در دوران بارداری شاهد علایم مختلفی خواهیم بود، از سردرد معمولی گرفته تا افت فشاری که بسیار اذیت کننده خواهد بود. حالا یک سؤال بسیار مهم وجود دارد که کدام یک از این علایم طبیعی است و با مشاهده کدام یک از آن‌ها باید نگران بود و به پزشک مراجعه کرد؟ در ادامه اطلاعات کاملی در مورد این علایم خطرناک در دوران بارداری ارائه خواهیم داد و پیشنهاد می‌دهیم که با ما همراه باشید.
علایم خطرناک در دوران بارداری کدام‌اند؟
همان‌طور که در مطالب بالا هم گفتیم، بارداری علایم متعددی دارد که بسیاری از آن‌ها خطرناک نیست و کاملاً طبیعی هستند. حالا سؤال این است که اصلاً علایم خطرناک در دوران بارداری چه مواردی هستند که در این قسمت به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
- خونریزی
خوب علایم خطرناک در دوران بارداری را با خونریزی در این دوران شروع می‌کنیم. به این موضوع دقت داشته باشید که خونریزی در زمان بارداری می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. مثلاً بارداری خارج از رحم، جفت سرراهی، کنده شدن جفت و مهم‌تر از همه سقط جنین می‌تواند از علت‌های خونریزی در این دوران باشند.
البته توجه داشته باشید که رحم در دوران بارداری تحریک‌پذیر است. مثلاً برقرار یک رابطه جنسی در این دوران هم می‌تواند باعث خونریزی دهانه رحم شود. اگر در ۸ هفته ابتدایی بارداری خود لکه یا خونریزی کمی را مشاهده کردید، باید بگوییم که نگران‌کننده نیست. البته پیشنهاد ما این است که موضوع را با پزشک معالج خودتان در میان بگذارید.
- درد زیر شکم
بارداری دورانی است که با درد همراه است. حالا هرچقدر بارداری شما هم ساده باشد، باز کمی درد را تحمیل خواهید کرد. یک جنین به‌مرورزمان در رحم شما بزرگ می‌شود و همین موضوع می‌تواند دردهای بسیاری را برای شما به همراه داشته باشد.
درد شکم معمولاً در بارداری طبیعی است، مگر اینکه به‌صورت مستمر ادامه داشته باشد و گاهی هم شدید شود. در این حالت کمی نگران‌کننده خواهد بود. درد زیر شکم در دوران بارداری اصلاً طبیعی نیست. سقط جنین، زایمان زودرس و… می‌توانند از علت‌های درد زیر شکم باشند. پیشنهاد می‌دهیم که این دردها را اصلاً تحمل نکرده و هرچه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
- ورم دست‌وپا
همه ما خانم‌های باردار را با پف صورت و بدنشان به یاد می‌آوریم و باید بگوییم که این ورم و پف تا حد زیادی کاملاً طبیعی است. در دوران بارداری مقدار هورمون پروژسترون در خانم‌ها بسیار زیادی می‌شود. هورمون پروژسترون باعث گشاد شدن رگ‌های بدن و همچنین ورم در قسمت‌های مختلف می‌شود.
در کنار تمام این مواردی که طبیعی است، باید بگوییم که ورم دست‌وپا به‌خصوص در قسمت مچ‌ها از علایم خطرناک در دوران بارداری به‌حساب می‌آید. مسمومیت بارداری در بین پزشکان با نام پره اکلامپسی شناخته می‌شود و یکی از علایم شایع آن همین ورم در قسمت مچ دست‌وپا است.
اگر این علایم را دارید، پیشنهاد می‌دهیم که هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید. البته در ادامه توضیحات بیشتری در مورد اینکه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید را ارائه خواهیم داد. در مورد مسمومیت بارداری هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید، بهتر است، زیرا این موضوع می‌تواند منجر به سقط جنین شود.
- افزایش وزن
بارداری همیشه با افزایش وزن همراه است. مگر می‌شود یک جنین در رحم شما رشد کند و بر روی وزن شما تأثیری نگذارد؟ در کنار این موضوع که طبیعی است، باید دقت کنید در هفته چند کیلوگرم به وزن شما اضافه می‌شود.
با توجه به تحقیقات انجام شده، یک خانم باردار در هفته باید حداکثر یک کیلو و هشتصد گرم وزن اضافه کند. اگر شما بیش از این مقدار در هفته وزن اضافه می‌کنید، اوضاع کمی نگران‌کننده می‌شود. یکی از علایم شایع در مسمومیت بارداری همین اضافه وزن سریع است. پیشنهاد می‌دهیم که این اضافه وزن را جدی بگیرید، زیرا یکی از علایم خطرناک در دوران بارداری به‌حساب می‌آید.
- خارش بدن
از دیگر علایم شایع در بارداری همین خارش بدن است. به‌طورکلی پوست صورت و بدن در بارداری خشک می‌شود. همین خشکی پوست هم خارش به همراه خواهد داشت. خارش اگر به اندازه طبیعی باشد، مشکلی نخواهد داشت اما اوضاع زمانی خطرناک می‌شود که این خارش زیاد و بیشتر از حد طبیعی باشد.
مشکلات کبدی می‌تواند این خشکی پوست و خارش را تشدید کنند. حالا احتمالاً بپرسید که خوب خارش پوست چرا باید از علایم خطرناک در دوران بارداری باشد. در جواب باید بگوییم که مشکلات کبد می‌تواند احتمال مرده زایی را به شدت افزایش بدهد. به همین دلیل اگر خارش بیش از اندازه دارید، حتماً به پزشک مراجعه کرده و مطمئن شوید که کبد شما مشکلی ندارد.
- درد و انقباض رحم
اگر دوران بارداری را به سه دوره سه ماهه تقسیم کنیم. باید بگوییم که در سه ماهه سوم بارداری احساس انقباض‌هایی در قسمت رحم طبیعی است، زیرا رحم سعی بر این دارد که برای زایمان آماده شود. این انقباض‌ها معمولاً هیچ دردی ندارند.
حالا زمانی این انقباض در لیست علایم خطرناک در دوران بارداری جای می‌گیرد که زودتر از دوره سوم بارداری احساس شود و البته همراه با درد باشد. در چنین حالتی احتمال زایمان زودرس بسیار زیاد خواهد بود. پیشنهاد می‌دهیم در صورت تکرار این انقباض (اگر بیش از چهار ساعت باشد) حتماً به پزشک معالج خود اطلاع بدهید.
لازم به ذکر است که در بعضی از موارد هم این انقباض به دلیل کمبود آب در بدن اتفاق می‌افتد. در چنین حالتی با نوشیدن آن این انقباض هم از بین می‌رود و دیگر هیچ موضوع نگران‌کننده‌ای وجود نخواهد داشت. درصورتی‌که نوشیدن آب هم تأثیر مثبتی نداشت، مراجعه به پزشک را فراموش نکنید.
- سرگیجه و تاری دید
سرگیجه یکی از علایم طبیعی در دوران بارداری است. مثلاً تصور کنید که شما شب خواب خوبی نداشته‌اید، خوب طبیعتاً صبح احساس سردرد و سرگیجه خواهید داشت. تاری دید هم در بعضی از موارد طبیعی است. حالا اگر این تاری دید و سرگیجه با تورم شدید دست‌وپا و… همراه باشد، باید بگوییم که یکی از علایم خطرناک در دوران بارداری را تجربه می‌کنید.
همان‌طور که در مطالب بالا هم گفتیم، مسمومیت بارداری یکی از اتفاق‌های خطرناک است که علایم بسیاری هم دارد. تاری دید و سرگیجه هم می‌توانند از علایم شایع مسمومت بارداری باشند. توصیه می‌کنیم که این علایم را اصلاً نادیده نگیرید، زیرا اتفاق‌های خوبی در انتظارتان نخواهد بود.
- تب
تب کردن در حالت عادی اصلاً نگران‌کننده نیست، اما هنگامی‌که باردار هستید، تب نمی‌تواند نشانه خوبی باشد. به‌طورکلی تب یکی از مهم‌ترین علایم خطرناک در دوران بارداری به‌حساب می‌آید و اصلاً نشانه خوبی نیست. به این موضوع هم دقت کنید که در دوران بارداری سیستم دفاعی بدن ضعیف‌تر از حالت عادی می‌شود.
در چنین حالتی احتمال سرماخوردگی، مبتلا شدن به آنفولانزا و… افزایش پیدا می‌کند. هر بیماری که با تب همراه باشد، برای جنین خطرناک خواهد بود. توصیه ما این است که حتماً واکسن آنفولانزا تزریق کرده و بیشتر مواظب سلامتی جنین و خودتان باشید.
- کم شدن تحرک جنین
مادرها در ماه‌های انتهایی بارداری به‌خوبی حرکت و لگد زدن جنین را احساس می‌کنند. این حرکات بعد از هفته بیت و چهارم بارداری به‌خوبی احساس می‌شوند. در بعضی از موارد شاهد این هستیم که افت فشار و کاهش دمای بدن مادر باعث می‌شود که جنین تحرک کمی داشته باشد. خوب تا اینجای کار اوضاع عادی است و نگران‌کننده نیست.
حالا اگر بعد از خوردن کمی آب قند (یا هر چیز شیرین دیگری) باز هم جنین شما هیچ تحرکی نداشت و این عدم تحرک بیش از چند ساعت طول کشید، اوضاع خطرناک می‌شود. به‌طورکلی جنین باید در طول نیم ساعت، حداقل لگد به شکم مادر بزند. حالا اگر جنین اصلاً تحرکی نداشت یا کمتر از این تعداد بود، باید سریعاً یک پزشک متخصص شما را معاینه کند.
- ترشحات
در حالت عادی باید بگوییم که ترشحات واژن کاملاً طبیعی هستند اما در دوران بارداری یکی از علایم خطرناک در دوران بارداری به‌حساب می‌آیند، به‌خصوص اگر در دوره دوم بارداری مشاهده شوند. در چنین حالتی احتمال زایمان زودرس بسیار شایع است.
پاره شدن کیسه آب هم می‌تواند از دیگر دلایل ترشح واژن باشد که باز هم نشانه خوبی نیست. زایمان زودرس می‌تواند احتمال سقط جنین و کشته شدن او را به همراه داشته باشد. پیشنهاد می‌دهیم در صورت مشاهده هر نوع ترشح در دوره دوم بارداری حتماً موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.
- استفراغ
حالت تهوع و استفراغ در ماه‌های ابتدایی بارداری کاملاً طبیعی هستند. اصلاً یکی از نشانه‌هایی که خانم متوجه بارداری خودش می‌شود، همین استفراغ کردن است. حالا اگر در دوره دوم بارداری هم این استفراغ ادامه داشت، باید بگوییم که شما با یکی از علایم خطرناک در دوران بارداری روبه‌رو هستید.
استفراغ کردن می‌تواند از علایم قبل از مسمومیت بارداری باشد. در بسیاری از موارد اگر مسمومیت بارداری در همین ابتدای کار تشخیص داده شود، می‌توان آن را درمان کرد و به جنین هم آسیبی وارد نخواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که علایم خطرناک در دوران بارداری را کاملاً جدی بگیرید.
علایم خطرناک در دوران بارداری و مراجعه به دکتر
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که لیستی از علایم خطرناک در دوران بارداری را ارائه بدهیم. حالا یک سؤال مهم وجود دارد، بعد از مشاهده این علایم چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟ برای پاسخ به این سؤال لازم میدانیم که در ابتدا توضیحاتی را ارائه بدهیم.
به‌طورکلی برای مراجعه به دکتر با سه دسته از افراد روبه‌رو هستیم. یک دسته کسانی هستند که با اولین عطسه سریعاً به پزشک مراجعه می‌کنند. دسته دوم بعد از بررسی علایم بیماری و اطمینان از بیماری خود به پزشک مراجعه خواهد کرد. دسته سوم هم افرادی هستند که از با مراجعه به پزشک میانه خوبی ندارند و کلا از این کار فراری هستند.
در زمان بارداری شما باید جزء دسته اول و دوم باشید. با مشاهده کوچک‌ترین علایم باید آن را به پزشک معالج خود اطلاع بدهید. در بعضی از موارد این کار می‌تواند به‌صورت تلفنی و فقط برای مشاوره باشد. درصورتی‌که پزشک تشخیص داد که علایم شما خطرناک است، باید حتماً به‌صورت حضوری هم مراجعه کنید.
نادیده گرفتن علایم خطرناک در دوران بارداری فقط یک نتیجه خواهد داشت، از بین رفتن جنین شما! حالا اگر می‌خواهید بعد از ماه یک نوزاد سالم را به دنیا بیاورید، باید به تمام علایمی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، توجه خاصی داشته باشید.
ذدر حالت عادی مراجعه به پزشک شاید اهمیت زیادی نداشته باشد. مثلاً شما سرما می‌خورید و به‌جای اینکه به دارو حال خودتان را بهبود ببخشید، با خوردن سوپ و غذای مقوی سلامت خود را به دست خواهید آورد. در دوران بارداری حتی یک عطسه هم می‌تواند خطرناک بوده و برای جنین شما آسیب‌های جدی را به همراه داشته باشد.
علایم خطرناک در دوران بارداری و تشخیص آن‌ها
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که علت هرکدام از علایم خطرناک در دوران بارداری را توضیح بدهیم. با این وجود نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که مسائل پزشکی و علت ایجاد این علایم، پیچیده‌تر از چیزی هستند که ما در یک مطلب چند صفحه‌ای بتوانیم آن را توضیح بدهیم.
در چنین حالتی اگر به پزشک مراجعه کنید، اولین کاری که انجام می‌دهند، بررسی سلامت جنین است. پزشکان باید در ابتدا مطمئن شوند که جنین در سلامت کامل قرار دارد، درصورتی‌که جنین از بین رفته باشد، کارهای پزشکی برای حفظ سلامت مادر انجام می‌شود.
برای اطمینان از سلامت جنین باید صدای قلب او را بشنوند، حرکاتش را بررسی کنند و بعد به سراغ بررسی انقباض‌های رحم می‌روند. بعدازآن کارهایی برای سلامت مادر انجام می‌شود. در ابتدا علایم حیاتی مادر مانند فشارخون و… بررسی خواهد شد.
در صورت وجود هر مشکلی در مادر، برای درمان و از بین بردن مشکل، اقدامات خاصی انجام خواهد شد. در چنین مواردی گاهی نیاز است که مادر آزمایش‌های خاصی را هم انجام دهد. در این برهه زمانی، سریع انجام دادن کارها اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا حفظ زمان برای سلامت مادر و جنین ضروری است.
چطور می‌توان علایم خطرناک در دوران بارداری را درمان کرد؟
مسلماً هیچ‌یک از مادرهای باردار نمی‌خواهند علایمی که در بالا بیان کردیم را تجربه کنند، اما بعضی از موارد ناخواسته با این علایم و مشکلات روبه‌رو می‌شوند. حالا سؤال این است که چطور می‌توان این علایم را درمان کرد. مثلاً اگر یک مادر باردار دچار مسمومیت بارداری شده باشد، راهی برای درمان او وجود دارد یا نه؟!
خوب باید بگوییم که این موضوع به مدت زمان بارداری (در ماه چندم بارداری هستید) درصورتی‌که ماه‌های انتهایی بارداری باشید، زایمان سزارین برای شما تجویز خواهد شد. در صورت نیاز هم نوزاد متولد شده در دستگاه نگهداری می‌شود تا پزشکان از سلامت او اطمینان حاصل کنند.
در ماه‌های ابتدایی تا جایی که ممکن است، پزشکان روش‌های حمایتی و درمانی مناسب را انتخاب و اجرا می‌کنند. در بسیاری از موارد این روش‌ها و درمان‌ها نتیجه می‌دهد و نوزادی سالم متولد خواهد شد. در بعضی از موارد هم متأسفانه شاهد سقط جنین خواهیم بود.
به‌طورکلی هرچه زودتر مشکلات و علایم خطرناک در دوران بارداری تشخیص داده شود، روش‌های درمانی آن سریع‌تر نتیجه می‌دهد. به همین دلیل در مطالب بالا گفتیم که هر علایمی را کاملاً جدی بگیرید. در چنین مواردی هرچه سریع‌تر به پزشک معالجه کنید، احتمال اینکه جنین شما سالم بماند هم افزایش پیدا می‌کند.
نکات مهم در بارداری
بعد از اینکه در مورد علایم خطرناک در دوران بارداری مطالبی را بیان کردیم، حالا نوبت به آن رسیده که یکسری نکات مهم در مورد این علایم و به‌طورکلی در بارداری را توضیح بدهیم. توجه داشته باشید که در دوران بارداری سیستم کلی بدن به هم می‌ریزد. مثلاً ممکن است که شما در حالت عادی با روزی ۵ ساعت خوابیدن، احساس سرحالی داشته باشید، اما در زمان بارداری این‌طور نیست و به خواب بیشتری نیاز خواهید داشت.
به‌طورکلی پیشنهاد می‌دهیم که در بارداری به مقدار کافی استراحت کرده و اصلاً خودتان را با انجام کارهای متعدد خسته نکنید. خستگی و بی‌حالی ازجمله مواردی هستند که باعث می‌شوند شما بارداری سختی را پشت سر بگذارید.
البته بی‌تحرکی و مدام استراحت کردن هم اصلاً درست نیست، مگر اینکه پزشک برای شما استراحت مطلق تجویز کرده باشد. انجام ورزش به‌صورت مستمر، پیاده‌روی، شنا کردن و… باعث می‌شود که احساس خستگی و بی‌حالی شما بهتر شود.
از دیگر مشکلاتی که در دوران بارداری خانم‌ها را اذیت می‌کند، یبوست است. یبوست باعث نفخ و ورم روده‌ها می‌شود، حالا تصور کنید که جنین هم روزبه‌روز بزرگ‌تر شده و به روده فشار وارد می‌کند. تحمل این شرایط بسیار سخت و اذیت کننده خواهد بود.
در ابتدا باید بگوییم که این وجود این علایم و مشکلات اصلاً نگران‌کننده نیست و در مورد در لیست علایم خطرناک در دوران بارداری جای نمی‌گیرد. پیشنهاد می‌دهیم از سبزیجات دارای فیبر و میوه‌ها بیشتر در برنامه غذایی خود استفاده کنید. میوه‌هایی مانند موز، پرتقال، انبه، سیب، زردآلو، آلو و… برای برطرف این مشکل عالی هستند.
سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم، کاهو، بامیه و… هم فیبر بالایی دارند و به شما کمک می‌کنند که با این مشکلات دست به گریبان نشوید. در حالت کلی باید بگوییم که این موارد نگران‌کننده نیستند اما اگر مدت زمان طولانی ادامه داشتند، بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه کنید.
از دیگر مشکلات شایع در دوران بارداری سوزش معده است که به اصطلاح به آن سوزش سر دل هم گفته می‌شود. در این دوران اسید معده به درون معده برمی‌گردد و همین موضوع باعث سوزش معده خواهد شد. باز هم باید بگوییم که این مشکل اگرچه اذیت کننده است، اما نگران‌کننده نیست.
به این نکته دقت داشته باشید که بعد از خوردن غذا نباید سریع دراز بکشید. اگر می‌خواهید بعدازظهر کمی استراحت کنید، پیشنهاد می‌دهیم که حداقل یک ساعت بعد از خوردن نهار بخوابید. این موضوع باعث می‌شود که سوزش معده به شدت کاهش پیدا کرده و اذیت کننده نباشد.
از دیر نکاتی که در زمان بارداری باید به آن دقت داشته باشید، توجه به روح و روان خودتان است. در بسیاری از موارد می‌بینیم که خانم بعد از زایمان دچار افسردگی می‌شود. این افسردگی بسیار رایج است و باید بگوییم که تقریباً هم طبیعی شده است.
البته پیشنهاد می‌دهیم که ساده از کنار آن نگذرید. درصورتی‌که افسردگی شما شدت گرفت، حتماً به یک روانشناس متخصص و حاذق مراجعه کنید. در طول بارداری تفریحاتی که به آن علاقه دارید را حتماً انجام بدهید. انجام ورزش در دوران بارداری می‌تواند از بروز این افسردگی جلوگیری کند.
اگر پزشک معالج برایتان استراحت مطلق تجویز کرده، می‌توانید با دیدن فیلم‌های موردعلاقه‌تان، خواندن کتاب‌هایی که از آن‌ها لذت می‌برید و… این دوران را پشت سر بگذارید. به یاد داشته باشید که سلامت روح و روان شما به اندازه سلامت جسمتان اهمیت دارد. برای بزرگ کردن و تربیت فرزندتان همان‌قدر که به سلامت جسم نیاز دارید، به سلامت روحی هم نیاز خواهید داشت.
نتیجه‌گیری
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که در مورد علایم خطرناک در دوران بارداری اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار بدهیم. در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم که این علایم شامل چه مواردی هستند. در ابتدا مطلب ۱۱ مورد از علایم خطرناک در دوران بارداری را نام برده و در مورد هرکدام از آن‌ها توضیحات جامعی را ارائه دادیم.
در مورد علت بروز این علایم، حالت‌های مختلف آن و همچنین نتایج وجود این علایم هم مطالبی را بیان کردیم. در بسیاری از موارد می‌بینیم که این علایم خطرناک در دوران بارداری منجر به سقط جنین، مرده زایی و زایمان زودرس می‌شوند. به همین دلیل وجود چنین علایمی خطرناک است.
در ادامه مطالب به این موضوع اشاره کردیم که در صورت مشاهده هرکدام از این علایم باید چه زمانی به پزشک مراجعه کرد. همان‌طور که گفتیم در زمان بارداری هر زمانی که یکی از علایم گفته شده در بالا را مشاهده کردید، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که خانمی دیر به پزشک مراجعه کرده و جنین در رحم از بین رفته است.
در ادامه به این موضوع پرداختیم که بعد از مراجعه به پزشک چه کارهایی انجام می‌شود. همان‌طور که در مطالب بالا گفتیم، در چنین حالتی سلامت جنین به‌طور کامل بررسی خواهد شد. در ادامه هم به این موضوع اشاره کردیم که چه علایم دیگری در دوران بارداری پیش می‌آیند که اگرچه اذیت کننده هستند، اما خطرناک نیست.
در مورد این علایم هم نکاتی را رعایت کردیم که رعایت آن‌ها می‌تواند سلامت مادر و جنین را بیشتر تضمین کند. همان‌طور که گفتیم یک خانم باردار نه‌تنها باید به سلامت جسمی خود توجه داشته باشد، بلکه باید به سلامت روحی خود هم دقت کند. اگر هر سؤال دیگری در مورد این موضوع دارید، آن را با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.