بارداری می‌تواند عوارض متعددی را به همراه داشته باشد. سیستوسل یا همان افتادگی مثانه هم یکی از این عوارض است. اگر شما هم قصد بارداری دارید و می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد عوارض آن به‌خصوص همین افتادگی مثانه داشته باشید، پیشنهاد می‌دهیم که ادامه مطالب را از دست نداده و با ما همراه باشید.
افتادگی مثانه چیست؟
خوب قبل از اینکه بخواهیم در مورد سیستوسل مطالبی را بیان کنیم، لازم میدانیم به یک موضوع بسیار مهم اشاره کنیم. این مشکل می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها زایمان طبیعی و بارداری است. البته این عارضه دلایل مختلفی دارد که در ادامه به تمام آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
در بین اندام مثانه و واژن خانم‌ها یک بافت وجود دارد. این بافت از مثانه و واژن محافظت می‌کند. حالا این بافت به دلایل مختلفی می‌تواند ضعیف و کشیده شود، در این حالت شاهد افتادگی اندام مثانه خواهیم بود. یعنی مثانه در جای اصلی خود قرار ندارد، زیرا بافت شل شده و نمی‌تواند مثانه را نگه دارد.
با شل شدن بافت مثانه شاهد این هستیم که مثانه به سمت واژن می‌افتد. حالا هرچه عضله ضعیف‌تر باشد، شاهد این خواهیم بود که افتادگی بیشتر بوده و درمان آن به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. در ادامه مطالب مهمی در مورد درمان این مشکل و همچنین علت‌های ایجاد آن بیان خواهیم کرد.
به این موضوع توجه داشته باشید که با روش‌های پیشگیرانه می‌توانید جلوی بروز این مشکلات را بگیرید. مثلاً ورزش کردن باعث می‌شود که شما عضلاتی قوی داشته باشید. این عضلات قوی به‌سادگی کشیده نشده و شل هم نمی‌شوند.
انواع افتادگی مثانه
خوب باید بگوییم که منظور از انواع این عارضه، درجه‌های آن است که از خفیف شروع شده و به نوع شدید آن می‌رسد. برای اینکه بتوان این مشکل را به‌درستی درمان کرد، باید ابتدا نوع افتادگی مشخص شود. مهم‌ترین مرحله در درمان یک مشکل یا بیماری، تشخیص درست و اصولی است. به همین دلیل میگوییم که اطلاع از این مطالب اهمیت بسیار زیادی دارد.
به‌طورکلی باید بگوییم که افتادگی اندام مثانه سه نوع یا سه درجه دارد. افتادگی درجه ۱ خفیف‌ترین نوع آن است. در این حالت شاهد این خواهیم بود که مثانه حرکت بسیار کمی به سمت واژن داشته است. در این حالت درمان بسیار ساده خواهد بود. البته در اینجا نمی‌خواهیم در مورد درمان مطلبی را بیان کنیم.
افتادگی درجه ۲ در این حالت شاهد این هستیم که مثانه حرکت بیشتری به سمت واژن داشته و تقریباً به دهانه واژن رسیده است. البته نگران نباشید، در این حالت هم مشکل آن‌قدر بزرگ نیست که نیاز به عمل جراحی داشته باشید.
افتادگی درجه ۳ هم شدیدترین نوع آن است. در این حالت می‌بینیم که مثانه از دهانه واژن هم عبور کرده است. در این حالت شاهد شدیدترین نوع افتادگی هستیم و باید بگوییم که درمان آن به‌سادگی دو نوع قبلی نیست. البته اگر یک پزشک متخصص و با مهارت بالا داشته باشید، درمان این مشکل برای شما نگرانی خاصی نخواهد داشت.
علایم افتادگی مثانه
قبل از اینکه در مورد علت‌ها و درمان این افتادگی توضیحاتی را ارائه بدهیم، لازم میدانیم که در مورد نشانه‌ها و علایم آن توضیحاتی را ارائه بدهیم. در ابتدا لازم میدانیم که به موضوع بسیار مهمی اشاره کنیم. هرکدام از نشانه‌ها و علایمی که در ادامه بیان می‌کنیم، می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. مثلاً یکی از نشانه‌های افتادگی مثانه احساس درد شدید در لگن است. حالا درد لگن خودش می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد.
پیشنهاد می‌دهیم درصورتی‌که هرکدام از این نشانه‌ها و علایم را دارید، بهتر است که هرچه سریع‌تر به پزشک معالجتان یا یک پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک متخصص با توجه به معاینه‌هایی که انجام می‌دهد، علت این دردها را تشخیص خواهد داد.
- درد شدید در قسمت لگن
- احساس پر بودن واژن و درد شدید در این ناحیه
- احساس پر بودن و درد شدید در ناحیه مثانه
- احساس درد شدید در هنگام بلند کردن جسمی (لزوماً نیازی نیست که جسم سنگین باشد تا اذیت شوید)
- احساس درد شدید در هنگام سرفه کردن
- درصورتی‌که به‌صورت مکرر و پی‌درپی دچار عفونت مثانه می‌شوید.
- در هنگام رابطه جنسی درد بیش‌ازحدی را احساس می‌کنید.
- در هنگام رابطه جنسی نمی‌توانید ادرار خود را کنترل کنید.
- در افتادگی درجه ۳ شاهد برآمدگی واژن هم خواهیم بود.
به این نکته بسیار مهم دقت داشته باشید که معمولاً هنگام خوابیدن یا دراز کشیدن، این علایم خود را بیشتر نشان می‌دهند. مثلاً اگر شما سرفه بزنید، در زمان دراز کشیدن درد بیشتری را تحمل می‌کنید، نسبت به زمانی که ایستاده‌اید.
همان‌طور که در مطالب بالا هم گفتیم هرکدام از این علایم می‌توانند علت‌های مختلفی داشته باشند، ازاین‌رو به‌هیچ‌عنوان نباید درمان خودسرانه داشته باشید. مصرف هیچ دارویی را به شما پیشنهاد نمی‌دهیم. حتی برای کاهش درد خود مسکن مصرف نکنید. بهترین کار این است که سریعاً به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و معاینه شوید.
علت‌های بروز افتادگی مثانه
همان‌طور که در مطالب بالا گفتیم، افتادگی اندام مثانه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از آن‌ها زایمان است. در این قسم می‌خواهیم در مورد علت‌های بروز این مشکل مطالب بیشتری را بیان کنیم. پیشنهاد می‌دهیم که این قسمت را هم از دست نداده و با ما همراه باشید.
توجه داشته باشید که در مطالب بالا علت اصلی افتادگی مثانه را توضیح داده‌ایم. هنگامی‌که عضلات و بافت‌های مثانه ضعیف شوند، توانایی ثابت نگه‌داشتن مثانه را ندارند و این عضو به سمت پایین حرکت می‌کند. حالا هرچه این عضلات قوی‌تر باشند، احتمال شل شدن آن‌ها کمتر خواهد شد.
به این موضوع هم دقت کنید که هر چیزی می‌تواند سبب شل شدن، تضعیف و حتی پاره شدن این عضلات بشود و حتماً دلیل بروز این مشکل، زایمان و بارداری نیست. در بعضی از موارد می‌بینیم که بلند کردن یک جسم سنگین می‌تواند علت شل شدن این بافت‌ها شود.
- بارداری و زایمان به‌صورت طبیعی شایع‌ترین علت برای افتادگی مثانه هستند. در بارداری عضلات به‌خودی‌خود ضعیف می‌شوند و احتمال افتادگی عضو مثانه افزایش پیدا خواهد کرد.
- اضافه وزن و چاقی بیش‌ازاندازه هم از دیگر علت‌های افتادگی عضو مثانه است. هنگامی‌که وزن بیشتر از حد طبیعی باشد، عضلات با لایه ضخیمی از چربی پوشانده می‌شوند. همین چربی‌ها سبب می‌شوند که عضلات به‌تدریج تضعیف و بعد از مدتی شل شوند.
- اگر به‌طور مکرر اجسام سنگین را بلند کنید، علاوه بر اینکه به کمر شما فشار وارد می‌شود، به عضلات مختلف هم فشار می‌آید. بافت مثانه هم از این فشار بی‌نصیب نمی‌ماند و به‌تدریج شل خواهد شد.
- سرفه شدید و برونشیت هم از دیگر علل افتادگی مثانه خواهند بود. افرادی که به برونشیت مزمن مبتلا هستند، سرفه‌های طولانی دارند. مثلاً ممکن است که آن‌ها نیم ساعت پشت سرهم سرفه بزنند. این سرفه‌ها می‌تواند سبب افتادگی عضو مثانه شوند.
- افزایش سن هم می‌تواند یکی از علت‌های ابتدا به افتادگی مثانه باشد. دقت کنید که با افزایش سن و رسیدن به زمان یائسگی، دیگر هورمون‌های زنانه در بدن ترشح نمی‌شود. مثلاً ترشح هورمون استروژن در بدن به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. شاید برای شما جالب باشد که یکی از وظایف استروژن تقویت عضلات ناحیه لگن است. حالا هنگامی‌که این هورمون ترشح نشود، این عضلات هم نه‌تنها دیگر تقویت نمی‌شوند، بلکه به علت کهولت سن کمی هم ضعیف و شل خواهند شد.
- ژنتیک هم از دیگر علت‌هایی است که هیچ‌گاه نمی‌توان آن را نادیده گرفت. توجه داشته باشید که در بعضی از خانم‌ها به‌صورت ژنتیک عضلات و بافت‌های همبندی ضعیف هستند.
- برداشتن رحم هم از دیگر مواردی است که احتمال افتادگی مثانه را افزایش می‌دهد. این عمل سبب تضعیف عضلات ناحیه لگن خواهد شد. به همین دلیل بعد از برداشتن رحم احتمال افتادن مثانه هم وجود خواهد داشت.
- یبوست و فشار زیاد در هنگام مدفوع کردن هم از دیگر مواردی است که سبب افتادن مثانه خواهد شد.
- و…
دلایل دیگری هم می‌توان برای افتادگی مثانه نام برد که اصلاً شایع نیستند. به همین دلیل به آن اشاره نخواهیم کرد. دقت داشته باشید که در زمان بارداری به‌هیچ‌عنوان نباید وسایل سنگین بلند کنید. درصورتی‌که زایمان طبیعی داشته‌اید، بیشتر مواظب سلامتی خود باشید. بلند کردن وسایل سنگین در زمان بارداری و بعد از زایمان طبیعی می‌تواند مشکلات بسیار زیادی را برای خانم‌ها به همراه داشته باشد که افتادگی عضو مثانه یکی از آن‌ها خواهد بود.
نکات مهم در پیشگیری از افتادگی مثانه
خوب بعد از مطالب بالا حالا نوبت به آن رسیده که در مورد پیشگیری از بروز این مشکل مطالبی را بیان کنیم. همه ما میدانیم که پیشگیری بسیار بهتر و کم هزینه‌تر از درمان خواهد بود. به همین دلیل در این قسمت نکاتی را در مورد پیشگیری از این مشکل بیان خواهیم کرد.
در مطالب بالا ما علت‌های اصلی بروز افتادگی مثانه را توضیح داده‌ایم. اگر بخواهیم به‌صورت کلی به موضوع نگاه کنیم، شما با رعایت موارد گفته شده در بالا می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. مثلاً اجسام سنگین بلند نکنید، برای درمان سرفه و برونشیت خود سریعاً اقدامات لازم را انجام بدهید و…
حالا پیشگیری از یکسری از عوامل هم به این سادگی‌ها نیست. مثلاً اگر عضلات شما با افزایش سن و کاهش تولید هورمون استروژن ضعیف می‌شوند، شما به‌سادگی نمی‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. مثلاً می‌خواهید ترشح و تولید استروژن را افزایش بدهید؟! با مواردی که در ادامه توضیح می‌دهیم می‌توانید از بروز این مشکل به میزان چشمگیری جلوگیری کنید.
در ابتدا به یاد داشته باشید که ورزش کردن یکی از مهم‌ترین عواملی است که سبب تقویت عضلات شما خواهد شد. همان‌طور هم که گفتیم، هرچه عضلات شما قوی‌تر باشند، دیرتر ضعیف و شل می‌شوند. در این حالت اگر حتی به افتادگی مثانه هم مبتلا شوید، نوع درجه ۱ یا نهایتاً درجه ۲ برای شما اتفاق خواهد افتاد.
اگر به‌تازگی زایمان کرده‌اید، موضوع را با مربی خود در میان بگذارید و تمرین‌هایی را انجام بدهید که برای تقویت عضلات لگن کاربرد دارند. بسیاری از خانم‌هایی که ورزش نمی‌کنند، بعد از زایمان طبیعی برای تقویت عضلات لگن خود این تمرین‌ها را انجام می‌دهند.
از مواد غذایی دارای فیبر به مقدار قابل توجهی در برنامه غذایی خود استفاده کنید. همان‌طور که گفتیم یبوست پی‌درپی می‌تواند از علت‌های اصلی بروز این مشکل باشد. حالا هنگامی‌که غذا و خوراکی حاوی فیبر را در برنامه غذایی خود قرار بدهید، از بروز یبوست و درنهایت از افتادگی مثانه جلوگیری کرده‌اید.
به‌هیچ‌عنوان اجسام سنگین را بلند نکنید. به‌طورکلی بلند کردن وسایل سنگین اصلاً کار درستی نیست و فشار زیادی به کمر و دیگر قسمت‌های بدن وارد خواهد کرد. حالا در زمان بارداری و همچنین بعد از زایمان این فشارها بیشتر خواهد بود. توصیه می‌کنیم که ماه‌ها بعد از زایمان طبیعی هم وسایل سنگین را بلند نکنید.
سیگار نکشید! احتمالاً با خواندن این جمله تصور کنید که سیگار کشیدن به ریه آسیب میزند، چه ارتباطی با مثانه دارد؟ خوب اجازه بدهید این موضوع را باز کنیم. در مطالب بالا گفتیم که سرفه‌های شدید و برونشیت مزمن می‌تواند سبب افتادن مثانه شود.
حالا هنگامی‌که شما سیگار بکشید، نه‌تنها سرفه و برونشیت خود را درمان نکرده‌اید، بلکه ریه را تحریک خواهید کرد که سرفه‌ها شدید شوند. همین موضوع سبب می‌شود که شاهد مشکلاتی مانند افتادگی مثانه باشیم. برای حفظ سلامت خودتان و نزدیکانتان سیگار کشیدن را فراموش کنید.
از دیگر کارهایی که برای پیشگیری از افتادن مثانه باید انجام بدهید، کاهش وزن است. همان‌طور که در مطالب بالا توضیح دادیم، اضافه وزن و چاقی می‌تواند از علت‌های اصلی افتادگی مثانه باشد. حالا اگر شما هم اضافه وزن دارید، بهترین کار این است که قبل از بروز مشکلات و به وجود آمدن خطرات برای کاهش وزن خود اقدام کنید.
درمان افتادگی مثانه
بعد از تمام مطالب بالا حالا نوبتی هم باشد، باید در مورد درمان این مشکل مطالبی را بیان کنیم. در ابتدا باید به این موضوع توجه داشته باشید که متناسب با درجه افتادگی مثانه، درمان متفاوت خواهد بود. به همین دلیل بود که در مطالب بالا ابتدا در مورد انواع و درجات مختلف این مشکل مطالبی را بیان کردیم.
اگر افتادگی عضو مثانه برای شما درجه ۱ باشد، نیازی به درمان خاصی نخواهید داشت. شما باید کمی مراعات کنید تا اوضاع بدتر نشود. مراعات کردن هم دقیقاً همان مواردی است که در بالا به‌عنوان روش‌های پیشگیری شرح دادیم.
مثلاً بیشتر ورزش کنید، اگر اضافه وزن دارید، لاغر شوید. درصورتی‌که مبتلا به برونشیت یا یبوست مزمن هستید، برای درمان فکر چاره باشید. از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کرده و… رعایت این موارد باعث می‌شود که افتادگی عضو مثانه پیشرفتی نداشته باشد.
درصورتی‌که به نوع دوم یا افتادگی درجه ۲ مبتلا شده‌اید، با روش غیر جراحی می‌توانید برای درمان اقدام کنید. این روش درمان با نام پساری شناخته می‌شود. پساری در واقع یک دستگاه است که پزشک متخصص آن را در واژن شما قرار می‌دهد. این دستگاه کمک می‌کند که مثانه در جای اصلی خود قرار بگیرید. لازم به ذکر است که بعد از مدتی باید این دستگاه را تعویض کنید.
نکته دیگری که در مورد پساری لازم است بدانید، اندازه آن است. پساری اندازه‌های مختلفی دارد. پزشک متخصص با توجه به جثه شما، یکی از اندازه را انتخاب و جایگذاری می‌کند. توجه داشته باشید که در این حالت هم انجام مواردی که در بالا گفتیم، می‌تواند کمک بسیاری به شما و روند درمانتان داشته باشد.
در افتادگی درجه ۳ که شدیدترین نوع است، نیاز به عمل جراحی خواهیم داشت. این عمل اگرچه سخت نیست، اما برای بهبودی کامل باید ۴ تا ۶ هفته را پشت سر بگذارید. معمولاً بعد از عمل جراحی شخص سه تا چهار روز در بیمارستان بستری خواهد بود و بعد از مرخص شدن باید در منزل استراحت کند.
بعد از عمل جراحی هم باید نکاتی که در بالا به آن اشاره کردیم را رعایت کنید. یعنی ورزش منظم را در برنامه کاری خود قرار بدهید، تغذیه مناسب داشته باشید، از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید و… این موارد باعث می‌شود که هم بهبودی خود را سریع‌تر به دست آورید و هم اینکه دیگر با این مشکل روبه‌رو نخواهید شد.
نتیجه‌گیری
در مطالب بالا سعی بر این داشتیم که در مورد افتادگی مثانه مطالبی را بیان کنیم. در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم که اصلاً افتادگی عضوی مثل مثانه به چه دلیلی است و چه زمانی میگوییم که مثانه دچار افتادگی شده است.
در ادامه مطالب گفتیم که چه علایمی نشان‌دهنده این موضوع است که شما دچار افتادگی مثانه شده‌اید. اطلاع از این نشانه‌ها می‌تواند به شما کمک کند که آن‌ها را جدی گرفته و هرچه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
در ادامه مطالب به این موضوع پرداختیم که افتادگی مثانه چند نوع دارد و درجات مختلف آن را توضیح دادیم. در ادامه مطالب متناسب با این انواع افتادگی و درجات مختلف، درمان‌های لازم را شرح دادیم. البته به این موضوع دقت داشته باشید که این درمان‌ها را پزشک متخصص باید با توجه به شرایط شما تجویز کند. شما نمی‌تواند روش درمانی خاصی را انتخاب و به پزشک پیشنهاد بدهید.
مطالب را با این موضوع ادامه دادیم که افتادگی عضو مثانه چه علت‌هایی می‌تواند داشته باشد. اطلاع از این علت‌ها به شما کمک می‌کند که روش‌های پیشگیری و جلوگیری از بروز این مشکل را هم یاد بگیرید. البته در ادامه مطالب ما روش‌ها و راه‌هایی برای جلوگیری از افتادگی مثانه را توضیح دادیم.
در نهایت هم مطالبی در مورد پیشگیری از افتادن مثانه شرح دادیم. همان‌طور که گفتیم در زمان بارداری و بعد از زایمان طبیعی اصلاً نباید اجسام سنگین را بلند کنید، زیرا می‌تواند باعث افتادن مثانه شود. اگر هر سؤال دیگری در مورد این مطلب دارید، آن را با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.