سفر، انسان را از قالب زندگی روزمره جدا کرده و به شما در داشتن احساس آرامش و گذراندن لحظات بدون استرس کاری، کمک می‌کند. اگر قصد سفر در بارداری را دارید، ممکن است افکار و عوامل زیادی در منصرف کردن شما از این کار، نقش داشته باشند. اما اگر بدانید که بهترین زمان سفر، مناسب‌ترین وسیله نقلیه، لوازم موردنیاز و نکات مهم در مسافرت در حاملگی چیست، می‌توانید یکی از به یادماندنی‌ترین مسافرت‌های خود را در این دوران شیرین و در عین حال حساس، تجربه کنید. با توجه به اهمیت این موضوع ما شما را در این مسیر همراهی کرده و به معرفی تمام نکات مهمی که باید برای سفر خود در نظر بگیرید، می‌پردازیم.
آیا سفر در بارداری مجاز است؟
سفر یکی از هیجان‌انگیزترین کارهایی است که باعث تغییر مثبت در روحیه و حال و هوای انسان می‌شود. اگر باردار هستید و قصد مسافرت دارید، باید موارد زیادی را در نظر بگیرید. ابتدا باید به این توجه داشته باشید که آیا به طور کلی سفر برای شرایط شما خوب است یا خیر. همچنین باید بدانید که برنامه‌ریزی قبل سفر، می‌تواند مسافرت در حاملگی را برای شما ایمن‌تر کند. سه ماهه دوم (هفته ۱۳ تا ۲۶) بهترین زمان برای سفر است، زیرا خطر عوارض بارداری در کمترین میزان ممکن است. به طور کلی در دوران بارداری انواع سفرهای هوایی، دریایی، جاده‌ای یا ریلی امکان‌پذیر است، اما در عین حال شرایط شما می‌تواند نوع سفر را به چند یا یک گزینه محدود کند. همچنین اگر عوارض بارداری دارید، ممکن است سفر برای شما خطرناک باشد. توصیه می‌شود پیش از اقدام برای سفر، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید، زیرا این افراد می‌توانند به شما کمک کنند تا تصمیم بگیرید که آیا سفر برای شما بی‌خطر است یا خیر؟ آیا اقدامات احتیاطی خاصی وجود دارد که باید انجام دهید؟ این کار به شما کمک می‌کند تا در سفر خود در این دوران حساس، بیشترین لذت را ببرید.
مراقبت های در طول سفر
در صورتی که پزشک، اجازه سفر در بارداری را برای شما صادر کند، باید بدانید که چگونه از خودتان در طول سفر مراقبت کنید. برای راحتی خود و جلوگیری از خطرهای احتمالی، این نکات مراقبتی را در نظر بگیرید:
پاهای خود را دراز کنید
بلند شدن و حرکت کردن در طول سفر می‌تواند به جلوگیری از ایجاد بیماری به نام ترومبوز ورید عمقی کمک کند. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که لخته‌های خون در بدن تشکیل شده و در سراسر بدن شما حرکت می‌کنند. باید توجه داشته باشید که خطر بروز این مشکل در دوران بارداری بیشتر است.
دستورالعمل‌های ایمنی عمومی را رعایت کنید
توجه به نکات ایمنی عمومی در سفر به شما کمک می‌کند سفری سالم و ایمن را تجربه کنید. بنابراین:
- به کیفیت آب در طول سفر خود دقت کنید، زیرا آب آلوده می‌تواند باعث بیماری‌های جدی شود.
- به سلامت تغذیه و غذاهایی که می‌خورید توجه داشته باشید. از خوردن غذای فروشندگان خیابانی خودداری کنید.
- همیشه کمربند ایمنی ببندید.
سوابق پزشکی خود را به همراه داشته باشید
برای مسافرت در حاملگی حتما باید یک کپی از سوابق پزشکی خود را به همراه داشته باشید. زیرا اگر شما در معرض خطر باشید، این مدارک به پزشکان و پرستاران برای ارائه خدمات درمانی بهتر کمک می‌کند.
باید بدانید برای مراقبت به کجا مراجعه کنید
بعد از بررسی این موضوع که بهترین روش سفر در بارداری چیست؟ و اینکه کدام مقصد برای مسافرت شما مناسب‌تر است؟، مهم است بدانید که در صورت نیاز از کجا می‌توانید مراقبت‌های درمانی مناسب را دریافت کنید. بنابراین توصیه می‌شود نزدیکترین مرکز درمانی به محل اقامت خود را شناسایی کنید.
لوازم مورد نیاز خانم باردار در سفر
اگر قصد دارید در دوران بارداری خود سفر کنید، حتما باید بدانید که چه لوازمی به همراه داشته باشید. با توجه به اهمیت این موضوع، به لیستی از مهم‌ترین لوازمی که باید در سفر خود به عنوان یک زن باردار در نظر داشته باشید، توجه کنید:
میان وعده‌های سالم
همان‌طور که می‌دانید شما ممکن است نسبت به یک فرد عادی بیشتر احساس گرسنگی کنید. همچنین با توجه به این موضوع که در سفر هستید و ممکن است غذای مناسب برای شما در دسترس نباشد، حتما یکسری میان وعده‌های سالم مانند میوه‌های خشک، آجیل، بیسکویت‌های سبوس‌دار و هر میان وعده دیگری که دوست دارید، را به همراه داشته باشید. همچنین اگر از ویتامین‌های بارداری استفاده می‌کنید، حتما آنها را نیز در کیف خود قرار دهید.
یک بطری آب
فراموش نکنید که همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید، زیرا هیدراته ماندن در طول سفر در بارداری، ضروری است.
دستمال مرطوب و ژل ضد باکتری
استفاده از ژل‌ها و دستمال‌های ضد باکتری در طول سفر، علاوه بر جلوگیری از انتقال بیماری‌ها و ویروس‌ها، احساس شادابی و تمیزی به شما می‌دهند. این لوازم همچنین برای تمیز کردن دست‌های خود بعد از استفاده از توالت‌های عمومی، کاربرد دارند.
یادداشت‌های بارداری
هنگام جمع کردن وسایل خود برای مسافرت در حاملگی، یادداشت‌های بارداری را فراموش نکنید، به خصوص اگر در سه ماهه سوم بارداری خود هستید. این کار می‌تواند به شما در جلوگیری از فراموش کردن موارد مهم روزانه در طول سفر، کمک کند.
هر دارویی که پزشک شما تجویز کرده است
توجه داشته باشید که داروها و مکمل‌هایی که پزشک تجویز کرده است را همراه خود بردارید. زیرا در صورت عدم استفاده منظم داروها، ممکن است با عوارض خاصی مواجه شوید.
تفریحات خانم باردار در سفر
شما به عنوان یک زن باردار باید از انجام برخی تفریحات در دوران بارداری خود اجتناب کنید. بنابراین اگر در طول سفر در بارداری برای انجام این تفریحات وسوسه شدید، بهتر است علاقه و اشتیاق خود را مدیریت کنید:
- تفریحات و ورزش‌های آبی را فراموش کنید. شنا در دریا، دریاچه و یا چشمه‌های آب گرم ممکن است باعث ایجاد عفونت در بدن شما شود.
- ورزش‌های آبی مانند قایق‌سواری پر سرعت، جت اسکی، اسکی روی آب و… باعث ضربه و فشار به شکم شما خواهد شد.
- اسب سواری، شتر سواری، رالی و… را در دوران بارداری خود انجام ندهید.
- به طور کلی از انجام تفریحاتی که با سرعت و تکان زیاد همراه است، اجتناب کنید.
وسیله سفر
سفر هوایی خطر تشکیل لخته خون (ترومبوز ورید عمقی یا DVT) را در پای شما افزایش می‌دهد. در دوران بارداری به دلیل تغییر در جریان گردش خون، احتمال این اتفاق افزایش می‌یابد. به همین دلیل، توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید که آیا پرواز برای شما ایمن است یا خیر. شما می‌توانید با هیدراته ماندن، نپوشیدن لباس‌های محدود کننده (مانند لباس زیر تنگ)، پوشیدن جوراب‌های فشرده و پیاده‌روی منظم یا حرکات کششی در طول پرواز، خطر لخته شدن خون را کاهش دهید. توجه داشته باشید که خطر تشکیل لخته خون در پاهای شما تا ۲ هفته پس از پرواز، باقی می‌ماند. به همین خاطر برخی از خطوط هوایی به زنان باردار اجازه پرواز پس از هفته خاصی از بارداری را نمی‌دهند و ممکن است قوانین برای سفرهای بین‌المللی متفاوت باشد. بنابراین قبل از رزرو بلیط، باید با شرکت هواپیمایی خود مشورت کنید. همچنین ممکن است به نامه‌ای از پزشک خود نیاز داشته باشید که تأیید کند سفر برای شما ایمن است.
سفر با ماشین یا قطار می‌تواند به معنای نشستن طولانی‌مدت روی صندلی باشد. این نوع وسایل سفر در بارداری می‌تواند برای پاها و پشت شما ناراحت‌کننده بوده و خطر لخته شدن خون در پاهای شما را افزایش دهد. به همین خاطر برای راحتی خود و کاهش خطر لخته شدن خون، سعی کنید در طول سفر مرتب حرکت کنید و زانوها و مچ پاهای خود را بکشید. اگر با ماشین شخصی سفر می‌کنید، حداقل هر ۲ ساعت یکبار توقف کرده و استراحت کنید. اگر در قطار هستید، در واگن‌های مختلف قدم بزنید.
طول مدت سفر
یکی دیگر از مواردی که باید برای مسافرت در حاملگی به آن توجه داشته باشید، طول مدت سفر است. اینکه چقدر می‌توانید در شرایط سفر باشید، به شرایط شما و مرحله‌ای از بارداری که در آن هستید، بستگی دارد. همچنین ممکن است پزشک شما در کنار تائید یا ممنوعیت سفر بارداری، به شما اجازه مدت زمان مشخصی برای سفر را بدهد. بنابراین برای این موضوع نیز حتما با پزشک خود مشورت کرده و شرایط خود را در نظر بگیرید.
تغذیه در سفر
توصیه می‌شود از خوردن مواد غذایی و همچنین نوشیدن مایعاتی که ممکن است باعث ایجاد ناراحتی‌های معده و اسهال شود، اجتناب کنید. زیرا برخی از داروها برای درمان ناراحتی‌های معده و اسهال در دوران بارداری مناسب نیستند. بنابراین:
- به خوبی بررسی کنید که آیا آب لوله‌کشی برای نوشیدن بی‌خطر است یا خیر.
- اگر شک دارید، حتما آب بطری بنوشید.
- اگر آب بطری در دسترس نیست، می‌توانید آب را به مدت ۵ دقیقه بجوشانید.
- سیستم‌های تصفیه آب مبتنی‌بر ید برای زنان باردار توصیه نمی‌شود، زیرا ید می‌تواند بر رشد کودک تأثیر بگذارد.
- اگر مریض شدید، بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- سعی کنید از غذاهای تازه استفاده کنید.
- از خوردن غذاهای خام یا نیم پز که ممکن است حاوی باکتری باشند، خودداری کنید.
- پنیرها و محصولات شیر پاستوریزه نشده و سالادها نیز ممکن است حاوی باکتری‌های مضر باشند و در دوران بارداری نباید مصرف شوند.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید، زیرا هیچ سطح مطمئنی از نوشیدن در دوران بارداری وجود ندارد.
ممنوعیت سفر حاملگی
مواردی که ممکن است از سفر در دوران بارداری جلوگیری کند، عبارتند از:
آیا شرایط پزشکی خاصی دارید؟
قبل از سفر، باید با پزشک در مورد شرایط جسمانی خود برای سفر در بارداری، صحبت کنید. در صورت داشتن شرایط پزشکی زیر بهتر است از سفر صرف‌نظر کنید:
- کم خونی
- دیابت بارداری
- فشار خون بالا
آیا شما چندقلو باردار هستید؟
اگر دوقلو، سه قلو یا چند قلو حامله هستید، با مسافرات در حاملگی، خطر زایمان زودرس شما افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است با پزشک خود در مورد بهترین زمان برای سفر صحبت کنید.
چه زمانی در دوران بارداری باید سفر را متوقف کرد؟
به یاد داشته باشید، تاریخ زایمان شما یک تخمین است. بنابراین پایان بارداری می‌تواند غیرقابل پیش بینی باشد، و شما ممکن است در هر زمانی در هفته‌های آخر بارداری، زایمان کنید. بنابراین اگر در پایان بارداری خود نیاز به سفر دارید، حتما از قبل برنامه‌ریزی کنید و مکان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نزدیک مقصد خود را بدانید. همچنین اگر عارضه‌ای در دوران بارداری شما وجود دارد که نیاز به نظارت دقیق توسط پزشک دارد، مانند پره اکلامپسی، جفت سرراهی یا سابقه زایمان زودرس، ممکن است لازم باشد سفر را زودتر متوقف کنید.
بهترین زمان سفر
اگر قصد سفر در بارداری را دارید، باید بدانید که بهترین و مناسب‌ترین زمان‌بندی برای سفر شما در این دوران شامل موارد زیر است:
- ایمن‌ترین زمان برای سفر بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۴ بارداری است. اغلب موارد اورژانسی مامایی در سه ماهه اول و سوم رخ می‌دهد.
- تصمیم برای سفر باید با مشورت پزشک شما انجام شود. در مورد هدف سفر، مقصد، طول سفر، فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده، عوارض زمینه‌ای پزشکی و یا بارداری و مراقبت‌های پزشکی موجود در مقصد با پزشک خود صحبت کنید.
خطرات سفر در بارداری
برخی از خطرات مسافرات در حاملگی وجود دارد که در صورت آشنایی با آنها می‌توانید، برای پیشگیری و مدیریت آن اقدام کنید. بنابراین برای مسافرت در دوران بارداری حتما این موارد را در نظر بگیرد:
- همیشه در سفر با هواپیما، ماشین یا قطار، کمربند ایمنی را ببندید. هنگام استفاده از بند شانه‌ای مورب با کمربند، تسمه‌ها باید با احتیاط در قسمت بالا و زیر شکم شما قرار گیرند. اگر فقط یک کمربند در دسترس است، در ناحیه لگن، زیر شکم خود ببندید.
- مسافران باردار به طور معمول می‌توانند با خیال راحت با هواپیما سفر کنند. در صورت عدم وجود عوارض پزشکی یا زایمان، زنان باردار می‌توانند تا هفته ۳۶ بارداری با خیال راحت پرواز کنند.
- اکثر خطوط هوایی سفر را در اواخر بارداری محدود می‌کنند یا ممکن است به تأیید کتبی پزشک نیاز داشته باشند.
- برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان تهوع و استفراغ در دوران بارداری نیز ممکن است در تسکین بیماری حرکت موثر باشند. اگر فکر می‌کنید ممکن است در طول سفر خود دچار بیماری حرکت شوید، با پزشک خود در مورد استفاده از این داروها صحبت کنید.
- باید به توجه داشته باشید که در مورد برنامه‌های سفر خود، از جمله فعالیت‌های تفریحی برنامه‌ریزی شده یا بالقوه، با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است انجام برخی از تفریحات و فعالیت‌ها برای شما توصیه نشوند یا ممکن است نیاز به اقدامات احتیاطی بیشتری داشته باشید.
- توصیه می‌شود زنان باردار از رفتن به ارتفاعات بالای ۳۶۵۸ متر خودداری کنند. برای بارداری‌های پرخطر و زنان در مراحل پایانی بارداری، ارتفاع باید به ۲۵۰۰ متر محدود شود.
توصیه می‌شود سلامتی خود را در طول سفر زیر نظر داشته باشید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر در سفر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ و یا اسهال مداوم
- کم آبی بدن
- خونریزی واژینال
- عبور بافت یا لخته
- درد یا گرفتگی شکم
- انقباضات
- پاره شدن کیسه آب
- تورم یا درد بیش از حد پا
- سردردهای شدید یا مشکلات بینایی
سخن پایانی
سفر بهترین راه برای سرگرمی و تجربه یک ماجراجویی است. شما نباید فقط به این دلیل که باردار هستید یا بچه دارید، لذت رفتن به سفر را از خود دریغ کنید. اگر قصد سفر در بارداری را دارید، با برنامه‌ریزی، برداشتن وسایل ضروری و همچنین مشورت با پزشک برای انجام برخی فعالیت‌ها و تفریحات، می‌توانید شرایط خود را برای مسافرت در حاملگی مدیریت کنید. توجه داشته باشید که با صحبت با پزشک خود درباره تمام جنبه‌های سفر از جمله نوع وسیله نقلیه، مسافت و طول مدت سفر، مصرف داروهای مناسب در شرایط ضروری و … می‌توانید بدون هیچ مشکلی برای سفر آماده شوید. همچنین توجه به نکات مهمی که در این مطلب به آن اشاره شده است نیز به شما در تجربه یک سفر به یاد ماندنی کمک می‌کند.
منابع