افراد در سراسر جهان نوشیدنی‌های انرژی زا می‌نوشند تا عملکرد ورزشی خود را بالا ببرند و تمرکز ذهنی و هوشیاری را در خود افزایش دهند. برخی نیز فقط به این دلیل که طعم این نوشابه‌ها را دوست دارند، از آن‌ها استفاده می‌کنند. اما اگر باردار باشیم، آیا می‌توانیم نوشیدنی‌های انرژی زا مصرف کنیم؟
کارشناسان توصیه می‌کنند در دوران بارداری از مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا به دلیل محتوای بالای کافئین و سایر مواد تشکیل دهنده آن‌ها خودداری کنید. علاوه بر این، اکثر شرکت‌های تولید کننده نوشیدنی انرژی زا اطلاعات کمکی را روی برچسب محصولات خود قرار می‌دهند و افرادی که باردار یا در حال شیردهی به نوزاد هستند را از مصرف آن منع می‌کنند.
در این مقاله در مورد رایج ترین مواد تشکیل دهنده نوشیدنی‌های انرژی زا صحبت خواهیم کرد و توضیح می‌دهیم که چرا باید در دوران بارداری از نوشیدن آن‌ها خودداری کنید.
نگرانی‌ها در مورد سلامت نوشیدنی‌های انرژی زا در بارداری
در دوران بارداری، جفت در رحم شما رشد می‌کند و از طریق بند ناف غذا و اکسیژن را به جنین شما می‌رساند. مواد مغذی موجود در غذایی که می‌خورید، از جمله مواد موجود در نوشیدنی‌های انرژی زا به کودک شما منتقل می‌شوند.
با این که تحقیقاتی بر روی مصرف موادی مانند کافئین در بارداری انجام شده است، محققان از تمام اثرات مواد موجود در نوشیدنی‌های انرژی زا بر مادران باردار اطلاعی ندارند. از آنجایی که نوشیدنی‌های مختلف انرژی زا حاوی مقدار متفاوتی از مواد تشکیل دهنده هستند ، بررسی و آزمایش هر محصول نوشیدنی انرژی زا به صورت جداگانه غیر ممکن خواهد بود (نیازی به گفتن نیست که انجام این آزمایشات بر روی زنان باردار از نظر اخلاقی نیز درست نیست).
با همه این حرف‌ها، متخصصان به طور کلی موافق هستند که انواع نوشیدنی‌های انرژی زا در دوران بارداری بی خطر نیستند.
استرس اکسیداتیو
در مطالعاتی که بر روی موش‌های باردار انجام شد، در طول بارداری به طور روزانه مقدار کمی نوشیدنی انرژی زا داده می‌شد، موش‌های تازه متولد شده استرس اکسیداتیو (زمانی که رادیکال‌های آزاد باعث رسیدن آسیب سلولی و بافتی می‌شوند)، آسیب بافتی و اضطراب داشتند.
با این که این مطالعه بر روی حیوانات انجام شده، محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا در دوران بارداری و شیردهی می‌تواند تاثیر منفی بر انسان‌ها نیز داشته باشد.
سطح بالای کافئین
آکادمی تغذیه و رژیم غذایی آمریکا، نوشیدنی‌های انرژی زا را هرگونه نوشیدنی حاوی محرک یا ویتامین‌هایی می‌داند که برای بالا بردن انرژی افراد در نظر گرفته شده است. با توجه به خطرات شناخته شده سطح بالای کافئین در دوران بارداری و خطرات ناشناخته سایر مواد در دوران بارداری، متخصصان توصیه می‌کنند که از مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا در دوران بارداری خودداری کنید.
بنا به گفته متخصصان، مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا در دوران بارداری توصیه نمی‌شود؛ زیرا این نوشیدنی‌ها ممکن است حاوی سطح بالای کافئین و سایر موادی باشند که برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. نوشیدنی‌های انرژی زا همچنین توسط سازمان غذا و دارو نظارت نمی‌شوند؛ زیرا در دسته مکمل‌های غذایی قرار می‌گیرند. به همین دلیل میزان مکمل‌ها در آن‌ها ثابت نیست و ممکن است حاوی موادی باشند که بر روی برچسب محصول ذکر نشده است.
واکنش‌های قلبی عروقی
مطالعات بسیاری واکنش‌های قلبی عروقی را در افرادی که نوشیدنی‌های انرژی زای شیرین را می‌نوشند بررسی کرده‌اند. با این حال، نتایج این مطالعات بسته به نوع نوشیدنی انرژی زا و ابزار اندازه گیری مورد استفاده متفاوت است.
برخی از مطالعات، بالا رفتن فشار خون سیستولیک و افزایش ضربان قلب را پس از مصرف نوشیدنی انرژی زا ثبت کرده‌اند. بررسی عوارض نامطلوب سلامتی مرتبط با مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا در سال ۲۰۱۵ نشان داد که بیش از ۵۰ درصد گزارش‌های موردی مربوط به واکنش‌های قلبی عروقی است.
اگرچه این مطالعات بر روی افراد باردار انجام نشده است، اما واکنش‌های قلبی عروقی در دوران بارداری نگران کننده است و بنابراین، عاقلانه است که از مصرف محرک‌هایی مانند نوشیدنی‌های انرژی زا در دوران بارداری خودداری کنید.
خلاصه
کارشناسان توصیه می‌کنند که در دوران بارداری از مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا خودداری کنید؛ زیرا این نوشیدنی‌ها به طور کلی حاوی سطح بالایی از کافئین و سایر محرک‌ها هستند که ممکن است باعث ایجاد استرس، افزایش فشار خون و ضربان قلب شوند.
مقایسه نوشیدنی‌های انرژی زا نسبت به نوشیدنی‌های ورزشی
نوشیدنی‌های انرژی زا معمولاً در کنار نوشیدنی‌های ورزشی در سوپر مارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای به نمایش گذاشته می‌شوند. با این حال، این دو نوشیدنی با یکدیگر متفاوت هستند و نباید نوشیدنی‌های انرژی زا را با نوشیدنی‌های ورزشی اشتباه بگیرید.
نوشیدنی‌های ورزشی
- فاقد کافئین
- برای هیدراته کردن و تعادل الکترولیت
- از کم آبی بدن جلوگیری می‌کنند
نوشیدنی‌های انرژی زا
- سطح بالای کافئین
- برای افزایش انرژی و هوشیاری
- می‌توانند کم آبی بدن را شدیدتر کنند
بنابراین همیشه مهم است که برچسب این محصولات را بشناسید و قبل از مصرف، برچسب تمام نوشیدنی‌ها را بخوانید.
کدام مواد تشکیل دهنده نوشیدنی‌های انرژی زا در بارداری مضر هستند؟
مواد تشکیل دهنده نوشابه‌های انرژی زا بسته به شرکت سازنده آن متفاوت است. علاوه بر این، بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی تعدادی از مواد هستند که ترکیب آن‌ها انرژی ایجاد می‌کنند. مشکل این ترکیبات این است که تعیین این که کدام مواد می‌توانند علائم نامطلوب در بدن ایجاد کنند دشوار است. بنابراین خواندن دقیق برچسب این محصولات حتی زمانی که باردار نیستید، مهم است.
کافئین
یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا در دوران بارداری، میزان کافئین آن است. به عنوان مثال یک نوشیدنی انرژی زا ۴۵۶ میلی لیتری ممکن است بین ۷۰ تا ۲۴۰ میلی گرم کافئین داشته باشد.
برای مقایسه، یک قوطی ۳۴۰ میلی لیتری نوشابه سیاه حاوی حدود ۳۵ میلی گرم کافئین و یک فنجان قهوه ۱۷۰ میلی لیتری حاوی حدود ۱۰۰ میلی گرم کافئین است.
انرژی شات
انرژی شات، به شکل غلیظ شده نوشیدنی‌های انرژی زا گفته می‌شود که در حجم ۵۶ تا ۷۱ میلی لیتر فروخته می‌شود. کافئین ماده اولیه آن است و مقدار آن بین ۱۱۳ تا ۲۰۰ میلی گرم در هر بار تزریق متغیر است.
مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند باعث تشنج، روان پریشی و آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب) شود، ممکن است فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد، بر سیستم عصبی تاثیر منفی می‌گذارد و می‌تواند باعث تحریک پذیری، عصبی شدن و بی خوابی شود.
شواهد علمی در مورد استفاده از کافئین در دوران بارداری قطعی نیست؛ بنابراین با توجه به اثر منفی آن در زمان عادی، بهتر است مصرف آن در بارداری محدود شود.
کالج آمریکایی زنان و زایمان (ACOG) توصیه می‌کند که مصرف روزانه کافئین در دوران بارداری را به ۲۰۰ میلی گرم یا کم‌تر در محدود کنید. این مقدار معادل حدود ۳۴۰ میلی لیتر قهوه دم کرده خانگی است.
کافئین غلیظ
محصولات کافئین بسیار غلیظ یا خالص با نوشیدنی‌های انرژی زا متفاوت هستند. این محصولات به صورت مایع یا پودری ارائه می‌شوند و زمانی که از مصرف آن‌ها سوء استفاده شود ، ممکن است سمی و حتی کشنده باشند.
شیرین کننده‌های مصنوعی
برخی از نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی شیرین کننده‌های غیر طبیعی (مصنوعی) هستند. شیرین کننده‌های مصنوعی جایگزین صفر یا کم کالری برای شیرین کننده‌های طبیعی مانند شکر خوراکی هستند. این افزودنی‌ها برای اضافه کردن شیرینی بدون افزودن کالری و شکر به کار می‌روند.
سازمان غذا و دارو (FDA) استفاده از برخی شیرین کننده‌های مصنوعی از جمله موارد زیر را تایید کرده است:
- Acesulfame-K (نام های تجاری شامل Sunett و Sweet One)
- آسپارتام (نام های تجاری شامل NutraSweet و Equal)
- Neotame (نام تجاری Newtame)
- ساخارین (با نام تجاری Sweet and Low)
- سوکرالوز (با نام تجاری Splenda)
- استویا (نام‌های تجاری عبارتند از Truvia و Pure Via)
پزشکان اکثر شیرین کننده‌های مصنوعی را در دوران بارداری بی خطر می‌دانند؛ به جز ساخارین که در دوران بارداری باید از مصرف آن خودداری کرد. به این دلیل که ساخارین سرطان زا می‌باشد (ممکن است باعث سرطان شود) و از جفت عبور می‌کند.
قند
اگر نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی نباشند، از شکر در آن‌ها استفاده می‌شود. وجود قند بیش از حد در رژیم غذایی ممکن است باعث بالا رفتن بیش از حد وزن شود.
علاوه بر این ، قند اضافی می‌تواند برای افراد مبتلا به دیابت حاملگی مشکل ایجاد کند؛ زیرا این بیماری نیاز به نظارت بر مصرف کربوهیدرات و محدود کردن قندهای ساده برای جلوگیری از نوسان شدید قند خون دارد.
تائورین
برخی از نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی تائورین یا تورین هستند. این اسید آمینه ضروری به طور طبیعی در غذاهای تهیه شده از محصولات حیوانی (مانند گوشت و لبنیات) یافت می‌شود و به رشد عصبی کمک می‌کند.
اگرچه مصرف این ماده زمانی که در غذاهایی که به طور طبیعی حاوی آن هستند بی خطر است، اما اطلاعات کمی در مورد اثرات تورین در دوران بارداری به شکل مکمل و هنگامی که با نوشیدنی های انرژی زا ترکیب می‌شود، وجود دارد.
با این حال، مصرف یک اسید آمینه منفرد مانند تورین به عنوان مکمل می‌تواند بر متابولیسم بدن و بر کلیه‌های شما تاثیر منفی بگذارد. این بدین معنی که بهتر است از مصرف مکمل‌های تائورین در دوران بارداری خودداری کنید.
جینسینگ
جینسینگ یک مکمل گیاهی از آسیای شرقی است که هزاران سال است که مورد استفاده قرار گرفته است و کاربرد دارد. ایمنی طولانی مدت این مکمل شناخته شده نیست. با این حال، برخی از مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که ممکن است باعث نقص مادرزادی شود.
عوارض جانبی جینسینگ شامل موارد زیر می‌باشند:
- از دست دادن اشتها
- نوسان فشار خون
- درد سینه
- علائم گوارشی
- سردرد
- افزایش ضربان قلب
- بی خوابی
- مشکلات قاعدگی
در نتیجه، کارشناسان توصیه می‌کنند که افراد باردار یا شیرده بهتر است از مصرف جینسینگ خودداری کنند.
گلوکورونولاکتون
گلوکورونولاکتون از اسید گلوکونیک به دست می‌آید. تولید کنندگان عمدتاً از این ماده در مواد غذایی به عنوان ترشی، خمیر مایه و عامل پخت استفاده می‌کنند. به طور کلی سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این ماده را در سطحی که مطابق روش‌های مناسب تولید باشد، ایمن می‌داند.
مطالعات انسانی محدودی در رابطه با تاثیر این ماده در بدن انسان وجود دارد؛ اما تحقیقات نشان داده است که افزودنی‌های غذایی رایج در نوشیدنی‌های انرژی‌زا از جمله گلوکورونولاکتون، می‌توانند اثر سمی روی موش‌ها داشته باشند.
با توجه به این که تاثیر این ماده در بارداری به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است، احتمالاً بهتر است در دوران بارداری از آن اجتناب کنید.
گوارانا
گوارانا منبع کافئین گیاهی است. گیاه گوارانا چهار برابر دانه‌های قهوه کافئین دارد و اغلب به دلیل اثرات محرک خود به نوشیدنی‌های انرژی زا اضافه می‌شود
با توجه به میزان کافئین زیاد آن، افرادی که باردار هستند لازم است از مصرف گوارانا خودداری کنند.
جینکو بیلوبا
این گیاه از برگ‌های درخت جینکو به دست می‌آید و قرن هاست که در چین مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی ادعا می‌کنند که این ماده می‌تواند حافظه را بهتر کند؛ با این حال، تحقیقات علمی این ادعاها را ثابت نکرده است.
عوارض جانبی جینکو بیلوبا شامل موارد زیر است:
- واکنش‌های حساسیت پوستی
- ناراحتی دستگاه گوارش
- سردرد
از آنجایی که مطالعات در رابطه با تاثیر مصرف این ماده در دوران بارداری محدود است، بهتر است در دوران بارداری احتیاط کنید و از مصرف این محصول خودداری نمایید.
ال کارنیتین
ال-کارنیتین از یک اسید آمینه به دست آمده و در تولید انرژی نقش دارد. این ماده اغلب برای بهبود عملکرد ورزشی به نوشیدنی‌های انرژی‌زا اضافه می‌شود. اگرچه اکثر مطالعات علمی هیچ تاثیری از ال کارنیتین بر عملکرد فیزیکی نشان نداده‌اند.
مصرف بیش از ۳ گرم در روز ال-کارنیتین می‌تواند عوارض جانبی زیر را به همراه داشته باشد:
- گرفتگی شکم
- اسهال
- بدن بوی ماهی می‌گیرد
- حالت تهوع
- استفراغ
ضعف عضلانی و تشنج ممکن است به ندرت در اثر مصرف این ماده در افراد مبتلا به بیماری‌های قبلی رخ دهد. مانند هر مکمل دیگری، حتما قبل از مصرف ال-کارنیتین با یک پزشک مشورت کنید؛ به خصوص اگر باردار هستید.
یوهیمبه
یوهیمبه از پوست درخت همیشه سبز بومی آفریقا به دست می‌آید. این ماده معمولا در محصولات کاهش وزن و نوشیدنی‌های انرژی زا مورد استفاده قرار می‌گیرد. طرفداران آن پیشنهاد می‌کنند که داروی یوهیمبه می‌تواند به افزایش عملکرد ورزشی کمک کند، اما تحقیقات کافی برای حمایت و اثبات این ادعاها وجود ندارد.
حملات قلبی و تشنج با مصرف داروی یوهیمبه مرتبط است. علاوه بر این عوارض جانبی شدید، یوهیمبه ممکن است موارد زیر را نیز ایجاد کند:
- اضطراب
- فشار خون بالا
- مشکلات معده
- تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)
ممکن است مصرف این دارو در دوران بارداری خطرناک باشد، بنابراین بهتر است از آن اجتناب کنید.
ویتامین‌های B
ویتامین‌های B به بدن شما کمک می‌کنند تا از انرژی ناشی از غذا استفاده نماید. با این حال، دوز ویتامین‌های B استفاده شده در نوشیدنی‌های انرژی زا ممکن است از مصرف روزانه توصیه شده فراتر رود. علاوه بر این با این که تولید کنندگان ادعا می‌کنند که ویتامین‌های B باعث افزایش عملکرد می‌شوند، تحقیقاتی برای حمایت از این ادعاها وجود ندارد.
ویتامین‌های B محلول در آب هستند. این بدین معناست که اگر بیش از ویتامین ب حد مصرف کنید، آن را از طریق ادرار خود دفع خواهید کرد. اما عوارض جانبی مرتبط با مقدار زیاد ویتامین‌های B ممکن است که اتفاق بیفتد. این عوارض شامل موارد زیر می‌باشند:
- گرگرفتگی (سوزش ، خارش ، قرمزی روی صورت ، بازوها و سینه)
- افزایش ضربان قلب
- آسیب عصبی
- افزایش خطر شکستگی لگن در افراد مسن
از آنجایی که نوشیدنی‌های انرژی زا ممکن است حاوی مقدار بالاتر ویتامین B از دوز توصیه شده باشد، بهتر است در دوران بارداری از مصرف آن‌ها جلوگیری کنید.
آیا در دوران شیردهی می‌توانم نوشیدنی‌های انرژی زا بنوشم؟
ممکن است مصرف نوشیدنی انرژی زا در مراحل اولیه تولد نوزاد که با مختل شدن خواب شما همراه است، برای افزایش انرژی و هوشیاری وسوسه انگیز باشد. با این حال به خاطر داشته باشید که در صورت شیردهی، کافئین موجود در نوشیدنی های انرژی زا می‌تواند وارد شیر مادر شود.
برخی از نوزادان ممکن است به کافئین حساسیت داشته باشند و ممکن است تحریک پذیر شوند و به خاطر کافئین موجود در شیر مادر دچار اختلالات خواب شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که مصرف روزانه کافئین را به ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم در دوران شیردهی محدود کنید که این مقدار معادل سه فنجان قهوه است.
علاوه بر این، نوشیدنی‌های انرژی زا اغلب حاوی مواد گیاهی دیگری هستند که ممکن است با کافئین و سایر مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، از جمله ویتامین ها، تداخل داشته باشند. به همین دلیل بررسی برچسب محصول و صحبت در مورد رژیم غذایی با پزشک در دوران بارداری یا شیردهی بسیار مهم است.