چگونه به بچه‌ها کمک کنیم نسبت به نوزاد جدید احساس مثبت کنند و از رفتارهای مشکل دار اجتناب کنند؟ این سوال همه والدینی است که قرار است به زودی عضو جدید به خانواده آنها اضافه شود.
آوردن یک نوزاد جدید به خانواده می‌تواند برای یک برادر یا خواهر بزرگتر هم هیجان انگیز و هم چالش برانگیز باشد. نحوه صحبت کردن به فرزندان در مورد خواهر و برادرهای جدید و آماده سازی آنها برای تغییرات در زندگی خانوادگی بسته به تفاوت سنی متفاوت است، اما برخی از قوانین کلی وجود دارد که کارشناسان توصیه می‌کنند بهترین محیط ممکن را برای خانواده در حال گسترش خود ایجاد کنید.
ممکن است از داشتن فرزند دوم در راه هیجان زده باشید، اما جنبه مثبت یک نوزاد جدید که می‌خواهد بزرگ شود و سعی می‌کند اسباب‌بازی‌های فرزند بزرگتر شما را بدزدد، برای آنها واضح نباشد. بزرگ کردن بچه‌ها کار آسانی نیست و خواهر و برادرهای بزرگتری که نسبت به فرزند جدید حسادت می‌کنند نیز کار را سخت‌تر می‌کند. آماده کردن کودکان بزرگتر از قبل و کمک به آنها که احساس کنند در این فرآیند مشارکت دارند، می‌تواند به یک زندگی خانوادگی آرام و شاد کمک کند. با پینو بیبی همراه باشید تا راهکارهای موثر آماده‌سازی جو خانواده برای پذیرش نوزاد جدید را بیاموزید.
چه زمانی و چگونه به کودک خود بگویید
هر چه زمان بیشتری برای عادت کردن فرزندتان به ایده نوزاد جدید داشته باشد، بهتر است. هنگا‌می که مادر، باردار است، کارشناسان معتقدند که بهتر است به محض این که علائم رشد جنین تظاهر کرد به کودک خود بگویید که نوزاد جدید در راه است. با این حال، اگر یک زن باردار تهوع صبحگاهی را تجربه می‌کند یا فرزند بسیار خردسالی دارد که نمی‌تواند آن طور که قبلاً عادت دارد به او رسیدگی کند، والدین ممکن است بخواهند زودتر به فرزند بزرگتر خود اطلاع دهند. مندی سیلورمن، روانشناس بالینی، می‌گوید: «همیشه بهتر است صادق باشیم و از مضطرب کردن بچه‌ها در مورد اتفاقی که می‌افتد اجتناب کنیم.» پس خیلی منتظر نمانید تا به فرزندتان واقعیت را بگویید.
دکتر سیلورمن می‌افزاید، اگر خانواده در حال پذیرش یا استفاده از رحم اجاره‌ای باشند، ممکن است نوزاد آینده به طور مشهودی مشخص نباشد، «اما قطعاً لازم است که صحبت درباره ورود عضو جدید خانواده را زودتر شروع کنید».
دکتر سیلورمن تأکید می‌کند که والدین باید تا حد امکان به بچه‌ها زمان بدهند تا همه سؤالات مورد نیازشان را بپرسند، اما همچنین باید با هر یک از والدین وقت بیشتری برای تنهایی داشته باشند. او می‌گوید: «نکته کلیدی در اینجا این است که والدین باید نشان دهند که این یک اتفاق مثبت برای یک خانواده است.» فراموش نکنید این یک تغییر است و تغییر – چه خوب باشد چه بد – چیزی است که عادت کردن به آن زمان می‌برد.
از کلمات مثبت استفاده کنید
زبانی که برای توضیح این تغییرات به فرزندتان استفاده می‌کنید باید از نظر رشد و سن مناسب باشد. بر تغییر مثبت و خوشایند و همه چیزهای عالی که یک نوزاد جدید برای خانواده به ارمغان می‌آورد تاکید کنید. دکتر سیلورمن پیشنهاد می‌کند، والدین جمله خود را این گونه آغاز کنند: «یک نفر دیگر برای دوست داشتن وجود دارد». «عضو جدیدی به خانواده اضافه می‌شود که بتوان با او وقت گذراند. تماشای نوزاد در حال انجام کارهای جدید و آموزش دادن چیزهایی به او لذت بخش خواهد بود. زمانی که یک نوزاد جدید به دنیا بیاید، تعطیلات خاصتر می‌شود.»
شرایط را توضیح دهید اما زیاده روی نکنید
در حالی که شما می‌خواهید بر همه چیزهای مهم در مورد داشتن یک برادر یا خواهر کوچک جدید تأکید کنید، بچه‌های بزرگتر نیز باید چیزهایی را بدانند که دشوار خواهد بود. تا جایی که برای فرزندتان مناسب است، خاص باشید. ممکن است به آنها بگویید که بچه‌ها کار زیادی دارند. «آنها نمی‌توانند کارها را به تنهایی انجام دهند. آنها نمی‌توانند خودشان را تغذیه کنند. آنها به کسی نیاز دارند که پوشک آنها را عوض کند. ممکن است شب بیدار شوند. آنها گریه می‌کنند و ….. دکتر سیلورمن می‌گوید این می‌تواند آزاردهنده باشد. اما به فرزند بزرگتر خود اطمینان دهید که هر کاری که می‌توانید انجام خواهید داد تا کودک را ساکت و شاد نگه دارید و در اسرع وقت یک برنامه خواب منظم داشته باشید و همچنین این که قرار است زمانی را برای گذراندن با آنها اختصاص دهید.
زمان خاصی را برای گذراندن با هم در نظر بگیرید
یکی از کارهایی که می‌توانید با کودک در هر سنی انجام دهید تا به او کمک کنید تا احساس اطمینان و امنیت کند این است که مراسمی را (حتی اگر فقط چند دقیقه زمان بازی یا مطالعه باشد) برپا کنید که هر یک از والدین می‌توانند قبل از تولد نوزاد جدید با او انجام دهند و این روال پس از آمدن خواهر و برادر جدید ادامه یابد.
کریستین کاروترز، دکترا، روانشناس بالینی، می‌گوید: «چیزی مثل یک جایگاه ثابت، جایی که کودک درک کند، این چیزی است که قبل از خواهر یا برادرم داشتم و بعد از خواهر و برادرم می‌توانم آن را داشته باشم. مامان و بابا از این زمان برای من محافظت کردند».
کودکان بزرگتر را در این فرآیند مشارکت دهید
درگیر کردن فرزندان بزرگتر خود در آماده سازی برای ورود نوزاد جدید به آنها کمک می‌کند تا بیشتر احساس کنند که در تغییر و رشد در خانواده نقش دارند. برخی از خانواده‌ها کودکان بزرگتر را در تزئین اتاق کودک جدید یا انتخاب اسباب بازی برای خواهر و برادر جدید خود مشارکت می‌دهند. دکتر سیلورمن می‌افزاید: «بعضی از خانواده‌ها فرزندان دیگر خود را برای انتخاب نام دعوت می‌کنند. ممکن است کودک بخواهد نوزاد جدید با نام یکی از شخصیت‌های فیلم مورد علاقه‌اش دیزنی نامگذاری شود. اگر انتخاب خوبی است تردی نکنید. اما اگر با معیارهای شما سازگار نیست نام‌های دیگری را پیشنهاد دهید و سعی کنید با گفتگو کودک را قانع کنید. از کودک بخواهید که تصویر کودک آینده را نقاشی کند و به او کمک کنید تا نام عضو جدید خانواده را روی نقاشی خود یادداشت کند.
پسرفت و سایر رفتارهای رایج
حتی بچه‌هایی که بهترین آمادگی را دارند ممکن است ناگهان شروع به تقلید رفتارهای بچه‌گانه و سنین پایین‌تر کنند و به دنبال نوع توجهی باشند که خواهر یا برادر جدیدشان می‌گیرد. برای مثال، ممکن است کودکی که رفتن به توالت را آموخته است شلوارش را خیس کند یا بخواهد دوباره پوشک بپوشد یا تقاضای شیشه شیر کند. دکتر کاروترز می‌گوید: «این کاملاً طبیعی است که کودکان در هنگام تولد نوزاد جدید، رفتارهای واپس‌گرایانه داشته باشند». این روشی است که کودکان برای اطمینان از این که والدینشان آگاه هستند که او هنوز به آنها نیاز دارند و به آنها کمک می‌کند تا توجهی را که می‌خواهند به خود جلب کنند».
کودکان بزرگتر و در سن مدرسه احساس انصاف و برابری قوی‌تری دارند، بنابراین ممکن است درک نکنند که چرا با یک کودک متفاوت از کودک دیگر رفتار می‌شود، حتی اگر نوزاد نیازهای متفاوتی داشته باشد، و این می‌تواند باعث شود آنها رفتار نامطلوبی داشته باشند.
برای کمک به آنها احساس ارزشمندی، می‌تواند خوب باشد که به کودکان بزرگتر وظایفی که از نظر رشدی برای آنها مناسب است را به آنها واگذار کنید که به آنها احساس خاص بودن بدهد. هم چنین خوب است که رفتارهای مثبت بالغی را که کودک نشان می‌دهد تحسین کنید.
برای اقامت در بیمارستان خود را آماده کنید
ممکن است کودک شما وقتی به بیمارستان می‌روید گیج شود. به او توضیح دهید که چند روز دیگر با نوزاد جدید بر‌می‌گردید. فرزند شما ممکن است از غیبت شما نگران باشد یا به سادگی کنار گذاشته شود، بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده یا دوستی برای مراقبت از فرزند شما آمده است، باید امیدوار باشید که آن شخص بتواند سعی کند این زمان را برای او خاص کند. اگر روال‌های مهمی وجود دارد که فرزندتان روی آن حساب می‌کند، ایده خوبی است که آن اطلاعات را زودتر با همراه و مراقب فرزندتان به اشتراک بگذارید. اگر کودک به اندازه کافی بزرگ شده است، به او اجازه دهید تا نوزاد جدید را در بیمارستان ملاقات کند.
بعد از آمدن نوزاد جدید
به این فکر کنید که چگونه کودک خود را در برنامه‌های روزمره مربوط به نوزاد جدید درگیر کنید. شما فرزندتان را بهتر می‌شناسید. دکتر سیلورمن می‌گوید: «یک کودک ممکن است واقعاً دوست داشته باشد در تمیز کردن کمک کند و کودک دیگر دوست داشته باشد که نوزاد جدید را در آغوش بگیرد. بنابراین، ممکن است در طول زمان شیر دادن فرزند دیگر شما کنارتان بنشیند و شما و حتی نوزاد جدید را بغل کند. کودک دیگری ممکن است آن کسی باشد که پیش‌بند کودک را ببندد یا روی چهارپایه بایستد و به تعویض پوشک کمک کند یا حوله را در زمان حمام نگه دارد.
آماده سازی کودکان در سنین مختلف
- آماده سازی کودکان در سن ۱ تا ۲ سالگی
بچه‌هایی که در این سن هستند، ممکن است «ندانند» که داشتن یک برادر یا خواهر جدید برایشان چه معنایی دارد. اما همچنان باید در مورد نوزاد جدید با هیجان صحبت کنید. به کتاب‌های تصویری در مورد یک نوزاد جدید نگاه کنید. این کتاب‌ها کودک شما با کلماتی مانند «خواهر»، «برادر» و «نوزاد» آشنا می‌کند.
وقتی نوزاد جدید به دنیا می‌آید، برای فرزند بزرگتر خود کار خاصی انجام دهید. این می‌تواند به معنای بردن آنها به مکانی خاص، گذراندن وقت با پدربزرگ و مادربزرگ یا یک هدیه کوچک باشد.
حتی می‌توانید اجازه دهید که فرزندتان قبل از تولد نوزاد کودک را به نامی که دوست دارد صدا کند و با او صحبت کند. از فرزندتان بخواهید که دستش را روی شکم شما بگذارد و با جنین درون شکم‌تان صحبت کند و او را به نام صدا بزند. این کار برای تحکیم روابط بین فرزندان بسیار موثر و مفید است.
- آماده سازی کودکان در سن ۲ تا۴ سالگی
در این سن، بچه‌ها وقتی صحبت از والدینشان به میان می‌آید، تمایل دارند که خیلی اهل قلمرو و انحصارطلب باشند و ممکن است ایده اشتراک‌گذاری توجه شما با فرزند جدید را دوست نداشته باشند. آنها همچنین ممکن است نسبت به تغییرات خانواده حساس‌تر از آن چیزی باشند که تصور می‌کنید و شاید تعجب کنید که کودکی به این کوچکی چطور اینقدر نسبت به شما به عنوان والدینش تعصب دارد. دکتر کاروترز می‌گوید: «من فکر می‌کنم برای یک کودک ۲ تا ۴ ساله، ساده‌ترین راه برای صحبت در مورد آن این است که بگوییم خانواده در حال رشد است. توضیح دهید که قرار است فرد جدیدی به خانواده بیاید و او یک برادر یا یک خواهر خواهد داشت».
سپس، دکتر کاروترز می‌گوید: «من آن را به یک برنامه تلویزیونی، کارتون، فعالیت یا کتابی پیوند می‌دهم که در جایی که یک خواهر یا برادر جدید یا یک خواهر یا برادر کوچک‌تر وجود دارد، از آن لذت ببرند. کتاب‌های تخته‌ای و کتاب‌های مصور در مورد نوزادان جدید چیز خوبی برای اضافه کردن به مراسم معمول قبل از خواب هستند. این به ایجاد ارتباط مثبت با عباراتی مانند «کودک جدید» و «برادر کوچک» یا «خواهر کوچک» کمک می‌کند.
روش دیگری که دکتر کاروترز پیشنهاد می‌کند، خرید یک عروسک مخصوص برای کودک بزرگتر است که آنها بتوانند در آغوش گرفتن و مراقبت از نوزاد را تمرین کنند.
- آماده سازی کودکان در سن ۴ تا ۶ سالگی
دکتر کاروترز توصیه می‌کند که به بچه‌های این سن توضیح دهید که: «چیزهای سرگرم کننده‌ای در مورد نوزادان وجود دارد مثلاً می‌توانید با او بازی کنید اما کودک به کمک مادر یا پدر نیز نیاز دارد. بنابراین، ممکن است به نظر برسد که مامان و بابا بیشتر با نوزاد وقت می‌گذراند، اما مادر و بابا همه را یکسان دوست دارند.»
استفاده از فیلم‌ها و انیمیشن‌ها ابزار مناسبی برای ایجاد آمادگی ذهنی در فرزندان ۴ تا ۶ ساله هستند. مثلاً در کارتون مجموعه قصه‌های آرتور، قسمتی وجود دارد که ارتور منتظر آمدن خواهر کوچکش است. خوبی کارتن‌ها و انیمیشن‌ها این است که غیرمستقیم مفاهیم زیادی را به کودک منتقل می‌کنند و شما می‌توانید واکنش‌های احساسی کودک هنگام تماشای انیمیشن را زیر نظر بگیرید تا بتوانید برنامه آماده سازی قوی‌تری را پیش بینی کنید.
آماده سازی کودکان در سن مدرسه
به فرزندتان به زبانی که می‌تواند بفهمد بگویید چه اتفاقی می‌افتد. توضیح دهید که داشتن یک نوزاد جدید چه معنایی دارد و چه تغییراتی ممکن است بر آنها تأثیر بگذارد و این تغییرات هم جنبه مثبت دارند و هم گاهی چندان خوب نیستند.
از فرزند بزرگتر خود بخواهید تا وسایل را برای نوزاد جدید آماده کند. شاید بتوانند به انتخاب لباس یا کتاب کمک کنند یا اتاق کودک را مرتب کنند. هر کاری که انجام می‌دهند، به آنها بگویید که واقعاً از کمک آنها قدردانی می‌کنید و آنها خواهر یا برادر بزرگ مهربان و مسئولیت‌پذیری هستند.
راهبرد دیگری که دکتر سیلورمن پیشنهاد می‌کند این است که فرزند بزرگتر وقت خود را با خانواده دیگری با یک نوزاد بگذراند و شاید حتی با نظارت بزرگسالان، یاد بگیرد که چگونه نوزاد را در آغوش بگیرد و به آرا‌می نوزاد را لمس کند.
تمرین با عروسک می‌تواند برای بچه‌های بزرگتر نیز مفید باشد. دکتر سیلورمن می‌گوید: «من اخیراً این کار را در جلسه‌ای با یکی از بچه‌هایم انجام دادم که در تابستان امسال منتظر یک خواهر است. من به او نکات کوتاهی دادم، مانند نحوه در آغوش گرفتن نوزاد. حتی از او خواستم که عروسک بچه را روی کاناپه نگه دارد و بالش زیر بغلش باشد، و بعد از آن خیلی هیجان زده شد که همه چیزهایی را که در مورد برادر بزرگ بودن یاد گرفته به مادرش بگوید.»
سخن آخر
یک نوزاد جدید شادی‌ها و چالش‌هایی را برای یک خانواده به ارمغان می‌آورد. شما هیجان زده هستید، اما ممکن است از این که فرزندان بزرگترتان چگونه به نوزاد تازه متولد شده چه واکنشی نشان خواهند داد، نگران باشید. انواع و اقسام سؤالات در ذهن شما چرخ می‌زنند: چگونه باید به فرزندان بزرگترمان بگوییم که قرار است یک برادر یا خواهردار شوند؟ آیا آنها به نوزاد جدید حسادت خواهند کرد؟ چگونه می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا با هم کنار بیایند؟ در این مقاله سعی کردیم تا به این سوالات پاسخ دهیم.
تولد یک نوزاد جدید می‌تواند تغییرات زیادی را در خانواده ایجاد کند. والدین انرژی زیادی را صرف آماده سازی می‌کنند و پس از تولد نوزاد، بیشتر توجه خانواده شامل مراقبت از نوزاد است. تحمل همه این تغییرات برای خواهر و برادرهای بزرگتر می‌تواند سخت باشد. برای آنها عادی است که نسبت به نوزاد تازه متولد شده احساس حسادت کنند و با رفتارهای غیرمنتظره به این تحول واکنش نشان دهند. اما والدین می‌توانند بچه‌ها را برای اضافه شدن به خانواده آماده کنند. بحث در مورد بارداری با عباراتی که برای بچه‌ها منطقی است، ایجاد برخی هماهنگی‌ها، و قرار دادن بچه‌ها در مراقبت از نوزاد می‌تواند کار را برای همه آسان‌تر کند.