آیا سایز پستان در مقدار شیر مادر تاثیر دارد؟

یکی از دغدغه­ هایی که برای مادران باردار به وجود می­آید، در رابطه با سایز پستان یا اندازه سینه است که آیا سایز سینه در مقدار شیر مادر تاثیر دارد یا تغییر فرم پستان در شیردهی صورت می­گیرد یا خیر.

همان­طور که مادران باردار مشابه یکدیگر نیستند و تفاوت­های زیادی در بارداری آن­ها وجود دارد، اندازه پستان­ها و ظاهر آن­ها نیز مشمول تفاوت می­شود. لذا انتظار می­رود که مقدار شیر نیز پس از پایان دوره بارداری متفاوت باشد. مسئله­ای که وجود دارد این است که ظاهر پستان­ها می­تواند ویژگی­هایی چون بزرگ، کوچک، بیضی، گرد، پهن، باریک، ناهموار، افتاده یا پر را دارا باشد؛ حالا سوال اینجاست که آیا تغییر فرم پستان در شیردهی ایجاد می­شود و یا شیردهی باعث تغییر اندازه پستان می­شود؟..

در این مقاله می­خواهیم به نقد پاسخ این سوالات بپردازیم و تاثیر اندازه سینه در شیردهی را مورد شرح قرار دهیم.

تاثیر اندازه سینه در شیردهی

می­توان صراحتا اعلام کرد که اندازه سینه یا سایز پستان در شیردهی و مقدار شیر مادر تاثیری ندارد و آن­چه که مقدار شیر مادر را مشخص می­کند، غده شیری است. در واقع اندازه سینه همان چربی موجود در آن است که سایز آن را تعیین می­کند. سینه ­ای که بزرگ باشد دارای چربی بیشتری است و سینه کوچک از چربی کم­تری برخوردار است که این بزرگی و کوچکی وابسته به چربی نمی­توانند تعیین کننده مقدار شیر باشند. لذا اگر باردار هستید و نگران مقدار شیر خود پس از زایمان می­باشید، نیازی نیست نگران باشید، بافت غده­ای می­تواند در سینه کوچک هم به میزان زیادی مایع شیر ترشح کند. با این حساب مادران با اندازه­های مختلف سینه قادر به تولید شیر سالم برای کودک نوزاد خود هستند.

از سوی دیگر می­توان گفت که میزان شیر مادر به دفعات شیردهی بستگی دارد. طبق نظریه علمی و اعتقاداتی که از ایام قدیم وجود دارد، افزایش تعداد دفعات شیردهی می­تواند سبب افزایش شیر شود، چرا که قدرت مکش نوزاد سبب تحریک غده شیری می­شود و آن را به ترشح بیشتر شیر وامی­دارد؛ این در حالی است که اگر نوزاد برای بازه زمانی نسبتا طولانی و حتی یکی دو روزه، شیر مادر را نخورد، شاهد کاهش شیر و در ادامه آن خشک شدن شیر خود خواهد بود. البته در طی مدتی کوتاه پر شدن زیاد سینه صورت می­گیرد و در ادامه خشکی پستان حاصل خواهد شد.

آیا شیردهی باعث تغییر اندازه پستان می­شود؟

طبق تجربیات و پژوهش­‌هایی که انجام گرفته است، اندازه کاپ سینه پس از شیر دهی به حالت اولیه بازمی­گردد و حتی در مواردی اندازه سینه­ای که نوزاد آن را به علت شیر خوردن مکیده است، کوچک­تر می­شود. بر اساس پژوهشی که انجام شده است حتی اگر بیش از ۷۰ درصد مادران پس از بارداری شاهد تغییر یا افزایش سایز سینه خود باشند، نمی­توان گفت که این فرآیند به شیردهی مرتبط است و عملا تغییرات سایز سینه پس از دوران بارداری، عوارضی است که از آن دوره بر جای مانده است و علت آن را باید از جای دیگری جویا شد.

درست است که پستان­ها بعد از شیردهی بزرگ­تر می­شوند و حالت شل شدگی پیدا می­کنند، اما این اثرات پس از پایان دوره شیردهی پایان می­یابد و تنها امکانی که وجود دارد این است که سینه‌­ها پس از گذشت هر دوره از بارداری دچار افتادگی پستان شوند که حتی این تغییر نیز تحت تاثیر شیر دادن مادر نیست.

در یک مرجع تخصصی از آکادمی متخصصان کودکان و نوزادان در آمریکا (AAP)، افزایش وزن و سنگینی پستان یک نوع عامل تغییرات پستان است و تقریبا درصد کمی از تغییر آن را می­توان به شیردهی ارتباط داد.

در حالتی که چندین زایمان انجام داده­اید و سن­تان افزایش پیدا کرده است، باید از یک رژیم غذایی سالم استفاده کنید و ورزش و تحرک را فراموش نکنید. در این صورت می­توانید از افتادگی پستان‌­ها و افزایش نامطلوب سایز سینه جلوگیری به عمل آورید. توجه داشته باشید که استعمال دخانیات سبب ایجاد خاصیت ارتجاعی پوست می­شود، بنابراین برای حفظ سلامت ظاهری اندام­ خود خوب است که از استعمال دخانیات بپرهیزید.

ایمپلنت سینه و شیردهی

یکی از مشکلات یا به عبارتی مسائلی که اغلب مادران درگیر آن هستند این است که اگر ایمپلنت سینه انجام داده باشند و می­توانند به نوزاد خود شیر بدهند یا خیر. در حالت کلی انجام ایمپلنت سینه با شیر دادن مداخلتی ندارد و می­توان بدون بروز مشکل به نوزاد شیر داد. البته قابل ذکر است که چگونگی انجام جراحی نیز می­تواند امکان یا عدم امکان شیر دهی را مشخص کند. در هر صورت سعی کنید پیش از انجام جراحی با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید و از او مشورت بگیرید. نواحی نوک و هاله پستان و قسمت­های مربوط به این نواحی نباید آسیب ببیند، در این صورت شیر دهی به احتمال خیلی زیاد امکان پذیر است.

تغییر فرم پستان در شیردهی

بارداری و زایمان جزء طبیعی­ترین مراحل زندگی بانوان است که برای آن­ها مشکلاتی را ایجاد می­کند و در حالت کلی بسیاری از این مشکلات قابل رفع هستند و می­توان طی انجام اقداماتی از بروز یا پیشرفت این نوع از مشکلات جلوگیری به عمل آورد. تورم سینه، تاخیر در ترشح شیر، زخمی شدن نوک سینه، خشک شدن و ترک برداشتن نوک سینه از جمله عواملی هستند که پس از بارداری و زایمان ممکن است مادر با آن­ها مواجه شود که این عوامل به عنوان تغییر فرم پستان در شیردهی تلقی می­شوند.

تورم سینه

تورم در سینه‌­های مادر یک امر طبیعی است که حدودا در روزهای دوم تا سوم آغاز می­شود و تا ۱۲ الی ۲۴ ساعت ادامه پیدا می­کند که به علت تغییرات ناگهانی هورمون­ها این افزایش حجم شیر اتفاق می­افتد. تحت این شرایط رگ­های خونی در سینه­ها پر از خون شده و سبب تجمع مایع در سینه­ها می­شود. احساس سفتی، تورم و درد کل ناحیه سینه را فرا می­گیرد. در صورتی که شیر تجمع یافته از سینه خارج نشود، تولید آن کم می­شود و در نهایت ممکن است به خشکی شیر نیز برسد. حمام آب گرم و کیسه آب یخ به مدت ۱۵ دقیقه در فاصله بین هر شیردهی می­توانند به منظور بهبود تورم پستان­ها مورد استفاده قرار بگیرند. اگر امکان مکیدن نوزاد برای خارج شدن شیر وجود نداشت باید از دست یا پمپ برای خارج سازی شیر استفاده کنید.

خشک شدن و ترک برداشتن نوک سینه 

واکنش آلرژیک در اثر لمس پوست می­تواند سبب خشک شدن و به دنبال آن ترک برداشتن پوست شود. این واکنش می­تواند در اثر برخورد محصولات شیمیایی اعم از پودر لباسشویی، پارچه، نرم کننده و یا صابون ایجاد شود. لذا اگر پوست یا نوک پستان­های شما در اثر برخورد با موارد این چنینی خشک شد و یا ترک برداشت، می­توان به این نتیجه رسید که نسبت به محصولات شیمیایی و یا مواد معطر درون آن­ها آلرژی دارید.

تاخیر در ترشح شیر

این امکان وجود دارد که ترشح شیر از سینه مادر با تاخیر مواجه شود. نباید از شیشه شیر به عنوان جایگزین سیر مادر استفاده کنید و خوب است که تا زمان ترشح شیر، از سرنگ استفاده به عمل آورید.

زخمی شدن نوک سینه

در هفته‌­های اول شیردهی امکان ایجاد زخم­های کوچ در نوک سینه مادر وجود دارد. بهتر است دهان نوزاد را به درستی در قسمت پستان قرار دهید تا از بروز زخم‌­های اضافه جلوگیری کرده باشید. خوب است در انتهای هر دوره از شیردهی با استفاده از دست دهان نوزاد را از سینه خود جدا کنید. همچنین ناگفته نماند که باید از هر سینه به اندازه کافی به نوزاد شیر بدهید تا تخلیه شیر به درستی انجام شود. اگر تخلیه درست انجام نشود، نشانه‌­هایی چون مانند خون مردگی، درد و تورم در ناحیه سینه ایجاد خواهد شد. به کار بردن یخ و خشک نگه داشتن سینه‌­ها می­تواند برای بهبود مفید باشد. توجه داشته باشید در بدو تولد نوزاد علاقه بسیاری به مکیدن پستان و فعالیت بیشتر دارد.

افتادگی یا مسطح شدن سینه­ ها

بافت سینه در اثر جریان شیر کشیده می­شود که این کشیدگی در برخی از مادران پس از دوران شیردهی در هنگامی که سازه­های مولد شیر به اندازه اولیه خود بازمی­گردد، به صورت کش آمده یا خالی می­شود. این یک مشکل رایج است که نگرانی پزشکی ندارد.

ژنتیک، تعداد بارداری مادر، بزرگ بودن سینه­ها پیش از بارداری، افزایش وزن نامناسب در بارداری، استعمال دخانیات و وزن نیز از جمله مواری هستند که با فاکتورگیری از شیردهی مادر منجر به افتادگی یا مسطح شدن سینه­ها می­شوند. جراحی­ها و کارهای زیادی اعم از پروتز پستان و یا لیفت پستان وجود دارند که می­توان فرم تغییر یافته پستان را درست کرد. جراحی ماموپلاستی کاهشی نیز روشی است که به منظور کوچک کردن سینه­های بانوانی که از نظر ژنتیکی مشکل دارند و یا پس از بارداری و شیردهی با این مشکل مواجه شده­اند، به کار گرفته می­شود.

عفونت سینه

زمانی که ترک یا زخمی بر روی سینه وجود دارد ممکن است که باکتری از طریق درزهای ایجاد شده وارد بدن شود. لذا اگر ترک خوردگی و یا زخم سینه با علائمی مانند آنفولانزا، تب و خستگی زیاد همراه باشد، مراجعه به پزشک برای شما ضرورت دارد. استفاده از آنتی بیوتیک می­تواند چاره مشکل شما باشد و مشکلی در شیردهی ایجاد نمی­کند.

برفک نوک سینه

برفک نوک سینه در اثر مخمرهایی که در دهن نوزاد وجود دارد که به سینه­های مادر انتقال پیدا می­کند، ایجاد می­شود. کرم­های ضد قارچ برای درمان مناسب هستند.

نامتقارن بودن سینه­‌ها نیز از دیگر مشکلاتی است که در فرم پستان­ها ایجاد می­شود.

امیدواریم مطالب ارائه شده برای شما مفید باشند و دوران بارداری و شیردهی موفقیت آمیزی داشته باشید.