ختنه کردن چیست و چگونه انجام می‌شود؟
ختنه Circumcision، عمل جراحی است که در آن پوست و بافت‌های پوستی اضافی اطراف آلت تناسلی برش داده شده و از بین می‌رود. این عمل جراحی در پسران انجام می‌شود و به عنوان ختنه مردانه نیز شناخته می‌شود. برداشتن پیش پوست آلت تناسلی در پسران یک مسئله پزشکی و فرهنگی است که در جوامع مختلف به عنوان یک عمل جراحی انجام می‌شود. دلایل انجام ختنه کردن در پسران ممکن است متنوع باشند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ختنه کردن می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را کاهش دهد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ختنه کردن ممکن است مانع انتقال عامل بیماری‌زا در بعضی از بیماری‌های جنسی مانند ویروس اچ آی وی(HIV) که از طریق روابط جنسی محفاظت نشده انتقال می‌یابند، شود. در بسیاری از جوامع، ختنه کردن به عنوان مسئله‌ای دینی و فرهنگی انجام می‌شود. برای بسیاری از افراد، این عمل به عنوان نمادی از ایمان و تطابق با اصول دینی و فرهنگی تلقی می‌شود. در برخی جوامع، ختنه کردن به عنوان یک روش برای حفظ تمیزی و بهداشت ناحیه تحتانی انجام می‌شود. تیم متخصص پینو بیبی در این مقاله سعی می‌کند این موضوع را از جنبه‌های پزشکی، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار دهد.
ختنه در کشورهای مختلف
برداشتن پوست ختنه‌گاه مردان در کشورهای مختلف به دلایل فرهنگی، دینی، پزشکی یا ترکیبی از این عوامل انجام می‌شود و نرخ انجام آن در سراسر جهان متفاوت است.
ایالات متحده: ختنه در ایالات متحده به دلایل فرهنگی و پزشکی انجام می‌شود. تقریباً ۵۸ درصد از نوزادان پسر در ایالات متحده ختنه شده‌اند. یکی از دلایل اصلی انجام ختنه در ایالات متحده، پیشگیری از عفونت‌های ادراری است. ختنه کردن می‌تواند خطر التهاب مثانه و التهاب کلیه را کاهش دهد.
کانادا: نرخ ختنه مردان در کانادا کمتر از ایالات متحده است و تقریباً ۳۲ درصد از نوزادان پسر ختنه می‌شوند. این عمل به دلایل پزشکی یا دینی انجام می‌شود.
کشورهای اسلامی: در کشورهای اسلامی مانند ایران، عربستان سعودی و مصر، برداشتن پوست ختنه‌گاه به دلایل دینی انجام می‌شود. اکثریت پسران در این کشورها ختنه شده‌اند.
کشورهای آفریقایی: در برخی از کشورهای آفریقایی مانند سودان و مالی، ختنه به دلایل فرهنگی و تقلیدی انجام می‌شود. نرخ برداشتن پوست ختنه‌گاه در این کشورها بسیار بالاست و به عنوان یک رسم سنتی انجام می‌شود.
کشورهای اروپایی: درکشورهای اروپایی، عمل برداشتن پیش پوست آلت تناسلی کمتر و تقریباً فقط به دلایل پزشکی انجام می‌شود. نرخ انجام ختنه در این کشورها نسبتاً کمتر است.
کشورهای آسیایی: در برخی کشورهای آسیایی مانند کره جنوبی، ژاپن، و چین، ختنه به عنوان یک عمل پزشکی و نه دینی انجام می‌شود. در این کشورها نرخ برداشتن پوست ختنه‌گاه نسبتاً پایین‌تر است.
مزایای ختنه کردن
ختنه در پسران مزایایی دارد که در برخی موارد به عنوان دلیلی موجه برای انجام این عمل جراحی در نظر گرفته می‌شوند. این مزایا عبارت هستند از:
کاهش خطر عفونت‌های ادراری: یکی از مزایای اصلی ختنه در پسران کاهش خطر عفونت‌های ادراری مانند التهاب مثانه و التهاب کلیه است. با برش پوست آلت‌تناسلی، برخی از عوامل ایجاد کننده عفونت‌های ادراری از بین می‌رود. پوست بیرونی آلت تناسلی ممکن است یک محیط معمول برای تجمع باکتری‌ها و میکروب‌ها باشد. با برش پوست بخش تناسلی، مساحت این ناحیه کمتر می‌شود و این کار می‌تواند تجمع باکتری‌ها را کاهش دهد. همچنین التهاب پوست بیرونی آلت تناسلی می‌تواند باعث ترشحات و التهابات ناحیه تحتانی شود که می‌تواند به عفونت‌های ادراری منجر شود. با برش پوست ناحیه تناسلی، التهاب‌های احتمالی این ناحیه کاهش می‌یابد.
پوست بیرونی ناحیه تناسلی ممکن است ترشحاتی تولید کند که می‌تواند ناحیه تحتانی را مرطوب کند و محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم کند. با برش این ناحیه، ترشحات کمتری تولید می‌شود. اصولاً عفونت‌های ادراری ممکن است به عفونت‌های مثانه و کلیه تبدیل شوند. با کاهش خطر عفونت‌های ادراری، خطر انتقال عفونت به این اعضا نیز کاهش می‌یابد.
کاهش خطر انتقال بیماری‌های جنسی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که ختنه کردن ممکن است خطر انتقال بیماری‌های جنسی مانندHIV (ویروس نقص ایمنی) را کاهش دهد. این موضوع به عنوان یکی از اثرات محافظتی احتمالی ختنه در برابر بیماری‌های جنسی مطرح می‌شود. ختنه باعث کاهش پوست بیرونی که ناحیه تحتانی آلت تناسلی مذکر را پوشش می‌دهد، می‌شود. ویروس HIV به عنوان یکی از عوامل عفونتی می‌تواند در سطح پوست به راحتی نفوذ کند. با کاهش سطح پوستی که با ویروس در تماس است، خطر انتقال HIV به عنوان نتیجه ارتباطات جنسی کاهش می‌یابد. علاوه بر این التهاب ناحیه تحتانی می‌تواند خود عاملی برای افزایش خطر انتقال HIV باشد. برداشتن پیش پوست آلت تناسلی به کاهش التهاب‌های احتمالی در این ناحیه و در نتیجه، به کاهش خطر انتقال HIV منجر می‌شود.
به همین دلیل، برخی از سازمان‌های بهداشتی جهانی و ملی، به ویژه در مناطقی که انتقال HIV به طور وسیع وجود دارد، ختنه را به عنوان یکی از راه‌های پیشگیری از انتقال HIV توصیه می‌کنند. با این حال، باید توجه داشت که ختنه تنها یکی از عوامل پیشگیری از ایدز نیست و باید از روش‌های دیگری مانند استفاده از کاندوم و آموزش بهداشت جنسی نیز استفاده کرد.
تسهیل بهداشت شخصی: پس از برداشتن پیش پوست آلت تناسلی، ناحیه تحتانی بدون پوست بیرونی قرار می‌گیرد که این مسئله می‌تواند تمیزی و بهداشت شخصی در این ناحیه را تسهیل کند. ترشحات زیر پوستی ممکن است در ناحیه تحتانی ایجاد شود و محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها فراهم کند. با کاهش پوست بیرونی، ترشحات کمتری تولید می‌شود.
کاهش خطر بروز مشکلات جلدی: پوست بیرونی ناحیه تناسلی ممکن است با گذر زمان دچار مشکلاتی مانند التهاب شود. ختنه کردن می‌تواند از این مشکلات جلدی جلوگیری کند.
مسائل فرهنگی و دینی: در برخی از فرهنگ‌ها و دین‌ها، ختنه به عنوان نمادی از تطابق با اصول دینی یا فرهنگی انجام می‌شود.
معایب ختنه کردن
ختنه یک عمل جراحی است و همچون هر عمل جراحی دیگری، دارای مزایا و معایبی است. در زیر به برخی از معایب برداشتن پیش پوست آلت تناسلی اشاره می‌کنیم:
خطرات جراحی ناایمن: هر عمل جراحی، با خطرهای جراحی مانند عفونت، خونریزی، درد و ترشحات نامطلوب مرتبط با آن همراه است. اگر عمل ختنه به صورت نادرست یا توسط شخص غیر متخصص صورت گیرد، خطرات این عمل بیشتر می‌شود. یکی از خطرات اصلی پس از عمل ختنه، عفونت در ناحیه تحتانی است. اگر ابزارها و تجهیزات جراحی به درستی انتخاب نشوند این عمل می‌تواند به عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی منجرشود. خونریزی از ناحیه ختنه ممکن است در طول یا پس از عمل جراحی اتفاق بیفتد. اگر خونریزی بیش از حد باشد، نیاز به عمل جراحی دیگر یا درمان اضافی خواهد بود. خطر ایجاد آسیب به آلت تناسلی مردان در طول عمل ختنه وجود دارد. ممکن است پوست، عروق خونی، یا عصب‌های حسی آلت تناسلی آسیب ببینند. بعضی از بیماران ممکن است پس از عمل ختنه ترشحات نامطلوبی در ناحیه تحتانی تجربه کنند که نشانه‌ای از التهاب یا عفونت باشد. در برخی موارد، عمل ختنه ناصحیح می‌تواند شکل آلت تناسلی مردان را به طور غیرطبیعی تغییر دهد؛ این اتفاق ممکن است به مشکلات جنسی و ایجاد عارضه ظاهری منجر شود. علاوه بر این عمل ناصحیح برداشتن پوست ختنه‌گاه ممکن است بر حساسیت آلت تناسلی مردان تأثیر بگذارد. پوست بیرونی معمولاً در حساسیت و لذت جنسی نقش دارد و حذف آن می‌تواند به کاهش حساسیت در ناحیه تحتانی منتهی شود.
عمل برداشتن پوست ختنه‌گاه برگشت‌پذیر نیست: ختنه عمل جراحی یکباره و غیرقابل بازگشتی است. اگر یک مرد در آینده بخواهد پوست بیرونی را برگرداند، این امکان وجود ندارد.
اختلاف‌های فرهنگی و دینی: ختنه کردن در بسیاری از جوامع به دلایل دینی، فرهنگی یا ترس از جوامع اجتماعی اجباری می‌شود. این یک مسئله اخلاقی و حقوق بشری محسوب می‌شود.
نقض حقوق کودک: برخی از منتقدان باور دارند که ختنه کردن در کودکان بدون رضایت آن‌ها نقض حقوق کودک محسوب می‌شود. کودکان قادر به تصمیم‌گیری در مورد عمل ختنه نیستند زیرا این تصمیم بیشتر توسط والدین یا مراجع دینی گرفته می‌شود. این مسئله با حقوق کودک نسبت به تصمیم‌گیری در مورد بدن خود در تضاد است. توجه به این نقاط و تعادل بین مفهوم دینی و فرهنگی در عمل ختنه و حقوق کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در بسیاری از جوامع، تلاش‌هایی انجام می‌شود تا عمل برداشتن پوست ختنه‌گاه با رعایت حقوق کودکان و توجه به بهداشت عمومی صورت گیرد و تصمیم‌گیری در مورد انجام آن با مشورت پزشکی و تعالیم دینی و فرهنگی به شکلی انجام شود که به بهترین نحو با حقوق کودکان و بهداشت عمومی مطابقت داشته باشد.
برداشتن پیش پوست آلت تناسلی در ادیان و فرهنگ‌ها
ختنه در بسیاری از ادیان و فرهنگ‌های جهان وجود دارد. این عمل جراحی به عنوان مراسم دینی و فرهنگی در این ادیان انجام می‌شود و دلایل مختلفی دارد. در ادامه به بررسی برخی از ادیان و فرهنگ‌هایی که ختنه در آن‌ها انجام شده و دلایل انجام آن می‌پردازیم:
اسلام: در اسلام، برداشتن پیش پوست آلت تناسلی به عنوان فرمانی از پیامبر اسلام، محمد (صلى الله علیه و آله) و به عنوان یکی از فرمان‌های دینی در نظر گرفته می‌شود. ختنه در اسلام به عنوان «سنت ختنه» شناخته می‌شود.
یهودیت: در یهودیت، ختنه به عنوان یکی از رسوم مذهبی مهم محسوب شده و به عنوان نشانهی عهدی بین یهودیان و خداوند در دوران حضرت ابراهیم (ع) در نظر گرفته می‌شود. این مراسم به نام «بریت میلا» شناخته می‌شود و در هفته‌ی هشتم زندگی نوزاد انجام می‌شود.
مسیحیت: در مسیحیت، برداشتن پوست ختنه‌گاه به عنوان یک مراسم دینی تا حدی در دسته‌بندی تعالیم عهد قدیم قرار می‌گیرد (Old Testament عهد قدیم به تعالیم و کتب مقدس مسیحیت اشاره دارد که قبل از ظهور مسیح (ع) و بنا به اعتقادات مسیحی، به عنوان کتب عبرانی مشهور هستند.) اما بیشتر مسیحیان از ختنه‌ی جسمانی خود در عهد جدید (New Testament عهد جدید به تعالیم و احادیث مسیح و دستیاران او و کتب مسیحی مرتبط با زندگی و آموزه‌های مسیحی اشاره دارد) معاف هستند. از این رو، در بیشتر جوامع مسیحی، ختنه به عنوان مراسم دینی مهم به حساب نمی‌آید.
زرتشت: در دین زرتشت اجبار و جبر در انجام امور جایگاهی ندارد و انجام تغییرات در بدن بستگی به نیاز فرد دارد و پیام زرتشت اشاره‌ای به این موضوع ندارد.
یکی از فرهنگ‌های آفریقایی: در برخی از فرهنگ‌ها و اقلیت‌های قومی در آفریقا، برداشتن پوست ختنه‌گاه به عنوان مراسم فرهنگی و نشانهی ورود به بزرگترین دوره‌ی زندگی انسانی مردان جوان انجام می‌شود. نکته جالب توجه در رابطه با فرهنگ ختنه در برخی از جوامع آفریقایی این است که در این فرهنگ‌ها عمل ختنه برای دختران هم صورت می‌گیرد. در این جوامع ختنه زنانه به عنوان نمادی از تطهیر و پاکیزگی مذهبی یا فرهنگی در نظر گرفته می‌شود. در برخی موارد، ختنه در دختران به عنوان نمادی از ورود به دوره‌ی ازدواج تلقی می‌شود.
در آفریقا و بعضی مناطق دیگر جهان، ختنه دختران به عنوان یک مسئله‌ی بهداشتی و به عنوان روشی برای کاهش خطر بروز عفونت‌های تناسلی، به ویژه بیماری‌های مقاربتی مانند اچ‌آی‌وی (HIV)، توصیه می‌شود. این تصمیم‌ها ممکن است در برخی مناطق با چالش‌های اخلاقی و بهداشتی همراه باشند و اغلب از نظر حقوق بشری مورد انتقاد قرار گیرند.
باید توجه داشت که این عمل در بسیاری از موارد بدون موافقت دختران و به تنهایی بدون توجه به بهداشت و تکنیک‌های جراحی صحیح انجام می‌شود، که ممکن است به عفونت‌ها و مشکلات بهداشتی منجر شود. به همین دلیل، تلاش‌هایی در جهان برای جلوگیری و آگاهی‌دهی در مورد خطرات برداشتن پوست ختنه‌گاه زنانه و ارتقاء بهداشت عمومی در این زمینه انجام می‌شود.
بعضی از فرهنگ‌های آسیایی: در بعضی از فرهنگ‌های آسیایی مانند مالزی و اندونزی، برداشتن پوست ختنه‌گاه به عنوان یکی از مراسم اسلامی و فرهنگی انجام می‌شود. باید توجه داشت که در برخی از کشورها و مناطق آسیای جنوب شرقی، ختنه به عنوان یک مراسم فرهنگی و دینی تلقی شده و در برخی دیگر به عنوان یک مسئله بهداشتی مطرح است. همچنین رویه‌های مرتبط با ختنه ممکن است در هر کشور و منطقه متفاوت باشند.
برداشتن پوست ختنه‌گاه در دین بودایی: دین بودایی هیچ آموزه خاصی برای انجام ختنه نداشته و برداشتن پوست ختنه‌گاه به عنوان یک رسم دینی در این مذهب وجود ندارد. بوداییت تعالیم و اصول خود را بر پایه‌ی آموزه‌های بودا (سیدارتا گاتاما) قرار داده و به تطهیر روحی و ترقی معنوی فرد تاکید دارد. به همین دلیل، ختنه به عنوان یک مراسم جسمانی در بوداییت جایگاهی ندارد و تمرکز بر جوانب روحی و معنوی انسانی قرار دارد.
دلایل انجام ختنه در این ادیان و فرهنگ‌ها ممکن است متنوع باشند، از جمله دلایل دینی، نمادین، فرهنگی و بهداشتی. همچنین باید توجه داشت که در هر دین و جامه‌ای، مراسم برداشتن پوست ختنه‌گاه به شکل مخصوص به خود انجام می‌شود.
ضرورت ختنه در بانوان
ختنه زنان یک عمل جراحی غیرضروری و ضدانسانی است که در برخی مناطق جهان، به ویژه در برخی کشورها و مناطق آفریقایی و خاورمیانه، همچنان وجود دارد. این عمل به ندرت در کشورهای دیگر انجام می‌شود. در بعضی از موارد، ختنه زنان به عنوان یک مراسم فرهنگی، دینی یا بهداشتی تلقی می‌شود. این عمل ممکن است به عنوان نمادی از بلوغ، ازدواج یا تطهیر مذهبی صورت گیرد. ختنه در زنان ممکن است به آن‌ها صدمات جسمی و روحی وارد کند و عوارض بهداشتی جدی داشته باشد. تلاش‌های بسیاری در سطح جهانی به منظور ایجاد آگاهی در مورد خطرات و عواقب ختنه زنان صورت گرفته، این فعالیت‌ها در جهت ترک این عمل و ارتقاء حقوق زنان صورت می‌گیرد. اکثر کشورها این عمل را غیرقانونی و آزاردهنده معرفی کرده‌اند و تلاش می‌کنند تا به ترک آن کمک کنند.