اگر از طرفداران غذاهای دریایی هستید، ممکن است در مورد این که کدام نوع ماهی و صدف برای خوردن در دوران بارداری بی خطر هستند، سردرگم شوید. درست است که خوردن انواع خاصی از سوشی تا زمانی که شما باردار هستید، ممنوع و مضر است، اما این بدین معنا نیست که شما از خوردن گوشت خرچنگ در بارداری برای ۹ ماه آینده نیز محروم هستید. پزشکان از شما می‌خواهند که در دوران بارداری غذاهای دریایی مصرف کنید. گوشت ماهی و غذاهای دریایی منبعی عالی از پروتئین، ویتامین‌های A و D و اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ است که برای رشد مغز و چشم کودک عالی به حساب می‌آید. حتی ممکن است مصرف آن به مبارزه با افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان کمک کند. پس در دوران بارداری می‌توانید به خوردن غذاهای دریایی ادامه دهید و از خوراک صدف یا فیله ماهی سرخ شده لذت ببرید. فقط نکات زیر را در نظر داشته باشید.
از مصرف غذاهای دریایی خام خودداری کنید
ماهی ها و صدف‌های خام یا نیم پز احتمال بیش‌تری دارد که حاوی انگل‌ها و باکتری‌های مضر باشند. خوردن این غذاها به صورت خام در دوران بارداری می‌تواند منجر به بیماری‌های ناشی از غذا مانند لیستریوز، توکسوپلاسموز و سالمونلا شود.
بارداری سیستم ایمنی بدن شما را تغییر می‌دهد. این کار بدن شما را برای مبارزه با میکروارگانیسم‌های غذایی که باعث این بیماری‌ها می‌شوند، دشوارتر می کند. در دوران بارداری، سیستم ایمنی در حال رشد جنین شما آنقدر پیشرفته نیست که بتواند از خودش دفاع کند. به همین دلیل مصرف غذاهای دریایی خام یا نیم پز می‌تواند باعث ایجاد نقایص مادرزادی یا سقط جنین شود.
از خوردن گوشت ماهی‌های دارای جیوه خودداری کنید
بیشتر ماهی‌ها حاوی جیوه هستند که ممکن است در مقادیر زیاد برای سیستم عصبی در حال تکامل جنین مضر باشد. سازمان بین المللی غذا و دارو (FDA) توصیه می‌کند در دوران بارداری از مصرف موارد زیر خودداری کنید:
- اره ماهی
- شاه ماهی خال مخالی
- کاشی ماهی
- کوسه
- مارلین
در عوض، ماهی‌های کم جیوه مانند میگو، ماهی قزل آلا، صدف، تیلاپیا و گربه ماهی را انتخاب کنید.
همچنین خوردن کنسرو ماهی تن در دوران بارداری توصیه می‌شود و بر اساس گزارشات FDA، ماهی تن حاوی جیوه کم‌تری نسبت به ماهی سفید است. اما ممکن است بخواهید مصرف کنسرو ماهی تن خود را به ۱۷۰ گرم در هفته یا کم‌تر محدود کنید. بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که کنسرو ماهی تن در واقع یکی از رایج‌ترین منابع جیوه در رژیم غذایی است.
جیوه می‌تواند به مرور زمان در جریان خون جمع شود؛ بنابراین نظارت بر میزان مصرف خود قبل از بارداری نیز مهم است. در صورتی که باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید و فکر می‌کنید بیش از حد جیوه مصرف کرده‌اید، توصیه می‌شود که فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
تنوع غذایی را حفظ کنید
بیشتر غذاهای دریایی حاوی مقداری جیوه هستند. اما با خوردن انواع مختلفی از ماهی و صدف و خرچنگ، می‌توانید مصرف کلی جیوه خود را متعادل نگه دارید. در دوران بارداری، خوردن ۳۴۰ گرم غذای دریایی در هفته، بی خطر در نظر گرفته می‌شود. به خاطر داشته باشید که یک وعده غذایی معمولی ماهی حاوی ۸۵ تا ۱۷۰ گرم جیوه است.
مطالعات علمی منتشر شده در این زمینه هیچ اثر منفی برای زنان باردار که بیش از ۳۴۰ گرم در هفته غذای دریایی می‌خوردند، نشان نداده است. در واقع، زنان مورد مطالعه تا ۱۰ برابر بیشتر از یک فرد معمولی ماهی خوردند. این مطالعه خاطر نشان کرد که این زنان انواع مختلفی از غذاهای اقیانوسی را مصرف می‌کردند.
حساس باشید
خوردن غذاهای دریایی ممکن است در دوران بارداری بی خطر باشد؛ اما تنها در صورتی که به درستی تهیه شده باشند. پس به خود اجازه بدید که نسبت به نحوه و میزان پخت آن حساس باشید.
غذاهای دریایی نیم پز می‌تواند به اندازه نوع خام آن خطرناک باشد. بیشتر انگل‌ها و باکتری‌های مضر گوشت ماهی و غذاهای دریایی در طی فرآیند پخت از بین می‌روند. بنابراین مطمئن شوید که غذای شما داغ است. از یک دما سنج پخت و پز استفاده کنید تا مطمئن شوید که گوشت آن به طور کامل پخته شده است. اگر غذای رستوران ولرم سرو شده است، آن را پس بفرستید.
چه در حال آشپزی، غذا خوردن در بیرون از منزل یا سفارش غذا از بیرون هستید، مراقب باشید که غذای شما نزدیک یا روی همان سطح ماهی یا گوشت خام ماهی و غذاهای دریایی تهیه نشود. این کار احتمال انتقال هر گونه انگل یا باکتری به غذای شما را کاهش می‌دهد. خوردن غذاهای دریایی دودی که در یخچال نگهداری شده، در دوران بارداری ممنوع است.
همچنین مراقب هر گونه ماهی صید شده در آب های محلی باشید و از خوردن آن خودداری کنید، زیرا ممکن است حاوی آلاینده باشد. قبل از خوردن ماهی‌های رودخانه ای صید شده، به توصیه‌های پزشکی موجود در مورد خوردن ماهی رودخانه‌ای نگاه کنید و دستورالعمل‌های پزشکی مربوط به آن برای دوران بارداری را رعایت کنید. اگر از سلامت ماهی‌هایی که قبلاً خورده‌اید مطمئن نیستید، غذاهای دریایی را تا آخر هفته کنار بگذارید و با پزشک خود تماس بگیرید.
با احتیاط رفتار کنید
نحوه نگهداری، تهیه و نگهداری غذای شما نیز برای ایمنی دوران بارداری بسیار مهم است. در ادامه چند نکته برای به حداکثر رساندن ایمنی و طول عمر ماهی و خرچنگ قرار داده شده است:
- تمام تخته‌های برش، چاقوها و وسایل آماده‌سازی غذا را پس از دست زدن به غذاهای دریایی خام با آب گرم و صابون بشویید.
- برای آماده کردن غذاهای دریایی خام از چاقوها و تخته‌های برش جداگانه استفاده کنید.
- ماهی باید تا زمانی پخته شود که پوسته پوسته شود و مات به نظر برسد. خرچنگ، میگو و گوش ماهی باید تا زمانی پخته شوند تا به رنگ سفید شیری در بیاید؛ و انواع صدف تا زمانی که پوسته آن باز شود.
- تمام غذاهای باقی مانده و فاسد شدنی را در یک ظرف دربسته در یخچال در دمای ۴ درجه سانتی گرادیا کم‌تر یا در فریزر با دمای۱۷ درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
- هر غذایی که بیش از دو ساعت در دمای اتاق مانده است را دور بریزید.
- پس از چهار روز مواد غذایی فاسد شدنی، از پیش پخته شده یا باقی مانده را دور بریزید.
- دست‌های خود را قبل و بعد از دست زدن به غذا به خوبی بشویید.
فیله خرچنگ چیست؟
بیایید در ابتدا این را روشن کنیم: فیله خرچنگ واقعاً خرچنگ نیست و حتی کمی هم به خرچنگ واقعی شباهت ندارد. این غذا ترکیبی از خمیر ماهی، چاشنی، نشاسته، سفیده تخم مرغ و طعم دهنده خرچنگ است. پولاک معمولاً نوع ماهی مورد استفاده در فیله خرچنگ است که چرخ شده و به خمیر ماهی تبدیل می‌شود که به آن سوریمی می‌گویند. از سوریمی برای تهیه گوشت فیله خرچنگ استفاده می‌شود.
آیا خوردن فیله خرچنگ در بارداری خطرناک است؟
دو سوال در مورد هر نوع غذای دریایی در دوران بارداری وجود دارد که باید پیش از خوردن، آن را بپرسید: آیا این غذا کم جیوه است و آیا به خوبی پخته شده است؟ در مورد گوشت فیله خرچنگ پاسخ هر دو سوال مثبت است، بنابراین خوردن آن در دوران بارداری بی خطر به شمار می‌رود.
پولاک که ماهی به کار رفته برای درست کردن فیله خرچنگ است، ماهی کم جیوه‌ای به شمار می‌رود و خوردن آن در مقادیر معقول (دو یا سه وعده در هفته) برای بارداری بی خطر است.
بسیاری از انواع دیگر ماهی‌ها نیز همینطور هستند. اما در صورتی که بعضی از انواع ماهی به فیله خرچنگ اضافه شده‌اند باید از خوردن آن اجتناب کنید. از جمله این ماهی‌ها می‌توان کوسه، اره ماهی، شاه ماهی خال مخالی و چند ماهی دیگر را نام برد. با این حال، هیچ غذای دریایی در دوران بارداری نباید به صورت خام مصرف شود. حتی اگر گوشت فیله خرچنگ شما پخته شده باشد، اگر در غذای دریایی (مانند سوشی یا خرچنگ شکم پر شده) استفاده شده باشد، باید قبل از مصرف مطمئن شوید که همه چیز کاملاً پخته شده است. رول کالیفرنیایی با فیله خرچنگ در داخل سفارش داده‌اید اما روی آن ماهی تن خام یا نیم پز قرار داده شده است؟ خوردن آن در بارداری ممنوع است.
اگر ماهی یا گوشت نیم پز مصرف می‌کنید، در معرض خطر ابتلا به باکتری (یا انگل) هستید که می‌تواند شما را بسیار بیمار کند. زیرا شما به خصوص در دوران بارداری، سیستم ایمنی ضعیف تری دارید.
مزایای خوردن فیله خرچنگ در بارداری
راستش را بخواهید، فیله گوشت خرچنگ واقعاً هیچ مزیت غذایی برای شما ندارد و گوشت خرچنگ واقعی در واقع یک غذای دریایی مفید در بارداری در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا سرشار از پروتئین و همچنین امگا ۳ و ویتامین‌های D و A است.
اما فیله خرچنگ در واقع تقلید از گوشت خرچنگ است. قرار نیست که شما با مصرف آن مواد معدنی و مفید خاصی دریافت کنید. شما با خوردن فیله خرچنگ یک ماده غذایی را مصرف می‌کنید که ویژگی‌های زیر را دارد:
- کم چرب
- جیوه کم
- مقرون به صرفه و راحت
- همیشه از قبل پخته و پاستوریزه شده (یعنی برای خوردن بی خطر)
معایب خوردن فیله خرچنگ در بارداری
تا زمانی که هر غذای حاوی فیله خرچنگ به درستی نگهداری و پخته شده باشد، خوردن آن هیچ خطری ندارد. گفته می‌شود که انتخاب‌های بهتری برای غذا در دوران بارداری وجود دارد. برخی افراد خوردن گوشت فیله خرچنگ را با خوردن هات داگ از نظر پردازش مقایسه می کنند و ما اساساً با این نظر موافقیم. در ادامه برخی از معایب خوردن فیله خرچنگ در دوران بارداری قرار داده شده است:
- گوشت فیله خرچنگ با ۶ گرم پروتئین، دارای پروتئین کم‌تری نسبت به گوشت خرچنگ واقعی است که در هر وعده دارای ۸۵ گرم پروتئین است.
- در حالی که سدیم در گوشت خرچنگ و فیله خرچنگ بسته بندی شده زیاد است، سدیم موجود در گوشت فیله خرچنگ بسته بندی در طول فرآوری به آن اضافه می‌شود.
- فیله خرچنگ معمولاً حاوی لیستی طولانی از مواد تشکیل دهنده است که هیچ مزیت تغذیه‌ای ندارند. بلکه فقط گوشت را طعم دار و رنگی می‌کنند، آن را به مدت بیش‌تری قابل نگهداری می‌کنند و بافت آن را بهبود می‌بخشند. این یعنی همه چیز از رنگ‌های مصنوعی و شیرین کننده‌ها گرفته تا نگهدارنده در آن به کار می‌رود.
سایر ملاحظات در مورد فیله خرچنگ در بارداری
به خاطر داشته باشید که اگر گوشت فیله خرچنگ بدلی را بدون بسته بندی تهیه می‌کنید، باید مراقب باشید که چه چیز دیگری را به عنوان غذا مصرف می‌کنید. به عنوان مثال، اگر در حال خوردن سوشی هستید، باید از مواد دیگری که در آن گنجانده شده است و اینکه آیا آن‌ها کاملاً پخته شده اند یا خیر آگاه باشید.
فقط به این دلیل که خود فیله خرچنگ کاملاً پخته شده است به این معنی نیست که می‌توانید آن را در بیرون از یخچال نگهداری کنید. بلکه همیشه باید سرد یا در یخچال نگهداری شود (بیش از ۱ تا ۲ ساعت آن را بیرون نگذارید). همچنین پس از باز شدن بسته بندی باید ظرف ۳ روز مصرف شود. اگر به هر نحوی بوی غذا بد به نظر می‌رسد، آن را دور بیندازید. قول می‌دهیم که خطر مسمومیت غذایی در دوران بارداری ارزش خوردن آن را ندارد.
در نهایت، اگر بیرون از خانه غذا می‌خورید، خجالت نکشید که از گارسون یا سرآشپز بپرسید که فیله خرچنگ با چه موادی تهیه شده است. همانطور که قبلاً گفته شد معمولاً ماهی پولاک در آن به کار می‌رود، اما بهتر است باز هم بررسی کنید که از ماهی‌های حاوی جیوه بالا تهیه نشده باشد.
سخن آخر
خوردن انواع ماهی و صدف برای سلامت کلی شما به خصوص در دوران بارداری مفید و اساسی است. توصیه می‌کنیم که خوردن حداقل ۲۲۶ گرم از غذاهای دریایی ایمن برای بارداری را در هفته مصرف کنید. اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باید بخورید یا چه مقدار باید باشد، از پزشک خود بپرسید تا شما را راهنمایی کند.
زمانی که در مورد غذای دریایی حق انتخاب دارید، بهتر است خوردن خرچنگ واقعی را انتخاب کنید. گوشت خرچنگ سرشار از پروتئین، امگا ۳ و سرشار از ویتامین و بی خطر است و برای مصرف شما در دوران بارداری بسیار مفید است. ولی همین را نمی‌توان در مورد گوشت فیله خرچنگ بسته بندی شده که حاوی خرچنگ واقعی نیست، گفت. اگر انتخابی ندارید یا فقط فیله خرچنگ را ترجیح می‌دهید، خوردن آن در دوران بارداری اشکالی ندارد. تا زمانی که فیله خرچنگ به درستی نگهداری شود، با ماهی کم جیوه درست شده باشد و سایر مواد موجود در غذا کاملاً پخته شده باشند، خوردن آن در دوران بارداری کاملا بی خطر است.