ایدز یک بیماری خودایمنی است که طی آن ویروسی به نام HIV به سلول‌های دفاعی بدن حمله می‌کند و آن را تخریب می‌کند، لذا در عملکرد سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد می‌شود. خطر انتقال ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان و شیردهی در صورت عدم درمان به ۲۵ تا ۳۰ درصد می‌رسد. با انجام آزمایشHIV، مشاوره، داروهای ضد رتروویروسی، زایمان با سزارین قبل از شروع علائم زایمان و جلوگیری از شیردهی، می‌توان انتقال ویروس را به کمتر از ۲ درصد کاهش داد. مادران مبتلا به ایدز باید پیش از اقدام به بارداری با پزشک خود مشورت کنند و گاهی ممکن است پزشک شرایط را به گونه‌ای ارزیابی کند که نیاز به لقاح مصنوعی و یا روش‌های بارداری آزمایشگاهی باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بیماری ایدز و چالش‌های آن در دوران بارداری با پینو بیبی همراه باشید.
هر آنچه باید در مورد بیماری ایدز طی دوران بارداری بدانید!
تشخیص HIV به این معنی نیست که فرد نمی‌تواند صاحب فرزند شود. همانطور که در مقاله مربوط به غربالگری ویروس اچ آی وی نیز عنوان شد شما می‌توانید HIV را در دوران بارداری، در حین زایمان، در حین وضع حمل یا با شیر دادن به نوزاد خود ان را منتقل کنید. اما خوشبختانه راه‌های زیادی برای کاهش خطر انتقال HIV به جنین وجود دارد. اما نکته‌ای باید در نظر داشت این است که تمام افراد مبتلا به ویروس HIV، بیماری ایدز ندارد در واقع درجات بالای بار ویروسی و وجود مقادیر زیاد این ویروس در بدن فرد است که باعث عفونی شدن بدن فرد و ابتلای او به بیماری ایدز خواهد شد. اما قطعاً هر کس که مبتلا به ایدز باشد، ناقل ویروس HIV خواهد بود. از آنجا که این ویروس میتواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد پزشکان توصیه می‌کنند تا افراد (پدر و مادر) قبل از اقدام به فرزندآوری از حیث ابتلا به این ویروس مورد آزمایش و ارزیابی قرار گیرند. این موضوع در مورد افرادی که ابتلای آن‌ها به بیماری ایدز محرز است کاملاً متفاوت است و معمولاً پزشکان به افراد مبتلا به ایدز توصیه می‌کنند تا باردار نشوند چون انتقال ویروس یه جنین تقریباً غیرقابل کنترل خواهد بود.
ویروس HIV چیست؟
این ویروس در واقع ویروس نقص ایمنی انسانی است (نوعی بیماری خودایمنی) که به سیستم دفاعی و ایمنی بدن شخص حمله می‌کنند و کارکرد دفاعی بدن را مختل و ضعیف می‌سازد. ویروس اچ آی وی از طریق انتقال خون آلوده، رابطه جنسی محافظت نشده، استفاده از سرنگ آلوده، زایمان و شیردهی ممکن است از فرد آلوده به دیگران منتقل شود. بیماری ایدز درمان قطعی ندارد و تنها می‌توان با مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی این بیماری را کنترل کرد و از انتقال آن به دیگر افراد پیشگیری نمود. خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم و انجام تحقیقات پژوهشی روش‌های موثری برای کنترل بیماری وجود دارد و افراد مبتلا به ایدز می‌توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشد و نیز مانع از انتقال ایدز به شریک جنسی و نیز نسل بعدی خود شوند. برای عدم انتقال ویروس به فرزند، غربالگری ویروس HIV روش موثر و مطمئنی است.
ویروس اچ آی وی میتواند از طریق جفت عبور کرده و جنین را نیز آلوده کند همچنین ممکن است هنگام زایمان در اثر تماس نوزاد با خون و یا دیگر ترشحات بدن مادر، نوزاد آلوده به ویروس HIV شود. حتی احتمال انتقال ویروس در دوران شیردهی نیز وجود دارد. از این رو لازم است تا مادران مبتلا به ایدز پیش از اقدام به فرزندآوری با پزشک متخصص خود مشورت کنند و از خطرات احتمالی که ممکن است جنین را تهدید کند مطلع شوند.
چه کاری می‌توان قبل از باردار شدن انجام داد تا خطر انتقال HIV به نوزاد را کاهش داد؟
اگر قصد بارداری دارید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک میتواند با شما در مورد این که چگونه HIV میتواند بر سلامت شما در دوران بارداری و سلامت جنین شما تأثیر بگذارد صحبت کند. پزشک شما میتواند قبل از شروع تلاش برای باردار شدن برای آمادگی جهت داشتن یک بارداری سالم به شما مشاوره بدهد.
همه افراد مبتلا به HIV باید برای سالم ماندن از داروهای HIV استفاده کنند. اگر به باردار شدن فکر می‌کنید و درمان HIV را انجام نمی‌دهید، مهم است که همین امروز درمان را شروع کنید، زیرا این امر احتمال انتقال ویروس به جنین را در هنگام بارداری کاهش می‌دهد.
راه‌هایی برای باردار شدن شما وجود دارد که خطر ابتلا به HIV را برای همسرتان محدود می‌کند. می‌توانید از پزشک خود در مورد راه‌های برقراری رابطه جنسی ایمن، باردار شدن و محافظت از شریک زندگی خود مشاوره بگیرید.
من HIV ندارم، اما شوهرم مبتلا به ایدز است، آیا می‌توان بدون ابتلا به HIV باردار شد؟
زنان در حین رابطه جنسی واژینال بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به HIV هستند. اگر شما HIV ندارید اما هسمر شما مبتلا به HIV است، خطر ابتلا به ایدز HIV در حین تلاش برای باردار شدن را می‌توان کاهش داد اما این خطر به طور کامل از بین نمی‌رود.
با پزشک خود در مورد داروهای HIV که می‌توانید مصرف کنید (به نام پیشگیری پیش از مواجهه یا PrEP) برای کمک به محافظت از شما و کودکتان در برابر HIV مشورت کنید.
همچنین ممکن است بخواهید برای باردار شدن، اسپرم اهداکننده یا فناوری کمک باروری، مانند شستشوی مایع منی یا لقاح آزمایشگاهی را در نظر بگیرید. این گزینه‌ها ممکن است گران باشند و ممکن است تحت پوشش بیمه درمانی شما نباشند اما خطر ابتلای شما و فرزندتان به ویروس HIV را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهند.
من ایدز دارم و باردارم، آیا کودک من HIV خواهد داشت؟
اگر تازه متوجه شدید باردار هستید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. دریابید که برای مراقبت از خود و شروع سالم زندگی کودکتان چه کاری می‌توانید انجام دهید.
با کمک پزشک خود می‌توانید در مورد بهترین درمان برای خود و کودکتان قبل، حین و بعد از بارداری تصمیم بگیرید. شما همچنین باید این اقدامات را قبل و در طول بارداری انجام دهید تا به خودتان و کودکتان کمک کند تا سالم و ایمن بمانید.
فقط به این دلیل که شما HIV دارید به این معنی نیست که فرزند شما به HIV مبتلا می‌شود. در ایالات متحده، قبل از این که درمان موثری در دسترس باشد، حدود ۲۵ درصد از مادران باردار مبتلا به HIV، ویروس را به نوزادان خود منتقل کردند. امروزه، اگر شما از درمان HIV استفاده می‌کنید و بار ویروسی غیرقابل شناسایی دارید، خطر انتقال HIV به نوزادتان کمتر از ۱ در صد است.
برای کاهش خطر انتقال اچ آی وی به نوزادم چه کنم؟
به لطف آزمایش‌ها و غربالگری ویروس اچ آی وی و داروهای جدید، تعداد کودکان آلوده به HIV در دوران بارداری، زایمان و شیردهی از اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی تا ۹۰ درصد کاهش یافته است.
مراحل زیر می تواند خطر ابتلا به HIV را به کودک شما کاهش دهد:
مرحله اول
به پزشک خود اطلاع دهید که قصد دارید باردار شوید. پزشک میتواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا نیاز به تغییر روش‌های درمانی دارید تا بار ویروسی خود را کاهش دهید. پزشک همچنین میتواند به شما کمک کند بدون انتقال HIV به همسرتان باردار شوید و از انتقال ویروس به کودکتان جلوگیری کنید. او همچنین به شما کمک می‌کند تا قبل از باردار شدن تا حد امکان سالم باشید تا شانس بارداری و تولد نوزاد سالم را افزایش دهید. استفاده از کاندوم (زنانه یا مردانه) را برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی و روش‌های دیگر برای جلوگیری از بارداری متوقف نکنید تا زمانی که پزشک‌تان بگوید شما به اندازه کافی سالم هستید و می‌توانید برای باردار شدن تلاش کنید.
مرحله دوم
مراقبت‌های دوران بارداری را دریافت کنید. مراقبت‌های دوران بارداری مراقبت‌هایی است که در دوران بارداری از پزشک خود دریافت می‌کنید. شما باید در طول بارداری خود با پزشک خود همکاری نزدیک داشته باشید تا بر درمان، سلامت خود و سلامت کودکتان نظارت داشته باشید.
مرحله سوم
درمان HIV را شروع کنید. شما می‌توانید درمان را قبل از بارداری شروع کنید تا خطر انتقال اچ آی وی به جنین را کاهش دهید. اگر در حال حاضر در حال درمان هستید، آن را قطع نکنید، بلکه فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. برخی از داروهای HIV نباید در دوران بارداری استفاده شوند. برای سایر داروها، ممکن است به دوز متفاوتی نیاز داشته باشید.
مرحله چهارم
عوارض جانبی را مدیریت کنید. عوارض جانبی داروهای اچ آی وی میتواند به ویژه در دوران بارداری چالش برانگیز باشد، اما همچنان مهم است که داروی خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید. در مورد هر گونه عوارض جانبی و راه‌های مدیریت آن‌ها با پزشک خود مشورت کنید.
مرحله پنجم
به نوزاد خود شیر ندهید. حتی اگر دارو مصرف می‌کنید، می‌توانید ویروس را از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل کنید. بهترین راه برای جلوگیری از انتقال اچ آی وی به نوزاد این است که به جای شیردهی، نوزادتان را با شیر خشک تغذیه کنید.
مرحله ششم
اطمینان حاصل کنید که کودک شما بلافاصله پس از تولد آزمایش HIV انجام داده است. شما باید یک پزشک یا کلینیک با تجربه در مراقبت از نوزادان در معرض HIV را انتخاب کنید. آن‌ها به شما می‌گویند که کودک شما به چه آزمایش‌های بعدی نیاز دارد و در چه بازه زمانی این آزمایش‌ها باید انجام شود. با پزشک خود در مورد این که آیا کودک شما ممکن است از شروع فوری درمان سود ببرد، مشورت کنید.
مرحله هفتم
قبل از این که بدانید کودک شما HIV مثبت یا HIV منفی است، از متخصص HIV اطفال خود بپرسید که آیا ممکن است کودک شما از داروهای ضد HIV بهره‌مند شود.
تحقیقات نشان داده است که استفاده از داروهای ترکیبی HIV به نوزادان در پیشگیری از HIV موثرتر است و بهتر از مصرف AZT (آزیدوتیمیدین، یک داروی ضد رتروویروسی) به تنهایی است.
آیا می‌توانم در دوران بارداری داروی HIV مصرف کنم؟
زنان باردار آلوده به HIV باید داروهایی برای کنترل ویروس اچ آی وی مصرف کنند. این داروها می‌توانند خطر انتقال HIV به نوزاد را کاهش داده و سلامت مادر را بهبود بخشند. اگر قبل از بارداری از هیچ داروی HIV استفاده نکرده‌اید و در سه ماهه اول بارداری خود هستید، پزشک به شما کمک می‌کند تصمیم بگیرید که آیا باید درمان را شروع کنید یا خیر. در اینجا مواردی وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
- تهوع و استفراغ ممکن است مصرف داروی HIV را در اوایل بارداری سخت کند.
- این امکان وجود دارد که دارو ممکن است بر کودک شما تأثیر بگذارد. پزشک داروهایی را تجویز می‌کند که استفاده از آن در دوران بارداری بی‌خطر باشد.
- اچ آی وی بیشتر در اواخر بارداری یا در حین زایمان به نوزاد منتقل می‌شود. اگر بار ویروسی شما قابل تشخیص باشد، HIV میتواند در اوایل بارداری منتقل شود.
- مطالعات نشان می‌دهند که اگر درمان قبل از بارداری یا در اوایل دوران بارداری شروع شود، در پیشگیری از HIV در نوزاد بهترین کار را دارد.
- اگر داروهای اچ آی وی مصرف می‌کنید و متوجه می‌شوید که در سه ماهه اول باردار هستید، با پزشک خود در مورد پایبندی به برنامه درمانی فعلی خود مشورت کنید. برخی از مواردی که می‌توانید در مورد آن‌ها با پزشک خود صحبت کنید عبارت هستند از:
ادامه یا توقف درمان HIV در سه ماهه اول. قطع داروی HIV میتواند باعث افزایش بار ویروسی شما شود. اگر بار ویروسی شما بالا برود، خطر عفونت نیز بالا می‌رود. بیماری شما همچنین میتواند بدتر شود و مشکلاتی برای کودک شما ایجاد کند. بنابراین این یک تصمیم جدی است که باید با پزشک خود بگیرید.
داروهای اچ آی وی شما چه اثراتی ممکن است بر جنین داشته باشد.
این که آیا شما در معرض خطر مقاومت دارویی هستید. این بدان معناست که داروی HIV که مصرف می‌کنید دیگر بر علیه HIV اثری ندارد. هرگز بدون مشورت با پزشک خود، مصرف داروی HIV خود را قطع نکنید.