آیا قرص‌های پیشگیری از بارداری بر باروری تاثیر دارد؟ آیا مصرف چندین ساله قرص جلوگیری از بارداری می‌تواند مانع باروری شود؟ آیا بعد از قطع قرص می‌توانم باردار شوم؟ این‌ها جزو سوالاتی هستند که بسیاری از زنان در مورد ارتباط بین باروری و مصرف قرص می‌پرسند. در ادامه بررسی می‌کنیم که چگونه کنترل بارداری می‌تواند بر باروری شما تأثیر بگذارد، از جمله اینکه پس از قطع مصرف قرص‌ها چقدر طول می‌کشد تا باردار شوید.
موثرترین روش پیشگیری از بارداری قرص است که با مسدود کردن تخمک گذاری عمل می‌کند. برخی از پزشکان کاهش باروری را برای چند ماه پس از قطع قرص عادی می‌دانند، به ویژه در زنان بالای ۳۰ سال که برای مدت طولانی از این قرص استفاده کرده‌اند. برعکس، برخی دیگر کاهش مشکلات ناباروری را پس از استفاده از قرص گزارش می‌کنند.
قرص جللوگیری از بارداری چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟
این قرص یک قرص ضد بارداری خوراکی است که حاوی هورمون‌های مصنوعی برای هورمون‌هایی است که توسط تخمدان‌ها تولید می‌شوند: این هورمون‌ها شامل استروژن و پروژسترون می‌شوند.
۲ نوع قرص جلوگیری از بارداری وجود دارد:
- قرص‌های ترکیبی یا قرص‌های استروژن- پروژسترون. این‌ها دارای هر دو استروژن و پروژسترون هستند.
- قرص‌های فقط پروژسترون
بسته به نوع آن، قرص می‌تواند حالت‌های متفاوتی داشته باشد. اجزای آن ممکن است برای باز تولید علائم هورمونی بارداری در بدن شما عمل کنند، حتی اگر باردار نباشید. این کار باعث می‌شود که تخمدان‌ها استراحت کنند، رشد تخمک‌ها را مسدود کرده و از تخمک گذاری جلوگیری کنند. این قرص همچنین می‌تواند باعث غلیظ شدن مخاط دهانه رحم شود. این غلیظ شدن مخاط دهانه رحم مانع از پیشرفت اسپرم می‌شود و یا می‌تواند منجر به نازک شدن پوشش رحم شود تا از لانه گزینی جنین جلوگیری کند.
دوز قرص برای فرد ۱ قرص در روز، در زمان‌های معین تا حد امکان است. می‌توان آن را به طور مداوم در طول چرخه قاعدگی یا با فاصله بین دو بسته مصرف کرد. در این مکث، قاعدگی رخ می‌دهد. اگر به طور مطلوب تجویز شود، اثر ضد بارداری بیش از ۹۹٪ دارد.
تاثیر قرص‌های ضد بارداری بر باروری
قطع قرص‌های ضد بارداری اغلب با تمایل به بچه دار شدن همراه است. هنگامی که مصرف قرص‌های ضد بارداری را متوقف کنید، دیگر در برابر بارداری محافظت نمی‌شوید. بنابراین از نظر تئوری بارداری می‌تواند در هر زمانی رخ دهد. یک مطالعه مشاهده‌ای که توسط پروژه تحقیقاتی تنظیم خانواده انجام شد، نشان داد که تقریباً ۵۰ درصد از زنان پس از قطع قرص متوجه بی‌نظمی در چرخه قاعدگی خود نشدند.
آیا بعد از قطع قرص می‌توانم باردار شوم؟
قرص‌های ضد بارداری که اغلب به عنوان یک موفقیت بزرگ در پیشگیری از بارداری ارائه می‌شود. ممکن است پس از قطع آن تعادل هورمونی هر زن بهم بریزد. هورمون‌های برخی از زنان پس از قطع آن چرخه‌های نامنظم را تجربه می‌کنند که می‌تواند از نظر شدت متفاوت باشد. این پدیده تعجب آور نیست، زیرا به هر حال، شما ناگهان بدن خود را از هورمون‌هایی که قبلاً به طور منظم به آن عرضه می‌شد، محروم می‌کنید.
بعد از مصرف قرص چقدر طول می‌کشد تا باردار شوید؟
به راحتی می‌توان محاسبه کرد که بعد از ترک قرص، به طور متوسط چقدر طول می‌کشد تا یک زن باردار شود. با این حال میانگین زمان برای باردار شدن در نهایت اهمیتی ندارد، زیرا هر زن و هر سیکل همیشه فردی است و باید بر اساس مورد به مورد ارزیابی شود.
به طور کلی، هنگامی که پیشگیری از بارداری هورمونی با قرص متوقف شود، بدن به تدریج راه خود را به باروری پیدا می‌کند. در سال ۲۰۰۲، مطالعه‌ای رابطه بین مدت زمان مصرف قرص و بارداری را در ۱۲ ماه پس از قطع قرص مورد بررسی قرار داد.
در بین زنانی که به مدت ۵ سال یا بیشتر قرص مصرف کرده بودند، ۸۹.۵ درصد در عرض یک سال پس از قطع قرص باردار شدند. با این حال، مطالعه دیگری تفاوت در نوع قرص را نشان داد. باردار شدن زنانی که قبلا از قرص استروژن (۵۰ میلی گرم استروژن ≥) نسبت به زنانی که از قرص‌های استروژن با دوز پایین استفاده می‌کردند، بیشتر طول می‌کشید.
برای باردار شدن چه زمانی قرص کنترل بارداری را متوقف کنیم؟
لازم به ذکر است که تنبلی خاصی با قطع روش پیشگیری از بارداری ممکن است ظاهر شود. قرص ضد بارداری با مهار بخشی از ترشحات چرخه‌ای هورمون‌ها از پدیده تخمک گذاری جلوگیری می‌کند.
همچنین ممکن است با قطع کردن قرص در فعالیت مغز، تنبلی ایجاد شود که باعث تحریک تخمدان‌ها می‌شود. این پدیده بسته به هر زن بسیار متفاوت است. برخی به محض قطع مصرف قرص می‌توانند بلافاصله باردار شوند، در حالی که برای برخی دیگر چند ماه طول می‌کشد.
آیا بارداری بلافاصله پس از قطع قرص توصیه می‌شود؟
بسیاری از زنان پس از مصرف طولانی مدت قرص احساس می‌کنند که باید به بدن خود زمان دهند. زمان لازم برای اینکه هورمون‌ها دیگر در بدن اثری نداشته باشند و عوارض قرص از بین برود.
برخی از متخصصان زنان توصیه می‌کنند که منتظر بمانید، زیرا مصرف استروژن و پروژستین نیز بر قوام مخاط دهانه رحم و پوشش داخلی رحم تأثیر می‌گذارد. کیفیت آندومتر گاهی اوقات در اولین چرخه پس از قرص (اولین سیکل قاعدگی پس از توقف پیشگیری از بارداری) مطلوب نیست که می‌تواند منجر به مشکلات لانه گزینی و افزایش سقط جنین شود.
به طور خاص، گفته می‌شود که بافت تغییر یافته مخاط دهانه رحم، کاشت تخمک را ضعیف‌تر می‌کند. نیمه دوم چرخه قبل از قاعدگی اغلب کوتاه می‌شود و ممکن است نارسایی لوتئال رخ دهد. در این زمینه، همچنین منطقی است که باردار شدن پس از قطع قرص در شرایطی کمتر از ایده آل برای تخمک انجام شود.
سایر داروهای ضد بارداری هورمونی مانند مینی قرص، آی یو دی، تزریق سه ماهه و ایمپلنت هورمونی (استیک های پروژسترون) نیز می‌توانند بر شانس باروری شما تأثیر بگذارند. توقف یا کنار گذاشتن روش پیشگیری از بارداری می‌تواند منجر به چرخه‌های قاعدگی نامنظم یا چرخه‌های بدون تخمک گذاری شود.
اگر توصیه‌های پزشکان کتخصص در این حوزه را دنبال کنید و به خود فرصت دهید تاریتم طبیعی در آن جا بیفتد، می‌توانید با خیالی آسوده برنامه ریزی افزایش جمعیت خانواده خود را شروع کنید.
اگر می‌پرسید که بهترین زمان برای بارداری چه زمانی خواهد بود؟ پاسخ این است که محاسبه دوره تخمک گذاری سیکل قاعدگی به شما کمک می‌کند. استفاده از یک برنامه چرخه قائدگی می‌تواند برای شناسایی دوره تخمک گذاری شما کارامد باشد.
آیا مصرف قرص شانس بچه‌دار شدن را کاهش می‌دهد؟
اگر به طور فعال برای باردار شدن تلاش نمی‌کنید، ممکن است تصمیم بگیرید که از داروهای ضد بارداری هورمونی، اغلب به شکل قرص‌های ضد بارداری استفاده کنید. حال حتما خواهید پرسید آیا مصرف چندین سال قرص بر باروری تأثیر می‌گذارد؟ بسیاری از زنان این سوال را از خود می‌پرسند.
برخی از زنان نگران هستند که مصرف قرص‌ها در تلاش‌های آینده آن‌ها برای باردار شدن اختلال ایجاد کند، اما خوشبختانه کارشناسان می‌گویند که اینطور نیست. اریک استرند، پزشک متخصص زنان و زایمان دانشگاه واشنگتن در مرکز زنان و نوزادان در سنت لوئیس می‌گوید: قرص‌های ضد بارداری تأثیر منفی بر باروری ندارند.
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف این قرص، حتی برای سال‌ها به طور مداوم، تاثیری در باروری پس از قطع مصرف قرص، ندارد.
آیا تست های بارداری هنگام مصرف قرص قابل اعتماد هستند؟
از آنجایی که قرص ۱۰۰% قابل اطمینان نیست و فراموشی یا اشتباه می‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد، لازم است به محض اینکه پریودتان دیر شد تست بارداری بدهید، چه قرص مصرف کنید یا نه.
تست بارداری بر اساس تشخیص hCG (هورمون گنادوتروپین کوریونی) در ادرار است، هورمونی که از تخمک از لانه گزینی ترشح می شود. این قرص هیچ تاثیری بر ترشح این هورمون در دوران بارداری و همچنین تشخیص آن در ادرار از طریق تست بارداری ندارد. بنابراین اعتبار تست بارداری یکسان است، چه قرص مصرف کنید یا چه مصرف نکنید.
آیا قرص جلوگیری برای جنین خطرناک است؟
اغلب اتفاق می‌افتد که برخی از مادران باردار تا زمانی که متوجه بارداری خود نشده‌اند به مصرف این قرص ادامه می‌دهند. یک مطالعه گسترده که بر روی ۹۰۰۰۰۰ نوزاد متولد شده بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۱ انجام شد، نشان داد که شیوع ناهنجاری‌های مادرزادی بین کودکانی که در معرض قرص قرار نگرفته‌اند و کودکانی که در همان ابتدای بارداری در معرض این قرص قرار گرفته‌اند، مشابه خواهد بود.
پیشگیری از بارداری باعث ناباروری نمی‌شود؟
در واقع ناباروری به عنوان ناتوانی در باردار شدن پس از یک سال (یا بیشتر) رابطه جنسی منظم محافظت نشده تعریف می‌شود. اگر بیش از ۳۵ سال دارید، این تعریف به ۶ ماه تلاش ناموفق برای بارداری افزایش می‌یابد. تعدادی از شرایط می‌تواند منجر به ناباروری در زنان شود، مانند کم کاری تیروئید و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS). کنترل بارداری به عنوان یک علت ذکر نشده است. در اکثر موارد، چرخه تخمک گذاری شما تقریباً بلافاصله پس از قطع قرص به حالت عادی باز می‌گردد.
دکتر آیریس اینسوگنا از مرکز باروری دانشگاه کلمبیا می‌گوید: «قرص‌های ضدبارداری دوره‌ها را تنظیم می‌کنند، زیرا چرخه طبیعی را سرکوب خواهند کرد(به‌جای تغییر دائمی آن). قرار گرفتن در معرض استروژن و پروژسترون در سه هفته اول، و به دنبال آن قطع هورمون‌ها در هفته چهارم، چیزی است که باعث می‌شود دوره‌های منظم ماهانه هنگام مصرف قرص‌های ضدبارداری ایجاد شود. »
پزشکان متخصص زنان و زایمان می‌گویند هرگونه بی‌نظمی در سیکل‌های قاعدگی پس از استفاده از قرص، احتمالاً به دلیل شرایط قبلی است که در طول استفاده بیمار از قرص پوشانده شده است.»
علاوه بر این، تحقیقات علمی هیچ ارتباطی بین داروهای ضد بارداری خوراکی و ناباروری پیدا نکرده است. یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ روی ۳۷۲۷ زن دانمارکی ۱۸ تا ۴۰ ساله انجام شد. بر اساس این مطالعه اگرچه استفاده از OC (داروهای ضد بارداری خوراکی) با تاخیر گذرا در بازگشت باروری همراه بوده است، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه استفاده طولانی مدت OC بر باروری یا توانایی باردار شدن تأثیر منفی می‌گذارد، نیافتیم.
چگونه توقف کنترل بارداری بر چرخه قاعدگی شما تأثیر می‌گذارد؟
بعد از اینکه مصرف ضدبارداری را متوقف کردید، هورمون‌ها از سیستم شما خارج می‌شوند و باعث می‌شوند بدن شما را کنترل کند و به چرخه قاعدگی طبیعی بازگردد. هورمون‌ها مرتبط با قرص‌های ضد بارداری فقط برای مدت کوتاهی در بدن شما باقی می‌مانند، بنابراین برای جلوگیری از شکست روش‌های پیشگیری از بارداری باید قرص را به طور منظم مصرف کنید.
به عبارت دیگر، باید انتظار داشته باشید که چرخه شما به زودی پس از توقف کنترل بارداری به حالت عادی بازگردد. برای برخی از زنان، ممکن است کمی طول بکشد، معمولاً بیش از چند هفته، تا (سیکل قاعدگی) بعد از قطع قرص‌های ضدبارداری دوباره شروع به کار کند. با این حال، همیشه اینطور نیست. لازم به یادآوری است که برخی از زنان تقریباً بلافاصله پس از قطع قرص‌های ضدبارداری تخمک گذاری می‌کنند و دوره‌های منظم خود را از سر می‌گیرند.
گزینه‌های کنترل بارداری تزریقی می‌تواند کمی بیشتر طول بکشد تا همه چیز به حالت عادی برگردد. اگرچه تزریق هر سه ماه یکبار انجام می‌شود، اما بازگشت سیکل قاعدگی بیمار شش تا ۱۲ ماه طول می‌کشد، حتی در موارد نادر، بیشتر نیز ممکن است به طول بینجامد.
ممکن است پس از قطع قرص بارور نشوم؟
با وجود رابطه جنسی محافظت نشده منظم با همسرتان، ممکن است پس از قطع درمان ضد بارداری نتوانید باردار شوید. این وضعیت را می‌توان با وجود یک عامل ناباروری در زوج شما، غیرمرتبط با قرص توضیح داد. این می‌تواند یک اختلال اسپرم، اختلال عملکرد تخمدان، سن مادر آینده بیش از ۴۰ سال و غیره باشد.
اگر نگران هستید، بهتر است که با یک متخصص در زمینه تولید مثل صحبت کنید. دومی یک معاینه ناباروری را تجویز می‌کند که به شما امکان می‌دهد بهتر بفهمید که چرا باردار نمی‌شوید. پزشک در مورد مؤثرترین درمان‌های مناسب برای شما و شریک زندگی‌تان توصیه می‌کند.
برای مثال ممکن است به لقاح مصنوعی (AI) نیاز داشته باشید. این روش به معنای رسوب نمونه‌ای از اسپرم است که قبلاً در آزمایشگاه در داخل رحم شما تهیه شده است. این راهکار باعث می‌شود اسپرم راحت‌تر به تخمک برسد. پیشنهاد دیگری برای درمان IVF به شما ارائه خواهد شد. این راهکار شامل اتحاد اسپرم و تخمک در آزمایشگاه به منظور به دست آوردن جنین است. این‌ها پس از انکوباسیون آزمایشگاهی به رحم شما منتقل می‌شوند تا بارداری ایمن داشته باشید.
سخن آخر
در مورد باردار شدن بعد از قطع قرص، به محض بازگشت سیکل شما امکان پذیر است. برخی از زنان بلافاصله باردار می شوند، به همین دلیل است که اکثر متخصصان زنان و زایمان توصیه می‌کنند قبل از قطع استفاده از داروهای ضد بارداری، صبر کنید تا واقعاً آماده شوید.
در موارد دیگر، همه چیز ممکن است کمی بیشتر طول بکشد، و این اغلب طبیعی است. به یاد داشته باشید که در شرایط عادی ممکن است چند ماه طول بکشد تا یک بیمار باردار شود. در یک زوج سالم که هیچ مشکل باروری شناخته شده ای ندارند، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد پس از سه ماه رابطه جنسی محافظت نشده باردار می‌شوند. همیشه در مورد هر گونه نگرانی در مورد باروری خود با پزشک متخصص زنان یا متخصص باروری مشورت کنید.