بارداری بلافاصله پس از زایمان قبلی و مسئله شیردهی در این دوران، یکی از مسائلی است که ممکن است برخی از مادران با آن مواجه شوند. آنها احساس میکنند که با مشکل غیرقابل‌حلی روبهرو هستند و حتماً خود یا فرزندشان آسیب خواهند دید اما واقعیت آن است که این مسئله آن‌قدرها هم که فکر میکنید، عجیب نیست و بدون ایجاد دردسر می‌توان این مرحله را هم‌پشت سر گذاشت.
بارداری در دورانی که فرزند قبلی هنوز شیرخوار است و از شیر مادر تغذیه میکند، نیاز به توجه ویژه دارد تا هم مادر به سلامت و آرامش از این دوران گذر کند و هم جنین نیازهایش تأمین شود و به‌خوبی روند رشد خود را طی نماید. اگر شما هم در این دوران هستید و یک فرزند در راه و یک فرزند شیرخوار در خانه دارید، این متن را با دقت ویژه مطالعه کنید.
بررسی علل بارداری در دوران شیردهی
برخی از بانوان فکر میکنند چون در طول دوران شیردهی، عادت ماهیانه نمیشوند پس امکان بارداری در این دوران وجود ندارد اما اینطور نیست. این موضوع به شرایط و مسائل گوناگونی وابسته است که در ادامه به آن میپردازیم.
البته ذکر این نکته ضروری است که عدم عادت ماهانه در ۲ سال شیردهی کامل برای همه بانوان صادق نیست و این مدت وابسته به مسائل ژنتیکی، وراثت، تغییرات هورمونی، زایمان قبلی و موارد دیگری وابسته است.
بانوانی که سیکل عادت ماهانه منظمی ندارند، ازجمله کسانی هستند که ممکن است با مسئله بارداری در دوران شیردهی مواجه شوند؛ زیرا در این افراد فرایند تخمکگذاری بدون بروز علائم عادت ماهانه ایجاد شود و فرد بدون اطلاع از این موضوع اقدام به نزدیکی کرده و باردار شود.
در برخی از بانوان نیز دوران شیردهی به نوزاد بهدنیا آمده در این مسئله تعیین‌کننده است. اگر نوزاد در ماههای اول، بهطور کامل از شیر مادر تغذیه کند، احتمال این اتفاق کاهش مییابد. چون بدن ازنظر هورمونی اجازه تخمگذاری و آمادگی برای بارداری بعدی را نمیدهد، اما اگر نوزاد شما بهخصوص در ماههای اول از شیر کمکی استفاده کند، مسئله بارداری در دوران شیردهی برای شما محتمل است.
مادرانی که در ماه اول پس از زایمان مجبور به استفاده از شیر کمکی هستند، از هفته سوم پس از زایمان باید نکات جلوگیری از بارداری را رعایت کنند تا دچار بارداری ناخواسته نشوند.
شیردهی در بارداری همیشه هم ناخواسته نیست
بارداری در دوران شیردهی برای همه بانوان غیرعمد یا ناخواسته نیست. برخی از والدین به دلایل گوناگون مانند کمشدن فاصله سنی بین دو فرزندشان، اقدام به بارداری در دوران شیردهی میکنند.
در این مورد باتوجه به اینکه بدن مادر باید تأمین‌کننده نیازهای هر دو فرزند باشد توصیه میشود قبل از تصمیم‌گیری حتماً با پزشک متخصص و همچنین روانشناس مشورت کنید؛ زیرا علاوهبر آنکه مادر باید ازنظر بدنی توانایی بارداری مجدد را داشته باشد، ازنظر روحی نیز باید بتواند مسائل و مشکلات پیرامون بارداری مجدد و شیردهی در بارداری را تحمل کند تا یک تجربه آسان و بیخطر داشته باشد.
نکات مهم پیرامون شیردهی در بارداری
تغییر طعم شیر مادر
طبق یک تفکر سنتی و قدیمی که میگوید پس از بارداری شیر مادر سمی میشود و بلافاصله پس از بارداری باید شیردهی را قطع کرد، اکثر بانوان شیردهی به نوزاد به دنیا آمده پس از بارداری مجدد قطع میکنند.
ازنظر پزشکی این نظریه کاملاً بیاساس و غیرعلمی است. شیر مادر در دوران بارداری مجدد هیچ مشکلی برای نوزاد به دنیا آمده بهوجود نمیآورد و تمام فایدههای پیشین را نیز دارد. تنها اندکی تفاوت در طعم و مزه شیر پس از بارداری وجود دارد که ممکن است نوزاد دیگر تمایلی به خوردن شیر مادر نداشته باشد.
این مشکل اگر پس از ۷ ماهگی نوزاد بهدنیا آمده بهوجود آید و نوزاد با تغییر طعم تمایلی به خوردن شیر مادر نداشته باشد، هیچ مشکلی برای قطع شیردهی وجود ندارد و مادر میتواند برای تغذیه نوزاد از غذاهای کمکی و شیرخشک استفاده کند.
اگر بارداری مجدد در دو یا سه ماهگی نوزاد بهدنیا آمده اتفاق بیوفتد و نوزاد شیر مادر را نخورد، بهدلیل نیاز مبرم بدن کودک به شیر مادر برای رشد، باید حتماً با یک متخصص برای این حل این مشکل مشورت کنید.
تغییر در پستانها و دردناک بودن ناحیه نوک پستان
باتوجه بهاینکه پس از بارداری هورمونهای بسیار در بدن مادر ترشح میشوند، این هورمونها ممکن است سبب تورم و نازک شدن پوست پوستان و ایجاد زخم در هنگام مکیدن نوزاد شود. این مسئله یکی از مسائل رایج شیردهی در بارداری است.
در این حالت نیز باتوجه به سن نوزاد بهدنیا آمده و موارد گفته شده در قسمت قبل میتوانید شیردهی را قطع کنید یا فواصل آن را طوری تنظیم کنید که هم نوزاد از شیر مادر بیبهره نماند و هم پستانهای مادر دچار مشکل حادی نشوند.
ادامه شیردهی در بارداری و پس از زایمان
در صورت مواجه به مسئله بارداری در دوران شیردهی با مشورت با متخصصان این حوزه و همچنین تغذیه مناسب میتوانید شیردهی در بارداری را چند روز قبل از بهدنیا آمدن نوزاد قبلی ادامه دهید. مادران عزیز توجه داشته باشند که با توجه بهاینکه دو نفر همزمان از بدنشان تغذیه میکنند، باید تغذیه مناسب و سالمی داشته باشند تا هم سلامت کودکان حفظ شود و هم پس از خودشان دچار ضعف بدنی و مشکلات رایج پس از زایمان نشوند.
پس از بهدنیا آمدن نوزاد هم مادر میتواند با رعایت فواصل مناسب، بدون ایجاد هیچ مشکلی به هر دو نوزاد شیر بدهد و برای نوزاد اول نیز از غذاهای نرم، شیرخشک، لبنیات استفاده کند تا کودک ازنظر طی پروسه رشد دچار مشکل نشود.
زمان قطع شیردهی در بارداری
- درصورتی‌که شما دوقلو باردار هستید توصیه میشود که شیردهی به نوزاد به دنیا آمده را قطع کنید و مکملهای غذایی مناسب کودک برای او استفاده کنید.
- اگر در ناحیه رحم احساس درد میکنید یا اینکه دچار لکهبینی هستید نیز با مشورت پزشک متخصص بهتر است شیردهی را قطع کنید.
- درصورتی‌که درد و زخم در ناحیه پستان به ایجاد عفونت منجر شد، بهدلیل امکان ایجاد زخم و انتقال عفونت به داخل دهان نوزاد بهدنیا آمده و همچنین آسیب به مادر، دستور قطع شیردهی توسط پزشک صادر میشود.
- زایمان زودرس نیز یکی دیگر از عواملی است که پس از آن توصیه اکید به قطع پروسه شیردهی میشود.