرژی خیلی زیاد یا خیلی کم در جریان هوای بینی و دهان وجود دارد. گفتار درمانگران چنین مشکلاتی مانند اختلالات رزونانس را تشخیص می‌دهند.
شرایط شنوایی
بیماری‌های مرتبط با گفتار نیز از اختلالات شنوایی ریشه می‌گیرند. گاهی اوقات کودکان با اختلالات شنوایی به دنیا می‌آیند و گاهی اوقات، علل خارجی منجر به از دست دادن شنوایی می‌شود. معمولاً درمان برای افراد دارای اختلال شنوایی برای توسعه ابزارهای کلامی برای ارتباط کاملاً مفید است. هم چنین به اعضای خانواده در برقراری ارتباط با فردی که با مشکلات شنوایی مواجه است کمک می‌کند.
دیزآرتری
گاهی اوقات، فرد در کنترل ماهیچه‌های تولید کننده گفتار خود دچار مشکل می‌شود. ما چنین حالتی را با نام دیسارتری می‌شناسیم. به طور کلی، بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی، مانند سکته مغزی، مولتیپل اسکلروزیس و غیره، معمولاً عامل بروز دیس آرتری هستند. آفازی یکی دیگر از مشکلات است، افراد مبتلا به آفازی ممکن است در خواندن، نوشتن، صحبت کردن و درک زبان مشکل داشته باشند. اغلب پس از سکته یا آسیب به ناحیه‌ای از مغز که زبان را پردازش می‌کند، ایجاد می‌شود.
هنگامی که مشکلی در ارتباط با زبان یا ارتباط وجود دارد
گفتار درمانی هم چنین به مقابله با انواع مختلف موانع ارتباطی کمک می‌کند. می‌توانیم آنها را به طور کلی به صورت زیر دسته‌بندی کنیم:
- اختلالات بیانی و گفتاری
- اختلالات دریافتی
- اختلالات بیانی
اختلالات بیانی و گفتاری
گفتار درمانی به غلبه بر اختلالات بیانی کمک می‌کند. وقتی فردی در بیان خود با مشکل مواجه می‌شود، این یک اختلال بیانی است. مشکل داشتن در ساخت جملات معنی دار مثال خوبی برای این موضوع است. اختلالات بیانی معمولاً مواردی از چالش‌های رشدی در بدو تولد هستند. علاوه بر این، صدمات خارجی یا تروما نیز منجر به اختلالات بیانی می‌شود.
گفتار درمانی و زبان درمانی می‌تواند برای حل شرایط خواندن و نوشتن مفید باشد. به عنوان مثال، نارساخوانی یا دیسلکسیا. حرفه‌ای‌ها روش‌های درمانی را برای ایجاد صداهای خاص در ابتدا طراحی می‌کنند. سپس به فرد نارساخوان کمک می‌کنند تا صداها را با حروف الفبا مرتبط کند. گفتار درمانگر‌ها برای انجام این تمرین‌ها کلمات را قسمت به قسمت تجزیه می‌کنند.
آپراکسی نوعی دیگر از اختلالات مربوط به گفتار است. افراد مبتلا به آپراکسی می‌دانند چه می‌خواهند بگویند، اما در شکل دادن کلمات مشکل دارند. آنها ممکن است در خواندن، نوشتن، بلع و سایر مهارتهای حرکتی مشکل داشته باشند.
گفتار درمانی و زبان درمانی هم چنین می‌تواند برای افرادی که با مهارتهای ارتباط اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند مفید باشد. به طور کلی، مهارتهای حل مسئله، تمرین‌های حافظه، فعالیتهای مکالمه و غیره، تمرین‌های استاندارد برای این کار هستند.
اختلالات دریافتی
اختلالات دریافتی حوزه دیگری از شرایط ارتباطی است. این اختلالات بر توانایی فرد در درک دیگران و دریافت دستورالعمل تأثیر می‌گذارد. صدمات سر، اختلالات شنوایی، اوتیسم و غیره عامل اختلالات دریافتی هستند.
آفازی نمونه دیگری از شرایط ارتباطی است. در مورد این عارضه اکتسابی، سکته مغزی یا سایر شرایط شایع ترین عامل هستند. آفازی با توانایی فرد در صحبت کردن، درک کردن، خواندن و نوشتن تداخل می‌کند.
وقتی مشکلی در مصرف غذا و نوشیدنی وجود دارد
اگر در پاسخ به سوال «گفتار درمانی چیست.» بگوییم «گفتار درمانی و زبان درمانی مسائل مربوط به تکلم و صحبت کردن را مرتفع می‌سازد.» پاسخ جامع و مناسبی نداده‌ایم چر اکه در کنار آن، گفتار درمانی به مشکلات جویدن، نوشیدن، و بلع نیز کمک می‌کند.
مشکلات خوردن و آشامیدن و چالش‌های گفتاری و ارتباطی اغلب ارتباط نزدیکی با هم دارند. از این رو این همبستگی زیادی بین این دو دسته از اختلالات وجود دارد. به طور کلی، کودکان و بزرگسالان – هر دو گروه، می‌توانند از این مشکلات رنج ببرند.
اشکال رایج مشکلات در مسائل مربوط به خوردن و آشامیدن به شرح زیر است:
- ناتوانی بیمار در حرکت دادن دهان، بنابراین غذا و نوشیدنی به جای پایین رفتن در دهان می‌ماند.
- بیمار هنگام غذا خوردن یا آشامیدن به شدت احساس خفگی می‌کند یا شدیداً سرفه می‌کند.
- خستگی سریع هنگام خوردن یا آشامیدن
- غذا و مایعاتی که از دهان بیمار به بیرون می‌غلتند
- گیر کردن غذا در گلو
- پاکسازی مکرر گلو هنگام مصرف غذا و نوشیدنی
مشکلات عودکننده آشکاری وجود دارد که ناشی از مشکلات خوردن، آشامیدن و بلع است. اما علاوه بر آن، این چالش‌ها با خطرات شدید دیگری همراه هستند. از این رو، توسل زودهنگام به گفتار و زبان درمانی می‌تواند از آسیب‌های زیادی در دراز مدت جلوگیری کند.
چگونه گفتار و زبان درمانی به چالش‌های خوردن، بلع و نوشیدن کمک می‌کند
راه‌های زیادی وجود دارد که گفتار درمانگر می‌تواند مشکلات مربوط به خوردن، بلع و نوشیدن را برطرف کند. اولین قدم، مثل همیشه، تشخیص است. برای این کار، گفتار درمانگر معمولاً موارد خاصی را رعایت می‌کند. سپس او بر این اساس استراتژی ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، او ممکن است مشاهده کند که بیمار هنگام غذا خوردن چگونه می‌نشیند. یا محیط و لوازم غذاخوری، قوام و بافت غذا و …. را ارزیابی می‌کند.
گاهی اوقات راهی برای حل این مسائل می‌تواند به سادگی کار بر روی قوام غذا باشد. متخصصان گفتار درمانگر معمولاً غذا را با مواد مناسب رقیق یا غلیظ می‌کنند. تغییر حاصل در بافت و قوام می‌تواند تفاوت‌های قابل توجهی ایجاد کند.
طراحی و اجرای تمرین‌ها نیز اغلب استراتژی‌های بسیار موثری هستند. متخصص گفتار درمانگر روی طراحی و تسهیل تمرینات ویژه کار می‌کند. این تمرینات شامل حرکات ماهیچه‌ای در ناحیه دهان است. علاوه بر این، کار با لب‌ها و زبان به روش صحیح می‌تواند نتایج عالی را نشان دهد. اغلب به تقویت عضلات و انعطاف پذیری بیشتر آنها کمک می‌کند.
راه دیگری وجود دارد که در آن متخصصان گفتار درمانگر به افراد در این چالش‌ها کمک می‌کنند، آموزش اعضای خانواده افراد است. وقتی افراد نزدیک فرد مبتلا راه‌های درست را درک کنند، همه چیز برای بهتر شدن تغییر می‌کند. برای توضیح، آنها به ایجاد برنامه‌های غذایی مناسب، عادات سبک زندگی و محیطی مناسب کمک می‌کنند. در دراز مدت، این می‌تواند نتایج سریع و جامع را نشان دهد.
گفتار درمانی چگونه کار می‌کند؟
گفتار درمانی با توجه به نیاز گیرنده متفاوت است. برای توضیح، این بستگی به سن آنها، انواع چالش‌ها و غیره دارد. تعاملات منفرد، کلاس‌ها، گروه‌های متمرکز و غیره، برخی از ترتیبات استاندارد برای گفتار درمانی هستند. گفتار درمانگر به طور کلی بهترین ساختارها را با توجه به هر مورد پیشنهاد می‌کند.
گفتار درمانی مداخله اولیه چیست؟
تنظیم کلاس گفتار درمانی
به طور کلی گفتار درمانی در سنین پایین‌تر نتیجه بسیار بهتری دارد. کودکان مبتلا به مشکلات زبانی می‌توانند به تدریج با گفتار درمانی بر چالش‌های خود غلبه کنند. مداخله اولیه معمولاً بهبودهای واضحی را در زندگی اجتماعی آنها نشان می‌دهد.
گفتار درمانی هم چنین می‌تواند مشکلات موجود در سایر اشکال ارتباطی را برطرف کند. به عنوان مثال، نارساخوانی.
گفتاردرمانگران کودکان را از طریق اشکال مختلف ورزش راهنمایی می‌کنند. اینها به آنها کمک می‌کند تا صداهای منحصر به فرد را در کلمات تشخیص دهند. چنین اقداماتی می‌تواند به بهبود عادات مطالعه کودکان منجر شود.
فعالیتهای محبوب طراحی شده برای کار با کودکان عبارت هستند از:
- درگیر کردن کودکان با استفاده از کتاب‌های رنگارنگ و تصاویر
- مدل سازی مکرر تلفظ‌های صحیح برای کمک به دنبال کردن آنها
- تمرینات دهانی ساده
برگزاری آموزش خانواده برای آموزش بهتر اعضای خانواده در زمینه نحوه برقراری ارتباط و غیره.
گفتار درمانی برای بزرگسالان چیست؟
چالش‌های پاتولوژیک همیشه با تشخیص و ارزیابی شروع می‌شود و گفتار درمانی برای بزرگسالان هیچ تفاوتی با آن ندارد. اول از همه، گفتار درمانگر مناطق مشکل خاص را تشخیص می‌دهد. سپس فعالیت‌ها و مداخلات را بر اساس آن طراحی می‌کند.معمولاً گفتار و زبان درمانی برای بزرگسالان سخت‌تر از مداخلات اولیه است. این به این دلیل است که به طور کلی نیاز به تبیین نکات و اصول مجدد بسیار بیشتری دارد. برای کمک به ارتباط شناختی، درمان‌ها فعالیتهای تقویت کننده شناخت را انتخاب می‌کنند. به عنوان مثال، تمرینات حل مسئله، فعالیتهای حافظه و غیره.
گاهی اوقات سکته مغزی باعث ایجاد چالش‌های شناختی – ارتباطی می‌شود. بنابراین تمرینات بر توانبخشی حافظه، بازیابی بیان، بازیابی واژگان و غیره تمرکز دارند. گاهی اوقات بزرگسالان برای تقویت اعتماد به نفس و مهارتهای ارائه از گفتار و زبان درمانی استفاده می‌کنند. به طور کلی، کوچینگ صدا پاسخ محبوب به چنین نیازهایی است. گفتار درمانگر ابتدا ماهیت صدا را تشخیص می‌دهد. سپس صداها و آهنگ‌ها را برای تصحیح هدف قرار می‌دهند و بر این اساس تمرینات را تسهیل می‌کنند.
برای مسائل مربوط به گفتار، درمانگران با هدف قرار دادن حوزه‌های مشکل آواشناسی شروع می‌کنند. سپس آنها ابتدا تمرینات مکرر آن صدا را انجام می‌دهند. پس از غلبه بر چالش مربوط به صدا تا حدی، درمانگر کلمات را هدف قرار می‌دهد. به طور مشابه، پس از کار بر روی کلمات، درمانگر به آنها کمک می‌کند تا جملات موفقی بسازند.
آیا گفتار درمانی واقعاً نتیجه بخش است؟
پاسخ به این سوال، در کمال صداقت، بله است. اما این یک بله ساده نیست. به بیان دیگر، میزان موفقیت به شدت به نوع اختلال و زمان مداخله بستگی دارد. اما، تشخیص درست و زمان بندی همه چیز را تغییر می‌دهد. وقتی این اتفاق می‌افتد، احتمال موفقیت به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
دریافت زودتر درمان‌ها به بیمار کمک می‌کند تا به نتایج سریع و موثری دست یابد. اما نگه داشتن چشم انداز باز در اینجا ضروری است. گفتار درمانی گلوله‌های نقره‌ای نیستند که مانع را از بین ببرند. اما با درمان‌های منظم و مناسب، این اختلال بیشتر تحت کنترل قرار می‌گیرد.
تعامل بین سوژه و درمانگر نیز یک عامل مهم است. برای افراد درگیرتر، گفتار درمانی نتایج موثرتری را نشان می‌دهد. و مشارکت بهتر به اشتراک یک رابطه با کیفیت با گفتار درمانگر بستگی دارد.
گفتار درمانی چه مزایایی دارد؟
گفتار درمانی فواید زیادی دارد، از جمله:
- بهبود عزت نفس
- افزایش استقلال
- بهبود توانایی درک و بیان ایده‌‌ها، افکار و احساسات
- آمادگی مدرسه برای کودکان خردسال
- افزایش کیفیت صدا
- مهارتهای اولیه زبان
- عملکرد بهتر بلع
- بهبود کیفیت زندگی
چگونه بفهمم به گفتار درمانی نیاز دارم؟
اگر پزشک شما مشکوک باشد که شما یا فرزندتان دچار اختلال گفتاری هستید، چند غربالگری اولیه را توصیه می‌کند. این آزمایشات به تعیین علت اساسی هر گونه مشکل ارتباطی کمک می‌کند.
به عنوان مثال، اگر کودک شما در برقراری ارتباط مشکل دارد، ارائه دهنده مراقبت‌‌های بهداشتی شما ممکن است کودک شما را برای آزمایش شنوایی به یک متخصص شنوایی شناس ارجاع دهد. اگر فرزند شما تست شنوایی را قبول کند، ممکن است نیاز داشته باشد با یک آسیب شناس گفتار و زبان یا گفتار درمانگر کار کند.
چه مدت طول می‌کشد تا گفتار درمانی عمل کند؟
پاسخ به این سوال نیز این است: «بستگی دارد.» در حین یادگیری در مورد گفتار درمانی، در مورد حوزه‌های مختلفی که گفتار درمانی پوشش می‌دهد، توضیحاتی ارائه کردیم. بنابراین مدت زمانی که لازم است تا گفتار درمانی وارد عمل شود، متفاوت است.
گفتار درمانی و زبان درمانی طیف گسترده‌ای از مشکلات را برطرف می‌کند. مشکلات می‌تواند ریشه در انواع مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، رشد مغز، آسیب‌ها، بیماری‌ها یا شرایط اکتسابی و غیره. پدیده‌های روانی و مکانیسم‌های فیزیولوژیکی نیز از دلایل رایج هستند. بنابراین هیچ روش یا چارچوب زمانی خاصی وجود ندارد که گفتار درمانگر در آن کار کند.
اما، می‌توانیم عواملی را که زمان مورد نیاز برای موفقیت به آنها بستگی دارد به موارد زیر فهرست کنیم:
- سن فردی که درمان می‌کند
- نوع بیماری یا اختلال
- گفتار درمانگر (SLT) چقدر زود معرفی شده است
- تجربیات اولیه کودکی
- عوامل ژنتیکی یا بیولوژیکی
- تاریخچه پزشکی
- سازگاری که درمان با آن ادامه یافته است.
به طور خلاصه، به موقع بودن، تشخیص زودهنگام و سازگاری فاکتورهای مهم در تعیین میزان موفقیت گفتار درمانی هستند. اینها کلیدهای دستیابی به نتایج خوب از گفتار و زبان درمانی هستند.
چه فعالیت‌‌هایی در گفتار درمانی انجام می‌شود؟
برای کودکان، گفتار درمانی معمولاً شامل بازی است، مانند فعالیتهای توالی یا بازی‌‌های رومیزی مبتنی بر زبان.برای بزرگسالان، گفتار درمانی معمولاً بر بهبود یا بازسازی مجموعه مهارتهای خاصی مانند تقویت هماهنگی بین مغز و دهان شما متمرکز است.
چند نمونه از فعالیتهای گفتار درمانی عبارت هستند از:
- تمرینات زبان و دهان: گفتار درمانگر تمرینات و حرکاتی را به شما نشان می‌دهد که باعث تقویت دهان و زبان شما می‌شود. این تمرینات به آموزش زبان شما کمک می‌کند تا در الگوهای هماهنگ حرکت کند.
- حرکات صورت: کنترل حالت صورت می‌تواند به بهبود مهارتهای حرکتی شما کمک کند. ممکن است درمانگر از شما بخواهد که لبخند بزنید یا لب‌‌هایتان را جمع کنید، سپس صورتتان را شل کنید.
- خواندن با صدای بلند: اگر اختلال گفتاری شما را از حرکت صحیح دهان و زبان باز می‌دارد، خواندن با صدای بلند می‌تواند ارتباط بین مغز و دهان شما را تقویت کند.
- بازی با کلمات: مطالعات نشان داده است که بازی‌‌های حافظه، جستجوی کلمات و جدول کلمات متقاطع می‌توانند عملکرد شناختی را حفظ کرده و مهارتهای تفکر را بهبود بخشند.
چه کسانی گفتار درمانگر (SLT) یا آسیب شناس گفتار و زبان (SLP) هستند؟
سوال واضحی که پس از یادگیری گفتار درمانی مطرح می‌شود این است که متخصصان این رشته چه کسانی هستند؟ متخصصان این حوزه را به عنوان درمانگر گفتار و زبان (SLT) شناخته می‌شوند. متخصصان آسیب شناسی گفتار و زبان (SLP) اصطلاح رایج دیگری است. SLTها شرایط مربوط به گفتار و زبان را تشخیص و درمان می‌کنند.
سخن آخر
گفتار درمانی یک موضوع روزمره نیست که ما معمولاً درباره آن فکر یا صحبت کنیم. اما گفتار و زبان درمانی واقعاً قدرت تغییر زندگی را دارد. با نگاهی دقیق‌تر این مسئله را احساس خواهید کرد. توانمندسازی فردی برای صحبت کردن، برقراری ارتباط، یا خوردن و نوشیدن می‌تواند بسیار معنادار باشد.
گفتار درمانی به کودکان و بزرگسالان کمک می‌کند تا مهارتهای ارتباطی و زبانی خود را بهبود بخشند. مهم نیست که چه چیزی بر توانایی شما در صحبت کردن یا برقراری ارتباط موثر تأثیر می‌گذارد، گفتار درمانی می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
اگر شما یا فرزندتان در برقراری ارتباط مشکل دارید، از پزشک خود در مورد برنامه ریزی ارزیابی با آسیب شناس گفتار زبان بپرسید. گفتار درمانی می‌تواند استقلال، اعتماد به نفس و کیفیت زندگی بهتری به شما بدهد. گفتار درمانی به زمان، تلاش و تمرین نیاز دارد. صبور باشید و برای تمام پیشرفت‌‌هایی که دارید به خودتان اعتبار بدهید. موفقیت‌‌های خود را جشن بگیرید و اگر احساس می‌کنید در حال ناامیدی هستید با گفتار درمانگر خود صحبت کنید.